چطور با سر و شانه معامله کنیم؟

↵ همچنین اگر شما توانایی نوسان‌گیری از روند قیمتی را دارید ، حتی از نوساناتی که در الگو سر و شانه وجود دارد می‌توانید سود کسب کنید.

چگونه با استفاده از الگوی سر و شانه معامله کنیم؟

الگوی نموداری سر و شانه (Head and Shoulders Pattern) یک الگوی محبوب تکنیکالی می‌باشد که تشخیصِ آن در نمودار آسان است. این الگو از یک خط پایه به‌علاوه سه قلهٔ قیمتی تشکیل شده است، که قلهٔ میانی بلندترینِ این قله‌ها به‌شمار می‌رود. الگوی سر و شانه نشان‌دهندهٔ تغییر روند از حالت صعودی به نزولی بوده و به ما می‌گوید که یک روند صعودی در انتهای خود قرار دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوی سر و شانه می‌توانید از مطلب آموزشی «الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

این الگو در تمامی تایم فریم‌ها مشاهده می‌شود و بنابراین می‌تواند توسط انواع معامله‌گران و سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار بگیرد. سطوح ورود (entry levels) سطوح خروج (exit levels) و اهداف قیمتی (price targets) به کار بردن این الگو را آسان‌تر می‌کنند. از آنجایی که این الگوی نموداری، سطوحی مهم و قابل تشخیص ارائه می‌کند.

نکات کلیدی:

• الگوی سر و شانه، یک الگوی نموداری است که به‌شکل یک خط کف به همراه سه قلهٔ قیمتی دیده می‌شود. قله‌های قیمتی چپ و راست ارتفاعی نزدیک به هم داشته و قلهٔ میانی از همهٔ آن‌ها بلندتر است.
• در تحلیل تکنیکال، یک الگوی سر و شانه بیانگر تغییر روند از حالت صعودی به نزولی می‌باشد، در حالی که یک الگوی سر و شانه معکوس (Inverse Head and Shoulders) نشان‌دهندهٔ حالت عکس آن می‌باشد.
• الگوی سر و شانه به‌عنوان یکی از اتکاپذیرترین الگوها شناخته می‌شود، اما این الگو نیز دارای محدودیت‌های خاص خود می‌باشد.

الگوی سر و شانه چه شکلی به‌نظر می‌رسد؟

در ابتدا، به‌نحوهٔ شکل‌گیری الگوی سر و شانه پرداخته و سپس به شکل‌گیری الگوی سر و شانهٔ معکوس می‌پردازیم. نحوهٔ شکل‌گیری این الگو (که در قلهٔ بازار دیده می‌شود):

• شانهٔ سمت چپ: قیمت‌ها پس از افزایش به یک قله رسیده، سپس کاهش قیمتی تجربه می‌شود.
• سر: قیمت‌ها دوباره رشد کرده و یک قله بالاتر می‌سازند.
• شانهٔ سمت راست: یک حرکت نزولی قیمتی دوباره اتفاق می‌افتد، پس از این حرکت، شاهد یک حرکت صعودی هستیم که شانهٔ سوم را می‌سازد. ارتفاع شانهٔ سوم از قلهٔ قیمتی میانی کمتر است.

به‌طور معمول، این الگو به‌صورت کامل و بی‌نقص شکل نمی‌گیرد، این بدین معنی است که بین شانه‌ها و سر در این الگو، نویز قیمتی (Noise) وجود دارد.

الگوی سر و شانه معکوس

شکل‌گیری الگوی سر و شانهٔ معکوس (که در کف‌ بازار دیده می‌شود) به شرح زیر است:

• شانهٔ سمت چپ: حرکت نزولی قیمت‌ها، باعث رسیدن به کف قیمتی می‌شود، سپس شاهد حرکت صعودی موقت در بازار خواهیم بود.
• سر: قیمت‌ها دوباره کاهش پیدا می‌کنند و به یک کف جدیدتر می‌رسند.
• شانهٔ سمت راست: قیمت‌ها یک‌بار دیگر افزایش پیدا می‌کنند، اما دوباره کاهش پیدا کرده و یک کف در سمت راست می‌سازند.

دوباره، باید بدانید که این الگو معمولاً به‌شکلِ کامل تشکیل نمی‌شود و ممکن است مقداری نویز قیمتی بین شانه‌ها و سر این الگو، دیده شود.

قرار دهی خط گردن

خط گردن (Neckline) سطح حمایتی یا مقاومتی‌ای است که معامله‌گران از آن‌ها برای یافتن محدوده‌های استراتژیک برای قرار دادن دستورهای معاملاتی، استفاده می‌کنند. برای قرار دهی یک خط گردن، اولین قدم یافتن شانهٔ سمت چپ است، سپس باید سر و شانهٔ سمت راست را در الگو مشخص کنید. در یک الگوی سر و شانهٔ استاندارد (که در قلهٔ بازار شکل می‌گیرد) ما درهٔ شکل گرفته پس از تکمیل شانهٔ سمت چپ را به درهٔ شکل‌گرفته پس از تکمیلِ بخشِ سر در این الگو، به یکدیگر متصل می‌کنیم. اتصال این دو نقطه باعث تشکیل خط گردن می‌شود. در ادامه راجع به اهمیت خط گردن صحبت خواهیم کرد. در یک الگوی سر و شانهٔ معکوس، ما بالاترین قیمت (High) پس از تکمیل شانهٔ سمت چپ را به بالاترین قیمت (High) پس از تکمیل بخش سر، متصل می‌کنیم. اتصال این دو نقطه به یکدیگر، باعث ایجاد یک خط گردن در الگوی ما می‌شود.

چگونه از این الگو برای معامله استفاده کنیم؟

مهم است که معامله‌گران، تا تکمیل این الگو صبر کنند. زیرا ممکن است این الگو به‌طور کامل تشکیل نشود و یا بخشی از آنکه تشکیل‌شده، در آینده تکمیل نشود. الگوهایی که بخشی از آن‌ها تشکیل‌شده و یا تقریباً در شُرفِ تکمیل قرار گرفتند را باید زیر نظر داشته باشیم، اما نباید هیچ معامله‌ای را براساس آن‌ها انجام دهیم، تا زمانی که قیمت خط گردن رسم شده را بشکند.

در الگوی سر و شانه، ما منتظریم تا قیمت به سطوح پایین‌تر از خط گردن حرکت کند. در یک الگوی سر و شانهٔ معکوس، ما صبر می‌کنیم تا حرکات قیمت خط گردن را شکسته و به سطوح بالاتر حرکت کنند.

پس از تکمیل الگو، می‌توانیم یک معامله را آغاز کنیم. معامله‌تان را از پیش برنامه‌ریزی کنید، و نقطهٔ ورود (entry) نقاط استاپ (stops) اهداف سود (profit target) و هر موردی که می‌تواند منجر به اهداف سود و یا استاپ شما شود را یادداشت کنید.

معمول‌ترین نقطهٔ ورود زمانی است که قیمت خط گردن را می‌شکند. معمولاً پس از این شکست است که بسیاری از معامله‌گران وارد معاملات می‌شوند. نقاط ورود دیگر نیازمند صبر بیشتری هستند و این احتمال نیز وجود دارد که حرکت قیمت از دست برود. در این روش، شما باید صبر کنید تا قیمت ابتدا یک پولبک به خط گردن شکسته شده انجام دهد. این روش محافظه‌کارانه‌تر بوده و باید در نظر داشته باشید که اگر قیمت، برای پولبک توقف نکند و به حرکت در جهت شکست قیمتی ادامه دهد، احتمال از دست رفتن معامله به‌طور کامل وجود دارد. هر دو روش در شکل زیر نمایش داده شده‌اند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شکست قیمتی می‌توانید از مطلب آموزشی «شکست قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

قرار دادن استاپ‌ها

در الگوی سنتی سر و شانه، دستورهای استاپ حفاظتی (stop-loss orders) باید اندکی بالاتر از شانهٔ سمت راست، پس از نفوذ قیمت در خط گردن قرار داده شوند. همچنین می‌توان از محدودهٔ سرِ این الگو، به‌عنوان محل قرارگیری استاپ حفاظتی استفاده کرد، اما این روش ریسک بیشتری دارد و بنابراین میزان سود به ریسک را (reward to risk ratio) کاهش می‌دهد. دوباره، باید ذکر کنیم که دستور استاپ حفاظتی می‌تواند در سر این الگو قرار گیرد، اما این مورد معامله‌گر را در معرض ریسک بزرگ‌تری قرار می‌دهد. در نمودار بالا، یک استاپ حفاظتی می‌تواند در محدودهٔ 104 دلار (اندکی پایین‌تر از شانهٔ سمت راست قرار گیرد).

تنظیم اهداف سود

اهداف سود (profit targets) در این الگو، برابر با تفاوت قیمتی بین سقف و نقاط کف هر یک از دو شانه می‌باشد. این فاصلهٔ قیمتی باید از سطح شکست خط گردن (در قلهٔ بازار) کسر شده تا هدف قیمتی نزولی را به ما نمایش دهد. در کف بازار، این فاصلهٔ قیمتی باید به سطح شکست خط گردن افزوده شود تا بتواند هدف قیمتی روند صعودی را مشخص کند.

از آنجایی که SPY یک صندوق قابل معامله در بازار بورس با تعداد معاملات بالا بوده – و نشان‌دهندهٔ یک دید کلی از بازار است – هدف سود تعیین‌شده، برای یک الگوی سر و شانهٔ معکوس برابر با محاسبات زیر خواهد بود:

$12.07 = (دره سر الگو) 101.13$ – (قله بعد از شانه چپ) 113.20$

مقدار به‌دست آمده (12.01$) باید به‌قیمتِ سطح شکست اضافه شود و یا در صورت استاندارد بودن الگوی سر و شانه، از آن کم شود. سطح شکست قیمتی در محدودهٔ 113.25 دلار قرار دارد، بنابراین به ما یک هدف قیمتی برابر با 125.32 دلار می‌دهد (113.25 + 12.01 = 125.32).

در برخی مواقع، سرمایه‌گذاران باید مدت‌زمانی زیاد – حتی چندین ماه – را برای رسیدن قیمت به هدف قیمتی تشخیص‌داده‌شده، صبر کنند. بررسی دقیق معاملاتتان در زمان حال، می‌تواند به شما در پیش‌بینی نتایج آن معاملات، کمک کند.

چرا الگوی سر و شانه به‌خوبی کار می‌کند؟

هیچ الگویی عالی نیست و همواره به‌درستی کار نخواهد کرد. اما دلایل زیادی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان عملکرد یک الگوی نموداری را به‌صورت تئوریک توجیه کرد. از نقاط سقف بازار برای این نتیجه‌گیری استفاده شده است، اما این نتیجه‌گیری به هر دو حالت صدق می‌کند:

• زمانی که قیمت‌ها از قلهٔ بازار (سر الگو) پایین می‌آیند، فروشندگان شروع به ورود به بازار می‌کنند و بنابراین خرید کمتری در بازار شکل می‌گیرد.
• زمانی که قیمت به خط گردن می‌رسد، بسیاری از کسانی که قیمت را در آخرین موج صعودی یا آخرین حرکت صعودی قیمت در شانهٔ راست خریداری کرده بودند، حال متوجه اشتباه خود شده و با ضرری بزرگ مواجه شدند – این دسته از معامله‌گران هستند که با خروج از موقعیت‌های معاملاتی خود، قیمت را به سمت اهداف قیمتی پایینی حرکت می‌دهند.
• قرار دهی یک دستور استاپ حفاظتی در بالای شانهٔ سمت راست منطقی است، زیرا روند ما به حالت نزولی تغییر پیدا کرده است – و نقطهٔ قلهٔ شانهٔ سمتِ راست نیز از سر الگو پایین‌تر است – بنابراین احتمال کمی در شکست قلهٔ شانهٔ سمتِ راست وجود دارد، مگر اینکه روند به حرکت صعودی خود ادامه دهد.
• هدف سود فرض می‌کند کسانی که دارایی را در زمان نامناسبی خریداری کرده‌اند، مجبور می‌شوند که از موقعیت معاملاتی خود خارج شوند. بنابراین آن‌ها بازگشت قیمتی‌ای با اندازه‌ای مشابه با الگوی شکل گرفته را می‌سازند.
• خط گردن نقطه‌ای است که در آن بسیاری از معامله‌گران در ضرر بوده و مجبور به خروج از موقعیت‌های معاملاتی خود می‌شوند، بنابراین آن‌ها قیمت‌ها را به سمت اهداف خود هُل می‌دهند. حجم معاملاتی نیز می‌تواند در نظر گرفته شود. در طی شکل‌گیری یک الگوی سر و شانهٔ معکوس (کف بازار)، ما طبیعتاً انتظار داریم که پس از شکست قیمتی، شاهد افزایش میزان حجم معاملاتی باشیم. این نشان‌دهندهٔ تمایل به خرید در بازار و حرکت صعودی قیمت به سمت اهداف خود می‌باشد. کاهش حجم معاملاتی نشان‌دهندهٔ عدم تمایل خریداران به شکست قیمتی بوده و باعث ایجاد شک و تردید در بازار است.

دشواری‌های معامله با استفاده از الگوی سر و شانه

همان طور که اشاره شد، این الگوها به‌صورت کامل و عالی شکل نمی‌گیرند. در ادامه برخی از مشکلات احتمالی که در معامله با استفاده الگوی سر و شانه با آن‌ها مواجه می‌شوید را یادداشت کرده‌ایم:

• شما باید الگو را پیدا کرده و کامل شدن آن‌ را زیر نظر بگیرید، اما شما نباید تا زمان تکمیل الگو، از آن‌ برای معامله استفاده کنید. بنابراین باید زمانی طولانی صبور باشید.
• ممکن است این الگو همواره کار نکند. سطوح استاپ حفاظتی ممکن است فعال شوند.
• قیمت همواره به هدف سود تعیین‌شده نمی‌رسد، بنابراین ممکن است معامله‌گران به دنبال ایجاد تغییراتی کوچک در استراتژی خود باشند و اثر متغیرهای بازار بر نحوهٔ خروج آن‌ها از سهم را در نظر بگیرند.
• نمی‌توان همواره از این الگو برای معامله استفاده کرد. برای مثال، اگر در سمت یکی از شانه‌های شکل‌گرفته شاهد افت قیمتی بزرگی باشیم که تحت تأثیر یک اتفاق غیرقابل پیش‌بینی شکل‌گرفته است – باید بدانیم که احتمالاً قیمت به اهداف تعیین‌شده خود نخواهد رسید.
• این الگوها انتزاعی هستند. یک معامله‌گر ممکن است یک شانه را تشخیص دهد، در حالی که دیگری هیچ شانه‌ای در نمودار نبیند. در حین معامله با استفاده از الگوها، از قبل برای خود، مواردی که یک الگو را برای شما شکل می‌دهند را تعریف کنید – می‌توانید این کار را با استفاده از راهنمایی‌های کلی انجام‌شده در این مقاله انجام دهید.

جمع‌بندی

الگوهای سر و شانه در تمامی تایم فریم‌های معاملاتی شکل می‌گیرند و می‌توان آن‌ها را به‌صورت بصری مشاهده کرد. در حالی که در برخی از مواقع این الگوها انتزاعی می‌باشند، الگوی تکمیل‌شده به شما سطوح ورود، سطوح استاپ حفاظتی و اهداف سود را نشان می‌دهد، بنابراین می‌توانید از این الگوها برای اِعمال یک استراتژی معاملاتی استفاده کنید. این الگو از یک شانهٔ سمت چپ، سر و یک شانهٔ سمت راست تشکیل شده است. معمول‌ترین نقطهٔ ورود، خط گردن شکسته شده می‌باشد، که یک دستور استاپ حفاظتی در بالای شانه سمت راست (در الگوی سر و شانهٔ استاندارد) و یا در پایین شانهٔ سمت راست (در الگوی سر و شانهٔ معکوس)، قرار می‌گیرد. هدف سود نیز فاصله بین نقطهٔ سر و خط گردن در این الگو می‌باشد. این هدف سود در نهایت در الگوی سر و شانهٔ استاندارد از نقطهٔ شکست خط گردن کسر شده و در الگوی سر و شانهٔ معکوس، به سطح شکست خط گردن اضافه می‌شود و هدف قیمتی را برای ما مشخص می‌کند. این سیستم عالی نیست، اما روشی برای معامله‌گری در بازارها با استفاده از حرکات منطقی قیمت را فراهم می‌کند.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

چگونه با الگوی سر و شانه ترید کنیم؟

این الگو در تمامی تایم‌فریم‌ها ظاهر می‌شود، به همین خاطر تمام معامله‌گران و سرمایه‎‌گذاران می‌توانند از آن استفاده کنند. از آنجاییکه شکل این الگو بگونه‌ای است که در آن سطوح مهم مقاومتی به راحتی قابل تشخیص هستند، لذا تعیین نقطه ورود به معامله و حدود سود و ضرر به سادگی قابل اجرا است.

الگوی سر و شانه

در ابتدا به الگوی سر و شانه و سپس به الگوی سر و شانه معکوس می‌پردازیم.

شکل چطور با سر و شانه معامله کنیم؟ الگوی سر و شانه به صورت زیر است:

• شانه سمت چپ: قیمت افزایش و سپس کاهش می‌یابد و یک قله ایجاد می‌کند.
• سر: قیمت مجدداً افزایش می‌یابد و یک قله بالاتر از قله قبلی ایجاد می‌کند.
• شانه سمت راست: قیمت یکبار دیگر کاهش می‌یابد و سپس افزایش پیدا می‌کند و قله دیگری ایجاد می‌کند. این قله پایین‌تر از قله سر شکل می‌گیرد.

الگوی سر و شانه به ندرت به این صورت ایده‌آل شکل می‌گیرد، یعنی معمولا ممکن است نویزهایی بین سر و شانه‌ها وجود داشته باشد.

الگوی سر و شانه معکوس

شکل الگوی سر و شانه معکوس به صورت زیر است:

• شانه سمت چپ: قیمت کاهش و سپس افزایش می‌یابد و یک دره ایجاد می‌کند.
• سر: قیمت مجدداً کاهش می‌یابد و یک دره پایین‌تر از دره قبلی ایجاد می‌کند.
• شانه سمت راست: قیمت یکبار دیگر افزایش می‌یابد و سپس کاهش پیدا می‌کند و دره دیگری ایجاد می‌کند.

مجدداً یادآوری می‌کنم که الگوی سر و شانه به ندرت به این صورت ایده‌آل شکل می‌گیرد و معمولا ممکن است نویزهایی بین سر و شانه‌ها وجود داشته باشد.

خط گردن

خط گردن یک سطح مقاومتی یا حمایتی است که معامله‌گران از آن به عنوان یک ناحیه مهم برای ثبت سفارشات خود استفاده می‌کنند. برای تعیین خط گردن، ابتدا بایستی موقعیت شانه سمت چپ، سر و شانه سمت راست را مشخص کنید. در یک الگوی سر و شانه استاندارد، کف ایجاد شده بعد از شانه سمت چپ را به کف ایجاد شده پس از قسمت سر الگو وصل می‌کنیم. خط واصل این دو کف، خط گردن الگو را تشکیل می‌دهد که در تصاویر بالا با خط آبی رنگ رسم شده است. برای رسم خط گردن در الگوی سر و شانه معکوس، سقف ایجاد شده پس از شانه سمت چپ را به سقف ایجاد شده پس از قسمت سر الگو وصل می‌کنیم.خط واصل این دو سقف، خط گردن الگو را تشکیل می‌دهد. در قسمت بعدی در مورد اهمیت خط گردن صحبت می‌کنیم.

چگونه با استفاده از الگوی سر و شانه معامله کنیم؟

در وهله اول معامله‌گران باید صبر کنند تا الگو تکمیل شود. به این دلیل که شاید اصلا الگو شکل نگیرد یا در آینده کامل نشود. الگوی نیمه کامل یا نزدیک به کامل را فقط باید مشاهده کنید و تا زمانی که خط گردن شکسته نشده، هیچ معامله‌ای انجام ندهید.

در الگوی سر و شانه، صبر می‌کنیم تا قیمت پس از ایجاد قله شانه سمت راست، خط گردن را شکسته و به زیر آن حرکت کند. برای الگوی سر و شانه معکوس، صبر کنیم پس از شکل‌گیری شانه سمت راست، قیمت خط گردن را شکسته و به بالای آن حرکت کند.

حالا با تکمیل شدن الگو می‌توانیم برای ورود به معامله اقدام کنیم. پیش از هر چیز برای معامله برنامه‌ریزی کنید، یعنی نقطه ورود، حدود سود و ضرر و هر متغیر دیگری که می‌تواند در حد ضرر و هدف معامله تغییری ایجاد کند را مشخصاً برای خود بنویسید.

معمولا متداول است که پس از شکست خط روند به معامله ورود می‌کنند. روش دیگری هم برای ورود به معامله وجود دارد که برای آن باید قدری بیشتر صبور باشید و البته ممکن است کلاً فرصت معاملاتی را از دست بدهید. در این روش باید صبر کنید قیمت پس از شکست خط گردن به آن برگردد (پولبک کند). این روش محتاطانه‌تر است و می‌توانیم ببینیم که آیا برگشت قیمت متوقف می‌شود و به حرکت خود در جهت شکست خط گردن ادامه می‌دهد یا خیر. اما از طرفی ممکن است قیمت بدون برگشت به سمت خط گردن به حرکت خود ادامه دهد و در نتیجه فرصت ورود به معامله از دست برود. هر دوی این روش‌ها در تصویر زیر نشان داده شده‌اند.

تعیین حد ضرر

در الگوی سر و شانه پس از شکسته شدن خط گردن، حد ضرر معامله بالای شانه سمت راست قرار داده می‌شود. بعضاً ممکن است حد ضرر را بالای قسمت سر الگو هم قرار دهند، اما این اندازه حد ضرر ریسک بالایی دارد و لذا نسبت سود به ضرر معامله را خیلی کاهش می‌دهد. درالگوی سر و شانه معکوس، حد ضرر معامله زیر شانه سمت راست قرار می‌گیرد. باز هم ممکن است بعضی افراد حد ضرر را زیر قسمت سر الگو تعیین کنند، ولی این مقدار حد ضرر برای معامله ریسک بالایی دارد. برای مثال در نمودار بالا، ‌حد ضرر معامله در سطح ۱۰۴ دلار قرار می‌گیرد (یعنی زیر شانه سمت راست).

تعیین حد سود

میزان حد سود معامله برای الگوی سر و شانه برابر است با اختلاف قیمتی سر و کف یکی از شانه‌ها. سپس این مقدار را از سطحی که خط گردن شکسته شده کم می‌کنیم تا به این ترتیب حد سود معامله فروش را بدست آوریم. برای الگوی سر و شانه معکوس، این اختلاف قیمتی را به سطحی که خط گردن شکسته شده اضافه می‌کنیم تا حد سود معامله خرید را بدست آوریم.

به مثال زیر که برای محاسبه حد سود الگوی سر و شانه معکوس است توجه کنید (مربوط به تصویر بالا):

سپس این مقدار به سطح قیمتی شکست خط گردن اضافه می‌شود (یا در مورد الگوی سر و شانه کم می‌شود). در این مثال خط گردن در حوالی قیمت ۱۱۳٫۲۵$ شکسته شده، لذا حد سود برابر می‌شود با ۱۲۵٫۳۲$ (۱۱۳٫۲۵+۱۲٫۰۷).

چرا الگوی سر و شانه کار می‌کند؟

هیچ الگویی بی‌نقص نیست. این الگو هم از این قاعده مستثنی نیست و همیشه کار نمی‌کند. با اینحال دلایلی وجود دارد که به لحاظ تئوری ثابت می‌کند چرا این الگوی نموداری کار می‌کند (برای این استدلال از الگوی سر و شانه استفاده شده، ولی برای الگوی سر و شانه معکوس هم صادق است):

• کاهش قیمت از یک سقف (سر)، نشان می‌دهد که فروشندگان وارد بازار شده‌اند و فشار خرید کمتر شده است.
• با نزدیک شدن قیمت به خط گردن، بسیاری از افرادی که در نزدیکی سقف موج آخر یا حرکت صعودی شانه سمت راست اقدام به خرید کرده بودند، حالا متوجه شده‌اند که اشتباه کرده‌اند و ضررهای بزرگی را تجربه می‌کنند. در این هنگام، همین گروه بزرگ هستند که از معاملات خود خارج می‌شوند و در نتیجه این اقدام آن‌ها، قیمت نزول می‌کند.

• قرار دادن حد ضرر بالای شانه سمت راست منطقی است، چرا که در آن ناحیه روند حرکت قیمت از صعودی به نزولی تغییر کرده است. توجه داشته باشید که قله شانه سمت راست از قله سر الگو پایین‌تر است، بنابراین شکسته شدن سقف شانه سمت راست احتمال پایینی دارد، مگر اینکه روند صعودی مجددا ادامه پیدا کند.
• در تعیین حد سود به روشی که در بالا توضیح داده شد، فرض بر این است که افرادی که به اشتباه دارایی یا جفت‌ارز مورد معامله را در زمان نامناسب خریداری کرده‌اند، مجبور خواهند شد تا از معاملات خود خارج شوند و لذا در نتیجه این اقدام آن‌ها، قیمت به اندازه حرکت صعودی شانه الگو، کاهش پیدا می‌کند.
• خط گردن سطحی از قیمت را نشان می‌دهد که بسیاری از معامله‌گران در آن درد و رنج ناشی از ضرر مالی را احساس می‌کنند و مجبور خواهند شد از معاملات خود خارج شوند، لذا در نتیجه این اقدام آن‌ها قیمت به سمت پایین و هدف تعیین شده حرکت می‌کند.
• حجم معاملات را نیز می‌توان زیر نظر گرفت. برای مثال، در طول الگوی سر و شانه معکوس، انتظار داریم با شکست خط گردن حجم معاملات خرید افزایش یابد. این حرکت قیمت، افزایش تمایل معامله‌گران به خرید را نشان می‌دهد.

مشکلات معامله کردن با الگوی سر و شانه

همانطور که گفته شد این الگو همانند تمامی الگوهای نموداری دیگر بی‌نقص نیست. در این قسمت به بعضی از مشکلات معامله کردن با الگوی سر و شانه اشاره می‌کنیم:

• شما باید در ابتدا الگوها را پیدا کنید و صبر کنید شکل آن‌ها تکمیل شود. بنابراین تا زمانی که شکل الگو تکمیل نشده نباید با آن‌ها معامله کنید. لذا ممکن است مجبور شوید مدت‌زمان زیادی برای کامل شدن الگوهای نموداری منتظر بمانید.
• این الگو همیشه جوابگو نیست و گاهی اوقات حد ضرر معامله به این روش فعال می‌شود.
• قیمت همیشه به حد سود محاسبه شده نمی‌رسد، بنابراین بهتر است معامله‌گران متغیرهای دیگری را هم برای خروج از معاملات خود لحاظ کنند.

• این الگو همیشه قابلیت معامله کردن را ندارد. برای مثال اگر قیمت در اثر یک اتفاق پیش‌بینی نشده در یکی از شانه‌های الگو افت چشمگیری داشته باشد، در این صورت ممکن است حد سود معامله مطابق فرمول گفته شده فعال نشود.

هر معامله‌گری الگو را از دیدگاه خود نگاه می‌کند. یک معامله‌گر ممکن است یک شانه ببیند، اما یک معامله‌گر دیگر متوجه آن شانه نشود. بنابراین اگر می‌خواهید با استفاده از الگوهای نموداری معامله کنید، از پیش برای خود تعریف کنید که آن الگو چه مشخصاتی دارد. برای این منظور می‌توانید از مطالبی که در این مقاله گفته شده استفاده کنید.

در آخر اینکه الگوی سر و شانه در تمامی تایم‌فریم‌ها شکل می‌گیرد و به راحتی قابل تشخیص است. از آنجاییکه در معامله با استفاده از این الگو، نقطه ورود به معامله و حدود سود و ضرر آن کاملا مشخص هستند، بنابراین اجرایی کردن این استراتژی بسیار راحت است. فراموش نکنید که این سیستم معاملاتی بی‌نقص و صددرصدی نیست، اما با اینحال روش معاملاتی خوبی براساس حرکات منطقی قیمت برای شما فراهم می‌کند. برای آشنایی با الگوهای تغییر روند مقاله:” محبوب‌ترین الگوهای تغییر روند“را می توانید مطالعه نمایید.

الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال؛ آموزش معامله

سر و شانه؛ الگویی محبوب در تحلیل تکنیکال که وقتی روی نمودار دیده می‌شود باید آماده سقوط بورس یا ارزهای دیجیتال باشیم. با الگوی سر و شانه، یک روند نزولی وحشتناک آغاز می‌شود. در این مقاله، ابتدا به‌طور کامل با الگوی سر و شانه و الگوی سر و شانه معکوس (صعودی) آشنا می‌شوید و سپس نحوه انجام معامله با کمک این الگوها را یاد می‌گیرید.

الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی سر و شانه (Head And Shoulders) یکی از اصلی‌ترین الگوها برای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی است. این الگو که از نظر شکل، از آسان‌ترین الگوها به شمار می‌رود و برای اغلب تحلیل‌گران به‌راحتی قابل‌تشخیص است، از یک خط مبنا (خط گردن) با سه قله (سقف قیمتی) تشکیل شده است و قله وسط، بالاترین سطح است.

سر و شانه یک الگوی نزولی در نمودار قیمت یک دارایی است و تغییر روند از صعودی به نزولی را نشان می‌دهد. وقتی یک تحلیل‌گر چنین الگویی را تأیید می‌کند، متوجه می‌شویم که روند صعودی احتمالاً پایان یافته است و بازار وارد فاز نزولی شده است.

الگوی سر و شانه یک الگوی خرسی (نزولی) است

علاوه بر این، همین الگو را به‌شکل معکوس نیز می‌توان برای تغییر روند از نزولی به صعودی استفاده کرد. در این صورت، سر و شانه معکوس (Inverse Head And Shoulders) یا همان سر و شانه کف (Head And Shoulders Bottom) که صعودی است، از یک خط مبنا و سه دره (کف قیمت) تشکیل می‌شود، به‌صورتی‌که دره وسط در پایین‌ترین سطح قرار می‌گیرد.

بنابراین الگوی سر و شانه به‌صورت معمولی، نزولی است و سقف قیمت را نشان می‌دهد. اگر همین الگو به‌صورت برعکس دیده شود، صعودی خواهد بود و کف قیمت را نشان می‌دهد.

الگوی سر و شانه را در تمام بازه‌های زمانی (تایم فریم‌ها) می‌توان یافت و بنابراین تمام معامله‌گران و سرمایه‌گذاران می‌توانند از آن استفاده کنند. این الگوی نموداری، به معامله‌گر کمک می‌کند سطوح حائز اهمیتی همچون نقاط ورود به معامله، حد ضرر (فروش اضطراری) و اهداف قیمت را تشخیص دهد.

فراموش نکنید همانند تمام الگوها، در شناسایی این الگو هم امکان اشتباه از سمت تحلیل‌گر وجود دارد و هرگز نمی‌توان از تکمیل یک الگوی سر و شانه اطمینان ۱۰۰ درصدی حاصل کرد.

شکل الگو در نمودار

ابتدا، به شکل‌گیری الگوی سر و شانه نگاهی می‌اندازیم و سپس الگوی معکوسِ آن را بررسی خواهیم کرد.

شکل‌گیری الگوی سر و شانه

• شانه چپ: افزایش قیمت، ایجاد یک قله و کاهش قیمت
• سر: افزایش مجدد قیمت و شکل‌گیری قله‌ای بالاتر
• شانه راست: کاهش مجدد قیمت، افزایشی برای ایجاد قله راست الگو (با ارتفاعی کمتر از قله سر) و سپس افت شدید قیمت

الگوی سر و شانه به‌ندرت به‌طور کامل شکل می‌گیرد؛ درواقع، ممکن است بین شانه‌ها و سر، حرکات دیگری نیز دیده شود.

به یاد داشته باشید روندِ پشت یک الگوی سر و شانه صعودی است. بنابراین هنگام شناسایی این الگو به روند پشت آن هم دقت کنید.

الگوی سر و شانه

شکل‌گیری الگوی سر و شانه معکوس

• شانه چپ: کاهش قیمت، ایجاد یک دره و سپس افزایش قیمت
• سر: کاهش مجدد قیمت تا ایجاد دره‌ای پایین‌تر
• شانه راست: افزایش و سپس کاهش قیمت و شکل‌دادن دره‌ سمت راست

شکل‌گیری سر و شانه معکوس نیز به‌ندرت به‌طور کامل دیده می‌شود و ممکن است بین شانه‌ها و سر، روند حرکات دیگری دیده شود.

به یاد داشته باشید روند پشت یک الگوی سر و شانه معکوس نزولی است. بنابراین هنگام شناسایی این الگو به روند پشت آن هم دقت کنید.

الگوی سر و شانه معکوس

ترسیم خط گردن

خط گردن (neckline) سطح حمایت یا مقاومتی است که معامله‌گرها برای تعیین محدوده‌های مناسب و استراتژیک به‌منظور سفارش‌گذاری استفاده می‌کنند. در حقیقت در سر و شانه، وقتی شانه سمت راست به زیر خط گردن برسد، به‌معنای شکسته‌شدن حمایت و سقوط بیشتر قیمت است. در سر و شانه معکوس این روند برعکس است و وقتی شانه سمت راست به بالای خط گردن برسد، معنای آن شکست مقاومت و ادامه جهش است.

خط گردن در الگوی سر و شانه

برای ترسیم خط گردن، اولین قدم مشخص‌کردن شانه چپ، سر و شانه راست روی نمودار است. در الگوی سر و شانه‌، کف قیمتیِ بعد از شانه چپ و همچنین کف قیمتیِ بعد از سرِ الگو را به یکدیگر متصل می‌کنیم تا «خط گردن» ترسیم شود؛ این خط در نمودارهای فوق با خط آبی نشان داده شده است.

همچنین، در الگوی سر و شانه معکوس، اوج قیمت پس از شانه چپ را به اوج قیمت پس از سر وصل و به این صورت خط گردن این الگو را رسم می‌کنیم.

پس از تکمیل‌شدن سر و شانه، قیمت معمولاً به‌اندازه فاصله سر تا خط گردن سقوط می‌کند. همچنین پس از تکمیل‌شدن الگوی سر و شانه معکوس، قیمت معمولاً به‌اندازه فاصله سر تا خط گردن، افزایش پیدا می‌کند.

در بخش بعد در خصوص اهمیت و کاربرد خط گردن توضیح خواهیم داد.

نحوه معامله با سر و شانه

برای استفاده از این الگو، حتماً باید تا کامل‌شدن الگو صبر کنیم، زیرا ممکن است الگو اصلاً کامل نشود یا الگویی که بخشی از آن ایجاد شده، در آینده تکمیل نشود. الگوهایی را که بخشی یا نیمی از آنها کامل شده است، باید زیر نظر داشته باشیم. با این حال، تا زمانی‌ که الگو خط گردن را قطع نکند، هیچ معامله‌ای را نباید بر اساس آن انجام داد.

در پس از مشاهده سر و شانه روی نمودار، باید منتظر باشیم تا پس از رسیدن به قلهٔ شانه راست، روند قیمت از خط گردن پایین‌تر برود. در مورد سر و شانه معکوس هم باید منتظر شکل‌گیری شانه راست و همچنین حرکات قیمت بالاتر از خط گردن باشیم.

پس از تکمیل الگو، می‌توانید معامله خود را آغاز کنید. معامله را از پیش برنامه‌ریزی کنید و نقاط ورود، حد ضرر و هدف سود خود را بنویسید. همچنین، هر متغیر دیگری را که ممکن است حد ضرر یا هدف سود شما را تغییر دهد، در نظر داشته باشید.

رایج‌ترین و معمول‌ترین نقطه ورود به معامله در محدودهٔ تقاطع خط گردن و روند شکل می‌گیرد. نقطه دیگر ورود به معامله، احتیاج به صبر و حوصله بیشتری دارد و احتمال دارد که حرکت به‌طور کامل از دست برود. در این حالت، پس از قطع خط گردن، معامله‌گر باید برای پولبک (pullback) و روند بازگشتی مجدد به‎سمت خط گردن منتظر بماند. این روش اندکی محافظه‌کارانه‌‌تر و محتاطانه‌‌تر است، زیرا می‌توانیم حرکت روند را در رصد کنیم که آیا از مسیر اصلاح جزئی دست می‌کشد و جهت شکست اولیه را دوباره پیش می‌گیرد یا خیر. درصورتی‌که قیمت در جهت شکست به حرکت خود ادامه دهد، ممکن است فرصت معامله به‌کل از دست برود. هر دو روش ورود به معامله در نمودار زیر نشان داده شده است.

نقطه ورود در سر و شانه معکوس. دایره پایین سمت چپ، شانه راست است.

تعیین حد ضرر

در الگوی سر و شانه، حد ضرر درست بالاتر از شانه راست قرار می‌گیرد. همچنین، از محدوده‌ی سر الگو نیز می‌توان به‌عنوان حد ضرر استفاده کرد، اما این سطح، ریسک بیشتری هم به همراه خواهد داشت و نسبت سود به زیان الگو را کاهش می دهد.

در الگوی سر و شانه معکوس، حد ضرر را می‌توان درست زیر شانه راست تعیین کرد. در این الگو هم می‌توانیم حد ضرر را روی سر الگو تنظیم کنیم. با این حال، این کار نیز معامله‌گر را در معرض ریسک بیشتری قرار می‌دهد. در نمودار بالا، حد ضرر روی ۱۰۴ دلار (درست زیر شانه راست) تنظیم شده است.

تعیین هدف سود

پس از تکمیل‌شدن الگوی سر و شانه یا الگوی سر و شانه معکوس، قیمت به‌اندازه فاصله بین سر تا خط گردن کاهش یا افزایش می‌یابد.

در حقیقت، هدف یا حد سود برای این الگو، تفاوت قیمت بین سر و پایین‌ترین سطح (کف) در هر کدام از شانه‌ها است. این اختلاف قیمت از خط گردن کاسته می‌شود تا هدف سود در مسیر نزولی به دست آید. برای الگوی سر و شانه معکوس نیز این اختلاف قیمت به خط گردن اضافه می‌شود تا هدف قیمت و نقطه سود در مسیر صعودی مشخص شود.

هدف سود در الگوی سر و شانه معکوس

به‌عنوان مثال، طبق تصویر بالا، هدف سود برای سر و شانه معکوس به این ترتیب حساب می‌شود:

۱۱ دلار ₌ (سر یا همان کمترین حد قیمت) ۱۰۲ دلار ₋ (بیشترین حد قیمت پس از شانه چپ) ۱۱۳ دلار

اختلاف این دو قیمت به خط گردن اضافه می‌شود (در الگوی سر و شانه معمولی، کسر می‌شود). اگر ۱۱۳ را با ۱۱ جمع کنیم، حاصل ۱۲۴ خواهد شد و بنابراین باید سفارش خود را روی ۱۲۴ تنظیم کنیم تا با سود کامل از بازار خارج شویم.

گاهی اوقات، سرمایه‌گذاران پس از مشخص‌شدن خط گردن، برای رسیدن به هدف سود ایده‌آل خود باید مدت زمان زیادی (تا چند ماه) منتظر بمانند. نظارت مستمر و زمان‌مند بر روند معاملات می‌تواند به شما در پیش‌بینی نتایج آنها کمک کند. همچنین معامله‌گران حرفه‌ای به تازه‌کارها توصیه می‌کنند کمی احتیاط به خرج دهند و سود خود را پایین‌تر از حد انتظار در نظر بگیرند، چراکه گاهی اوقات الگوها با اندکی اختلاف تکمیل می‌شوند.

دلایل کارآمدبودن در معامله

هیچ الگویی بدون ایراد نیست و هیچ الگویی همیشه مؤثر و مفید واقع نمی‌شود. با این حال، دلایل مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد چرا الگوی سر و شانه حداقل روی کاغذ جواب می‌دهد. در این بخش، به ویژگی‌های جالب الگوی سر و چطور با سر و شانه معامله کنیم؟ شانه اشاره خواهیم کرد، اما این توضیحات برای هر دو نوع سر و شانه صادق است:

• با رسیدن قیمت به سقف بازار (سر)، فروشندگان وارد بازار می‌شوند و فشار خرید کمتر می‌شود.
• با نزدیک‌شدن به خط گردن، افراد بسیاری که در موج آخر، با قیمتی بیشتر یا در روند افزایش قیمت در شانه راست خرید کرده‌اند، دچار ضرر هنگفتی می‌شوند. درواقع، افراد بسیاری در این مرحله از موقعیت‌های خود خارج می‌شوند و قیمت را به‌سمت هدف سود سوق می‌دهند.
• تعیین حد ضرر بالای شانه راست از این رو منطقی است که روند به‌سمت پایین تغییر مسیر داده است و شانه راست، درواقع قله‌ای با ارتفاع کمتر نسبت به سر است. بنابراین، تا زمانی‌که روند دوباره به‌سمت بالا تغییر جهت ندهد، شانه راست شکسته نخواهد شد.
• حد سود با این فرض تعیین می‌شود که بسیاری از معامله‌گرهایی که اشتباه کرده‌اند یا دارایی موردنظر را در زمان نامناسبی خریده‌اند، از موقعیت‌های خود خارج می‌شوند. بنابراین، روندی اصلاحی با اندازه‌ای مساوی با میزان رشدِ پیش از آن، ایجاد می‌شود.
• خط گردن سطحی است که در آن، بسیاری از معامله‌گرها متضرر و از موقعیت‌های خود خارج می‌شوند؛ بنابراین، روند را به‌سمت هدف قیمت سوق می‌دهند.
• حجم معاملات را نیز می‌توان در نظر داشت. در طول الگوهای سر و شانه معکوس، بهتر است حجم معاملاتی پس از خط گردن افزایش یابد. این مسئله نشان‌دهنده افزایش علاقه به خرید است که می‌تواند قیمت را به‌سمت هدف پیش ببرد. کاهش حجم خرید بیان‌گر بی‌علاقگی معامله‌گران به حرکت صعودی است و می‌تواند حاکی از بدبینی سرمایه‌گذاران باشد.

مشکلات معامله‌گری با این الگو

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این الگو نیز با ایراداتی همراه است. برخی از مشکلات احتمالی در معامله‌گری با استفاده از سر و شانه عبارت‌اند از:

• شما باید الگوها را تشخیص دهید و روند شکل‌گیری آنها را دنبال کنید. با این حال، تا زمانی که الگو تکمیل نشده است، نباید از این استراتژی استفاده کنید. این کار می‌تواند زمان‌بَر و طولانی باشد.
• الگوی سر و شانه همیشه جواب نمی‌دهد. گاهی روند با حد ضرر تماس پیدا می‌کند و معامله از دست می‌رود.
• هدف سود همیشه محقق نمی‌شود. بنابراین، معامله‌گرها بهتر است متغیرهایی را که بر خروج آنها از بازار تأثیرگذار است، به‌دقت تنظیم کنند.
• این الگو همیشه راه معامله‌ را هموار نمی‌کند. به‌عنوان مثال، اگر در حین شکل‌گیری یکی از شانه‌ها، افت قابل‌توجهی به‌دلیل اتفاقی پیش‌بینی‌نشده رخ دهد، ممکن است هدف قیمت محاسبه‌شده به دست نیاید.
• الگوها اغلب به‌صورت ذهنی روی نمودار پیاده می‌شوند. یک معامله‌گر ممکن است شانه‌ای از الگو را ببیند و معامله‌گر دیگر آن را تشخیص ندهد. پیش از ورود به معاملات براساس الگوها، با نگاهی به توضیحات کلی بالا، تعریف کنید که شرایط و الگوی مطلوب شما چه باید باشد.

سوالات رایج درباره الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه نزولی است؛ اما یک الگوی دیگر به‌نام الگوی سر و شانه معکوس داریم که صعودی است.

در هر تایم‌ فریمی می‌‌شود از الگوی سر و شانه استفاده کرد؛ اما بیشتر تحلیل‌گران ترجیح می‌دهند از آن در تایم فریم بلندمدت مانند ۴ساعته استفاده کنند.

خیر. هیچ الگویی قطعی نیست و فقط به شما کمک می‌کند بتوانید بهتر بازار را ارزیابی کنید.

سخن پایانی

سر و شانه در تمام بازه‌های زمانی اتفاق می‌افتد و به‌لحاظ بصری دیده می‌شود. اگرچه این الگو گاهی به‌صورت ذهنی پیاده‌سازی می‌شود، اما شکل کامل آن می‌تواند نقاط ورودی، حد ضرر و هدف سود را مشخص کند تا اجرای یک استراتژی معاملاتی آسان‌تر شود.

الگوی سر و شانه، به‌ترتیب از شانه چپ، سر و سپس شانه راست تشکیل شده است. متداول‌ترین نقطه ورود به معامله، تقاطع روند قیمت با خط گردن الگو است. در این حالت، حد ضرر بالاتر (در سر و شانه) یا پایین‌تر (در سر و شانه معکوس) از شانه راست تعیین می‌شود. هدف و حد سود نیز از تفاوت بین سقف و کف با الگو به‌اضافه (در سر و شانه معکوس) یا کسر (در سر و شانه) از خط گردن به دست می‌آید.

این سیستم کامل و بی‌ایراد نیست؛ اما روشی را برای معاملات بازارها بر اساس حرکات منطقی قیمت ارائه می‌دهد.

با شرکت در دوره اطلس ارز دیجیتال پلاس علاوه بر ده‌ها الگوی دیگر، می‌توانید معامله سر و شانه را به‌طور کامل یاد بگیرید و با پشتیبانی مداوم اساتید ابهامات خود را رفع کنید.

برای نگارش این مقاله از مقاله‌ای در وب‌سایت اینوستوپدیا کمک گرفته شده است.

نحوه معامله از طریق الگوی سر و شانه ها (Head and Shoulders Pattern)

الگوی نموداری سر و شانه ها یک الگوی محبوب در تحلیل تکنیکال است و در عین حال ساده جهت نشانه گذاری برای معامله گران است. این الگو یک پایه با سه قله را نشان می دهد که قله میانی بالاترین اوج قیمتی را نشان می دهد و از دو قله دیگر بلند تر است. نمودار سر و شانه ها یک روند بازگشت صعودی به نزولی را نشان می دهد و نشان می دهد که روند صعودی در حال پایان است.

این الگو در کلیه تایم فریم ها ظاهر می شود و بنابراین می تواند توسط همه معامله گران و سرمایه گذاران استفاده شود. سطوح ورود ، سطوح حد ضرر و اهداف قیمت ، نحوه شکل گیری آن را آسان می کند ، و مشاهده سطوح مهم در این الگوی نموداری آسان است.

نحوه معامله از طریق الگوی سر و شانه ها (Head-And-Shoulders)

این الگو به چه شکل است و چگونه به نظر می رسد

ابتدا به شکل گیری الگوی سر و شانه ها و سپس الگوی معکوس سر و شانه ها خواهیم پرداخت.

الگوی سر و شانه ها (Head and Shoulders)

در اوج بازار دیده می شود.

شکل الگو:

شانه سمت چپ: قیمت پس از یک روند افزایشی دوباره کاهش می ‌یابد و قله ای را تشکیل می‌دهد.

سر: قیمت دوباره افزایش می‌یابد و یک قله بلندتر شکل می‌گیرد.

شانه سمت راست : یک قله دیگر در سمت راست سر تشکیل می‌شود که ارتفاع آن کمتر از ارتفاع قله سر است.

این شکل گیری ها به ندرت به طور دقیق انجام می شوند ، به این معنی که ممکن است بین شانه ها و سر نویزهای حرکتی در بازار وجود داشته باشد.

شکل ۱: نمودار روزانه SOLF – سر و شانه ها

الگوی سر و شانه معکوس (Inverse Head and Shoulders)

در کف بازار و در روند نزولی دیده می شود.

شانه سمت چپ: قیمت کاهش یافته و سپس افزایش می ‌یابد.

سر: قیمت دوباره کاهش می یابد و کف پایین تری را تشکیل می دهد.

شانه سمت راست: قیمت بار دیگر افزایش می یابد ، و سپس برای تشکیل کف سمت راست دوباره کاهش می یابد.

و باز هم ، این شکل گیری ها به ندرت کامل و دقیق هستند. ممکن است بین شانه ها و سر نویزهای حرکتی در بازار وجود داشته باشد.

شکل ۲: نمودار روزانه SPY – سر و شانه معکوس

قرار گیری خط گردن (Neckline)

خط گردن سطح پشتیبانی یا مقاومتی است که معامله کنندگان از آن برای تعیین مناطق استراتژیک جهت سفارش (order) استفاده می کنند. برای تعیین خط گردن ، اولین قدم ، پیدا کردن شانه سمت چپ ، سر و شانه راست روی نمودار است. در الگوی استاندارد سر و شانه ها (در اوج بازار) کف قیمتی یا (low) که پس از شانه چپ ایجاد شده را به کف قیمتی (low) ایجاد شده بعد از سر وصل می کنیم. به این صورت “خط گردن” ما شکل می گیرد – خط زرد روی نمودار. در بخش زیر درباره اهمیت خط گردن صحبت خواهیم کرد. در الگوی سر و شانه های معکوس ، سقف قیمتی یا (high) ایجاد شده بعد از شانه چپ را به سقف قیمتی که بعد از سر ایجاد شده است وصل می کنیم ، و به این صورت خط گردن این الگو را ایجاد می کنیم.

نحوه معامله از طریق الگوی سر و شانه ها (Head-And-Shoulders)

نحوه معامله از طریق الگو

این نکته مهم است که معامله گران برای معامله تا کامل شدن الگو منتظر بمانند. این امر به این دلیل است که یک الگو چطور با سر و شانه معامله کنیم؟ ممکن است به طور کلی توسعه نیابد یا ممکن است قسمت توسعه یافته ای از الگو در آینده کامل نشود ، بنابراین نباید فرض کنیم که الگو مسیر خود را ادامه خواهد داد و پیش از موعد وارد معامله شویم. به الگوهای ناتمام یا در حال تکمیل باید دقت کرد و آن ها را مورد بررسی قرار داد ، اما تا زمانی که قیمت ها با حجم بالای معاملات به خط گردن نفوذ نکنند و خط گردن توسط الگو شکسته نشده باشد ، نباید معامله ای انجام شود.

در الگوی سر و شانه ها ، باید منتظر بمانیم تا قیمت پس از تشکیل قله در شانه راست از خط گردن به سمت پایین عبور کند. برای الگوی سر و شانه های معکوس ، باید تا زمان تشکیل شدن شانه راست و عبور قیمت از خط گردن به سمت بالا منتظر بمانیم.

پس از تکمیل شدن الگو ، معامله می تواند انجام شود. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که قبل از انجام معامله باید نقاط ورود ، حد سود و حد ضرر را تعیین کرده باشید و به هر گونه تغییراتی که می‌توانند حد ضرر یا سود شما را جا به جا کنند توجه داشته باشید.

متداول ‌ترین زمان ورود وقتی است که شکست خط گردن رخ می ‌دهد سپس معامله انجام می‌شود. نقطه دیگر ورود نیاز به صبر بیشتری دارد و این احتمال وجود دارد که حرکت به طور کل از دست رفته باشد. این حالت شامل صبر کردن برای پولبک (pullback) به خط گردن و شکستی است که از قبل رخ داده باشد. این روش محافظه کارانه تر است زیرا می توانیم ببینیم که پولبک متوقف می شود و مسیر اصلی شکست از سر گرفته می شود ، در صورت ادامه حرکت در جهت شکست ، معامله ممکن است از دست برود. هر دو روش در شکل ۳ نشان داده شده است.

شکل ۳: نمودار روزانه SPY – نقاط ورود احتمالی

قرارگیری حد ضرر

در یک الگوی استاندارد سقف بازار ، حد ضرر در بالای شانه راست الگو پس از نفوذ به خط گردن قرار می‌گیرد ، از طرف دیگر می توان سر الگو را به عنوان حد ضرر قرار داد که معمولا این حالت شامل ریسک زیادی است به این دلیل که میزان ریسک به ریوارد الگو را کاهش می‌دهد. در الگوی معکوس ، حد ضرر دقیقاً زیر شانه راست قرار می گیرد. باز هم ، حد ضرر می تواند در سر الگو قرار گیرد ، اگرچه این امر معامله گر را در معرض ریسک بیشتری قرار می دهد. در شکل ۳ ، هنگامی که معامله انجام شد ، حد ضرر در ۱۰۴ دلار (درست زیر شانه راست) قرار می گیرد.

قرارگیری حد سود

برای قراردادن حد سود در این الگو باید اختلاف قیمت بین سر و کف هر یک از شانه ها را اندازه گیری کرد. سپس میزان اختلاف را از سطح شکست خط گردن (در سقف بازار) کم کرد و هدف قیمت را در سمت پایین قرار داد.برای کف بازار ، میزان اختلاف به قیمت شکست خط گردن اضافه می شود تا بتوان هدف قیمت را در سمت بالا قرار داد.

از آنجا که (SPY) یک (ETF) است که به میزان زیادی معامله می شود و بازار گسترده ای را ارائه می دهد ، حد سود الگوی سر و شانه معکوس در شکل ۲ به این صورت می باشد:

$ ۱۱۳٫۲۰ (این سقف قیمت پس از شانه چپ است) – ۱۰۱٫۱۳ $ (این کف قیمت سر است) = ۱۲٫۰۷ $

این اختلاف پس از آن به قیمت شکست اضافه می شود (در الگوی معمولی سر و شانه ها کم می شود). قیمت شکست درست در حدود ۱۱۳٫۲۵ دلار است ، و به ما حد سود $ ۱۲۵٫۳۲ (۱۱۳٫۲۵ $ + ۱۲٫۰۷ $) را می دهد.

بعضی اوقات سرمایه گذاران باید مدت زمان طولانی – تا چند ماه – بین شناسایی شکست و رسیدن به حد سود ایده آل صبر کنند. نظارت بر معاملات شما به طور مداوم می تواند به شما در پیش بینی نتایج آنها کمک کند.

چرا الگوی سر و شانه ها کارآمد است

هیچ الگویی کامل نیست و همیشه به درستی کار نمی کند. با این وجود دلایل مختلفی وجود دارد که نشان می دهد الگوی نموداری به صورت تئوری کار می کند (از سقف بازار در این استدلال استفاده می شود ، اما برای هر دو مورد کاربرد دارد):

هنگامی که قیمت از سقف بازار (سر) سقوط می کند ، فروشندگان شروع به ورود به بازار می کنند و خرید تهاجمی کمتری اتفاق می افتد.

با نزدیک شدن به خط گردن ، بسیاری از افرادی که در موج نهایی سقف ، خریدی انجام داده اند و یا در افزایش قیمت در شانه راست اقدام به خرید کرده اند ، تصمیم اشتباهی گرفته اند و با ضررهای بزرگی روبرو هستند – این گروه بزرگ در این موقعیت از پوزیشن های خود خارج می شوند و قیمت را به سمت حد سود سوق می دهند.

حد ضرر بالاتر از شانه راست منطقی است زیرا روند به سمت پایین تغییر کرده است – شانه سمت راست پایین تر از سر است – و بنابراین شانه سمت راست تا زمان از سرگیری مجدد شکسته نمی شود.

حد سود فرض می کند که افرادی که اشتباه کرده اند یا در زمان کوتاهی اقدام به خریداری کرده اند ، مجبور خواهند شد از پوزیشن های خود خارج شوند ، در نتیجه بازگشت بزرگی مشابه با الگوی سقفی که به تازگی رخ داده است ایجاد می شود.

خط گردن نقطه ای است که در آن بسیاری از معامله گران ضرری را تجربه می کنند و مجبور به خروج از پوزیشن هایشان می شوند ، بنابراین قیمت را به سمت هدف قیمت سوق می دهند.

حجم معاملات را نیز می توان مشاهده کرد. در الگوهای معکوس سر و شانه ها (کف بازار) ، ما به طور ایده آل دوست داریم که با وقوع یک شکست حجم معاملات گسترش یابد. این افزایش علاقه به خرید را نشان می دهد که قیمت را به سمت هدف سوق می دهد. کاهش حجم ، عدم علاقه به حرکت صعودی را نشان می دهد و شک و تردید را تضمین می کند.

مشکلات غیر منتظره در الگوی سر و شانه ها

همان طور که گفته شد این یک الگوی کامل نیست. در اینجا برخی مشکلات احتمالی در معامله از طریق الگوی سر و شانه ذکر شده است :

شما باید الگوها را پیدا کنید و صبر کنید تا توسعه یابند ، اما تا زمانی که الگو کامل نشده است ، نباید بر اساس آن معامله کنید. بنابراین این می تواند به معنای انتظار طولانی مدت باشد.

این الگو در تمام مواقع کار نخواهد کرد و بعضی اوقات حد ضرر صدمه خواهد دید.

حد سود همیشه قابل دسترسی نیست ، بنابراین احتمالا لازم است معامله گران چگونگی تأثیر تغییرات بازار بر خروجشان را بررسی کنند.

این الگو همیشه قابل معامله نیست. به عنوان مثال ، اگر به دلیل یک اتفاق غیرقابل پیش بینی ، افت بزرگی روی یکی از شانه ها رخ دهد ، احتمالاً اهداف قیمت محاسبه شده مورد اصابت قرار نمی گیرند.

الگوها می توانند فردی و ذهنی باشند. ممکن است یک معامله گر شانه ای را ببیند ، در حالی که دیگری آن را نبیند. هنگام استفاده از الگوهای معاملاتی ، با توجه به دستورالعمل های کلی که در بالا ذکر شد ، آنچه را که از الگو دریافت می کنید تعریف کنید.

نتیجه گیری

الگوهای سر و شانه در تمام تایم فریم ها رخ می دهند و به صورت بصری دیده می شوند. در حالی که گاهی اوقات ذهنی هستند ، الگوی کامل اهداف سود و ضرر و ورودی ها را فراهم می کند و اجرای استراتژی معاملات را آسان می کند. این الگو از یک شانه سمت چپ و سر تشکیل شده است ، سپس با یک شانه در سمت راست ادامه می یابد. شایع ترین نقطه ورود ، شکست از خط گردن با یک حد ضرر در بالا (سقف بازار) یا پایین (کف بازار) شانه سمت راست است. حد سود عبارت است از میزان اختلاف اوج و کف با الگویی که به قیمت شکست اضافه می شود (کف بازار) یا از آن کم می شود (سقف بازار) . این سیستم بی نقص نیست ، اما روشی را برای معامله در بازارها بر اساس حرکات منطقی قیمت ارائه می دهد.

الگوی سر و شانه

تمامی معامله‌گران فعال در بازار های مالی ، برای کسب سود ، باید به سه تحلیل فاندامنتال ، تکنیکال و سنتیمنتال تسلط داشته باشند. از تحلیل فاندامنتال برای پیدا کردن بهترین سهام ها یا ارزها برای سرمایه‌گذاری ، از تحلیل تکنیکال برای پیدا کردن بهترین نقطه ورود به معامله و از تحلیل سنتیمنتال برای اینکه مشخص شود معامله‌گران به چه سمتی گرایش دارند و رفتارشناسی آنها استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم شما را با مشخصات و انواع یکی از پرطرفدارترین الگوی های قیمتی در تحلیل تکنیکال، یعنی الگوی سر و شانه آشنا کنیم.

الگو سر و شانه چیست؟

این الگو یکی از انواع الگوی های بازگشتی است. همان طور که مشخص است، روند قیمتی پس از شکل گرفتن این الگو، تغییر جهت می‎‌دهد. الگوی سر و شانه، از سه قله و دو دره تشکیل شده است و معمولا قله وسط از دو قله دیگر بلندتر است که به آن “سر” گفته می‌شود و همچنین دو قله‌ای که در سمت چپ و راست قله وسط واقع شدند، تقریبا هم‌سطح هستند که به آن‌ها “شانه” نیز گفته می‌شود. خط گردن(Neck line)، یکی دیگر از اجزای تشکیل دهنده این الگو است که از به هم وصل کردن نقاط برخوردی سه قله، حاصل می‌شود.

انواع الگوی های سر و شانه

الگو سر و شانه سقف

این الگو در انتهای یک روند صعودی ایجاد می‌شود و باعث تغییر روند به حالت نزولی می‌شود. در این الگو ، سر (قله وسط) ارتفاع بیشتری نسبت به شانه ها (دو قله مجاور) دارد.

چگونه با استفاده از این الگو سود کسب کنیم؟

برای کسب سود با استفاده از این الگو ، باید هنگام بازگشت روند قیمتی و نزدیک شدن آن به خط گردن آماده معامله باشید. در صورتی که خط گردن توسط یک کندل پر قدرت به طرف پایین شکسته شود، می‌توانید پوزیشن فروش(sell) باز کنید.

حد سود و ضرر الگو سروشانه سقف

حد سود خود را در این حالت می‌توانید به اندازه فاصله قله وسط تا خط گردن در نظر بگیرید. همچنین حد ضرر را می‌توانید کمی بالاتر از خط گردن قرار دهید.

شیب خط گردن

توجه داشته باشید که در این نوع از الگوی سر و شانه، هر چقدر شیب خط گردن کمتر باشد، سیگنال خروج از ارز یا سهام مورد نظر چطور با سر و شانه معامله کنیم؟ زودتر برای شما ارسال می‌شود.

الگو سر و شانه کف

این الگو در انتهای یک روند نزولی ایجاد می‌شود و باعث تغییر روند به حالت صعودی می‌شود. در این الگو ، سر (قله وسط) عمق بیشتری نسبت به شانه ها (دو قله مجاور) دارد.

چگونه با استفاده از این الگو سود کسب کنیم؟

برای کسب سود از این الگو ، باید هنگام بازگشت روند قیمتی و نزدیک شدن آن به خط گردن ، برای باز کردن پوزیشن معاملاتی آماده باشید. در صورتی که خط گردن توسط یک کندل پر قدرت به طرف بالا شکسته شود ، می‌توانید پوزیشن خرید باز کنید.

حد سود و ضرر الگو سر وشانه کف

حد سود خود را در این حالت می‌توانید به اندازه فاصله قله وسط تا خط گردن در نظر بگیرید. همچنین حد ضرر را می‌توانید کمی پایین تر از خط گردن قرار دهید.

شیب خط گردن

در این نوع از الگوی سر و شانه ، هر چقدر شیب خط گردن بیشتر باشد ، سیگنال ورود به ارز یا سهام مورد نظر دیرتر برای شما ارسال می‌شود.

↵ همچنین اگر شما توانایی نوسان‌گیری از روند قیمتی را دارید ، حتی از نوساناتی که در الگو سر و شانه وجود دارد می‌توانید سود کسب کنید.

⇐نکته مهم : معامله‌گران باید توجه داشته باشند که در الگوی سر و شانه حتما بعد از شکسته شدن خط گردن، وارد معامله شوند. گاهی اوقات این الگو با این که تمام بخش هایش کامل شکل می‌گیرد ولی در نهایت امکان دارد در الگوی سر و شانه سقف، خط گردن نقش یک حمایت و یا در الگوی سر و شانه کف، خط گردن نقش یک مقاومت را بازی می‌کنند.

توجه به عدد شاخص ترس و طمع می‌تواند ، کمک شایانی به معامله‌گران برای تصمیم‌گیری در نزدیکی این ناحیه حساس خط گردن کند.

سخن پایانی

بسیاری از معامله‌گران و نوسان‌گیر های فعال در بازار های مالی تنها بر مبنای الگوهای قیمتی معامله می‌کنند. در این مقاله با مشخصات و چگونگی انجام معاملات با یکی از الگو های قیمتی معتبر ، یعنی الگوی سر و شانه آشنا شدیم. استفاده از این الگوهای قیمتی به تنهایی ، درست نیست و معمولا معامله‌گران حرفه‌ای از این الگو ها به عنوان تاییده‌ای بر تحلیل‌ های خود برای ورود یا خروج از یک سهم یا ارز استفاده می‌کنند.

معامله‌گران و اساتید فعال در بازار های مالی در آکادمی آینده، اقدام به برگزاری دوره‌های صفر تا صد آموزش ارزهای دیجیتال در مشهد (به صورت حضوری) و در سایر شهرها (به صورت غیرحضوری) کردند. برای دریافت مشاوره رایگان و ثبت نام در دوره‌های آموزشی آکادمی آینده می‌توانید به وبسایت این مجموعه مراجعه کنید.