ساعت معاملات بازار آتی سکه تغییر کرد

حرکت به سمت تعادل در بازار آتی سکه

ثبات نسبی قیمت سکه نقدی با تغییرات میزان حباب مثبت(بالا بودن قیمت بازار از ارزش ذاتی ) از نوسانات بازار آتی سکه کاسته است و بیشتر فضای بازار منوط به انتظارات فعالان بازار از روند آتی عوامل تاثیر گذار وشوک‌های قیمتی دلار ویا اونس طلای جهانی معطوف شده است.

یحیی حیدریان، معامله گر قراردادهای آتی سکه کارگزاری مبین سرمایه در جهان اقتصاد نوشت: قیمت های بازار آتی سکه در معاملات روز دوشنبه تحت تاثیر تعدیل انتظارات صعودی معامله گران پس از تقویت خوش بینی های به وجود آمده نسبت به ا جرای نتایج برجام وکاهش ریسک سیاسی پس از مراسم تحلیف در روندی نزولی قرار گرفتند اصلاح قیمت دلار از قیمت های سقف سالانه خود و باقی ماندن قیمت سکه نقدی در پایین سطح یک میلیون و ۲۲۰ هزار تومان در کنار افت قیمت اونس طلای به زیر سطح ۱۲۶۰ دلاری عواملی بودن که هم چنان فروشندگان در موضع برتر قراردادند تابدین ترتیب فضای بازار آتی سکه در نبود محرک قوی خرسی باقی بماند.

اظهارات آقای سیف رئیس بانک مرکزی در روزهای گذشته مبنی بریکسان سازی نرخ ارز در اوایل کار دولت دوازدهم وکاهش نرخ حواله درهم موجب تقویت چشم انداز ثبات قیمت دلار در بازار ارز شده است انتظار می رود سطح ۳۸۰۰ تومان مانع از افت شدید قیمت دلار بشود از سویی دیگر تاکید رئیس بانک مرکزی بر لزوم کاهش نرخ سود بانکی به ۱۵ درصد موجب تقویت خوش بینی ها به تشدید گردش پول به بازارهای موازی وسفته بازی و تقویت انتظارات تورمی شده است.

در بازارهای جهانی طلا نیز تقویت چشم انداز تسریع در تداوم سیاست های انقباضی در ایالات متحده پس ازانتشار آمارهای مثبت از اقتصاد آمریکا موجب افت قیمت اونس طلای جهانی به میانه کانال ۱۲۰۰ دلاری شده است پس از انتشار آمار اشتغال ماهانه در ایالات متحده، معامله گران در انتظار گزارش وضعیت تورم ماهانه در هفته جاری هستند که بتوانند ارزیابی درستی را از توانایی بانک مرکزی امریکا برای اعمال سومین افزایش نرخ بهره در سه نشست باقی مانده تا پایان سال میلادی داشته باشند.

در نبود چشم انداز صعودی در کوتاه مدت و محرک قوی در بازار آتی سکه با کاستن از انگیزه های خرید موجب بسته شدن قراردادهای باز شده است تابدین ترتیب با تشدید وضعیت احتیاطی معامله گران تماشاچی بودن در بیرون از بازار را به ورود به انجام معاملات و تقبل ریسک ترجیح بدهند.

ثبات نسبی قیمت سکه نقدی با تغییرات میزان حباب مثبت(بالا بودن قیمت بازار از ارزش ذاتی ) از نوسانات بازار آتی سکه کاسته است و بیشتر فضای بازار منوط به انتظارات فعالان بازار از روند آتی عوامل تاثیر گذار وشوک‌های قیمتی دلار ویا اونس طلای جهانی معطوف شده است.

مبانی فقهی بازار معاملات آتی سکه

«معاملات آتی سکه طلا قمار است!» اعلام این نظر از سوی رئیس‌کل بانک مرکزی کافی بود تا جنجالی به پا شود.

او معتقد بود چون قیمت سکه در بازار معاملات آتی حتی به ۸۴۲ هزار تومان هم رسیده است و ۵۰درصد سود ظرف 3 تا 4ماه دریافت می‌شود پس حتما قماری صورت گرفته و باید با آن برخورد شود. این موضوع واکنش متولیان بازار سرمایه را به‌دنبال داشت تا جایی که مدیرعامل بورس کالا اعلام کرد ساز‌وکارهای معاملات آتی در بورس کالا مبتنی بر قانون بازار اوراق بهادار بوده و در کمیته فقهی سازمان بورس به تصویب رسیده است.

حجت‌الاسلام سیدعباس موسویان، دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با همشهری درباره اظهارات بهمنی می‌گوید: پس از قرار گرفتن این خبر روی خبرگزاری‌ها موضوع را پیگیری کردیم؛ هر چند آقای بهمنی گفتند که منظورشان قمار نبوده و تنها تصور می‌کردند که این نوع معامله بیع کالی به کالی(قراردادی که بر اساس آن قیمت و محصول در آینده تعیین و تحویل می‌شود) است که از نظر فقهی و شرعی درست نیست.او می‌افزاید: فیوچرز یا معاملات آتی یکی از انواع قراردادی است که برای پوشش ریسک به کار می‌رود تا طی آن تولیدکننده‌ها، فروشنده‌ها و صادرکننده‌ها بتوانند در مقابل مخاطراتی که در آینده برایشان به وجود می‌آید خود را پوشش دهند و ریسک مربوط به آینده را تدبیر کنند.

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس اوراق بهادار ادامه می‌دهد: برای مثال یک تولیدکننده فولاد را در نظر بگیرید که قصد دارد برای آینده کوتاه‌مدت و بلند‌مدت خود برنامه‌ریزی داشته باشد. این گروه از تولیدکنندگان قبلا برای پوشش مخاطرات از قرارداد سلف استفاده می‌کردند مثلا تولیدکننده، مواد اولیه را‌ پیش‌خرید و در مقابل برای کاهش مخاطرات آینده، محصول خود را پیش فروش ساعت معاملات بازار آتی سکه تغییر کرد می‌کرد اما لازمه این قرارداد این است که کل مبلغ قرارداد حین معامله پرداخت شود و نکته مهم اینکه پیدا کردن مشتری‌ای که بتواند کل مبلغ را بپردازد مشکل است. در چنین شرایطی قرارداد آتی طراحی شد تا به بنگاه‌های اقتصادی این فرصت را بدهد که با حدود یک‌دهم تا یک بیستم قرارداد، دارایی خود را نسبت به مخاطرات و ریسک‌ها پوشش دهند.

موسویان تصریح می‌کند: طبق مثال گفته شده در معاملات آتی، کارخانه فولاد طبق قراردادی با تولیدکننده برای تهیه مواد اولیه قرارداد تعهد خرید یا فروش می‌بندد و بر اساس آن متعهد می‌شود که مقدار مشخصی کالا را در زمان مقرر به کارخانه فولاد بفروشد، در مقابل کارخانه فولاد هم تعهد می‌کند که مواد اولیه را با مبلغ تعیین شده خریداری کند.

او با اشاره به اینکه در حال حاضر دوطرف معامله 10درصد را به‌عنوان ودیعه یا مارجین، نزد کارگزار بورس می‌گذارند و متناسب با تغییرات قیمت آن را تعدیل می‌کنند، ادامه می‌دهد: نتیجه این نوع قرارداد و منفعت آن در این است که فروشنده و کارخانه‌دار مواد اولیه از صحت قرارداد اطمینان دارند.موسویان با تأکید بر اینکه مفهوم فیوچرز ،تعهد به فروش در مقابل تعهد به خرید است، هدف اصلی را پوشش ریسک اعلام می‌کند و می‌افزاید: بر مبنای این قرارداد به تدریج افراد دیگری نیز وارد این بازار شدند چون می‌توانستند از این طریق سود ببرند؛ به‌عنوان مثال به‌عنوان مشتری محصول فولاد قرارداد فیوچرز می‌بندند و متعهد می‌شوند که فلان مقدار مشخص را در تاریخ مقرر بخرند اما خود نیازی به محصول ندارند بنابراین آن را درصورت پیدا کردن مشتری واگذار می‌کنند در نتیجه گروه‌های دوم هم وارد بازار شدند.او با بیان این مطلب که این نوع قرارداد 3 سال پیش و پس از بررسی‌های متعدد توسط کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت، می‌گوید: در خصوص این معامله نکاتی مدنظر بود: اول اینکه ماهیت آن چگونه است؟ و بحث دوم اینکه آیا فیوچرز را می‌توان در هر دارایی‌ای که در غرب مطرح است وارد کرد یا نه؟

موسویان اعلام می‌کند: در غرب فیوچرز، گاه روی اقلام و کالاهایی مثل گندم و ذرت یا نفت و گاز و انرژی یا دارایی مالی مثل سهام وارد می‌شود یا اینکه برخی اوقات معامله فیوچرز روی دارایی‌هایی است که وجود عینی ندارد و فقط انتزاع ذهنی است مثل شاخص، نرخ بهره، نرخ تورم و. . بر این اساس و در نهایت کمیته فقهی به این نتیجه رسید که موضوع دارایی مورد معامله در قرارداد آتی باید از نوعی باشد که قابلیت تحویل داشته باشد. اگر چه ممکن است در بسیاری موارد در قرارداد آتی افراد در نهایت تسویه نقدی بکنند اما چون تعهد به انجام معامله فیزیکی دارند باید موضوع قرارداد قابلیت تحویل فیزیکی را داشته باشد. بر این اساس کمیته فقهی به این نتیجه رسید که فیوچرز روی کالاهایی مثل انواع فلزات، محصولات کشاورزی و سهام یا طلا و ارز و سکه و. درست است اما فیوچرز روی نرخ بهره و. قابل انجام نیست.او می‌گوید: البته کمیته فقهی 3قید هم برای فیوچرز تعیین کرده است: اول اینکه دارایی پایه باید قابلیت تحویل در سررسید را داشته باشد حتی اگر دو طرف نخواهند تحویل بگیرند، دوم اینکه از جهت مقدار هم معامله باید به نحوی باشد که قابلیت تحویل را داشته باشد مثلا سکه طلا قابلیت تحویل دارد اما تعداد آن باید به حدی باشد که هر معامله‌گر و کارگزاری ظرفیت تحویل داشته باشد و سوم اینکه بازار هم ظرفیت چنین معامله‌ای را داشته باشد.

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس اوراق بهادار تأکید می‌کند: با لحاظ موارد گفته شده این وظیفه نهاد ناظر است که بر صحت انجام این معاملات نظارت داشته باشد تا مجموع معاملات فیوچرز در حیطه ارز، طلا و سکه نسبت به تعهد اشخاص معامله‌گر خارج از ظرفیت نباشد و هم معاملات یک بازار خاص، خارج از ظرفیت نباشد، ضمن آنکه نباید در مجموعه بازار خارج از ظرفیت باشد چون طبق فقه اسلامی قدرت بر تسلیم شرط صحت معامله است. این امر باعث می‌شود که معاملات صوری و کاغذی که رشد حباب‌گونه دارند، اتفاق نیفتد.دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار می‌گوید: معتقدم آنچه بیش از همه باید مدنظر قرار گیرد این است که بانک مرکزی نسبت به تعیین نرخ ارز یا سیاستگذاری در خصوص سایر ابزارهای سرمایه‌گذاری مثل بانکداری، راه معقولی را در پیش بگیرد تا تغییرات نرخ ارز و حباب سکه فروکش کند.او با تأکید بر اینکه در چنین شرایطی نرخ‌های بازار فیوچرز پایدار نخواهد بود و نرخ آن به سمت پایین کشیده می‌شود، توضیح می‌دهد: اگر بانک مرکزی سیاست‌های مناسبی در مورد سود بانکی نداشته باشد و سیاست پایداری در رابطه با طلا و ارز اتخاذ نکند، نرخ‌ها التهاب‌آور خواهد بود و ممکن است از این هم بالاتر برود.

معاملات آتی سکه رونق گرفت

رکنا: معاملات سکه آتی نشان می‌دهد که در روز شنبه ۵۸۹ قرارداد، یکشنبه ۴۷۶ قرارداد، دوشنبه ۵۶۶ قرارداد، سه شنبه ۳۵۹ قرارداد، چهارشنبه ۴۵۱ قرارداد و در نهایت روز پنجشنبه ۲۷۹ قرارداد اختیار خرید و فروش سکه در بورس کالا منعقد شد.

رکنا اقتصادی: طبق روال معاملات آتی سکه، سررسید آبان سال ۹۶ یعنی دورترین موعد تحویل بازار آتی به عنوان پرطرفدارترین سررسید لقب گرفت، به نحوی‌که معامله گران ۱۰۹ هزار و ۹۱۴ قرارداد را به ارزش ۱۵ هزار و ۵۴۱ میلیارد ریال در این موعد تحویل به ثبت رساندند. در رتبه دوم معاملات هفتگی آتی سکه، سررسید شهریور سال آینده قرار گرفت؛ در این سررسید ۱۰ هزار و ۱۸ قرارداد به ارزش یک هزار و ۳۶۲ میلیارد ریال منعقد شد. قرارداد تحویل اسفند امسال نیز با ثبت دو هزار و ۴۱۹ قرارداد به ارزش ۲۹۷ میلیارد ریال در مکان سوم پرمعامله ترین سررسید بازار آتی قرار گرفت. به همین ترتیب دو سررسید تیر و اردیبهشت ۹۶ نیز به ترتیب با یک هزار و ۲۹۶ قرارداد به ارزش ۱۷۱ میلیارد ریال و یک هزار و ۷۸ قرارداد به ارزش ۱۳۷ میلیارد ریال در انتهای جدول بازار آتی سکه قرار گرفتند.
بررسی معاملات آتی سکه در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته (پنجشنبه) بیانگر آن است که درمجموع ۱۳ هزار و ۹۸۳ قرارداد منعقد شده است.
براساس آمار معاملات، سکه تحویل اسفندماه با ثبت قیمت یک میلیون و ۲۲۲ هزار تومان، کاهش 0.2 درصدی را تجربه کرد. این در شرایطی است که قرارداد تحویل اردیبهشت ۹۶ با قیمت یک میلیون و ۲۶۶ هزار تومان افت 0.27 درصدی را به ثبت رساند. ازسویی سکه تحویل تیر سال آتی با نرخ یک میلیون و ۳۱۵ هزار تومان به فروش رسید و با کاهش 0.48 درصدی همراه شد. همچنین سررسید شهریورماه سال آینده با نرخ یک میلیون و ۳۵۶ هزار تومان معامله و افت 0.4 درصدی را تجربه کرد و در پایان نیز سررسید آبان سال ۹۶ با قیمت یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان معامله شد و کاهش 0.48 درصدی را به ثبت رساند.
اگرچه سکه در بازار نقدی طی هفته گذشته نوسان ملایم تری را نسبت به هفته‌های اخیر تجربه می‌کرد، اما انتهای هفته گذشته بهای اونس در ساعت معاملات بازار آتی سکه تغییر کرد بازارهای جهانی مجددا افزایش یافت و تغییرات رو به بالایی را برای بهای سکه در روز جمعه ایجاد کرد.
نگاهی به جزییات این معاملات نشان می‌دهد که در روز شنبه ۵۸۹ قرارداد، یکشنبه ۴۷۶ قرارداد، دوشنبه ۵۶۶ قرارداد، سه شنبه ۳۵۹ قرارداد، چهارشنبه ۴۵۱ قرارداد و در نهایت روز پنجشنبه ۲۷۹ قرارداد اختیار خرید و فروش سکه در بورس کالا منعقد شد.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

معامله روزانه بیش از 330 هزار سکه در بازار آتی

رشد چهار برابری حجم معاملات بازار آتی سکه در روزهای اخیر با مقایسه آمارهای معاملاتی بازار در تابستان گذشته از وجود رونق در این بازار حکایت می‌کند. در این بازار، روزانه بیش از 330 هزار سکه مورد داد و.

رشد چهار برابری حجم معاملات بازار آتی سکه در روزهای اخیر با مقایسه آمارهای معاملاتی بازار در تابستان گذشته از وجود رونق در این بازار حکایت می‌کند. در این بازار، روزانه بیش از 330 هزار سکه مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. افزایش تعداد خریداران و فروشندگان این روزهای بازار آتی سکه زیر سایه نقد شوندگی و عمق خوب بازار شکل گرفته است. کارشناسان رونق قرار دادهای بازار آتی سکه را تحت تأثیر رشد قیمت دلار دانسته و معتقدند که با نوسان رشد قیمت دلار از تیرماه در محدوده 3700تومان تا سطح بالای 4100 تومان در پاییز حجم و دامنه نوسان قیمتی این بازار افزایش یافته و مورد توجه فعالان اقتصادی بوده است. در پایان معاملات کاری هفته گذشته در بازار آتی سکه بیش از 20 هزار فقره داد و ستد با ارزشی در حدود 328 میلیارد تومان انجام گرفته است.
هر چند که به گفته فعالان این بازار ریسک خرید و فروش در بازار آتی در مقایسه با بازار سهام بسیار بالاست، اما سرعت نقدشوندگی یا همان تسویه در این بازار آن هم در ظرف کمتر از یک روز، این بازار را به بازاری جذاب برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است. علی پروین کارشناس بازار آتی سکه، با بیان آنکه معامله‌گران در این بازار بر اساس پیش بینی از قیمت‌های آینده سکه اقدام به داد و ستد می‌کنند، در باره قراردادهای این بازار به «جامعه فردا» توضیح می‌دهد که سررسید‌ها در بازار آتی به شکل ماه‌های زوج و در آینده محاسبه شده، در حال حاضر قرار داد‌های بازار آتی مربوط به دی ماه 96 تا شهریور ماه 97 بوده و معامله‌گران با فرض آنکه در شهریور 97 سکه توان دستیابی به قیمت‌های مد نظرشان را دارد در حال داد و ستد در بازار هستند. معامله‌گران برای داد و ستد در بازار آتی سکه مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد بورس کالای ایران قرار می‌دهند. همچنین به جهت اسلامی بودن معاملات بازار آتی سکه، بورس کالای ایران شرایط تحویل سکه از طرفین در پایان دوره معاملات را فراهم آورده و هر کدام از طرفین که مایل به دریافت یا تحویل سکه باشند، می‌توانند سکه را در سررسید مقرر به یکدیگر تحویل دهند. بسته‌های سکه بازار آتی ده عددی در نظر گرفته شده و از این طریق در مقایسه با بازار سبزه میدان تا حدودی ریسک را مدیریت کرده اند. وجه تضمین معامله در بازار آتی سکه در حال حاضر دو میلیون و پنجاه هزار تومان بوده که این رقم نسبت به قیمت‌های مورد معامله در بازار تغییر کرده و در طول سه ماه گذشته با توجه به افزایش قیمت سکه وجه تضمین نیز از محدوده یک میلیون و چهارصد هزار تومان تا سطح فعلی بالای دو میلیون تومان رشد داشته است. این کارشناس بازار آتی سکه، ریسک خرید و فروش در بازار آتی را در مقایسه با بازار سهام بسیار بالا دانست و افزود: یکی از عمده تفاوت‌های بازار آتی سکه نسبت به بازار سهام سرعت نقدشوندگی یا همان تسویه در این بازار بوده و مشتریان در این بازار ظرف کمتر از یک روز نقدینگی خود را دریافت می‌کنند. همچنین بازار آتی سکه در مقایسه با بازار سهام دو طرفه بوده و مشتریان نظیر بازارهای دلار و فارکس در خرید و فروش از بازار سود خواهند گرفت. از جذابیت‌های بازار آتی سکه نسبت به سهام می‌توان به خرید بیشتر از منابع مالی تان اشاره کرد.
او توضیح می‌دهد که شما در بازار آتی سکه با وجه تضمینی دو میلیون تومانی 10 سکه خریداری کرده و در صورتی که در بازار سود کنید، سودتان با ضریب 10 افزایش یافته و همچنین احتمال داشته زیان شما در معامله 10 برابر شود. دامنه نوسان در این بازار مثبت و منفی 5 درصد بوده و با توجه به ضریب 10 عملا مثبت و منفی 50 درصد است. پس با توجه به دامنه نوسان فراوان بازار آتی سکه از ریسک بالایی برخوردار بوده و عملا امکان دارد شما در طول یک روز معاملاتی و با توجه به دامنه نوسان بالای بازار، 50 درصد از دارایی تان را از دست دهید.
پروین با اشاره به آنکه روند قیمت دلار در دوره‌های رونق و رکود بازار آتی تأثیر‌گذار بوده، عنوان کرد: عوامل تأثیر‌گذار در بازار آتی سکه شامل قیمت دلار، انس جهانی طلا و حباب قیمتی سکه در داخل کشور‌اند. از آنجا که بازار معاملات آتی سکه در مقایسه با سهام کوچکتر بوده و حجم معاملات روزانه آن در محدوده پایینی بوده و از سمت بازار سهام نقدینگی چندانی به سوی خود جذب نکرده، باعث شده تا ریسک بالای خرید و فروش در بازار آتی سکه منجر به عدم حضور جدی معامله‌گران بازار سهام شود. با این حال، بازار آتی سکه برای صرافان و طلافروشان بازار جذابی بوده و این امکان را به آنها داده که به نوعی از بازار تامین مالی کنند و اقدام به خرید و فروش از بازار کرده یا در پایان سررسید قراردادها، نقدا و از طریق بورس کالای ایران داد و ستد کنند.
بازار آتی سکه در چند سال گذشته نسبت به روند قیمتی دلار از خود واکنش نشان داده و دوره‌های رونق و رکود این بازار بیشتر از هرچیزی نسبت به تغییرات قیمتی دلار حساس بوده.
او با بیان این نکته که ریسک خرید و فروش در نیمه دوم سال در بازار آتی به شدت افزایش داشته، ادامه داد: روند تغییرات قیمت دلار پس از روی کار آمدن حسن روحانی همواره بر مبنای افزایش آهسته در تابستان هر سال و افزایش با سرعت بیشتر در پاییز تا ارائه بودجه در آذر ماه به مجلس بوده و بازار آتی نیز که تحت تأثیر رشد قیمت دلار حرکت می‌کند، در چند سال گذشته از شهریور ماه تا بهمن ماه روند صعودی در حجم و تعداد معاملات داشته است. در نیمه اول سال شاهد روزانه بین 5 تا 7 هزار معامله با نوسان قیمتی 5 الی 10 هزار تومان هستیم، اما در نیمه دوم سال حجم معاملات تا 50 هزار در روز با نوسان قیمتی تا سطح 80 هزار تومان صورت می‌گیرد.
او یادآوری می‌کند که در نیمه دوم سال اکثر معامله‌گران فعال در بازار با نگاه خرید به این بازار ورود کرده و بازار از رونق خوبی برخوردار است. به این ترتیب، طبیعتا ریسک معاملات در نیمه دوم سال افزایش یافته و معامله‌گران باید با احتیاط بیشتری اقدام به داد و ستد کنند. در بازار آتی سکه امکان بازگشت قیمت و جبران زیان وجود نداشته و معامله‌گر تحت شرایطی که متضرر شود، اصطلاحا «کال مارجین» شده است. کال مارجین به شرایطی گفته شده که معامله‌گر 70 درصد سرمایه اش را از دست داده و باید وجه نقد جدیدی به حسابش واریز کرده تا ضرر را پوشش دهد. به طور مثال برخی از کسانی که در شهریور ماه فروشنده قیمت‌ها در تیرماه بوده تا به حال چندین بار کال مارجین شده‌اند. پس توجه به ریسک نوسانات قیمتی در بازار آتی سکه برای معامله‌گران الزامی بوده و باید با دقت و مطالعه بیشتری اقدام به داد و ستد کنند.
بازار آتی سکه که این روزها، به دنبال افزایش قیمت‌های سکه و به قولی گرم شدن بازار آن بیش از سایر دوره‌ها مورد توجه قرار گرفته است، در سال 87 با هدف کنترل سفته بازی در بازارهای غیرمجاز، زیرمجموعه بورس کالای ایران شکل گرفت. این بازار با هدف کنترل بازار خرید و فروش سکه در سبزه میدان تشکیل شده و از آنجا که معامله در بازار سبزه میدان از ریسک بالایی برخوردار بود این بازار در راستای کاهش ریسک و ایجاد امنیت در خرید و فروش ایجاد شد. شاید تنها مزیت بازار سبزه‌میدان نسبت به بازار آتی سکه را 24 ساعت بودن و غیرتعطیل بودن آن باید دانست. بازار آتی سکه از دو مجموعه قیمت و زمان تشکیل شده و به آرامی با نزدیک شدن به سررسید قرارداد‌ها قیمت به سطح قیمت‌های واقعی در بازار نقدی سکه در حرکت خواهد بود. معمولا بیشتر معاملات در بازار آتی سکه به داد و ستد نهایی سکه منجر نخواهد شد، اما در صورتی که مشتریان علاقه مند به دریافت یا پرداخت سکه‌ها باشند، می‌توانند پس از واریز وجه با دریافت معرفی نامه از کارگزاری‌ها و از طریق بورس کالای ایران اقدام به داد و ستدکنند.

شورای فقهی بانک مرکزی: سود به دست آمده از معاملات فردایی ارز و سکه حرام است

سخنگوی شورای فقهی بانک‌مرکزی به بیان آخرین مصوبات شورای فقهی بانک‌مرکزی در رابطه با معاملات آتی ارز و سکه پرداخت و انجام این دسته از معاملات را از نظر شورای فقهی، ممنوع و باطل و همچنین سود به دست آمده از این معاملات را از نظر شرعی حرام اعلام کرد.

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ سخنگوی شورای فقهی بانک مرکزی اعلام کرد، معاملات فردایی ارز و سکه، از نظر این شورا ممنوع و سود به دست آمده از این معاملات از نظر شرعی حرام است.

هر چند بانک مرکزی معاملات فردایی ارز و سکه را ممنوع اعلام کرده، اما با این حال، گاهی ساعت معاملات بازار آتی سکه تغییر کرد انجام این معاملات در بازار ارز و سکه مشاهده شده است. با توجه به شبهات بطلان این معاملات از نظر شرعی و تبعات انجام این معاملات، شورای فقهی بانک مرکزی در جلسات اخیر خود به بررسی ابعاد شرعی و فقهی معاملات فردایی ارز و سکه پرداخته است.

سخنگوی شورای فقهی بانک مرکزی به بیان آخرین مصوبات شورای فقهی بانک مرکزی در رابطه با معاملات آتی ارز و سکه پرداخت و انجام این دسته از معاملات را از نظر شورای فقهی، ممنوع و باطل و همچنین سود به دست آمده از این معاملات را از نظر شرعی حرام اعلام کرد.

دبیر شورای فقهی بانک مرکزی در بیان نکاتی که در متن مصوبه وجود دارد، گفت: اولین نکته تاکید بر انجام نشدن معاملات واقعی است. یکی از اصول بانکداری اسلامی ارتباط بخش پولی و بخش حقیقی اقتصاد است و وقتی در جایی معاملات پولی اتفاق می افتد، اما پشتوانه ای از بخش حقیقی اقتصاد ندارد (در اصطلاح معوّض ندارد)، در واقع متاثر از بخش واقعی اقتصاد نیست و در این صورت شبهه شرعی ایجاد خواهد شد.

وی در ادامه افزود: در تمام عقود مشارکتی و مبادله ای ارتباط با بخش واقعی وجود دارد. برای مثال در عقودی مثل استصناع و مشارکت مدنی که از دسته عقود مشارکتی و مبادله ای هستند، این عقود در نهایت به تولید منجر می شوند و در عقود مبادله ای دیگر مانند مرابحه نیز به همین صورت بوده و کالا ها و خدمات در بخش حقیقی اقتصاد مبادله می شود. در واقع در جریان این معاملات، بخش حقیقی تغییر کرده و رشد می کند. اما در معاملات فردایی ارز و سکه اساسا ارز و سکه ای در پس این معاملات نیست و صرفا روی تغییرات این بازار معامله صورت می پذیرد و بخش واقعی تحت تاثیر قرار نمی گیرد.

میثمی ادامه داد: نباید فراموش کرد که یکی از مسائل دیگری که در نتیجه غیر واقعی بودن این معاملات مطرح می شود، اثرات کاذب این معاملات غیرواقعی بر معاملات واقعی است که گاهی اوقات حجم بالای خرید و فروش ناگهانی دلالان با معاملات غیرواقعی و بدون وجود کالای حقیقی، موجب تحریک انتظارات و ایجاد بی ثباتی در بازار واقعی این محصولات می شود.

دبیر شورای فقهی بانک مرکزی با تاکید بر وجود «شبهه شرط بندی و قمار» در جریان این معاملات، اظهار کرد: در شریعت اسلام یکی از اصول و ضوابط عمومی قرارداد ها در کنار عدم وجود ربا، غرر و ضرر و ضرار، قماری نبودن قرارداد است. به این معنی که معاملاتی که در آن نوعی شرط بندی باشد، معاملات قماری محسوب می شوند که در آیات قرآن، روایات و نظر اجماعی فق های شیعه و اهل سنت، شریعت اسلام این گونه معاملات را ممنوع اعلام کرده است.

وی با اشاره به دو شیوه قمار در منابع فقهی، تصریح کرد: گاهی قمار با ابزار آلات مخصوص قمار که در اصلاح فقهی به آن آلات قمار می گویند، انجام می شود؛ اما در نوع دوم از قمار، آلات قمار استفاده نمی شود، اما شرط بندی (به اصطلاح فقهی مراهنه) اتفاق می افتد.

میثمی افزود: در معاملات فردایی ارز و سکه آلات اختصاصی قمار وجود ندارد و لذا از نظر فقهی نوع دوم قمار انجام می شود و با توجه به اینکه هر گونه معامله همراه با شرط بندی، قمار محسوب شده و شریعت آن را ممنوع اعلام کرده است، شبهه وجود قمار در رابطه با این معاملات جدی است.

این صاحب نظر پولی و بانکی با تاکید بر اینکه در معاملات فردایی اساسا تحویل کالایی موضوعیت ندارد، گفت: نکته سوم در رابطه با تحویل کالا است و همانطور که گفتیم وقتی تحویل در قرارداد وجود نداشته باشد، این معاملات واقعی نیستند و قرارداد آن ها ناقص است که باعث عدم وجود تعادل در قرارداد می شود.

میثمی در ادامه گفت: برای مثال در عقد بیع «ثمن» پولی که پرداخت می شود و «مُثمن» کالایی است که در مقابل این پول تحویل داده می شود و به این صورت این دو با یکدیگر مبادله می شود؛ اما اگر تحویل کالا در قرارداد وجود نداشته باشد، معامله به صورت ناقص و نیمه باقی می ماند و تکمیل نمی شود. با توجه به این مسئله، تحویل کالا در نتیجه معاملات، از نظر فقه اسلامی موضوعیت دارد؛ در حالیکه در معاملات فردایی چنین چیزی اساسا وجود ندارد.

رئیس دبیرخانه شورای فقهی بانک مرکزی با تاکید تفکیک بین حکم وضعی و تکلیفی در این معاملات، گفت: به لحاظ وضعی این معاملات قماری و باطل هستند و از نظر تکلیفی، سودی که افراد در این معاملات به دست می آورند حرام است و حق تصرف در آن را ندارند و همچنین مالک آن نیز نمی شوند.

این صاحب نظر پولی و بانکی اظهار کرد: بر اساس بررسی دبیرخانه شورای فقهی، معاملات فردایی تنها بر اساس مکتب شیعه و فقه امامیه ممنوع و حرام نیست، بلکه این معاملات با این شیوه ای که انجام می شود در تمام مکاتب اهل سنت نیز ممنوع و حرام اعلام شده است؛ زیرا اساسا کالایی مبنای این معاملات نیست و صرفا شرط بندی در تغییرات قیمت اتفاق می افتد.

وی در پایان صحبت های خود به استفتائاتی که در این رابطه توسط دبیرخانه شورای فقهی از دفاتر مراجع عظام تقلید انجام شده، اشاره کرد و گفت: دفتر مقام معظم رهبری صراحتا بیان می کنند که اگر کسب درآمد صرفا بر اساس پیش بینی و نوسانات قیمت ارز و سکه باشد مشروع نیست. همچنین دفتر آیت الله سیستانی نیز این معاملات را باطل و سود به دست آمده از این معاملات را حرام می دانند. بقیه دفاتر مراجع نیز دیدگاه های مشابهی را مطرح کرده اند.