استخرهای نقدینگی در دیفای چه هستند؟

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی (liquidity pool) از جمله اصطلاحات رایج در بازار ارز دیجیتال است که این روزها کاربرد بی شماری دارد. استخر نقدینگی از جمله قسمت های اساسی سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. علاوه بر این از جمله بخش های اساسی در حوزه سازندگان بازار خودکار AMM، پروتکل وام دهی، تولید محصول، دارایی های دیجیتال و بیمه های درون زنجیره ای محسوب می شود. استخر لیکوئیدیتی مشابه با یک محیط بزرگ دیجیتالی است که بدون نیاز به هیچ مجوزی، هر کاربری این قابلیت را دارد که به آن نقدینگی اضافه کند.

در واقع استخر نقدینگی استاندارد جدیدی برای معامله کارآمد دارایی ها محسوب می شود که همزمان به سرمایه گذاران این قابلیت را می دهد که از دارایی های خود سود بدست بیاورند. در حال حاضر استخرهای نقدینگی حوزه دیفای مورد توجه بسیاری از کاربران قرار گرفته است و افراد بی شماری علاقه مند به پیوستن به این نوع محیط هستند.

استخر نقدینگی چیست و چگونه کار می کند؟

در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر روی اتریوم وجود دارد: نوع اول صرافی های همتا به همتا بوده که دارای دفتر سفارش (OrderBook) است اما نوع دوم از این صرافی های غیرمتمرکز، صرافی های استخر نقدینگی هستند که می توان به یونی سواپ اشاره کرد.

در صرافی هایی که مدل همتا به همتا هستند، معاملات بر پایه یک درخواست و پیشنهاد صورت می گیرد. در این نوع صرافی، خریدار و فروشنده هستند که بر سر قیمت با یکدیگر به توافق می رسند. آن دسته از افرادی که می خواهند یک دارایی خاص را معامله کنند، سفارش محدود (limit order) ایجاد می کنند و افرادی که قیمت پیشنهادی را قبول می کنند اقدام به اجرای سفارش خواهند کرد.

این سیستم در مکان هایی که نقدینگی بالایی دارند، بسیار مناسب بوده و به خوبی جواب می دهد اما برای معاملاتی که نقدینگی بسیار پایینی دارند، بسیار سخت بوده و دارایی هایی که در این سیستم هستند گرفتار نوسانات بزرگ و غیرعادی می شوند. بنابراین اینگونه از معاملات به علت نوسان قیمت بالا و تبدیل های ناکارآمد، مورد استفاده عموم افراد قرار نمی گیرد.

استخر نقدینگی نیز چنین مشکلی را مورد هدف قرار می دهد و وابستگی توکن به حجم ترید را از بین برده و نقدینگی دائمی را برای توکن ها ایجاد می کند. مدل استتخر نقدینگی دارای مزیت هایی است که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

مزایای استخر لیکوئیدیتی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی همان بازارساز خودکار (AMM) است که از طریق قراردادهای هوشمند و به صورت خودکار سفارش های خرید و فروش را بر اساس پارامترهای از پیش مشخص شده به یکدیگر مرتبط می کند. در استخر لیکوئیدیتی دیگر نیازی نیست که تریدرها با یکدیگر ارتباط داشته باشند و نقدینگی فضای استخر نیز تا زمانی که سرمایه گذاران دارایی های خود را وارد استخر می کنند موجود است.

بازارسازها در صرافی های متکی بر دفتر سفارش، لازم است که دائما سفارش های معاملاتی خود را آپدیت کرده و نوسان قیمت را در نظر بگیرند. بازارسازها بایستی حرفه ای باشند و زمان و تخصص لازم را برای مدیریت استراتژی های خود داشته باشند اما در استخر نقدینگی نیازی به تخصص و استراتژی نیست، تامین کنندگان نقدینگی تنها کافیست که دارایی های خود را وارد یک استخر نقدینگی کرده و مابقی کارها را به قراردادهای هوشمند واگذار کنند.

برای اینکه به یک استخر نقدینگی پیوست نیازی به احراز هویت مشتری kyc نیست و مشکلاتی که در یک صرافی متمرکز وجود دارد، در اینجا مطرح نیست. هر فردی این قابلیت را دارد که در یک استخر لیکوئیدیتی سرمایه گذاری کرده و یا اینکه یک جفت مبادلاتی جدید ایجاد کند اما زمانی که سرمایه گذار می خواهد نقدینگی را برای یک استخر ایجاد کند، بایستی ارزش معادل هر دو دارایی را واریز کند. مزیتی که سرمایه گذار در این حالت دارد این است که توکن های استخر لیکوئیدیتی را دریافت خواهد کرد و این توکن ها همان سهم هایی است که سرمایه گذار از استخر نقدینگی دارد و این قابلیت را دارد که در هر زمانی آن را برداشت کند. زمانی که تریدر، معامله ای را انجام می دهد، کارمزد دارایی ها کسر شده و به استخر لیکوئیدیتی اضافه خواهد شد.

قراردادهای هوشمند در صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ، به گونه ای طراحی شده است که موجب کاهش هزینه های گس خواهد شد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخرها به معنای اصطکاک کمتر بین تراکنش هاست. اغلب قراردادهای هوشمند این قابلیت را دارند که مبالغ معامله شده را به کیف پول برگرداند اما در برخی از صرافی ها، همچون یونی سواپ این قابلیت به تریدرها داده می شود که همان دارایی ها را مبادله کرده و به کیف پول دیگری ارسال کنند.

سود استخر نقدینگی (liquidity pool) چگونه تضمین می شود؟

کل فرآیند سپرده گذاری، تامین نقدینگی و دریافت سود سپرده توسط قراردادهای هوشمند تضمین می شود. زمانی که از قرارداد هوشمند صحبت می شود منظور این است که هیچ واسطه ای در انجام معاملات نقشی ندارد. یعنی اینکه کاربر این قابلیت را ندارد که در قراردادهای هوشمند سپرده گذاری کند و تمامی تراکنش ها بر روی استخر انجام می شود و هیچ سودی به سرمایه گذار تعلق نمی گیرد. بنابراین در حالت کلی سود دریافتی از استخرهای تامین نقدینگی توسط قراردادهای هوشمند تضمین می شود.

به همین علت زمانی که کاربر دارایی های دیجیتال خود را در یک قرارداد هوشمند قرار می دهد، در ازای هر یک از دارایی های دیجیتال خود، توکن تامین نقدینگی یا Liquidity Provider دریافت می کند. توکن های تامین نقدینگی به منزله رسید دریافت توکن های اصلی بوده و زمانی که می خواهید سپرده خود را آزاد کنید، باید همان توکن های تامین نقدینگی را به استخر برگردانده تا امکان دریافت سپرده اصلی را داشته باشید.

معایب استفاده از استخر لیکوئیدیتی چیست؟

علاوه بر اینکه استفاده از استخرهای نقدینگی در صنعت ارزهای دیجیتال دارای مزایایی است، معایبی نیز دارد که در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم:

اشتباه در قیمت گذاری

قیمت دارایی های دیجیتال توسط الگوریتمی خاص در استخر نقدینگی تعیین می شود که الگوی کار این نوع الگوریتم توسط فعالیت معاملاتی استخر مشخص می شود. زمانی که قیمت یک ارز دیجیتال نسبت به قیمت بازار جهانی متفاوت باشد، در این میان معامله گران آربیتراژ، از این اختلاف قیمت گذاری سود بدست می آورند.

نوسانات قیمت

از دیگر مواردی که می تواند در استخر لیکوئیدیتی تاثیر منفی داشته باشد، نوسانات قیمت است چرا که نوسانات قیمت منجر به ضررهای جبران ناپذیری به سرمایه گذاران می شود. زمانی که تامین کنندگان سرمایه، سرمایه خود را برداشت می کنند، زیان وارده به سرمایه گذاران، غیر قابل جبران خواهد شد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که ممکن است که بخشی از این ضررها از طریق پاداش هزینه تراکنش جبران شود. میزان این جبران نیز وابسته به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی وابسته است.

مشکلات قراردادهای هوشمند

از دیگر معایبی که می توان برای استخر تامین نقدینگی بیان کرد، مشکلات احتمالی در قراردادهای هوشمند است. این مشکلات زمانی رخ می دهد که کد مربوطه حسابرسی نشده و امنیت کامل وجود نداشته باشد. بنابراین بهتر است که کاربر قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از تمامی مشکلات موجود در این زمینه داشته باشد.

چگونه می توان در استخر نقدینگی دیفای شرکت کرد؟

این نکته را در نظر داشته باشید که نحوه مشارکت در استخر نقدینگی با توجه به نوع پلتفرم می تواند متفاوت باشد اما در حالت کلی برای مشارکت در استخر نقدینگی نیاز است که یک حساب کاربری ایجاد کنید. در نهایت حساب کاربری را به کیف پول اتریوم مانند کیف پول متامسک متصل کنید. در نهایت می توانید دارایی های دیجیتال خود را به صندوق نقدینگی واریز کنید. در پلتفرم هایی مانند یونی سواپ، باید جفت ارزهایی که قصد دارید در آن تامین نقدینگی روی دهد را جستجو کرده و در نهایت کیف پول را به حساب کاربری وصل کنید. بعد از بررسی بازده ها، همچون بزرگی استخر و نرخ تبادل در استخر لیکوئیدیتی، می توانید توکن های خود را در استخر نقدینگی واریز کنید.

اختلاف استخر لیکوئیدیتی با دفتر سفارشات چیست؟

دفتر سفارشات یا (order book) به مجموعه ای از سفارشات باز در یک بازار گفته می شود و آن سیستمی که سفارشات را با یکدیگر انطباق می دهد، موتور انطباق است. موتور انطباق و دفتر سفارش، هر دو هسته اصلی صرافی متمرکز یا CEX هستند. این مدل تسهیل کارآمد تبادل ها عالی بوده و شرایط ایجاد بازارهای پیچیده مالی را فراهم می کند.

ترید یا معامله در دیفای، شامل معاملات درون زنجیره ای است، بدون آنکه بخش متمرکز وجوه را در اختیار داشته باشد اما زمانی که از دفتر سفارشات برای انجام معامله استفاده می شود، باید کارمزد پرداخت شود که اغلب این کارمزدها گران است. علاوه بر این، اکثر بلاک چین ها توانایی مورد نیاز برای ترید حجم زیادی از میلیاردها دلار در بستر خود را ندارند.

پس در یک شبکه بلاک چین، دفتر سفارشات رو زنجیره وجود ندارد و باید برای انجام کار از زنجیره های جانبی یا راه حل های لایه دوم استفاده کنید که در آینده فعالیت خود را شروع خواهند کرد اما در حال حاضر شبکه قابلیت مدیریت این حجم از دارایی ها را ندارد.

در حال حاضر صرافی های غیرمتمرکزی که با دفتر سفارشات فعالیت خود را انجام می دهند، شامل بایننس دکس است که بر روی زنجیره هوشمند بایننس ساخته شده و از آن برای معاملات سریع و ارزان استفاده می کنند. پروژه دیگری همچون سروم (Serum) نیز وجود دارد که در بلاک چین سولانا ساخته شده است. ناگفته نماند که بسیاری از دارایی های موجود در فضای ارز دیجیتال بر روی شبکه اتریوم وجود دارند که قابلیت معامله در شبکه های دیگری را نداشته و برای معامله کردن آن ها، باید از نوعی پل استفاده کرد.

نتیجه گیری:

همان طور که در این مقاله مطالعه کردید، استخر نقدینگی می تواند موقعیت خوبی برای سرمایه گذاران باشد و آن دسته از افرادی که در این نوع استخرها فعالیت می کنند باید ابزارهای مورد نیاز برای بررسی تغییرات قیمت ها را داشته باشند و نسبت به این تغییرات قیمت نیز واکنش نشان دهند.

کار با استخرهای نقدینگی نیاز به تخصص و مهارت زیادی داشته و ریسک ها و مخاطرات خاصی دارد. در نهایت باید گفت که استخر نقدینگی مناسب افرادی است که ریسک پذیر هستند.

استخر نقدینگی در دیفای چیست و چگونه کار می کند؟

استخر نقدینگی یکی از فناوری های بنیادی موجود در اکوسیستم دیفای (DeFi) است. استخرهای نقدینگی بخشی اساسی از بازارسازهای خودکار (AMM) ، پروتکل های وام ، بیمه های زنجیره ای و بازی های مبتنی بر بلاکچین هستند.

ایده این فناوری کاملاً ساده است. استخر نقدینگی اساساً وجوهی است که در یک انبوه دیجیتالی بزرگ جمع آوری می شود. اما می توان با این وجوه چه کاری انجام داد؟

معرفی

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) انقلابی در فعالیتهای موجود ایجاد کرده است. اکنون حجم معاملات صرافی های غیرمتمرکزبه طور معنی داری می تواند با صرافی های متمرکز رقابت کند. از دسامبر سال ۲۰۲۰ ، تقریباً ۱۵ میلیارد دلار دارایی در پروتکل های DeFi قفل شده است.

اما چه چیزی این همه گسترش و پیشرفت را ممکن می کند؟ یکی از فن آوری های اساسی در پس همه این پیشرفت ها ، استخر نقدینگی است.

استخر نقدینگی چیست؟

استخر نقدینگی مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده است. استخرهای نقدینگی برای تسهیل معاملات غیرمتمرکز ، وام دهی و بسیاری از عملکردهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند که بعداً بررسی خواهیم کرد.

استخرهای نقدینگی ستون فقرات بسیاری از صرافی های غیرمتمرکز (DEX) مانند Uniswap هستند. کاربرانی که تامین کنندگان نقدینگی (LP) نامیده می شوند ، برای ایجاد بازار در استخر ، ارزهای مورد نیاز و نسبت جفت ارز آن را فراهم می کنند.

تامین کنندگان نقدینگی در ازای تأمین وجوه و متناسب با سهم خود از کل نقدینگی ، از معاملاتی که در استخر اتفاق می افتد ، کارمزد می گیرند. از آنجا که هرکسی می تواند تأمین کننده نقدینگی باشد ، بازارسازهای خودکار یا AMM ها بازار را در دسترس همه قرار داده اند.

یکی از اولین پروتکل هایی که از استخرهای نقدینگی استفاد کرد ، Bancor بود. اما مفهوم استخر نقدینگی با محبوبیت Uniswap مورد توجه بیشتری قرار گرفت. برخی دیگر از صرافی های معروف که از استخرهای نقدینگی در اتریوم استفاده می کنند، عبارتند از: سوشی سواپ ، کرو و بالانسر.

استخرهای نقدینگی چگونه کار می کنند؟

بازارسازهای خودکار (AMM) روند انجام کارها را تغییر داده اند. AMM ها نوآوری قابل توجهی هستند که امکان معاملات درون زنجیره ای و بدون نیاز به دفتر سفارش را فراهم می کنند و برای انجام معاملات به هیچ یک از طرفین به صورت مستقیم احتیاج نیست.

شما می توانید یک صرافی با دفتر سفارش را به صورت نظیر به نظیر تصور کنید ، جایی که خریداران و فروشندگان توسط دفتر سفارش به یکدیگر متصل می شوند. به عنوان مثال ، تجارت در Binance DEX نظیر به نظیر است زیرا معاملات مستقیماً بین کیف پول های کاربران انجام می شود. خرید و فروش با استفاده از AMM متفاوت است. می توانید معامله در AMM را به عنوان نظیر به قرارداد در نظر بگیرید.

هنگام انجام معامله در AMM ، شما طرف مقابلی در معامله ندارید. در عوض شما معامله را با نقدینگی موجود در استخر نقدینگی انجام می دهید. برای یک خریدار ، در آن لحظه خاص نیازی به فروشنده نیست و فقط لازم است که نقدینگی کافی در استخر وجود داشته باشد.

استخرهای نقدینگی برای چه مواردی استفاده می شوند؟

یکی از موارد استفاده استخرهای نقدینگی ، استخراج نقدینگی است. استخرهای نقدینگی اساس سیستم عامل های خودکار کسب بازده هستند. جایی که کاربران وجوه خود را به استخرهایی واریز می کنند که برای کسب بازده استفاده می شوند.

توزیع توکن های جدید یک مشکل بسیار رایج برای پروژه های رمزنگاری است. استخراج نقدینگی یکی از موفقیت آمیزترین رویکردها برای حل این مشکل بوده است. اساساً توکن ها با استفاده از یک الگوریتم بین کاربرانی توزیع می شوند که توکن های خود را در یک استخر نقدینگی قرار می دهند. سپس ، توکن های ضرب شده متناسب با سهم هر کاربر از استخر ، بین آن ها توزیع می شود.

می توانیم به نظرسنجی برای اتخاذ تصمیمات یک پروتکل نیز به عنوان یک مورد استفاده فکر کنیم. اگر وجوه در استخر جمع آوری شود ، شرکت کنندگان می توانند به دنبال رسیدن به یک هدف مشترک که برای پروتکل مهم می باشد، همکاری کنند.

از بخش های جدید DeFi ، می توان به بیمه در برابر ریسک قرارداد هوشمند اشاره کرد. بخش مهمی از اجرای این بیمه نیز توسط استخرهای نقدینگی تأمین می شود.

یکی دیگر از کاربردهای جالب توجه استخرهای نقدینگی ، استفاده از tranch است. این مفهوم از امور مالی سنتی گرفته شده و شامل تقسیم محصولات مالی بر اساس ریسک و بازده آنها است. همانطور که انتظار داشتید ، این ویژگی به تامین گنندگان نقدینگی اجازه می دهد تا مدل های ریسک و بازده سفارشی خود را انتخاب کنند.

همچنین ایجاد دارایی های مصنوعی در بلاکچین نیز به استخر نقدینگی متکی است.

ریسک های مربوط به استخرهای نقدینگی

اگر نقدینگی را برای AMMها تامین کنید ، باید از مفهومی به نام ضرر ناپایدار مطلع باشید. باید بدانید که هنگامی که نقدینگی به AMM واریز شود ، امکان کم شدن ارزش دارایی وجود دارد. اگر نقدینگی یک AMM را تأمین می کنید ، احتمالاً در معرض ضرر ناپایدار هستید. این ضرر گاهی اوقات می تواند کم باشد و گاهی اوقات می تواند بسیار زیاد باشد.

نکته دیگری که باید به خاطر بسپارید ، ریسک های قرارداد هوشمند است. وقتی وجوه خود را به یک استخر نقدینگی واریز می کنید ، این وجوه در اختیار استخر است. در حالی که از نظر فنی هیچ واسطه ای مالکیت وجوه شما را در دست ندارد ، اما می توان قرارداد هوشمند را متولی آن وجوه دانست.

همچنین مراقب پروژه هایی باشید که توسعه دهندگان اجازه تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند. گاهی اوقات ، توسعه دهندگان می توانند یک کلید مدیریتی یا برخی از دسترسی های مخصوص را در کد قرارداد هوشمند داشته باشند. این مسئله می تواند آنها را قادر به انجام کارهای مخربی مانند کنترل منابع مالی موجود در استخر کند.

سخن پایانی

استخر نقدینگی یکی از اصلی ترین فناوری های موجود در DeFi است. این استخرها معاملات غیرمتمرکز ، سیستم وام دهی ، کسب بازده و موارد دیگر را امکان پذیر می کنند. این قراردادهای هوشمند تقریباً در هر قسمت از DeFi تأمین می شوند و به احتمال زیاد ، در ادامه پیشرفت زیادی خواهند داشت.

مهندس بختیار آهنی

بختیار آهنی کارشناسی ارشد هوش مصنوعی، ۱۸ سال سابقه برنامه نویسی، هم بنیان گذار کریپتوتانگ و مدیرمسئول پایگاه تحلیلی کارآفرینان کردستان است.

۵ سال هست که تمام تمرکز خود را روی بازار رمزارزها گذاشتم و در حال توسعه کریپتوتانگ و ساخت یک پلتفرم تخصصی برای ارزیابی پروژه های رمزارزی هستم.

ییلد فارمینگ (Yield Farming) در دیفای (DeFi) چیست و چگونه کار می‌کند؟

عبارت Yield Farming در فارسی به معنای کشاورزی بهره است. به عبارتی ییلد فارمینگ یا فارمینگ بهره، کسب کریپتو بیشتر با استفاده از خود کریپتو است. در این روش شما مقداری از ارز دیجیتال خود را از طریق قرارداد‌های هوشمند به دیگران قرض می‌دهید و در ازای آن، سودی را به شکل همان رمز ارز دریافت می‌کنید.

در این مقاله تمام آنچه را که باید درمورد ییلد فارمینگ باید بدانید را بیان می‌کنیم. همچنین نحوه کسب سود از این روش در سیستم‌های دیفای را نیز بررسی خواهیم کرد.

ییلد فارمینگ چیست؟

ییلد فارمینگ به زبان ساده به معنای قفل کردن ارز‌های دیجیتال و دریافت سود از آن است. این روش را می‌توان شبیه سهامداری تلقی کرد. با این حال پیچیدگی‌های زیادی در پس‌زمینه آن وجود دارد. کاربران این حوزه که تامین‌کنندگان نقدینگی (LP) نام دارند، وجوهی را به استخر‌های نقدینگی ییلد فارمر‌ها اضافه می‌کنند.

استخر‌های نقدینگی اساسا یک قرارداد هوشمند حاوی بودجه هستند. کاربران در ازای ارائه نقدینگی به استخر، مقداری پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش از کارمزدهای ایجاد شده در پلتفرم اصلی دیفای یا منبع دیگر تامین می‌شود.

برخی از استخر‌های نقدینگی از چندین توکن جهت ارائه پاداش استفاده می‌کنند. سپس آن توکن‌ها ممکن است دوباره در استخر دیگر ذخیره شوند. بنابراین استراتژی‌های فوق‌العاده پیچیده‌ای در پس‌زمینه وجود دارد. اما ایده اصلی، سپرده‌گذاری در استخر نقدینگی و دریافت پاداش در ازای آن است.

ییلد فارمینگ معمولا با استفاده از توکن‌های ERC-20 در شبکه اتریوم انجام می‌شود. همچنین پاداش‌ها نیز معمولا نوعی توکن ERC-20 است. اگرچه در آینده ممکن است این اکوسیستم تغییر کند. درحال حاضر بیشتر این فعالیت‌ها در اکوسیستم اتریوم انجام می‌شود.

ییلد‌ فارمر‌ها معمولا وجوه خود را بین پروتکل‌های مختلف جهت دستیابی به بیشترین استخرهای نقدینگی در دیفای چه هستند؟ بازدهی جابه‌جا می‌کنند. این کار باعث می‌شود که انگیزه اقتصادی جهت جذب سرمایه بیشتر به پلتفرم‌های دیفای فراهم شود. درست مانند صرافی‌های متمرکز، نقدینگی تمایل به جذب نقدینگی بیشتری دارد.

چه‌چیزی باعث توسعه ییلد فارمینگ شد؟

راه‌اندازی توکن COMP (توکن حاکمیتی اکوسیستم Compound Finance) باعث ایجاد علاقه شدید به ییلد فارمینگ شد. توکن‌های حاکمیتی، حق حاکمیتی را به دارندگان خود اعطا می‌کنند. با این حال نحوه‌ی توزیع این توکن‌ها باید به گونه‌ای باشد که اکوسیستم همچنان غیرمتمرکز باقی بماند.

یکی از راه‌های متداول برای راه‌اندازی یک بلاک‌چین غیرمتمرکز، توزیع توکن‌های حاکمیتی به صورت الگوریتمی و بر مبنای میزان دارایی است. به عبارتی، کاربران با ارائه یک توکن در استخر نقدینگی، مقداری از توکن مدنظر خود را به شکل پاداش دریافت می‌کنند.

راه‌اندازی توکن COMP به این نوع مدل توزیع محبوبیت بیشتری بخشید. از آن زمان، پروژه‌های دیفای هرکدام طرح‌های نوآورانه ای برای جذب نقدینگی به اکوسیستم‌های خود ارائه کرده‌اند.

ارزش کل قفل‌شده (TVL) چیست؟

شاخص TVL میزان کل کریپتو و سایر بازار‌های پولی قفل‌شده در پروژه‌های دیفای است. به عبارتی دیگر، TVL میزان کل نقدینگی قفل‌شده در تمام استخر‌های نقدینگی است. این یک شاخص مفید جهت بررسی سلامت دیفای و مجموعه ییلد فارمینگ است.

وب‌سایت Defi Pulse مکان مناسبی جهت بررسی این شاخص است. همچنین پروژه‌هایی که بیشترین میزان اتریوم یا سایر توکن‌ها را در استخر خود دارند، قابل ردیابی هستند. به اکثر مواقع، هرچه دارایی های یک استخر بیشتر باشد، بازدهی بیشتری نیز خواهد‌داشت.

ییلد فارمینگ چگونه کار می‌کند؟

ییلد فارمینگ ارتباط نزدیکی با مدلی به نام بازار ساز خودکار (AMM) دارد. این مدل شامل ارائه دهندگان نقدینگی (LP) و استخر‌های نقدینگی می‌شود.

ارائه‌دهندگان نقدینگی وجود خود را به یک استخر نقدینگی واریز می‌کنند. این استخر بازاری را ایجاد می‌کند که در آن کاربران استخرهای نقدینگی در دیفای چه هستند؟ می‌توانند توکن قرض داده، وام گرفته یا آن‌ها را مبادله کنند. استفاده از این پلتفرم‌ها مستلزم پرداخت کارمزد است. در نهایت سهم LPها از طریق مجموع کارمزدها به آن‌ها پرداخت می‌شود. موارد گفته‌شده اصول کلی یک مدل AMM است.

علاوه بر کارمزد، توزیع یک توکن جدید، می‌تواند انگیزه دیگری جهت افزودن وجوه به استخر نقدینگی باشد. به عنوان مثال ممکن است راهی برای خرید یک توکن در بازار آزاد وجود نداشته‌باشد. بنابراین یک استخر نقدینگی ممکن است شرایط را جهت دریافت آن توکن فراهم کند.

قوانین توزیع، همه مبتنی بر پروتکلی است که یک پروژه دیفای ارائه می‌دهد. با این حال وجه اشتراک همه آن‌ها دریافت پاداش به نسبت میزان نقدینگی است که به استخر نقدینگی ارائه می‌دهد.

وجوه سپرده‌شده به طور معمول استیبل‌کوین‌های متصل به دلار آمریکا هستند. برخی از رایج‌ترین استیبل‌کوین‌های مورد استفاده در دیفای شامل BUSD، USDC، USDT، DAI و . است. همچنین برخی از اکوسیستم‌ها، توکن‌هایی را ضرب می‌کنند که نشان‌دهنده توکن سپرده شما در اکوسیستم است. به عنوان مثال اگر ETH را به اکوسیستم Compound واریز کنید، توکن cETH دریافت خواهید کرد. بنابراین پیچیدگی‌های زیادی در لایه‌های زیرین این روش وجود دارد.

پاداش ییلد فارمینگ چگونه محاسبه می‌شود؟

به طور معمول پاداش ییلد فارمینگ به صورت بازده سالانه محاسبه می‌شود. برخی از معیار‌های رایج در این روش شامل نرخ درصد سالانه (APR) و بازده درصدی سالانه (APY) است. تفاوت این دو روش در این است که APR اثر مرکب را در نظر نمی‌گیرد اما APY این کار را انجام می‌دهد. اثر مرکب به معنای سرمایه‌گذاری مجدد سود جهت ایجاد بازدهی بیشتر است.

در نظر داشته‌باشید که این دو شاخص تنها تخمین و پیش‌بینی هستند. حتی تخمین دقیق پاداش‌ها در کوتاه‌مدت نیز بسیار دشوار است. دلیل این امر، رقابتی و پر‌نوسان بودن این بازار است.

از آن‌جا که APR و APY از بازار‌های قدیمی منشاء می‌گیرند، بازار‌ها دیفای به معیار‌های خود جهت محاسبه بازده نیاز دارند. با توجه به سرعت بالای دیفای، بازده تخمینی هفتگی یا حتی روزانه منطقی‌تر به نظر می‌رسد.

وثیقه در دیفای به چه معناست؟

هنگام گرفتن قرض از پلتفرم‌های دیفای، چهش پوشش وام خود باید وثیقه بگذارید. این وثیقه به‌ عنوان بیمه برای وام شما عمل می‌کند. میزان و نوع این وثیقه با توجه به پلتفرم‌های مختلف متفاوت است. بنابراین ابتدا قوانین مرتبط با اکوسیستمی که در آن کار می‌کنید را به دقت مطالعه کنید.

با کاهش قیمت توکنی که وام گرفته‌اید، ممکن است ارزش وثیقه شما از آستانه مورد نیاز پلتفرم کمتر شود. در این صورت، پلتفرم مربوطه دارایی شما را به عنوان وثیقه نقد می‌کند. درست مانند آنچه که در بازار فیوچرز در حین معامله‌گری ممکن است اتفاق بیفتد. برای جلوگیری از این اتفاق می‌توانید به ارزش وثیقه خود اضافه کنید.

به‌طور معمول اکثر پلتفرم‌ها با مفهومی به نام وثیقه اضافی کار می‌کنند. این بدان معناست که وام‌گیرندگان باید ارزش بیشتری نسبت به وام خود باید وثیقه بگذارند. دلیل این امر جلوگیری از ضرر سیستم در صورت سقوط‌های شارپی بازار است.

بنابراین اگر نرخ وثیقه یک پلتفرم 200 درصد باشد به این معناست که در ازای 100 دلار ارزش ورودی، 50 دلار وام دریافت خواهید‌کرد. اگرچه برای جلوگیری از انحلال وثیقه خود بهتر است بیشتر از این مقدار وارد کنید. بنابراین قبل از دریافت وام از یک پلتفرم، ابتدا نرخ وثیقه آن را بررسی کنید.

ریسک‌های ییلد فارمینگ

کشاورزی بهره آن‌چنان ساده نیست. استراتژی‌های پر‌سود بسیار پیچیده هستند و تنها به افراد حرفه‌ای در این حوزه توصیه می‌شود. علاوه بر آن، این روش بیشتر مناسب افرادی است که دارایی زیادی جهت واریز به استخر‌های نقدینگی دارند. اگرچه با سرمایه‌های کم نیز می‌توان از این روش استفاده کرد.

یکی از خطرات آشکار ییلد فارمینگ، قراردادهای هوشمند است. با توجه به ماهیت DeFi، بسیاری از پروژه‌ها توسط تیم‌های کوچک با بودجه محدود ساخته می‌شود. بنابراین احتمال وجود اشکال در قراردادهای هوشمند ساخته‌شده توسط این تیم‌ها را افزایش می‌دهد.

حتی در پروژه‌های بزرگ‌تر نیز همواره باگ‌های متعددی در این قراردادها کشف می‌شود. بنابراین با توجه به ماهیت غیر قابل تغیر بلاکچین‌ها، این اشکالات می‌تواند به از دست‌دادن سرمایه کاربر منجر شود. بنابراین هنگام واریز دارایی خود در یک قرارداد هوشمند، باید این را در نظر بگیرید.

قابلیت ترکیب‌پذیری یکی دیگر از مواردی است که علاوه بر مزیت یک ریسک در دیفای به حساب می‌آید. همان‌طور که بیان کردیم، پروتکل‌های دیفای غیرمتمرکز و بدون واسطه هستند. بنابراین به‌راحتی می‌توانند با یکدیگر ادغام‌شده و در کنار یکدیگر کار کنند. اما این مورد یک ریسک نیز به حساب می‌آید. تنها کافی است که یکی از اجزای یک اکوسیستم به درستی کار نکند؛ آن‌گاه کل مجموعه دچار اشکال می‌شود. بنابراین هنگام واریز نقدینگی به یک استخر، باید تمام پروتکل‌هایی را نیز که با آن ادغام‌ شده‌اند را بررسی کنید.

پلتفرم‌ها و پروتکل‌های ییلد فارمینگ

استراتژی‌های کشاورزی بهره ساعت به ساعت در حال تغییر است. هر پلتفرم استراتژی، قوانین و ریسک‌های مخصوص به خود را دارد. تا این‌جا ایده کلی و ریسک‌های موجود در ییلد فارمینگ را بیان کردیم. در ادامه یک لیست از پروتکل‌هایی را که هسته‌ای اصلی ییلد فارمینگ را تشکیل می‌دهند، مورد بررسی قرار می‌دهیم.

پروتکل Compound Finance

کامپاند یکی از پروتکل‌های اصلی اکوسیستم ییلد فارمینگ است. در این پلتفرم کاربران دارایی‌های خود وام می‌دهند یا قرض می‌گیرند. تنها با اتصال به کیف پول اتریوم و واریز وجه به استخر نقدینگی، می‌توان پاداش‌هایی را با اثر مرکب دریافت کرد. همچنین نرخ پاداش به صورت الگوریتمی بر اساس عرضه و تقاضا تنظیم می‌شود.

پلتفرم MakerDAO

پلتفرم Maker یک پلتفرم اعتباری غیرمتمرکز است که از استیبل‌کوین DAI به عنوان پاداش استفاده می‌کند. هر کس می‌تواند فضایی به‌نام Maker vault باز‌کرده و در آن دارایی‌های مانند USDC، BAT، ETH یا WBTC را قفل کند.

پروتکل Synthetix

این پروتکل به کاربران این اجازه را می‌دهد تا توکن SNX یا ETH را به استخر‌های نقدینگی اضافه کنند و در ازای آن دارایی‌های مصنوعی دریافت کنند. این دارایی‌های می‌توانند ارز‌های فیات، رمز ارز‌های پایه یا کالا‌های قابل ارزش‌گذاری باشد. این پلتفرم قصد دارد در آینده از تمام دارایی‌های قابل ارزش‌گذاری به عنوان دارایی‌های مصنوعی پشتیبانی کند.

پروتکل Aave

پروتکل Aave یک پروتکل غیرمتمرکز جهت ارائه وام و استقراض است. نرخ بهره بر اساس شرایط بازار فعلی به صورت الگوریتمی تنظیم می‌شود. وام‌دهندگان در ازای وجوه خود توکن a دریافت می‌کنند. این توکن‌ها بلافاصه جهت ایجاد سود مرکب سپرده‌گذاری می‌شوند. این پروتکل یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های بین کاربران ییلد فارمینگ است.

صرافی UniSwap

Uniswap یک صرافی غیر متمرکز است که امکان مبادله توکن‌های غیر قابل اعتماد را فراهم می‌کند. LPها جهت ایجاد یک بازار، حداقل ارزشی معادل دو توکن را واریز می‌کنند. سپس معامله‌گران در مقابل آن استخر نقدینگی معامله می‌کنند. سود LPها از طریق کارمزدی که از معامله در استخر نقدینگی ایجاد می‌شود، تامین می‌گردد.

صرافی Curve Finance

Curve Finance یک صرافی غیرمتمرکز است که به طور خاص جهت مبادله استیبل‌کوین‌ها طراحی شده‌است. برخلاف Uniswap، این صرافی به کاربران این اجازه را می‌دهد که مبادلات استیبل‌کوین‌هایی با ارزش بسیار بالا را با کمترین اصطکاک انجام دهند.

صرافی Balancer

Balancer یک صرافی غیرمتمرکز مانند Uniswap و Curve است. تفاوت اصلی آن با دو مورد قبل امکان تخصیص توکن‌های سفارشی به استخر‌های نقدینگی است. همچنین مانند Uniswap، ارائه‌کنندگان نقدینگی در ازای کارمزد معاملاتی که در استخر نقدینگی انجام می‌شود، پاداش دریافت می‌کنند.

اکوسیستم Yearn.Finance

Yearn.Finance یک اکوسیستم جهت خدمات وام‌دهی مانند Aave و Compound و . است. هدف این اکوسیستم استفاده از الگوریتمی جهت دستیابی به سود‌آورترین خدمات وام‌دهی است. وجوه واریز شده به توکن Y تبدیل می‌شوند و به صورت دوره‌ای جهت دستیابی به سود مرکب سپرده‌گذاری می‌شوند.

سخن‌پایانی

در این مقاله به بررسی ییلد فارمینگ به عنوان جدیدترین روش کسب سود غیرفعال از بازار ارز دیجیتال پرداختیم. این روش اگرچه سود‌های مناسبی را می‌تواند به ارمغان بیاورد، با این‌حال ریسک‌های موجود در آن را نیز باید درنظر بگیرید. همچنین اگر جهت اتصال کیف پول خود به این پلتفرم‌ها، حتما از کیف پول‌های سخت‌افزاری استفاده کنید تا امنیت دارایی‌هایتان را تامین کنید.

توکن‌های استخر نقدینگی (که گاهی اوقات به آنها توکن‌های ارایه دهنده نقدینگی هم گفته می‌شود)، به کاربران تأمین کننده نقدینگی در استخرهای نقدینگی تعلق می‌گیرند. این توکن‌ها نقش یک رسید را دارند که با استفاده از آن می‌توانید سهم اولیه خودتان و بهره تعلق گرفته به آن را اثبات کنید.

می توانید از توکن‌های LP برای ترکیب سود در فارم کشت سود، دریافت وام کریپتو یا انتقال مالکیت نقدینگی استیک شده هم استفاده کنید. اما باید توجه داشت که وقتی حضانت توکن‌های LP را واگذار کنید، مالک نقدینگی مربوطه نخواهید بود.

مقدمه

گرچه بیشتر کاربران حوزه دیفای با استخرهای نقدینگی آشنا هستند، اما عده زیادی با طرز کار و خصوصیات توکن‌های LP آشنایی ندارند. این توکن‌ها به غیر از آزاد کردن نقدینگی تأمین شده، کاربردهای دیگری هم دارند. بنابراین گرچه استفاده از توکن‌های LP در اپلیکیشن‌های دیگر با ریسک‌های خاصی همراه است اما استراتژی‌هایی عملی برای بهره برداری حداکثری از این ارزهای متمایز و منحصربفرد وجود دارد.

تأمین نقدینگی چیست؟

به طور کلی، نقدینگی به قابلیت معامله آسان یک دارایی بدون ایجاد تغییر قیمت چشمگیر گفته می‌شود. مثلاً یک ارز دیجیتال مثل بیت‌کوین نقدینگی بسیار بالایی دارد. می‌توانید این ارز دیجیتال را در هزاران اکسچنج و با هر حجمی معامله کنید بدون اینکه تأثیر چشمگیری بر قیمت آن ایجاد شود. اما همه توکن‌ها این سطح از نقدینگی را ندارند.

در حوزه اقتصاد غیرمتمرکز (دیفای) و پروژه‌های کوچکتر، ممکن است نقدینگی کم باشد. مثلاً ممکن است یک کوین تنها در یک اکسچنج موجود باشد. همچنین ممکن است پیدا کردن خریدار یا فروشنده با نرخ مورد نظر سخت باشد. مدل استخر نقدینگی (که گاهی اوقات به آن ماینینگ نقدینگی هم گفته می‌شود)، می‌تواند راهکاری برای این مسئله باشد.

استخر نقدینگی شامل دو ارز است که کاربران می‌توانند آنها را مبادله کنند. در این سیستم نیازی به سفارش گذار، سفارش بردار یا دفتر ثبت سفارش وجود ندارد و قیمت بر اساس نسبت ارزها در استخر تعیین می‌شود. کاربرانی که جفت توکن را به استخر واریز کنند تا امکان اجرای معامله را فراهم کنند، تأمین کننده نقدینگی نام دارند. این افراد از کاربرانی که با استفاده از توکن‌های آنها معامله انجام می‌دهند، مقدار کمی کارمزد دریافت می‌کنند.

بنابراین، با اینکه تأمین نقدینگی یعنی فراهم کردن ارزهای دیجیتال برای یک بازار اما ما به صورت ویژه در رابطه با توکن‌های LP در استخرهای نقدینگی دیفای صحبت می‌کنیم.

دقت داشته باشید اینکه یک استخر نقدینگی برای یک جفت ارز وجود دارد، به این معنا نیست که نقدینگی زیادی وجود داشته باشد. اما همیشه می‌توانید با استفاده از این استخر معامله انجام دهید و نیازی نیست که حتماً یک طرف دیگر مطابق با سفارش شما وجود داشته باشد.

توکن‌های استخر نقدینگی (LP) چگونه کار می‌کنند؟

پس از واریز یک جفت توکن به استخر نقدینگی، توکن LP را به عنوان رسید دریافت می‌کنید. توکن‌های LP شما نشان دهنده سهم شما از استخر هستند و با استفاده از آنها می‌توانید سپرده خودتان را به همراه سود به دست آمده بازیابی کنید. بنابراین، بخشی از ایمنی و امنیت سپرده‌های شما وابسته استخرهای نقدینگی در دیفای چه هستند؟ به نگه داشتن توکن‌های LP است چون اگر این توکن‌ها را از دست بدهید، سهمتان را از دست خواهید داد.

توکن‌های LP در والتی که هنگام تأمین نقدینگی از آن استفاده کردید قرار می‌گیرند. باید آدرس قرارداد هوشمند توکن LP را اضافه کنید تا آن را در والتتان مشاهده کنید. بیشتر توکن‌های LP در اکوسیستم دیفای، بین والت‌ها قابل جابجایی هستند در نتیجه مالکیت آنها هم جابجا می‌شود. اما باید این موضوع را درباره سرویس مورد نظرتان بررسی کنید چون همیشه این امکان وجود ندارد. ممکن است در بعضی موارد جابجایی توکن‌ها باعث از دست رفتن دائم نقدینگی تأمین شده شود.

توکن‌های نقدینگی را از کجا تهیه کنیم؟

توکن‌های LP فقط در اختیار تأمین کنندگان نقدینگی قرار می‌گیرند. برای دریافت این توکن‌ها باید از یک اپلیکیشن غیرمتمرکز دیفای مثل پنکیک سواپ یا یونی سواپ استفاده کنید. سیستم توکن LP در خیلی از پلتفرم‌های دیفای، بلاک‌چین‌ها، بازارگردان‌های خودکار (AMM) و اکسچنج‌های غیرمتمرکز وجود دارد.

اما اگر در یک اکسچنج در حوزه اقتصاد متمرکز از خدمات استخر نقدینگی استفاده کنید، احتمالاً توکن LP دریافت نخواهید کرد بلکه این توکن‌ها تحت اختیار ارایه دهنده سرویس کاستدی خواهند بود.

توکن LP معمولاً هم نام توکن‌هایی است که برای آنها تأمین نقدینگی می‌کنید. مثلاً با تأمین CAKE و BNB در یک استخر نقدینگی پنکیک سواپ، یک توکن BEP-20 به نام CAKE-BNB LP دریافت می‌کنید. در اتریوم معمولاً توکن‌های LP از نوع ERC-20 هستند.

با توکن‌های LP چه کارهایی می‌توان انجام داد؟

گرچه توکن‌های LP شباهت زیادی به رسید دارند اما در دنیای دیفای می‌توان از آنها در پلتفرم‌های مختلف و سرویس‌هایی مثل لگو استفاده کرد.

استفاده به عنوان ابزاری برای انتقال وجه

می توان گفت که ساده ترین کاربرد توکن‌های LP، انتقال مالکیت نقدینگی مربوطه است. بعضی از توکن‌های LP به والت‌های خاصی گره خورده اند اما بیشتر آنها امکان انتقال وجه به صورت رایگان را فراهم می‌کنند. مثلاً می‌توانید توکن‌های LP BNB-wBNB را برای شخص دیگری ارسال کنید تا BNB و wBNB را از استخر برداشت کند.

اما محاسبه دقیق میزان توکن‌هایی که در استخر دارید کار سختی است. در این حالت می‌توانید از یک ماشین حساب دیفای برای محاسبه میزان توکن‌های استیک شده مربوط به توکن‌های LP خودتان استفاده کنید.

استفاده به عنوان وثیقه در وام

از آنجایی که توکن‌های LP نشان دهنده مالکیت ارز مربوطه هستند، می‌توان از آنها به عنوان وثیقه استفاده کرد. بعضی از پلتفرم‌ها به کاربران امکان می‌دهند که توکن‌های LP را هم مثل BNB، اتر یا بیت‌کوین به عنوان وثیقه استفاده کنند. معمولاً با این روش می‌توانید کوین باثبات یا سایر ارزهای دیجیتالی که ارزش بازار زیادی دارند را قرض بگیرید.

در این حالت، مبلغ وثیقه از وام بیشتر خواهد بود. اگر نتوانید نسبت خاصی از وثیقه را حفظ کنید، قرض دهنده از توکن‌های LP شما برای تسویه وام استفاده می‌کند.

ترکیب سود

یکی از رایج ترین کارهایی که می‌توان با توکن‌های LP انجام داد، واریز کردن آنها به یک ترکیب کننده سود (که به آن فارم سود هم گفته می‌شود) است. این سرویس‌ها، توکن‌های LP شما را دریافت کرده، پاداش‌ها را به صورت منظم برداشت کرده و مقدار بیشتری از جفت توکن مربوطه خریداری می‌کنند. سپس، ترکیب کننده دوباره این مبلغ را در استخر نقدینگی استیک می‌کند تا بتوانید سودتان را ترکیب کنید.

گرچه می‌توان این فرایند را به صورت دستی انجام داد اما در بیشتر مواقع، فارم سود نسبت به خود کاربران ترکیب را به صورت کارآمدتری انجام می‌دهد. می‌توان کارمزدهای گران تراکنش‌ها را بین کاربران به اشتراک گذاشت و بسته به استراتژی کاربر، امکان ترکیب کردن سود چند بار در روز وجود دارد.

توکن‌های LP چه ریسک‌هایی دارند؟

مثل هر توکن دیگری توکن‌های LP هم ریسک‌های خاص خودشان را دارند از جمله:

1. گم شدن یا سرقت: اگر توکن‌های LP را از دست بدهید، سهمتان از استخر نقدینگی را از دست خواهید داد.
2. نقص قراردادهای هوشمند: اگر استخر نقدینگی که از آن استفاده می‌کنید به دلیل نقص قرارداد هوشمند هک شود، ممکن است نتوانید با توکن‌های LP نقدینگی خودتان را برگردانید. احتمال وقوع شرایط مشابه در صورت استیک کردن توکن‌های LP در یک فارم سود یا تأمین کننده نقدینگی وجود دارد.
3. سختی ارزیابی ارزش واقعی توکن‌ها: وقتی توکن‌های LP را بررسی می‌کنید، تقریباً غیرممکن است که ارزش دقیق آنها را حدس بزنید. اگر قیمت توکن‌ها از هم فاصله بگیرد، ضرر ناپایدار به شما تعلق می‌گیرد. همچنین باید سود را هم در نظر داشت. این عدم قطعیت باعث شده که تصمیم گیری آگاهانه درباره زمان خروج از پوزیشن کار سختی باشد.
4. ریسک از دست دادن فرصت: با تأمین نقدینگی برای استخرها، ریسک از دست دادن فرصت ایجاد می‌شود. گاهی اوقات بهتر است توکن‌ها را در جای دیگری سرمایه گذاری کنید یا در یک فرصت متفاوت از آنها استفاده کنید.

صحبت‌های پایانی

وقتی قصد تأمین نقدینگی برای یک استخر نقدینگی را داشتید، بهتر است مزایای استفاده از توکن‌های LP را هم ارزیابی کنید. واریز وجه به یک استخر نقدینگی می‌تواند اولین بخش از یک استراتژی در دیفای باشد. بنابراین، به غیر از هولدینگ و نگه داشتن ارزهای دیجیتال، نگاهی به سایر طرح‌های سرمایه گذاری و سطح تحمل ریسک خودتان داشته باشید تا بهترین مدل سرمایه گذاری را انتخاب کنید.

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟ و چگونه کار می‌کند؟

تمرکززدایی از مهم‌ترین مفاهیم بازار کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) است. در سال‌های اخیر، برای محقق شدن هدف تمرکززدایی در بازار، اقدامات گوناگونی انجام شده است. استخرهای نقدینگی (Liquidity Pool) محصول یکی از ایده‌هایی است که برای تمرکززدایی در بازار پیاده شده است. کاربران به کمک استخر نقدینگی می‌توانند بدون نیاز به بازارسازان متمرکز، ارزهای دیجیتال را خریدوفروش کنند. استخرهای نقدینگی از ارکان اصلی صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) به شمار می‌روند. در این مقاله قصد داریم شما را با استخرهای نقدینگی آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

فهرست عناوین مقاله

استخر نقدینگی چیست؟

به زبان ساده، استخر نقدینگی از جمع‌آوری تعدادی ارز دیجیتال ایجاد می‌شود که در قالب قراردادهای هوشمند قفل شده‌اند. در صرافی متمرکز، برای مدیریت معاملات بین کاربران به حضور بازارساز نیاز است. در این صرافی‌ها معمولاً گروه توسعه‌دهنده نقش بازارساز را ایفا می‌کند. به این ترتیب، در این صرافی‌ها عملاً کنترل چرخه معاملات به صورت متمرکز باقی می‌ماند. چنین رویکردی با ذات غیرمتمرکز بازار ارزهای دیجیتال در تضاد است.

صرافی‌های غیرمتمرکز برای حل این معضل ابداع شده‌اند. در این صرافی‌ها تأمین نقدینگی لازم برای معاملات کاربران از طریق استخرهای نقدینگی صورت می‌گیرد. کاربران این صرافی‌ها به صورت اختیاری توکن‌های خود را در استخرها سپرده‌گذاری می‌کنند و در ازای سرمایه‌گذاریشان سود دریافت می‌کنند. به این ترتیب، نقدینگی لازم برای معامله‌گران دیگر در صرافی‌های غیرمتمرکز فراهم می‌شود.

ابداع استخر نقدینگی سبب تسریع و سهولت استخرهای نقدینگی در دیفای چه هستند؟ در معاملات اکوسیستم دیفای (DeFi) شده است. تا قبل از ایجاد استخرهای نقدینگی، صرافی‌های غیرمتمرکز با چالش تأمین نقدینگی مواجه بودند. به کمک فناوری بازارساز خودکار (AMM) مشکل محدودیت نقدینگی در این صرافی‌ها کاهش پیدا کرد؛ به همین دلیل، رفته‌رفته حضور کاربران در این بازارها افزایش یافت.

چرا استخر نقدینگی اهمیت دارد؟

هرکس که سابقه محدودی در بازارهای مالی داشته باشد، به‌خوبی می‌داند که وارد شدن به بازارهایی با نقدینگی محدود، ریسک بسیار زیادی به دنبال دارد. در این‌گونه بازارها معمولاً لغزش در معاملات بسیار زیاد است. منظور از لغزش، تفاوت بین قیمت مورد انتظار برای انجام معامله با قیمت واقعی‌ای است که معامله در آن منعقد می‌شود. نقدینگی کم سبب می‌شود لغزش در معاملات افزایش پیدا کند.

استخر نقدینگی مشکل کمبود نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز را حل می‌کند. ویژگی منحصربه‌فرد این استخرها، تأمین نقدینگی از سوی کاربران است. افراد به‌صورت داوطلبانه دارایی خود را در این استخرها به ودیعه می‌گذارند؛ سپس در ازای سرمایه‌گذاری خود در بازه‌های زمانی مشخص، پاداش دریافت می‌کنند.

در چنین شرایطی، وقتی کاربران در صرافی غیرمتمرکز سفارش خرید یا فروش ثبت می‌کنند، لازم نیست تا زمان پیدا شدن خریدار یا فروشنده دیگر صبر کنند، بلکه با توجه به دارایی‌های موجود در استخرهای نقدینگی، سفارش آن‌ها با قیمت لحظه‌ای بازار و به کمک قراردادهای هوشمند، به جریان می‌‌افتد.

استخرهای نقدینگی چگونه کار می‌کنند؟‌

استخر نقدینگی باید به‌گونه‌ای تعریف شود که برای کاربران جاذبه لازم به‌منظور سرمایه‌گذاری را داشته باشد. ابزار در اختیار صرافی‌ها برای جذاب کردن سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی، تخفیف در کارمزد معاملات و ارائه پاداش با ارز دیجیتال به آن‌هاست. شاید این سؤال برای شما پیش آمده باشد که فرایند تعیین قیمت در استخرهای نقدینگی چگونه انجام می‌شود؟

در حال حاضر، به کمک الگوریتم بازارساز خودکار (AMM) ، قیمت توکن‌ها در هر استخری نسبت به یکدیگر، در محدوده خاصی حفظ می‌شود. به این ترتیب، عملاً ارزش‌های بازار منصفانه‌ای در صرافی‌های غیرمتمرکز به وجود می‌آید. البته ممکن است استخرهای مختلف از الگوریتم‌های منحصربه‌فرد خود نیز استفاده کنند. برای مثال، می‌توان به استخرهای نقدینگی صرافی یونی سواپ اشاره کرد که از فرمول ثابتی برای کنترل نسبت قیمت توکن‌ها استفاده می‌کند. به کمک این الگوریتم‌ها از طریق مدیریت هزینه‌ها و کنترل عرضه و تقاضا، از تأمین دائمی دارایی استخرها اطمینان حاصل می‌شود.

بیشتر بخوانید: توکن چیست

برترین استخرهای نقدینگی سال 2022

استخرهای نقدینگی کاربرد خود را در اکوسیستم دیفای بر همگان ثابت کرده‌اند؛ همین مسئله سبب شده است بسیاری از فعالان بازار رمز ارزها به کسب درآمد از طریق سرمایه‌گذاری در این استخرها امیدوار شوند. با وجود این، سرمایه‌گذاری باید حتماً در استخرهای معتبر صورت بگیرد تا خطری سرمایه افراد را تهدید نکند. ازجمله برترین استخرهای نقدینگی سال 2022 در بازار ارزهای دیجیتال می‌توان به این موارد اشاره کرد:

1. یونی سواپ (Uniswap)

بیشترین حجم معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز مربوط به یونی سواپ است، به همین دلیل استخر نقدینگی Uniswap یکی از معروف‌ترین استخرهای حال حاضر در بازار رمز ارزها به شمار می‌رود. صرافی یونی سواپ از جفت ارزهای معاملاتی مبتنی بر استاندارد ERC-20 پشتیبانی می‌کند.

همچنین هر کاربری می‌تواند استخر نقدینگی اختصاصی خود را بدون نیاز به پرداخت هیچ‌گونه کارمزدی در این صرافی راه‌اندازی کند. کارمزد معاملات در صرافی یونی سواپ 0/3 درصد است. تمام تأمین‌کنندگان نقدینگی در استخرهای نقدینگی این صرافی از محل کارمزدها سهم دریافت می‌کنند. پرداخت سود مشارکت در استخرها نیز با توکن اختصاصی یونی سواپ صورت می‌گیرد.

2. بالانسر (Balancer)

بالانسر یکی دیگر از برترین استخرهای نقدینگی ارزهای دیجیتال است. این استخر نقدینگی مبتنی بر اتریوم است. بالانسر به‌عنوان مدیر پرتفوی نیز عمل می‌کند.

3. بانکور (Bancor)

بانکور یکی دیگر از بهترین استخرهای نقدینگی در سال 2022 است که بر اساس اتریوم کار می‌کند. این پلتفرم از روش بازارسازی خودکار برای تأمین نقدینگی و قیمت‌گذاری دقیق توکن‌ها استفاده می‌کند. همچنین این استخر نقدینگی نوعی استیبل کوین (Stablecoin) با نام بانکور ارائه کرده است که نگرانی‌های مربوط به نوسانات نقدینگی را برطرف می‌کند.

4. کرو فایننس (Curve Finance)

استخر نقدینگی کرو فایننس نیز مبتنی بر اتریوم است و با هدف ایجاد فرصت‌های تجاری مطلوب برای تجارت استیبل کوین‌ها راه‌اندازی شده است. این استخر هیچ‌گونه توکن بومی ارائه نمی‌کند. درعین‌حال، به کمک آن می‌توان به صورت هم‌زمان به دارایی‌های موجود در هفت استخر نقدینگی معتبر دیگر دسترسی داشت.

پرسش‌های متداول

1. مزیت استخر نقدینگی چیست؟

اصلی‌ترین مزیت استخرهای نقدینگی این است که به پیدا کردن فردی دیگر در بازار که سفارش مدنظرش با شما مطابقت داشته باشد، نیازی ندارید. طبیعی است که هر فروشنده‌ای در بازار سعی می‌کند دارایی خود را با بیشترین قیمت به فروش برساند و درعین‌حال، در زمان خرید نیز با کمترین قیمت آن‌ها را از آن خود کند. چنین رویکردی سبب می‌شود که برخورداری از فرصت معاملات ایدئال در بازار چندان آسان نباشد. استخرهای نقدینگی با استفاده از قراردادهای هوشمند، عملیات ارزش‌گذاری دارایی‌ها را انجام می‌دهند و به این ترتیب، معاملات در فضای واقعی انجام می‌شود.

2. ریسک استخرهای نقدینگی چیست؟‌

وقتی سرمایه خود را در اختیار استخرهای نقدینگی قرار می‌دهید، احتمال زیان موقت وجود دارد؛ به‌ویژه در زمان‌هایی که سفارش‌ها در بازار با قیمت‌های واقعی فاصله پیدا می‌کنند، احتمال ضرر بیشتر می‌شود؛ بنابراین، حتماً باید قبل از سرمایه‌گذاری، در این زمینه تحقیقات زیادی کنید.

کلام پایانی

استخر نقدینگی یکی از ابداعات بسیار مهم و کاربردی در عرصه دیفای است. این استخرها تجارت غیرمتمرکز و پرداخت وام را در اکوسیستم دیفای امکان‌پذیر می‌کنند. استخرهای نقدینگی به کمک قراردادهای هوشمند کار می‌کنند و به احتمال زیاد، در آینده نیز این رویکرد در بازار ادامه پیدا می‌کند. اگر قصد دارید از طریق سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی به درآمد برسید، حتماً مطالعه و تحقیق کنید تا بهترین و مطمئن‌ترین گزینه‌های موجود در بازار را بیابید.