بازده روزانه سالانه‌شده چیست؟

فرمول محاسبه نسبت شارپ

مسیر محاسبه سود اسناد خزانه

شاخص‌های متفاوتی از جمله ریسک، بازده و نقدشوندگی، کیفیت سرمایه‌گذاری را تعیین می‌کنند؛ اما شاید بتوان بازدهی را مهم‌ترین این معیارها دانست. در این شرایط، محاسبه نرخ سود مربوط به اسناد خزانه اسلامی که یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد نیاز اقتصاد کشور است با اختلاف‌های زیادی میان کارشناسان مواجه است. هرچند برخی معتقدند باید نرخ بازدهی را به صورت ساده محاسبه کرد؛ اما بررسی اصول و تئوری مربوط به اوراق با درآمد ثابت نشان می‌دهد نرخ بازدهی مرکب روش صحیح و قابل استنادتری برای محاسبه نرخ سود اسناد خزانه اسلامی است.

شاخص‌های متفاوتی از جمله ریسک، بازده و نقدشوندگی، کیفیت سرمایه‌گذاری را تعیین می‌کنند؛ اما شاید بتوان بازدهی را مهم‌ترین این معیارها دانست. در این شرایط، محاسبه نرخ سود مربوط به اسناد خزانه اسلامی که یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد نیاز اقتصاد کشور است با اختلاف‌های زیادی میان کارشناسان مواجه است. هرچند برخی معتقدند باید نرخ بازدهی را به صورت ساده محاسبه کرد؛ اما بررسی اصول و تئوری مربوط به اوراق با درآمد ثابت نشان می‌دهد نرخ بازدهی مرکب روش صحیح و قابل استنادتری برای محاسبه نرخ سود اسناد خزانه اسلامی است. ایراد اصلی که می‌توان به روش خطی ساده وارد کرد آن است که در این روش، بازدهی سرمایه‌گذار در طول دوره سرمایه‌گذاری تغییر می‌کند که برای اصلاح آن به نرخ سود مرکب نیاز داریم.

علیرضا توکلی کاشی/ مدیرابزارهای نوین مالی
معصومه شهسواری/ کارشناس ابزارهای نوین مالی
فرابورس ایران

مقدمه
کیفیت سرمایه‌گذاری به عوامل متعددی وابسته است و شاخص‌های متفاوتی به منظور ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری تعریف شده‌‌‌‌اند. به‌عنوان مثال می‌توان به شاخص‌های ریسک، بازده، نقدشوندگی، تنوع و بتا اشاره کرد. در میان شاخص‌های نامبرده، بازده از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا بازده در ادبیات روزمره مردم بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولا فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری را بر مبنای مقایسه مقدار بازده آنها با یکدیگر مورد سنجش قرار می‌دهند.

در حوزه سرمایه‌گذاری و به‌طور ویژه در حوزه اوراق بهادار بادرآمد ثابت (Fixed Income Securities)، از آنجا که در ایران، بیشتر اوراق دارای ضامن بانکی هستند و در نتیجه ریسک نکول یا عدم پرداخت آنها در سررسیدها به‌طور کامل پوشش داده شده است؛ بازده، مهم‌ترین‌ معیار برای انتخاب اوراق توسط یک سرمایه‌گذار است.

با توجه به اینکه «مثال» نقش بسزایی در انتقال مطلب ایفا می‌کند، در این مقاله تلاش شده تا همه موضوعات تا حد امکان در قالب مثال‌هایی ارائه شوند.

روش‌های متفاوتی برای محاسبه بازده وجود دارد. ساده‌ترین روش، استفاده از فرمول بازده ساده است. همان‌طور که در فرمول زیر مشاهده می‌شود، اختلاف قیمت خرید و فروش نسبت به قیمت خرید سنجیده می‌شود:

شخصی را در نظر بگیرید که در ابتدای سال در اوراقی با ارزش اولیه ۱۰۰ تومان سرمایه‌گذاری کرده است. چنانچه ارزش این سرمایه‌گذاری در پایان سال اول ۱۱۰تومان و در پایان سال دوم ۱۳۲ تومان ‌باشد، طبق فرمول فوق به سادگی می‌توان بازده وی را در هر دوره محاسبه کرد.

اگر کمی به این مثال دقت کنیم متوجه می‌شویم که مجموع بازده دو دوره متوالی فوق، 30 درصد به‌دست می‌آید اما از طرف دیگر به نظر می‌رسد با توجه به رشد قیمت از 100 به 132 واحد، بازده کل دوره باید رقم 32 درصد باشد!

علت این موضوع، این است که مقدار دارایی در اول هر دوره برابر مقدار دارایی در پایان دوره قبل است و بنابراین اصل و سود دارایی در پایان هر دوره وارد دوره بعد می‌شود و به اصل و سود منتقل­‌شده از دوره قبل مجددا سود تعلق می‌گیرد.

این ماهیت فرمول بازده است، زیرا مثلا در نمونه فوق و در ابتدای دوره دوم نمی‌توانیم مقدار 110 واحد را به دو رقم 100 به‌عنوان اصل مبلغ و 10 واحد به‌عنوان سود دوره قبل، تجزیه کنیم و کل مبلغ 110 واحد به‌عنوان مقدار اولیه سرمایه‌گذاری وارد دوره دوم می‌شود.

اما موضوع فوق به معنای وجود اشکال در محاسبه بازده نیست! زیرا بازده صحیح هریک از دوره‌های فوق به ترتیب 10 درصد و 20 درصد است، اما بازده کل دوره رقم 30 درصد نیست و مقدار صحیح بازده کل دوره 32 درصد است.

در ادبیات مالی، برای محاسبه برآیند بازده کل دو یا چند دوره متوالی از فرمول ترکیب بازده یا بازده مرکب (Compound Return) استفاده می‌شود.

مساله فوق که در ادبیات مالی بسیار حائز اهمیت است به این نکته اشاره دارد که جمع جبری بازده، برای محاسبه بازده کل چند دوره متوالی صحیح نیست و برای محاسبه برآیند بازده چند دوره متوالی باید از ترکیب بازده و فرمول بازده مرکب استفاده کرد.

دو ورقه بهادار در دست داریم که قیمت هر دو ورقه در ابتدای سال ۱۰۰ واحد و در پایان سال نیز قیمت آنها به ۱۲۰ واحد خواهد رسید. آن طور که از صورت سوال‌ قابل درک است، بازده هر دو ورقه ۲۰ درصد است. در جدول زیر با توجه به قیمت ماه ششم، بازده دو دوره محاسبه شده است:

مثال فوق، به خوبی نشان می‌دهد که جمع جبری نه تنها بازدهی متفاوت با مقدار واقعی بازده کل دوره (20 درصد) به دست می‌دهد، بلکه مقدار آن به نوسان قیمت‌های طی دوره نیز وابسته است.

اگر مقدار بازده اوراقی مشخص باشد، چگونه می‌توانیم قیمت آن را در زمان‌های مختلف محاسبه کنیم و فرمول صحیح قیمت‌گذاری اوراق با درآمد ثابت (Fixed Income Pricing) چگونه باید باشد؟ هدف از ارائه این بخش در این مقاله، تاکید بر محاسبات سود مرکب و بیان نقایص محاسبات سود بر مبنای فرمول‌های ساده و خطی است.

اوراقی با قیمت اسمی 1،000،000ریال و نرخ سود 20 درصد که یک بار در سال سود پرداخت می‌کند را در نظر بگیرید.

این اوراق دارای سود روزشماری خواهد بود. یک راه ساده برای محاسبه سود روزشمار این اوراق، تقسیم سود سالانه بر تعداد روزهای سال است:

بنابراین جدول شماره ۱ سود روزشمار و قیمت این اوراق به همراه نرخ رشد قیمت اوراق در روزهای مختلف سال به ترتیب زیر به‌دست خواهد آمد:

روش فوق که به روش خطی ساده معروف است، باوجود سادگی محاسبات، یک ایراد اساسی دارد و آن عدم ثبات نرخ رشد قیمت در طول سال، به‌رغم ثابت بودن مقدار سود روزانه است! اگر به ستون نرخ رشد قیمت روزانه دقت شود، کاهش تدریجی نرخ رشد روزانه به وضوح مشاهده می‌شود.

علت کاهش تدریجی نرخ رشد روزانه، افزایش مخرج کسر بازده است. زیرا با گذشت زمان و تجمیع سودهای روزشمار، قیمت اوراق به تدریج افزایش یافته و مخرج کسر بازده بزرگ‌تر می‌شود و در نتیجه مقدار بازده یا نرخ رشد روزانه کاهش می‌یابد.

بازدهی شخصی که در روزهای اول سال در این اوراق سرمایه‌گذاری می‌کند بیشتر از فردی است که در روزهای پایانی سال این اوراق را نگهداری می‌کند. زیرا مبلغ سرمایه‌گذاری در این ایام متفاوت است، کسب عایدی ثابت ۵۴۸ ریال در روز اول نسبت به مبلغ سرمایه‌گذاری ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال و در روز دوم با مبلغ ۱.۰۰۰.۵۴۸ ریال سنجیده می‌شود. با رشد تدریجی قیمت، مخرج کسر بازده افزایش می‌یابد، این در حالی است که صورت کسر رقم ثابت ۵۴۸ ریال است؛ بنابراین طبیعی است که مقدار بازده روزانه کاهش یابد. استفاده از روشی که در آن مقدار سود در طول دوره ثابت فرض شده باشد، نمی‌تواند روش صحیحی برای قیمت‌گذاری اوراق با درآمد ثابت باشد، زیرا نرخ بازده آن در طول دوره یکنواخت نبوده و به تدریج و با گذشت زمان، کاهش خواهد

چنانچه قیمت‌گذاری در بازار به این شیوه انجام شود، سرمایه‌گذاران آگاه تلاش می‌کنند تا اوراق را صرفا در روزهای ابتدایی هر دوره خریداری کرده و در اواسط دوره و قبل از کاهش نرخ بازده، آن را با اوراق دیگری تعویض کنند.

روش خطی ساده، روش مناسبی برای قیمت‌گذاری اوراق و محاسبه سود روزشمار نیست. زیرا سرمایه‌گذار انتظار دارد در صورت ثبات شرایط و ثابت بودن نرخ سود، بازده وی در طول دوره سرمایه‌گذاری ثابت باشد. به عبارت دیگر مستقل از اینکه در روز اول در این اوراق سرمایه‌گذاری شود یا در روز آخر، بازده به دست آمده باید مقدار ثابتی باشد.

اما سوالی که مطرح می‌شود این است که در این مثال، قیمت روزانه اوراق، چه رقمی است تا نرخ بازده در تمام روزهای سال برابر باشد؟

با استفاده از فرمول قیمت‌گذاری مرکب، قیمت روزانه را محاسبه می‌کنیم. برای مثال قیمت این اوراق در پایان روز اول برابر خواهد بود با:

همان‌گونه که در جدول ۲ مشخص است، در این مدل قیمت‌گذاری، نرخ رشد روزانه در تمام طول سال ثابت است اما مقدار سود روزانه به‌صورت تدریجی افزایش یافته است و با توجه به رشد تدریجی قیمت، افزایش تدریجی مقدار سود روزانه نیز کاملا طبیعی و در حد انتظار است.

همان‌طور که در این جدول نیز مشاهده می‌شود، با استفاده از روش قیمت‌گذاری مرکب، قیمت‌ها به نحوی تعیین می‌شوند تا بازده سرمایه‌گذاری در تمام طول عمر اوراق به‌صورت همگن تخصیص یابد.

بنابراین فرمول قیمت‌گذاری مرکب تضمین می‌کند که قیمت‌های روزانه به نحوی محاسبه خواهند شد که نرخ رشد روزانه در طول دوره ثابت بماند. این موضوع در بازارهای مالی از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا سرمایه‌گذاران مختلف مستقل از تاریخ انتشار، تاریخ سررسید یا تاریخ پرداخت کوپن سود، بر مبنای نرخ بازده (و ریسک) اوراق، اقدام به انتخاب و سرمایه‌گذاری در اوراق می‌کنند و مدل قیمت‌گذاری باید به نحوی باشد که ثبات نرخ سود طی دوره را تضمین کند، به گونه‌ای که نرخ سود همواره همگن باشد.

البته همان‌طور که می‌دانیم، قیمت اوراق بهادار در بازارهای مالی، علاوه بر نرخ سود اسمی، به دو عامل مهم دیگر هم وابسته هستند: نرخ سود مورد انتظار بازار و میزان ریسک اوراق و ناشر آن. محاسبات فوق، با فرض ثبات شرایط و یکسان بودن نرخ سود اسمی اوراق و نرخ سود مورد انتظار بازار انجام شده است. در شرایطی که پارامترهای فوق نیز وارد محاسبات شوند، می‌توان ثابت کرد که مدل قیمت‌گذاری اوراق تغییر نخواهد کرد و همین فرمول قیمت‌گذاری مرکب، صرفا با تغییر مقدار R (نرخ بازده سالانه) مجددا به‌کار گرفته خواهد شد.

در بازارهای مالی، نرخ سود مورد انتظار به‌عنوان یک متغیر کلیدی در جریان معاملات روزانه و با توجه به قیمت انواع اوراق بهادار کشف می‌شود. نرخ بازده تا سررسید، نرخی است که در صورت نگهداری اوراق تا زمان سررسید، برای دارنده آن محقق خواهد شد. با توجه به تفاوت فاصله تا سررسید اوراق مختلف و به منظور مقایسه این نرخ در مورد اوراق مختلف، این نرخ به‌صورت سالانه محاسبه شده و اعلام می‌شود. از آنجا که تاریخ سررسید اوراق و همچنین مبلغ قابل پرداخت در سررسید هر اوراقی ثابت است، بنابراین، نرخ بازده تا سررسید تنها تابع قیمت روز اوراق در بازار خواهد بود و هیچ مؤلفه دیگری در آن تاثیرگذار نخواهد بود. به همین دلیل این نرخ در بازارهای مالی محاسبه شده و به‌صورت عمومی کنش داده می‌شوند. بر خلاف بازده دوره نگهداری (HPR: Holding Period Return) که شاخصی گذشته‌نگر است و نرخ بازده را در گذشته نشان می‌دهد،

اوراقی را که مبلغ اسمی آن ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال و دارای سود سالانه ۲۰ درصد است و کل سود نیز در پایان سال به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود در نظر بگیرید. در اواسط سال ( در روز صدوهشتادویکم) و در زمانی که ۱۸۴ روز تا سررسید آن باقی مانده است، قیمت این اوراق ۱.۰۹۴.۶۲۵ ریال خواهد بود. نرخ بازده تا سررسید این اوراق در روز صدوهشتادویکم چقدر است؟

قبل از پاسخ به این سوال‌، اجازه دهید با استفاده از همین فرمول و برای تمام روزهای سال و مطابق قیمت روزانه محاسبه شده در جدول 2 نرخ بازده تا سررسید را در جدول شماره 3 محاسبه کنیم:

در کمال تعجب مشاهده‌ می‌کنیم، باوجود ثبات نرخ رشد روزانه، نرخ بازده تا سررسید ثابت نبوده و با نزدیک شدن به سررسید به تدریج کاهش یافته است. فرمول نرخ بازده تا سررسید سالانه ساده، فقط در روز اول دوره یکساله، رقم صحیح 20 درصد را به‌دست خواهد داد و در بقیه ایام سال به تدریج کاهش خواهد یافت و در فاصله یک روز تا سررسید، رقم 24/ 18 درصد را به‌دست خواهد داد!

حال چنانچه با این فرمول، نسبت به محاسبه بازده تا سررسید اوراق در روزهای مختلف سال اقدام کنیم، نتایج جدول شماره 4 به دست خواهد آمد.

همان‌طور که در جدول شماره 4 مشاهده می‌شود، نرخ بازده تا سررسید با فرمول مرکب در طول سال ثابت بوده و همواره رقم 20درصد که نرخ سود سالانه اوراق بوده است را نشان می‌دهد.

فرمول فوق در حقیقت همان فرمول بازده تا سررسید ساده است، که پیش‌تر ارائه شد، برخی بورس‌های دنیا نیز از این فرمول برای محاسبه بازده تا سررسید استفاده می‌کنند. فرمول فوق، یک تناسب ساده ریاضی است. اما علت استفاده از این فرمول چیست؟

یکی از دلایل استفاده از فرمول بازده تا سررسید ساده، سادگی محاسبات و استفاده از یک تناسب ساده به جای استفاده از فرمول‌های توان‌دار است.

اما یک دلیل مهم تر این است که از نظر ریاضی می‌توان نشان داد،اگر %5 >r باشد، حداکثر خطای فرمول تقریبی فوق برای دوره زمانی کمتر از یک سال، کمتر از 12/ 0 درصد ( معادل 0012/ 0) خواهد بود؛ بنابراین نتیجه آن با تقریب خوبی قابل قبول خواهد بود.

اگر فاصله تا سررسید دقیقا یک سال باشد، (t=365) هر دو فرمول عدد یکسانی را نشان می‌دهند، اما اگر فاصله تا سررسید، کمتر یا بیشتر از یک سال باشد، نتایج این دو فرمول از هم فاصله خواهند گرفت.

در جداول زیر مقادیر مختلف بازده در قیمت‌های مختلف و در دو حالت فاصله تاسررسید 60 و 180 روزه نشان داده شده است.

همان‌گونه که در جداول فوق مشاهده می‌شود، در نرخ‌های بالا، تفاوت نرخ YTM و نرخ بازده تا سررسید تقریبی به تدریج زیاد می‌شود.

بنابراین در کشورهایی مانند ایران که نرخ سود بسیار بالاتر از 5 درصد قرار دارد، استفاده از فرمول نرخ بازده تا سررسید مرکب پیشنهاد می‌شود.

نرخ بازده سرمایه گذاری چگونه است و چه کاربردی دارد؟

اما بیایم نرخ بازده سرمایه گذاری را بیشتر تشریح کنیم تا دقیقا متوجه شویم منظور از این کلمه چیست. ابتدای همه ی این موارد فرمول نرخ بازده یک فرمول بسیار ساده اما در عین حال بسیار کاربردی می باشد و در حوزه ی صنعت بسیار مورد قبول و استفاده است نرخ بازده سرمایه گذاری (ROI) = (هزینه انجام شده سرمایه گذاری)- ( کل دست آورد به دست آمده از سرمایه گذاری ) / (هزینه سرمایه گذاری ) فرمول بالا همانطور که گفته شد نشان دهنده نرخ بازده سرمایه گذاری است . اگر بخواهیم در ابتدایی ترین شکل ممکن این مفهوم رو توضیح دهیم میتوانیم بگوییم یه مقیاس و پارامتری است که ما با به دست آوردن آن میتوانیم متوجه شویم که آیا سرمایه گذاری که انجام شده یک سرمایه گذاری درست و نتیجه بخش بوده یا خیر , که این موضوع بازده روزانه سالانه‌شده چیست؟ گزارش هایی که در جلسات مهم اقتصادی برگذار میشود در تصمیم گیری های آتی یک شرکت و موسسه دخیل است و میتواند آینده آن شرکت را رقم بزند. از کاربرد های دیگر میتوان به این اشاره کرد که به فرض یک شخص حقوقی یا حقیقی در چند حوزه یا بخش مختلف سرمایه گذاری کرده است و حالا میخواهد نتیجه این سرمایه گذاری ها را با هم مقایسه کند که کدام یک از این موارد بیشتر برایش سود آوری داشته است و اگر مجدد قصد سرمایه گذاری داشته باشد بیشتر تمرکزش را روی کدام قسمت بگذارد. این نکته مهم است که بدانیم نرخ بازده سرمایه گذاری لزوما همیشه بر سود تمرکز ندارد و می توان معیار سود را با معیارهای متغیری همچون میزان سهم از بازار و غیره درنظر گرفت.فرمول نرخ بازده در بررسی موفقیت سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرد، نه لزوما در میزان سود حاصل از سرمایه گذاری.

چگونه بهتر سرمایه گذاری کنیم؟

حال این سوال مطرح میشود که با این دانش کسب شده چگونه بهتر سرمایه گذاری کنیم و به بهترین شکل به هدف مجموعه خود نزدیک شویم. همواره هر کار و روشی صد در صد بازدهی ندارد و علاوه به مزایایی که این روش ها دارند در کنار خود معایبی نیز دارند که میتوانیم با شناسایی و به حداقل رساندن این معایب بهترین عملکرد ممکن را از خودمان به جای بگذاریم. اما بیاییم و این مشکلات نرخ بازده سرمایه گذاری را بررسی کنیم تا مفاهیم بهتر برایمان روشن شود اولین موردی که ممکن است با آن روبرو شویم مشکل زمان در نرخ بازده سرمایه می باشد: یکی از موارد مهمی که باید به آن دقت کنیم زمان شروع یک سرمایه گذاری است و اگر قصد مقایسه آن با سرمایه گذاری دیگری را داشتیم باید این مورد را در نظر بگیریم که مدت زمان این دو سرمایه گذاری چه زمان بوده و یا حتی این اهمیت پیدا می کند که چه زمانی این سرمایه گذاری شروع شده است و با دقت به این موضوع باید این کار را صورت دهیم مورد بعدی محاسبه نتایج کیفی است : این نوع محاسبات ما برای نرخ بازده سرمایه گذاری فقط و فقط مواردی که قابل اندازه گیری هستند را به ما نشان می دهد , بگذارید با یک مثال این قضیه را روشن کنم فرض کنیم که سرمایه گذاری یک شرکت بر این است که حقوق کارمندان یک بخش را افزایش دهد و طبق آمار ممکن است این را به ما نشان دهد که این مورد باعث شده سود بیشتری نسیب شرکت شود اما این قابل اندازه گیری نیست که تا چد اشتیاق این کارمندان افزایش پیدا کرده و این افزایش روحیه نیز در تولید این سود بازده روزانه سالانه‌شده چیست؟ برای شرکت سهیم بوده است موارد دیگر نیز از این قبیل وجود دارد و اگر که این موارد رعایت شود میتوانیم به بهترین شکل سرمایه گذاری خود را انجام دهیم.

این مطلب چه‌ اندازه برایتان مفید بوده است؟

میانگین امتیاز ۵ / ۵ تعداد رأی: ۱

ارسال نظرات (۲۵ نظر)

بازده به‌معنای مجموعه مزایاییه که در طول یک دوره به سهم تعلق می‌گیره که این دوره متناسب با افق زمانی سرمایه‌گذاری فرد می‌تونه از روزانه، هفتگی، ماهانه تا سالانه یا هر دوره زمانی دیگه ای تغییر کنه

بازده رو می‌توان پاداشی تعریف کرد که سرمایه‌گذار به ازای سرمایه‌گذاری خود در یک دوره زمانی به دست میاره
بازده ممکنه بازده واقعی یا بازده مورد انتظار باشه

یکی از دغدغه های اقتصاد ایران در این روزها ایجاد ایده های خوب برای کارآفرینی و کمبود حمایت مالی از این ایده هاست

بسیاری از کارآفرینان معتقدن حمایت کافی از اون ها صورت نمی گیره و از طرفی بسیاری از متخصصین کارآفرینی در داخل و خارج از کشور نیز بر این مسئله تاکید دارن

سرمایه گذاری در این روزهای اقتصاد کشور کاری پر ریسکه و سرمایه داران ترجیح می دن سرمایه خودشونو جایی قرار بدن که با کمترین میزان ریسک بیشترین میزان سودآوری رو کسب کنن

نرخ بازده سرمایه گذاری نرخ بازگشت سرمایه یا بازده سرمایه همه به یک مفهوم باز می گردن

در ساده ترین تعریف معیار و نرخیه که با استفاده از اون کارایی و نتیجه بخش بودن یک سرمایه گذاری ارزیابی می شه

حتی اگه بخوایم بازدهی چند نمونه از سرمایه گذاری رو با هم مقایسه کنیمم بهترین راه مقایسه بازده سرمایه گذاری اون هاست

اگه نگاهی به فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری داشته باشیم متوجه می شیم که ROI نسبت سود یک سرمایه گذاری رو به هزینه ی اون بررسی و اندازه گیری می کنه

از این نرخ برای مقایسه بازدهی چند سرمایه گذاری استفاده می شه

از این نرخ در تهیه پروپوزال ها و طرح های تجاری استفاده میشه و در برخی موارد حتی از این نرخ برای ارزیابی عملکرد مدیریتی در یک مجموعه و موفقیت اون مجموعه نیز استفاده می شه

نرخ بازده سرمایه گذاری لزوما بر سود تمرکز نداره و می توان معیار سود رو با معیارهای متغیری همچون میزان سهم از بازار و … جایگزین کرد بنابراین این فرمول در بررسی موفقیت سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیره نه لزوما در میزان سود حاصل از سرمایه گذاری

سرمایه گذاری در بورس نوعی از سرمایه گذاریه که می توان برای بررسی عملکرد و میزان موفقیت اون نیز از ROI بهره گرفت

بازده سرمایه‌گذاری یا ROI نرخ بین سود خالص و هزینه سرمایه‌گذاری ناشی از سرمایه‌گذاری برخی منابع محسوب می‌شه

ROI بالا به این معنیه که سرمایه‌گذاری نسبت به هزینه‌ای که داشته سود بالایی ارائه کرده

ROI رو می‌توان یک فرمول ریاضی دونست که می‌توان برای ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها و قضاوت در مورد عملکرد یک سرمایه‌گذاری در قیاس با انواع دیگه استفاده شه

اگه شرکتی اهداف سریعی برای کسب سهم از بازار، پی‌ریزی زیرساخت، آماده کردن خود برای فروش و یا اهداف دیگه داشته باشه در این صورت بازده سرمایه‌گذاری رو می‌توان به جای نسبت سود و هزینه بر اساس رسیدن به یک یا چند مورد از این اهداف تعیین کرد

افراد می‌تونن با استفاده از محاسبه ROI در مورد سرمایه‌گذاری‌های منفرد و مقایسه یک سرمایه‌گذاری با سرمایه‌گذاری‌های دیگه یا پورتفولیوهاشون بهره بگیرن

یکی از علاقه مندی های سرمایه گذاران اینه که در کاری سرمایه گذاری کنن که کمترین مقدار هزینه و بیشترین مقدار سودآوری رو داشته باشه

نرخ بازده سرمایه گذاری یعنی نسبت سود خالصی که سرمایه گذار از رهگذر پشتیبانی یک کسب و کار به دست میاره با هزینه ای که برای راه اندازی کسب و کار پرداخت می کنه

هیچ معادله‌ی استاندارد و واحدی برای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه وجود نداره

سودها درصدی از درآمد هستن
برای درک صحیح نسبت باید فهمید که چه درآمدها و هزینه‌هایی در این معادله استفاده می‌شن

سرمایه­ گذاری مستلزم مدیریت ثروت سرمایه ­گذاراست

کسب بازدهی­‌های بالاتر به واسطه پذیرش ریسک­‌های بیشتر اتفاق می­‌افته و این موضوع مهم­ترین فاکتور تفاوت بین فرصت­‌های سرمایه­ گذاریه

در اقتصادهایی همچون اقتصاد ایران که از یکسو با نوسانات زیادی در متغیرهای کلان اقتصادی همچون نرخ بهره و نرخ تورم رو به رو هستیم و از سویی دیگه رشد شاخص قیمت­‌ها رقم بالاییه موضوع سرمایه­ گذاری اهمیت دوچندانی داره

نسبت شارپ (Sharpe Ratio) چیست؟

در سال ۱۹۶۶، ویلیام شارپ مفهومی انقلابی را در زمینه سرمایه‌گذاری معرفی کرد که آن را با عنوان «نسبت شارپ» می‌شناسیم. این مفهوم به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا به‌ شکلی مؤثر، بازده (سود) سرمایه‌گذاری خود را در مقایسه با میزان ریسک آن تعیین کنند. در واقع سرمایه‌گذار با کمک این مفهوم، علاوه بر ارزیابی میزان کارآمدی سرمایه‌گذاری‌اش، می‌تواند میزان ریسک آن را هم مشخص کند. به‌دلیل اهمیت این نسبت در دنیای امور مالی، در این مطلب به‌کمک مقاله‌ای که در وب‌سایت هج‌ترید منتشر شده است، به‌طور کامل درباره نسبت شارپ، ارتباط آن با ارزهای دیجیتال و همچنین مزایا و محدودیت‌های این مفهوم صحبت خواهیم کرد.

از زمانی که این نسبت وارد دنیای سرمایه‌گذاری شد، تا به امروز جزو محبوب‌ترین معیارهای ریسک/ بازده در بین سرمایه‌گذاران بوده است. بخش عمده‌ای از این محبوبیت، به‌دلیل سادگی این معیار است. البته پس از آنکه جایزه نوبل اقتصاد به ویلیام شارپ تعلق گرفت، اعتبار این مفهوم در بین سرمایه‌گذاران بیشتر هم شد. این جایزه، پاداش کارهایی بود که شارپ روی مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM) انجام داد.

حالا بیایید ببینیم چرا سرمایه‌گذاران باید به این نسبت توجه ویژه‌ای داشته باشند.

نسبت شارپ و روش محاسبه‌ی آن

با محاسبه نسبت شارپ (Sharpe Ratio)، می‌توان مقدار سود سرمایه‌گذاری را به‌ازای هر واحد ریسک تعیین کرد. همه افرادی که در بازار سرمایه حضور دارند، از معامله‌گران روزانه گرفته تا سرمایه‌گذاران بلندمدت که دارایی را می‌خرند و مدت‌ها نگه می‌دارند، می‌توانند از این روش محاسباتی مفید برای ارزیابی عملکردشان بهره بگیرند.

البته منظور از ارزیابی عملکرد، محاسبه مقدار کل سود سرمایه‌گذاری نیست، بلکه تعیین نسبت مقدار سود به ریسک آن است.

در واقع نسبت شارپ، متوسط مقدار «سود تعدیل‌شده» به‌ازای هر واحد نوسان بازار یا مجموع ریسک موجود است. سود تعدیل‌شده، اختلاف بین سود کل با نرخ بهره بدون ریسک است و نرخ بهره بدون ریسک نیز به درصد سودی گفته می‌شود که به‌صورت قطعی در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد. برای مثال، نرخ سود بانکی و نرخ سود اوراق قرضه دولتی تقریبا بدون ریسک و تضمین‌شده است. اگر فرض کنیم نرخ سود بانکی یا ارواق قرضه ۲۰ درصد در سال است و از طرفی یک سرمایه‌گذار بتواند با سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار، ۷۰ درصد سود در سال به دست آورَد، در این صورت نرخ سود تعدیل‌شده معادل با اختلاف این دو عدد، یعنی ۵۰ درصد، خواهد بود.

افرادی که با فعالیت‌های پرریسک در ارتباط هستند، باید به این امر توجه بیشتری داشته باشند. به‌طور کلی هر چه نسبت شارپ بزرگتر باشد، «سود تعدیل‌شده از نظر ریسک» برای سرمایه‌گذار جذاب‌تر خواهد بود.

به‌عنوان یک نمونه خوب از سرمایه‌گذاری‌های بدون ریسک، می‌توان به اوراق قرضه دولتی ایالات متحده اشاره کرد. صد البته درباره دو عامل زیر اختلاف‌نظرهایی هم وجود دارد:

۱. آیا نرخ بازده کوتاه‌مدت‌ترین اوراق بهادار دولتی هم باید در محاسبه اعمال شود.

۲. آیا ابزار سرمایه‌گذاری بدون ریسک باید کاملا با بازه زمانی که در آن سرمایه‌گذار انتظار حفظ سرمایه‌اش را دارد، مطابقت داشته باشد یا نه.

در حقیقت، محدودیت اصلی نسبت شارپ این است که درباره سرمایه‌گذاری‌هایی که توزیع سود در آن‌ها نرمال نیست، کار نمی‌کند. در ادامه، محدودیت‌های بیشتر این نسبت را هم مرور خواهیم کرد.

فرمول نسبت شارپ

برای محاسبه نسبت شارپ از فرمول استاندارد زیر استفاده می‌کنیم:

Sharpe Ratio = (Rp – Rf) / σp

که معادل فارسی آن می‌شود:

فرمول محاسبه نسبت شارپ

برای محاسبه نسبت شارپ، باید نرخ بهره بدون ریسک (Rf) را از سود سبد سهام (Rp) کم کنید و حاصل را بر انحراف معیار (واریانس یا تغییرات) مازاد سبد سهام (σp) تقسیم کنید. توجه داشته باشید که نرخ بهره بدون ریسک، اغلب به سرمایه‌گذاری‌های ایمن و بدون ریسک مانند اوراق قرضه دولتی و نرخ سود بانکی اشاره دارد.

در اینجا یک سؤال مهم پیش می‌آید. چه زمانی می‌توانیم بگوییم نسبت شارپ محاسبه‌شده خوب است؟ به‌بیان واضح‌تر، چه چیزی می‌تواند نشان‌گر سود بالای یک داراییِ نسبتا کم‌ریسک باشد؟

• هر نسبت شارپ که از ۱.۰ بیشتر باشد، برای سرمایه‌گذاران در محدوده قابل‌قبول تا خوب قرار دارد.
• نسبت‌هایی که از ۲.۰ بیشتر باشند، بسیار خوب هستند.
• نسبت ۳.۰ یا بالاتر عالی است.
• نسبتی که از ۱.۰ کمتر باشد، پایین‌تر از حد استاندارد است.

متنوع‌سازی سبد سهام

بنابر نظریه سبد سهام مدرن، اگر دارایی‌های پرتفوی را به شکلی متنوع انتخاب کنید که همبستگی کمی بین این دارایی‌ها وجود داشته باشد، ریسک سبد سهام‌تان کاهش می‌یابد. بنابراین همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید!

در متنوع‌سازی سبد سهام، به‌جای اینکه کل سرمایه‌تان را به یک شرکت، صنعت یا دارایی خاص اختصاص دهید، آن را بین ابزارهای مالی و صنایع مختلف توزیع می‌کنید و به این ترتیب ریسک سبدتان را کاهش می‌دهید. بنابراین، متنوع‌سازی می‌تواند به‌شکل بالقوه‌ای نسبت شارپ را افزایش دهد. فقط کافی است نسبت شارپ سبد متنوع خودتان را با سبد مشابهی که تنوع کمی دارد، مقایسه کنید.

برای محاسبه نسبت شارپ، سرمایه‌گذاران باید این طور فرض کنند که ریسک معادل همان نوسان است. البته این موضوع مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند؛ اما فقط یک ایراد دارد و آن این است که همه معاملات و سرمایه‌گذاری‌ها لزوما با نوسان مواجه نیستند.

کاربردهای نسبت شارپ

با نسبت شارپ می‌توانید عملکرد قبلی سبد سهامتان را هم ارزیابی کنید. برای این‌کار باید در فرمول آن، آمار و ارقام مربوط به سرمایه‌گذاری‌های قبل را وارد کنید. به همین ترتیب، می‌توانید عملکرد آینده سبد سهامتان را هم پیش‌بینی کنید؛ با این تفاوت که این بار اعداد واقعی را نمی‌دانید و باید سود مورد‌انتظار و نیز نرخ بهره بدون ریسک موردانتظار را وارد کنید. در این حالت نسبت شارپی که محاسبه می‌کنید، عددی احتمالی خواهد بود.

نسبت شارپ به شما کمک می‌کند منشأ سودهای مازاد سبد سهامتان را پیدا کنید و بفهمید که آیا این سودهای اضافی به‌دلیل تصمیمات هوشمندانه شما در سرمایه‌گذاری به دست آمده است یا نتیجه ریسک بالایی است که پذیرفته‌اید. به هر حال، فقط زمانی می‌توانید بگویید سرمایه‌گذاری شما اطمینان‌بخش بوده است که این بازده‌های مازاد صرفا به‌دلیل هوشمندی شما و نه به‌خاطر ریسک زیاد به دست آمده باشند. ساده‌تر بگوییم، هرچه نسبت شارپ یک سبد بالاتر باشد، عملکرد بهتری در تعدیل ریسک خواهد داشت. اگر نسبت شارپ منفی شود، دو حالت وجود دارد: یا نرخ بهره بدون ریسک بیشتر از بازده سبد سهام بوده است یا کلا بازده سبد منفی بوده است. هر کدام از این دو حالت که باشد فرقی نمی‌کند، از نسبت شارپ منفی نمی‌توان معنای خاصی دریافت.

نسبت‌های سورتینو و ترینور

نسبت شارپ به دو شاخه مختلف تقسیم می‌شود که هر دو بسیار مفید هستند. یکی از آنها نسبت سورتینو (Sortino) و دیگری نسبت ترینور (Treynor) است.

سورتینو سود سبد سهام را به‌ازای ریسک منفی تعیین می‌کند، اما با ترینور می‌توان مقدار کل بازده مازاد را به‌ازای هر واحد ریسک که سبد سهام می‌تواند بپذیرد به دست آورد.

برخلاف نسبت شارپ که کل ریسک مطلوب و نامطلوب سرمایه‌گذاری را در نظر می‌گیرد، سورتینو فقط با ریسک نامطلوب سروکار دارد. سورتینو اثراتی را که حرکات قیمتی رو به بالا (مثبت) روی انحراف معیار می‌گذارند حذف می‌کند. به همین دلیل، فقط روی توزیع سود کمتر از سود هدف (حرکات رو به پایین) متمرکز است.

برای محاسبه نسبت سورتینو، در صورت کسر فرمول، نرخ بهره بدون ریسک را از سود موردانتظار کم می‌کنیم و سپس حاصل را بر انحراف معیار بازده منفی دارایی تقسیم می‌کنیم.

با توجه به فرمول، سود سبد سهام به‌شکل قابل‌توجهی کمتر از سودی که انتظار داریم می‌شود. چرا؟ چون سود موردانتظار را از مقدار سود سبد سهام کم کرده‌ایم.

نسبت ترینور، از ضریب بتا یا همبستگی سبد سهام با کل بازار استفاده می‌کند. نسبت ترینور مشخص می‌کند که آیا سرمایه‌گذار در حال سود کردن است یا نه. مخصوصا اگر قرار است ریسک بیشتری را علاوه بر ریسک ذاتی بازار بپذیرد.

محاسبه نسبت ترینور

رابطه نسبت شارپ با ارزهای دیجیتال

اگر با معامله‌گری ارزهای دیجیتال آشنا هستید، حتما می‌دانید که ریسک و نوسان زیادی در این بازار وجود دارد. به همین دلیل تعیین اینکه چه مقدار ریسک می‌توانید بپذیرید، در تصمیمات و انتخاب راهبردهای معامله‌هایتان نقشی اساسی خواهد داشت. با توجه به اینکه نسبت شارپ ابزاری سودمند برای بررسی بازده با ریسک تعدیل‌شده است، بیشتر معامله‌گران ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌کنند. آنها با این ابزار می‌توانند درک بسیار بهتری از میزان ریسکی که باید بپذیرند داشته باشند.

به جز کوین‌هایی مانند بیت کوین و اتریوم که ارزش بازار بالایی دارند و به‌طور نسبی باثبات‌تر از سایر ارزها هستند، تعداد بسیار زیادی از ارزهای دیجیتال را باید پرریسک قلمداد کرد. در واقع، بسیاری از ارزهای دیجیتال جدیدتر، فاقد ثباتی هستند که بیت کوین و اتریوم دارند؛ آن هم به این دلیل که بازار این ارزها نقدشوندگی کمتری دارد. این امر درباره ارزهای دیجیتالی مانند زیرو‌اکس (0x)، اومیسه‌گو (OmiseGo)، نئو و دش هم صادق است. نسبت شارپ نمی‌تواند این بی‌ثباتی را برطرف کند، اما می‌تواند بینشی از قیمت آینده آنها به ما بدهد؛ با اینکه کاملا غیرقابل پیش‌بینی هستند.

معامله ارزهای دیجیتال

وقتی پای معامله ارزهای دیجیتال به میان می‌آید، فقط یک نرخ بازده بدون ریسک داریم. آن هم این است که ارزهای دیجیتال خودتان را به‌منظور تأمین نقدینگیِ یک صرافی، به آن بسپارید. سودی که سالانه از این کار نصیب‌تان می‌شود، به‌طور متوسط ۱% از مبلغ موردنظر و در قالب همان ارز دیجیتالی است که به صرافی سپرده‌اید.

برای نمونه، فرض کنیم ارز دیجیتالی که به صرافی سپرده‌اید، لایت کوین است. در این مورد بخصوص، به‌طور متوسط ۱% سود از سپردن این لایت کوین‌ها به صرافی دریافت خواهید کرد. اما حتی سپردن ارزهای دیجیتال به یک صرافی هم نمی‌تواند به طور کامل «بدون ریسک» باشد. چرا؟ چون همیشه خطر هک شدن یا مسدود شدن حسابتان در صرافی به هر دلیلی وجود دارد.

تعداد بسیار زیادی از صرافی‌های ارز دیجیتال، به معامله‌گران اجازه دسترسی به ای‌پی‌آی‌ها (APIs- رابط‌های برنامه‌نویسی برنامه‌های کاربردی) را می‌دهند. بنابراین معامله‌گران می‌توانند از نسبت شارپ (ترجیحا در دوره‌های زمانی کوتاه) برای محاسبه نسبت ریسک- پاداش مربوط به یک معامله خاص استفاده کنند.

در دوره‌های زمانی کوتاه، نسبت شارپ می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مدیریت ریسک عمل کند. برای مثال، با کمک نسبت شارپ می‌توانید تعیین کنید که یک معامله خودکار باید انجام شود یا نه. اگر امکان ادغام این نسبت به‌عنوان بخشی از یک الگوریتم معاملاتی وجود داشته باشد، عالی است. این کار اطمینان می‌دهد که خودکارسازی معامله ارز دیجیتال، در کنار سایر سیاست‌های مدیریت ریسک معامله‌گران لحاظ شده است.

فراموش نکنید که استفاده از نسبت شارپ به‌معنای آن نیست که همه چیز بی‌عیب و نقص پیش خواهد رفت. دلیلش این است که طبق نظریه قوی سیاه، نمی‌توان به دقت همه رویدادهای بازار را پیش‌بینی کرد. مخصوصا در معاملات ارز دیجیتال، پیش‌بینی بازار کاری بس دشوار است.

محدودیت‌هایی که نسبت شارپ دارد

اگر یادتان باشد، اشاره‌ای کوتاه به محدودیت اصلی این نسبت داشتیم و گفتیم که در فرمول نسبت شارپ، باید فرض را بر این قرار داد که سرمایه‌گذاری‌ها توزیع سود نرمال دارند. بنابراین، این نسبت برای آن دسته از سرمایه‌گذاری‌هایی که توزیع سودشان نرمال نیست به خوبی کار نمی‌کند و باید بررسی‌های بیشتری درباره آنها انجام دهیم.

نسبت شارپ از انحراف معیار بازده در مخرج کسر به‌جای ریسک کل سبد سهام استفاده می‌کند. فرض اساسی این است که بازده‌ها توزیع نرمال دارند. توزیع نرمال داده‌ها تا حد زیادی مشابه انداختن یک جفت تاس است. می‌دانیم که در طی پرتاب‌های مختلف، بیشترین احتمال به ظاهر شدن عدد ۷ تعلق دارد. از سوی دیگر، احتمال ظاهر شدن اعداد ۲ و ۱۲ از همه کمتر است؛ چرا که برای هر دوی آنها فقط یک حالت وجود دارد (برای ۲، هر دو تاس باید ۱ بیاید و برای ۱۲، هر دو تاس باید ۶ بیاید).

با این حال، در بازارهای مالی معمولا بازده از حد میانگین فاصله دارد. به این دلیل که سقوط و صعود غیرقابل پیش‌بینی زیادی در قیمت‌ها اتفاق می‌افتد. علاوه بر آن، در انحراف معیار، فرض بر این است که حرکات قیمتی در هر دو جهت به یک اندازه ریسکی هستند، چیزی که ممکن است در عمل اتفاق نیفتد.

دستکاری نسبت شارپ به‌منظور مدیریت سبد سهام و بهبود تاریخچه بازده‌های تعدیل‌شده از نظر ریسک، کار آسانی است. برای این کار، کافی است فواصل اندازه‌گیری بازده را افزایش دهید تا ارزیابی دقیق‌تری به دست آورید که چندان تحت‌تأثیر نوسانات قرار نگرفته باشد. برای مثال، انحراف معیار سالانه بازده روزانه، از انحراف معیار سالانه بازده هفتگی و آن هم به‌نوبه خود از انحراف معیار سالانه بازده ماهانه، به‌شکل قابل‌توجهی بیشتر است.

روش دیگری هم برای شناسایی داده‌هایی که بر بازده تعدیل‌شده از نظر ریسک تأثیر می‌گذارند و احتمال دارد اطلاعات درست مربوط به آن را تحریف کنند، وجود دارد. در این روش کافی است برای تجزیه و تحلیل بهترین نسبت شارپ احتمالی، دوره‌های زمانی خاصی را در نظر بگیریم.

نتیجه‌گیری

اگر می‌خواهید بهترین سرمایه‌گذاری‌ها را برای سبدتان انتخاب کنید، باید ارزیابی ریسک و پاداش را همزمان با هم انجام دهید. در حقیقت، این همان نکته اصلی است که نظریه سبد مدرن ارائه می‌کند. وقتی پای ریسک به میان می‌آید، این انحراف معیار یا واریانس است که پاداش (سود) سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد. بنابراین در هر تصمیمی که برای سرمایه‌گذاری می‌گیرید، در کنار سود، باید ریسک‌ها را هم بررسی کنید.

به یاد داشته باشید که نسبت شارپ، اطلاعات چندان ارزشمندی را درباره حرکات قیمتی و پیش‌بینی آنها ارائه نمی‌دهد. در واقع این نسبت را باید به‌عنوان نوعی ابزار پشتیبان به‌منظور ارزیابی ریسک/ بازده در یک سبد در نظر بگیرید. این موضوعِ مهمی است که همه افراد حاضر در بازار ارزهای دیجیتال باید به آن توجه کنند، زیرا اغلب در این بازار با نوسانات پیش‌بینی نشده روبه‌رو خواهند شد.

در مجموع، نسبت شارپ ابزاری فوق‌العاده برای کمک به شما در یافتن و انتخاب بهترین سرمایه‌گذاری با بالاترین بازده ممکن است و همزمان ریسک‌ها را هم در نظر می‌گیرد.

APY در مقابل APR: تفاوت چیست؟

شما احتمالاً این دو اصطلاح مشابه، APY و APR را هنگام بررسی محصولات مالی غیرمتمرکز (DeFi) دیده اید.

APY، یا بازده درصدی سالانه، شامل بهره مرکب به صورت سه ماهه، ماهانه، هفتگی یا روزانه است، در حالی که APR یا نرخ درصد سالانه اینطور نیست. این تمایز ساده می تواند تفاوت قابل توجهی در محاسبات بازده در یک دوره زمانی ایجاد کند. بنابراین مهم است که بدانید این دو معیار چگونه محاسبه می‌شوند و چه معنایی برای بازدهی که می‌توانید از وجوه دیجیتال خود کسب کنید، است.

APR در مقابل APY

APR و APY هر دو برای اهداف مالی شخصی اساسی هستند. بیایید با عبارت ساده تر، نرخ درصد سالانه (APR) شروع کنیم. این نرخ بهره ای است که وام دهنده از پول خود به دست می آورد – و وام گیرنده برای استفاده از آن می پردازد – در طول یک سال.

به عنوان مثال، اگر 10000 دلار به حساب پس انداز بانکی با 20% APR وارد کنید، پس از یک سال 2000 دلار سود دریافت خواهید کرد. سود شما با ضرب مبلغ اصلی (10000 دلار) و APR (20٪) محاسبه می شود. بنابراین، پس از یک سال، مجموعاً 12000 دلار خواهید داشت. پس از دو سال سرمایه شما به 14000 دلار می رسد. بعد از سه سال 16000 دلار خواهید داشت و به همین ترتیب.

قبل از پرداختن به بازده درصدی سالانه (APY)، اجازه دهید ابتدا بفهمیم بهره مرکب چیست. به زبان ساده، به معنای کسب سود از سود قبلی است. در مثال بالا، اگر موسسه مالی به صورت ماهانه به حساب شما سود پرداخت کند، موجودی شما در هر دوازده ماه سال متفاوت به نظر می رسد.

به جای دریافت 12000 دلار در پایان ماه دوازدهم، هر ماه مقداری سود دریافت خواهید کرد. این سود به مبلغ اصلی سپرده شما اضافه می شود و مبلغی که از آن سود دریافت می کنید با گذشت ماه ها افزایش می یابد. هر ماه، سود بیشتری برای کسب درآمد خواهید داشت. این اثر ترکیبی نامیده می شود.

فرض کنید که شما 10000 دلار به یک حساب بانکی با 20% APR وارد کرده اید، با بهره ترکیبی ماهانه. بدون وارد شدن به ریاضیات پیچیده، در پایان یک سال 12429 دلار دریافت خواهید کرد. این 429 دلار بیشتر از سود است که صرفاً با افزودن اثر بهره مرکب به دست می آید. دقیقاً 20٪ در آوریل اما با بهره مرکب روزانه چقدر سود کسب می کنید؟ این به شما 12452 دلار می دهد.

قدرت ترکیب در دوره های طولانی تر چشمگیرتر است. پس از سه سال، شما با همان محصول 20 درصدی APR با ترکیب روزانه، 19309 دلار دریافت خواهید کرد. این سود 3309 دلاری بیشتر از همان محصول 20 درصدی APR بدون ترکیب است.

با استفاده ساده از بهره مرکب، درآمد بیشتری از پول خود خواهید داشت. همچنین توجه داشته باشید که بهره با توجه به فراوانی ترکیب متفاوت است. زمانی که مرکب سازی بیشتر باشد، درآمد بیشتری کسب می کنید. ترکیب روزانه به شما علاقه بیشتری نسبت به مرکب کردن ماهانه می دهد.

وقتی یک محصول مالی سود مرکب را ارائه می دهد، چگونه محاسبه می کنید که چقدر می توانید درآمد کسب کنید؟ اینجاست که بازدهی درصدی سالانه (APY) وارد می‌شود. می‌توانید از فرمولی برای تبدیل APR به APY بسته به فراوانی ترکیب استفاده کنید. APR 20٪ با ترکیب ماهانه برابر با 21.94٪ در APY است. با ترکیب روزانه، برابر با 22.13٪ APY خواهد بود. این اعداد APY نشان دهنده بازده سالیانه سودی است که پس از ترکیب بهره مرکب به دست می آورید.

در مجموع، APR (نرخ درصد سالانه) یک معیار ساده تر و ثابت تر است: همیشه به عنوان یک نرخ ثابت سالانه ذکر می شود. اما APY (بازده درصدی سالانه) بهره‌ای را که به سود یا بهره مرکب به دست می‌آید را در بر می‌گیرد. با توجه به فرکانس ترکیب تغییر می کند. یکی از راه های به خاطر سپردن تفاوت این است که به یاد داشته باشید که “بازده” دارای پنج حرف است (یک حرف بیشتر از “نرخ”) و همچنین نشان دهنده مفهوم پیچیده تر (و درآمد بیشتر) است.

چگونه نرخ های بهره مختلف را مقایسه کنیم؟

از مثال بالا، می بینید که با ترکیب شدن بهره، می توان سود بیشتری به دست آورد. محصولات مختلف ممکن است نرخ های خود را به صورت APR یا APY ارائه دهند. به دلیل این نابرابری، استفاده از همان اصطلاح برای مقایسه ضروری است. هنگام مقایسه محصولات مراقب باشید، زیرا ممکن است سیب را با پرتقال مقایسه کنید.

محصولاتی با APY بالاتر لزوماً نسبت به محصولات با APR پایین‌تر سود بیشتری به همراه ندارند. اگر فرکانس ترکیب را بدانید، می توانید به راحتی APR و APY را با استفاده از ابزارهای آنلاین تبدیل کنید.

همین امر در مورد DeFi و سایر انواع محصولات رمزنگاری شده نیز صدق می کند. وقتی به محصولاتی نگاه می‌کنید که ممکن است با استفاده از APY و APR کریپتو تبلیغ کنند، مانند پس‌انداز و سهام ارز دیجیتال، مطمئن شوید که آنها را تبدیل کنید تا بتوانید سیب‌ها را با سیب مقایسه کنید.

علاوه بر این، هنگام مقایسه دو محصول DeFi با APY، مطمئن شوید که دوره های ترکیب یکسانی دارند. اگر APR یکسانی داشته باشند، اما یکی ماهانه و دیگری روزانه ترکیب می‌شود، آن‌گاه ترکیبی که روزانه ترکیب می‌کند ممکن است علاقه بیشتری به ارزهای دیجیتال داشته باشد.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت این است که APY در رابطه با محصول رمزنگاری خاصی که شما در حال بررسی آن هستید به چه معناست. برخی از وثیقه‌های محصول از اصطلاح «APY» برای اشاره به پاداش‌هایی استفاده می‌کنند که فرد می‌تواند در بازه زمانی انتخاب شده در ارزهای دیجیتال به دست آورد، و نه بازده/بازده واقعی یا پیش‌بینی‌شده در هر ارز فیات. این یک تمایز مهم است که باید از آن قدردانی کرد زیرا قیمت دارایی‌های کریپتو می‌تواند نوسان داشته باشد و ارزش سرمایه‌گذاری شما (در شرایط فیات) ممکن است کاهش یا افزایش یابد. اگر قیمت دارایی‌های کریپتو به شدت کاهش یابد، ارزش سرمایه‌گذاری شما (بر حسب فیات) ممکن است کم‌تر از مقدار اولیه فیات باشد که سرمایه‌گذاری کرده‌اید، حتی اگر به کسب APY در دارایی‌های کریپتو ادامه دهید. بنابراین مهم است که شرایط و ضوابط محصول مربوطه را به دقت بررسی کنید و تحقیقات خود را انجام دهید.

بستن افکار

APR و APY ممکن است در ابتدا گیج کننده به نظر برسند، اما با یادآوری اینکه بازده درصدی سالانه (APY) متریک پیچیده تری است که بهره مرکب را در بر می گیرد، تشخیص یکدیگر آسان است. به دلیل تأثیر کسب سود بر بهره، زمانی که سود بیشتر از یک بار در سال ترکیب شود، APY همیشه یک عدد بالاتر است. نکته اصلی همیشه این است که هنگام محاسبه سودی که به دست می آورید، بررسی کنید که به کدام نرخ نگاه می کنید.

سلب مسئولیت و هشدار خطر: این محتوا بر اساس “همانطور که هست” فقط برای اطلاعات عمومی و اهداف آموزشی، بدون هیچ گونه نمایندگی یا ضمانتی به شما ارائه می شود. این نباید به عنوان توصیه مالی تلقی شود، و همچنین قرار نیست خرید محصول یا خدمات خاصی را توصیه کند. لطفاً سلب مسئولیت کامل ما را در اینجا برای جزئیات بیشتر بخوانید. قیمت دارایی های دیجیتال می تواند نوسان داشته باشد. ارزش سرمایه گذاری شما ممکن است کاهش یا افزایش یابد و ممکن است مبلغ سرمایه گذاری شده را پس نگیرید. شما تنها مسئول تصمیمات سرمایه گذاری خود هستید و بایننس مسئولیتی در قبال ضرر و زیان شما ندارد. مشاوره مالی نیست برای اطلاعات بیشتر، شرایط استفاده و هشدار خطر را ببینید.

مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از نهادهای تقریبا نو ظهوری محسوب می‌شوند که در سال‌های اخیر رشد چشمگیری نیز داشته‌اند. این صندوق‌ها به شما کمک می‌کنند تا به جای پس‌انداز کردن پول خود، آن را در جای دیگری سرمایه‌گذاری کنید و در مدت کمتری سود قابل قبولی را دریافت کنید. حتی بدون داشتن اطلاعات درباره‌ی بازار و بورس هم قادر خواهید بود با روش‌های غیر مستقیم سرمایه‌گذاری، ارزش پول‌تان را حفظ کنید.

البته این صندوق‌ها مزایا و معایبی دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم و بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به شما معرفی می‎کنیم. همراه ما باشید.

صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟

پیش از آن‌که بخواهیم از مزایا و معایب صندوق سرمایه‌گذاری برایتان بگوییم، خوب است که ابتدا تعریفی از آن را ارائه دهیم. اکثرا ما به دلایل مختلفی مانند، نداشتن اطلاعات کافی و کمبود وقت، پول خود را در بانک‌ها پس‌انداز می‌کنیم. در حالی که امروزه می‌توان با کمی تحقیق و جستجو، پول را در نهادی دیگر سرمایه‌گذاری کرد تا بهره‌وری و سود آن هم افزایش یابند.

صندوق سرمایه‌گذاری یکی از این گزینه‌ها است و این فرصت را برای شما فراهم می‌کند که به صورت غیر مستقیم در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنید. در این صورت سود پول شما بیشتر از زمانی است که آن را در بانک پس‌انداز می‌کنید. ما می‌توانیم صندوق سرمایه‌گذاری را مانند یک شرکتی بدانیم که افراد پول‌های خود را روی هم می‌گذارند و سرمایه تشکیل می‌دهند. اما بازده روزانه سالانه‌شده چیست؟ در این‌جا، صندوق از مجموعه‌ای از اوراق بهادار مثل اوراق مشارکت و سهام تشکیل شده است.

مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری

مدیریت حرفه‌ای و اطمینان بالا

یکی از مهم‌ترین مزایای این صندوق‌ها، وجود کارشناسان و افراد حرفه‌ای است. آن‌ها دانش و تجربه‌ی فوق‌العاداه‌ای در حوزه بازار بورس دارند و به بهترین شکل ممکن سرمایه افراد را مدیریت می‌کنند. در واقع این کار اصلا آسان نیست و افراد تازه‌کار معمولا در ابتدای سرمایه‌گذاری با ضررهای مالی زیادی روبه‌رو می‌شوند. بنابراین شما می‌توانید از کارشناسانی کمک بگیرید که علاوه بر دانش تئوری، تجربه کاری هم داشته باشند.

در نتیجه شما از سرمایه‌گذاری خود اطمینان خاطر بیشتری دارید و می‌توانید از تنش و اضطراب به دور باشید. البته ریسک سرمایه‌گذاری در هر صندوق با دیگری تفاوت دارد، ولی به طور کلی افراد حرفه‌ای، در اکثر حوزه‌های مختلف مثل ارز، طلا، سکه و … تخصص دارند و می‌توانند شرایط را کنترل کنند.

صرفه جویی در وقت و هزینه

برعکس برخی دیگر از بازارهای سرمایه‌گذاری، در این‌جا شما می‌توانید در وقت خود نیز صرفه‌جویی کنید. زیرا نیازی نیست که شخصا به تحلیل و پیگیری بازار بپردازید، کارشناسان صندوق این وظیفه را به خوبی انجام می‌دهند. در حالی‌که در روش سرمایه گذاری مستقیم، شما باید ساعاتی از روز را به بررسی اوضاع بورس بپردازید و این وقت زیادی از شما می‌گیرد. این کار برای افرادی که شغل ثابت دیگری دارند نیز سخت‌تر می‌شود.

ولی در صندوق سرمایه‌گذاری که روشی غیر مستقیم به حساب می‌آید، افراد نه تنها می‌توانند پول خود را سرمایه‌گذاری کنند، بلکه می‌توانند به طور همزمان شغل ثابت و تمام وقت داشته باشند. از طرفی دیگر، در این‌جا نیازی نیست که سرمایه‌گذاران در کلاس‌های بورس و دوره‌های این چنینی شرکت کنند. بنابراین علاوه بر صرفه‌جویی در وقت، در هزینه‌های جانبی شرکت در کلاس‌ها نیز صرفه‌جویی می‌شود.

قابلیت نقد شوَندگی بالا

اگر در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده باشید، حتما می‌دانید که در این بازار در بیشتر مواقع صف فروش ایجاد می‌شود و همین موضوع میزان نقدینگی را کاهش می‌دهد. به علاوه، ممکن است که در فروش سهام تاخیر ایجاد شود و افراد ضرر کنند. ولی یکی دیگر از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری این است که شما می‌توانید واحد سرمایه‌گذاری خود را بفروشید و سود آن را دریافت کنید. معمولا در این صندوق‌ها یک ضامن نقدشوندگی هم وجود دارد تا در زمان فروش مشکلی پیش نیاید.

تنوع بخشی

در صندوق سرمایه‌گذاری فرصتی فراهم شده است تا افراد بتوانند در کالاهای مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، طلا و حتی زمین، سرمایه‌گذاری کنند. همچنین افراد می‌توانند با توجه به میزان ریسک‌پذیری و سرمایه‌شان، در صندوق‌های مختلفی عضو شوند. مثلا برخی از صندوق‌ها به گونه‌ای هستند که می‌توانید از آن‌ها درآمد ثابتی کسب کنید.

با این‌که برخی دیگر ریسک بیشتری دارند، ولی سود بالاتری را نیز شامل می‌شوند. در واقع این متنوع‌سازی باعث می‌شود که در بلند مدت میزان ریسک کمتر شود و پرتفوی با دوام‌تری به وجود آید. به علاوه، یکی دیگر از مزیت‌های صندوق سرمایه‌گذاری این است که شما می‌توانید با سرمایه کم و خرد وارد آن شوید و بعد از مدتی با تجمیع سرمایه این امکان برایتان فراهم می‌شود تا سود بیشتری بگیرید و سرمایه کلان داشته باشید.

شفافیت در اطلاعات و امکان مقایسه

عدوم وجود شفافیت مالی و اطمینان از سرمایه‌گذاری، از جمله نگرانی‌هایی افراد است که باعث می‌شود آن‌ها از وارد شدن به بازار بورس منصرف شوند. ولی در صندوق سرمایه‌گذاری شرایطی فراهم شده که مردم بتوانند به راحتی و در زمان‌های مشخصی ارزش دارایی‌ها را چک کنند. بنابراین هر 2 دقیقه یکبار، ارزش دارایی‌ها صندوق‌های قابل معامله اعلام می‌شود و شما می‌توانید به‌صورت روزانه ارزش صندوق‌های غیر قابل معامله را نیز بررسی کنید.

بنابراین کافیست به سایت هر صندوق بروید و با بررسی اطلاعات، سرمایه‌گذاری مطمئنی را برای خودتان رقم بزنید. این اطلاعات بسیار دقیق‌اند و از سمت نهادهای نظارتی مانند سازمان بورس منتشر می‌شوند. بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند با مقایسه صندوق‌های مختلف و با توجه به شرایط شخصی خود، بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند.

معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری

دارای سود کمتر نسبت به روش مستقیم

در روش سرمایه‌گذاری در صندوق، شما سود کمتری دریافت خواهید کرد. درست است که در سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس احتمال ضرر و زیان بالا می‌‌رود، ولی با این حال سود آن بیشتر است. از این‌رو معمولا افرادی که وقت و دانش بیشتری دارند، بازار سرمایه‌گذاری مستقیم را ترجیح می‌دهند.

کاهش قدرت اختیار بر سرمایه شخصی

یکی دیگر از معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کاهش اختیار سرمایه‌گذار است که به نوعی محدودیت برای او ایجاد می‌کند. در سرمایه‌گذاری مستقیم فرد می‌تواند بر سرمایه خود کاملا کنترل داشته باشد و خرید و فروش‌ها با نظارت شخص او صورت می‌گیرند. اما در روش غیر مستقیم اینطور نیست و تصمیم‌گیری‌ها از طریق مدیران صندوق انجام شده و سرمایه‌گذار فقط سود پول خود را دریافت می‌کند.

مثلا برای خرید سهم یا سرمایه‌گذاری در یک شرکت، فرد قدرت انتخاب ندارد و این مورد دقیقا همانند پس‌انداز در بانک است. یعنی مدیران بانک و صندوق، خودشان تصمیم می‌گیرند که کجا سرمایه‌گذاری کنند. البته این مورد برای برخی از افراد محدودیت است و برای برخی دیگر هم یک فرصت تا همه‌ی کارها را به مشاوران بسپارند و در وقت خود صرفه‌جویی کنند.

نداشتن حق رای

شما با شرکت در بازار سرمایه می‌توانید در تمامی جلسات شرکت کرده و از سهام خود دفاع کنید. ولی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری این‌طور نیست و حق شرکت در بخش‌هایی که در آن‌ها سهیم هستید را ندارید. البته فقط در زمانی می‌توانید مثل مدیران در این جلسات شرکت کنید، که واحد سرمایه گذاری ممتاز داشته باشید.

پرداخت هزینه‌های صندوق

در بازار مستقیم، نیازی نیست که فرد سرمایه‌گذار هزینه بیشتری را پرداخت کند. ولی صندوق ها دارای دفاتر و کارمندان متفاوتی‌اند که باید بخشی از دستمزد و هزینه‌های جاری آن‌ها را سرمایه‌گذاران پرداخت کنند. به همین دلیل، معمولا مدیران صندوق این هزینه‌ها را از سود و بازگشت سرمایه فرد کم می‌کنند و در نتیجه همین باعث کاهش سود در روش سرمایه گذاری غیر مستقیم می‌شود. در همین راستا شما باید مراقب باشید که میزان این هزینه‌های جاری چه قدر است. زیرا گاهی سرمایه‌گذاران از آن‌ها بی‌اطلاع‌اند و متاسفانه صندوق ها رقم بیشتری را از سود آن‌ها کسر می‌کنند.

محدودیت در تعداد واحدهای قابل صدور

یکی دیگر از معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری این موضوع است که با تمام شدن واحدهای صادر شده، سرمایه‌گذار باید منتظر شود تا شاید برخی از واحدهای صندوق باطل شوند و واحد جدیدی برای او صادر شود. یا این‌که، صندوق باید از سازمان بورس مجوز مشخصی را دریافت کند تا به وسیله آن سقف واحدهای قابل صدور را افزایش دهد. مورد دوم برای همه‌ی صندوق‌ها قابل دریافت نیست و معمولا آن‌هایی موفق به اخذ مجوز می‌شوند که عملکرد خوبی داشته‌اند و تقاضا برای آن‌ها بالا است.

لحظه‌ای نبودن قیمت‌گذاری

همانطور که از عنوان این مورد مشخص است، در صندوق‌های سرمایه سرمایه‌گذاری قیمتِ لحظه‌ای واحدها اعلام نمی‌شوند. یعنی اگر شما بخواهید همین امروز یک واحد از صندوق را خریداری کنید، باید تا انتهای روز کاری صبر کنید و قیمتی که برای فردا اعلام می‌شود را بخرید. به علاوه، هنگام ابطال واحدها نیز این مشکل همچنان وجود دارد.

بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری

تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران تقریبا فعالیتی جدید به حساب می‌آید، زیرا اولین صندوق در سال 1388 تشکیل شد. بنابراین هنوز مردم زیادی از وجود آن‌ها اطلاعی ندارند، یا به راحتی نمی‌توانند اعتماد کنند. ولی اگر درباره‌ی مزایای آن‌ها اطلاعات بیشتری داشته باشند، حتما از این موقعیت ایده‌آل استفاده می‌کنند. در حال حاضر ارزش این صندوق‌ها در حدود ۰.۹ واحد از ارزش کل بازار است. شاید این رقم ناچیز برسد، اما با ایجاد صندوق‌های حرفه‌ای‌تر حتما رشد چشمگیری خواهد داشت.

صندوق‌ها را بر اساس نوع سرمایه‌گذاری به سه نوع اصلی تقسیم می‌کنند. اولین نوع سرمایه‌گذاری، سهام است و بیشترین نیروی خود را بر روی سهام بورسی می‌گذارد. صندوق بعدی، درآمد ثابت است که نهایتا مقدار سود مشخص و تضمین شده‌ای دارد. این‌ها بر روی اوارق دولتی سرمایه‌گذاری می‌کنند و به همین جهت ریسک کمتری دارند. نوع آخر، صندوق مختلط نام دارد که به‌صورت سرمایه گذاری بر اوراق بانکی و درصدی از بازار بورس فعالیت می‌کند.

حال پس از معرفی انواع صندوق‌ها، در ادامه بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال 99 را به شما معرفی می‌کنیم:

بهترین صندوق‌های درآمد ثابت

• نیکوکاری کشتی ورزش ملی ایران: بازدهی سالانه ۱۰۰ درصد
• نیکوکاری دانشگاه الزهرا: بازدهی سالانه، ۶۲ درصد
• گنجینه الماس بیمه دی: بازدهی سالانه، ۵۹ درصد
• صندوق مشترک البرز: بازدهی سالانه، ۵۹ درصد
• پاداش سرمایه بهگزین: بازدهی سالانه، ۵۲ درصد

بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط

• یکم نیکوکاری آگاه: بازدهی سالانه، ۲۵۸ درصد
• سپهر اندیشه نوین: بازدهی سالانه، بازده روزانه سالانه‌شده چیست؟ ۱۴۹ درصد
• نیکوکاری میراث ماندگار پاسارگاد: بازدهی سالانه، ۱۳۱ درصد
• نیکوکاری ایتام برکت: بازدهی سالانه، ۱۲۹ درصد
• صندوق سرمایه‌گذاری توسعه ممتاز: بازدهی سالانه، ۱۱۴ درصد

بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام

• مشترک نیکوکاری ندای امید: بازدهی سالانه، ۳۲۷ درصد
• سرو سودمند مدبران: بازدهی سالانه، ۲۵۵ درصد
• آسمان آرمانی سهام: بازدهی سالانه، ۲۳۸ درصد
• هستی بخش آگاه: بازدهی سالانه، ۲۱۷ درصد
• صندوق سرمایه‌گذاری سهام بزرگ کاردان: بازدهی سالانه، ۲۰۷ درصد

نتیجه‌گیری

ما در این مطلب مهمترین مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری را با شما به اشتراک گذاشتیم و تعدادی از بهترین صندوق‌ها را نیز معرفی کردیم. باتوجه به این نکات و کسب اطلاعات مختصری درباره بازار بورس، شما می‌توانید تصمیم بگیرید که سرمایه خود را در کدام صندوق قرار دهید. همچنین پیشنهاد می‌شود که پیش از انتخاب صندوق مورد نظر، ابتدا به بررسی میزان بازدهی یک ماه اخیر آن بپردازید تا بهترین گزینه را انتخاب کنید.

اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید😊