غریب‌آبادی: آمریکا و اروپا از تحریم برای ایجاد آشوب در ایران استفاده می‌کنند
کاظم غریب‌آبادی دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران گفت: آمریکا و اروپا از ابزار تحریم برای ایجاد ناامنی و آشوب در ایران استفاده می‌کنند.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران گفت: آمریکا و اروپا از ابزار تحریم برای ایجاد ناامنی و آشوب در ایران استفاده می‌کنند.
به گزارش ستاد حقوق بشر، کاظم غریب‌آبادی معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر با حضور در برنامه "جریان" شبکه یک سیما، در خصوص ماجرای آتش سوزی زندان اوین و بازدیدش از این زندان، اظهار داشت: مرکز رسانه قوه قضائیه درباره این حادثه از همان ساعات اولیه، اطلاع رسانی به موقع و صحیحی را برای آگاه‌سازی افکار عمومی انجام داد. در این شرایط اگر اطلاع رسانی درستی صورت نگیرد، جای آن را اخبار جعلی و انحرافی با اهداف سیاسی میگیرد.
وی از دستگاه‌های رسمی خواست تا اطلاع رسانی صحیح و به موقع به افکار عمومی را در اولویت‌های کاری خود قرار دهند، وگرنه رسانه‌های معاند جایگزین آنها خواهند شد.
غریب آبادی با بیان اینکه هر آنچه که مردم و افکار عمومی در خصوص حادثه زندان اوین از رسانه‌های داخلی و رسمی دریافت کردند عین واقعیت بوده، افزود: شنبه شب در بند ۷ زندان اوین آتش سوزی رخ داد. این بند مخصوص نگهداری زندانیان مرتبط با جرایم خشن و سرقت است. رسانه‌های معاند سعی کردند حادثه را طور دیگری جلوه دهند. طبق بررسی‌ها، این حادثه و آشوب از قبل طراحی شده بود و بند ۷ و کارگاه خیاطی در این بند را با اهداف مشخص و متعددی که داشتند، آتش زدند.
دبیر ستاد حقوق بشر با اشاره به اشتغالزایی سازمان زندان‌ها برای زندانیان به ویژه سرپرست‌های خانوار و کارآفرینی و حرفه‌آموزی برای آنان، تصریح کرد: تمام سود و منافع حاصل از این اشتغالزایی به حساب زندانیان و یا خانواده‌های اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول آنان واریز میشود. برخی از زندانیان در این بند قصد آشوب و فرار داشتند. اینکه برخی از زندانیان هماهنگی‌های با بیرون داشتند را منتفی نمی‌دانیم. نیروهای حفاظت از زندان با این آشوب مقابله کردند و در نهایت، هیچ زندانی نتوانست اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول از این زندان فرار کند. از آنجا که اولویت سازمان زندان‌ها حفظ سلامت و نجات زندانیان است، به سرعت بند، تخلیه شد و زندانیان در سالن ورزشگاه مستقر شدند. متاسفانه ۴ نفر در اثر استنشاق دود و جراحات ناشی از آتش سوزی جان باختند و ۴ نفر دیگر نیز در اثر جراحات ناشی از آتش سوزی در بیمارستان فوت شدند. بیش از ۷۰ نفر از این زندانیان نیز نجات یافتند. چنانچه واکنش سریع و مسئولیت‌پذیری مقامات زندان نبود، آمار فوتی‌ها بسیار بیشتر می‌شد.
وی ادامه داد: کمتر از ۲ الی ۳ ساعت آشوب و آتش سوزی مهار شد. نظام زندانبانی ما حتی از زندانیانی که در این آشوب دست داشتند، غافل نماند و تسهیلات درمانی را در اختیار تمامی مصدومان قرار داد. البته برابر با وفق قوانین به جرائم کسانی که در این شورش دست داشتند، رسیدگی خواهد شد. نکته مهم این ماجرا این است که در کمتر از چند دقیقه، موتور تبلیغاتی رسانه‌های معاند و خارجی به راه افتاد و این حاکی از یک سناریوی از پیش تعیین شده است. تردیدی نیست که دشمنان قسم خورده جمهوری اسلامی ایران هر روز دنبال ایجاد یک بحران و آشوب در نقطه‌ای از کشورمان هستند؛ یک روز در دانشگاه، یک روز در مدرسه، یک روز در محیط اجتماعی و یک روز در زندان‌ها.
معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه با بیان اینکه دشمنان ما ماشین تبلیغات و توطئه خود را علیه نظام ما آماده و روشن نگه می‌دارند، گفت: آنها ۲۴ ساعته در برنامه‌ریزی‌ها و تبلیغات خود از ابزارهای رسانه‌ای علیه نظام و مردم ما استفاده می‌کنند؛ گاهی اوقات هم بهانه‌ای در اختیار آنها قرار میگیرد و بر موج تبلیغات رسانه‌ای سوار میشوند. درخصوص زندان اوین هم آنها کاملا آماده بودند، ولی با اطلاع رسانی صحیح از سوی مقامات ذی‌ربط و رسانه‌ها نتوانستند به اهداف خود برسند. آنها به دنبال کشته‌سازی و بحران مصنوعی بودند.
وی گفت: رسانه سعودی داخلی اینترنشال گاف بزرگی داد و زمانی که هنوز هیچ خبری منتشر نشده بود، از ۴۰ نفر کشته در این حادثه خبر داد! رسانه‌های معاند دنبال خبرسازی و جعل خبر علیه کشورمان هستند، ولی در قضیه اوین ناکام ماندند. من از مقامات و رسانه‌های کشورمان تقاضا دارم بدون کم و کاست، وقایع و حوادث را برای افکار عمومی و مردم تشریح و تبیین کنند. در این ماجرا کمتر از نیم ساعت بیانیه مرکز رسانه قوه قضاییه منتشر شد و در کمتر از ۳ ساعت دوربین صدا و سیما و شبکه خبر برای رفع نگرانی مردم، زندان و بندها را به تصویر کشید. هدف دشمنان ایجاد نگرانی مصنوعی در دل خانواده‌های زندانیان و جامعه در تحریک مردم به حضور در خیابان‌ها بود که با اقدام به موقع ناکام ماندند. نکته مهم دیگر این بود که طبق دستور رئیس قوه قضاییه، تمام زندانیان با خانواده های خود تماس گرفتند حتی آشوبگران در زندان؛ به این ترتیب دغدغه خانواده‌ها رفع شد.
دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول سخنانش در خصوص اعمال تحریم‌های به اصطلاح حقوق بشری آمریکا و اروپا علیه برخی افراد و نهادهای ایرانی به بهانه اغتشاشات اخیر و فوت مهسا امینی، گفت: ما دو موجودیت داریم، موجودیت اروپا و کشورهای غربی و یکی هم آمریکا. آیا واقعا این دو اعتقادی به حقوق بشر دارند؟ آمریکا چه سابقه‌ای در حقوق بشر دارد؟ ما چرا می‌گوییم اغتشاش؟ تجمع مسالمت آمیز حق مردم است و در قانون اساسی ما به رسمیت شناخته شده است. ایران عضو پنج تا شش معاهده بین‌المللی است، مثل میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی. دولت مخالف تجمعات نیست. حالا اینکه آیا ساز و کار مناسب برای این تجمعات را داریم، موضوع دیگری است که به اعتقاد من باید ساز و کارهای مناسبی را طراحی کنیم که مردم اگر حرفی دارند، بتوانند بدون دغدغه و فوری به گوش دولتمردان برسانند.
وی با طرح این سوال که آیا وقایعی که در این مدت اتفاق افتاد، تجمع مسالمت آمیز بود؟ بیان کرد: ما موضع گیری تمامی کشورها را رصد کردیم و بیانیه‌های مختلف غربی، اتحادیه اروپا به ویژه فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا، حتی سازوکارهای حقوق بشری بین‌المللی از لحظه اول تا الان از این تجمعات به نام تجمعات مسالمت آمیز نام بردند! تحریمی هم که الان از سوی اروپایی‌ها علیه سازمان بسیج و فرماندهی کل نیروی انتظامی اعمال شده به بهانه برخورد خشونت آمیز با تجمعات مسالمت آمیز، علیه حافظان امنیت مردم ایران صورت گرفته است! آیا واقعا تجمعات مسالمت آمیز بود؟ غربی‌ها کاری با واقعیت ندارند. آنها یک برنامه‌ای را طراحی کردند و نیروهای مجری قانون و مسئولین برقراری امنیت را به عنوان نیروهای خشونت طلب معرفی می‌کنند که این بخشی از سیاست آنها است.
غریب آبادی در خصوص آمار تخریب های اغتشاشات اخیر گفت: تا الان بیش از ۱۲۰۰ اماکن، وسیله نقلیه شامل موتور سیکلت و خودرو و بانک توسط آشوبگران تخریب شدند. حدود ۳۰ نفر از نیروهای حافظ امنیت شهید شدند. بیش از ۵۰۰۰ نفر از نیروهای مجری قانون مصدوم و مجروح شدند. غرب می‌گوید این تجمعات مسالمت آمیز است و به این بهانه نیروی انتظامی را تحریم می‌کنند! دشمنان ما به دنبال حقوق بشر مردم ما نیستند. نگاه کنید برخی کشورهای پیرامون ما با ناامنی و بی ثباتی مواجه هستتد. ایران لنگرگاه ثبات در منطقه است. تنها کشور با امنیت بالا در منطقه، جمهوری اسلامی ایران است. دشمنان می خواهند ایران به یکی از کشورهای ناامن و بی ثبات تبدیل کنند. اینجا چه کسی ضرر میکند؟ آیا ما خودمان باید به تحقق اهداف دشمنان کمک کنیم!؟ آنها دنبال چنین ساختاری هستند. ما باید توطئه‌های دشمنان خود را بشناسیم.
وی تاکید کرد: موتور تبلیغاتی رسانه‌های غرب، تمام قد به دنبال چنین هدفی است. ما رصد کردیم بی اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول بی سی فارسی، رادیو فردا، من و تو، صدای آمریکا و … تمام برنامه‌های خود را قطع کردند و به این موضوع پرداختند! این شبکه‌ها هر آنچه که دارند، تشویق و تحریک مردم به خشونت است، ساخت کوکتل مولوتف و توسل به زور. کجای این موضوع دفاع از حقوق بشر است؟
دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران با اشاره به "سابقه وخیم حقوق بشری آمریکا" گفت: آمریکا در داخل کشور خود از نقض حقوق بشر رنج می برد. ۳۵ هزار نفر در هر سال در اثر خشونت اسلحه کشته می شوند. فقط در طول چهار دهه گذشته یک میلیون و سیصد و هفتاد و پنج هزار نفر در اثر بکارگیری سلاح در آمریکا به قتل رسیدند. بهانه آمریکا و اروپا برای وضع تحریم‌ها علیه ایران چه بود؟ فوت مرحومه مهسا امینی. این در حالی است که همه مقامات و دستگاه‌ها از این واقعه متاسف شدند و عزم خود را برای روشن شدن ابعاد این حادثه بکار گرفتند. گزارش رسمی سازمان پزشکی قانونی و کمیته حقیقت یاب مجلس نیز منتشر شد و نتیجه این بود که فوت خانم امینی ناشی از ضرب و شتم نبوده است؛ سوابق پزشکی هم این را نشان داد.
وی در ادامه عنوان کرد: اگر چنین موضوعاتی ملاک تحریم و برخورد باشد، آمریکا با این حجم از خشونت باید از صفحه جغرافیا محو بشود. هر سال ۴ هزار نفر در زندان‌های آمریکا جان می بازند. بیش از ۱۸۰۰ زن در آمریکا هر سال به قتل می رسند. ۷۰ درصد از زنان آمریکایی خشونت جسمی و خشونت جنسی را تجربه کردند. این آمار فاجعه بار است. آیا این آمریکا در اظهار نظر حقوق بشر ذی‌صلاح است که به بهانه فوت یکی از هموطنان ما که حتی رئیس محترم جمهور با خانواده ایشان تماس گرفتند و ابراز تاسف کردند، تسلیت گفتند و دستور برای رسیدگی سریع صادر کردند، تحریم حقوق بشری کنند! آمریکا در ویتنام ۴ و نیم میلیون نفر و در بدو شکل گیری این اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول کشور ۲۷ میلیون نفر سرخ‌پوست را قتل عام کرد. بیش از ۲ میلیون برده سیاهپوست را در دریا ریختند. بیش از ۳۰۰ هزار نفر را در ناکازاکی و هیروشیما قتل عام کردند. بیش از ۲۰۰ هزار نفر را در کوبا و نیکاراگوئه و مکزیک قتل عام کردند. در ۱۴ هزار عملیات پهپادی در ۷ کشور، ۴۸ هزار نفر را طی ۷ سال قتل عام کردند.
غریب آبادی یادآور شد: ما تحت ظالمانه ترین تحریم های یکجانبه در طول تاریخ بشریت هستیم. چه افرادی باعث و بانی این تحریم‌ها هستند؟ رژیم آمریکا. بیش از ۱۷۰۰۰ هزار قربانی ترور در ایران داریم. گروه‌های تروریستی توسط چه کسانی ایجاد شدند و الان کجا هستند؟ هستند آمریکا از فهرست تروریستی آنها را خارج کرد. رژیمی که با جان مردم اینگونه بازی کرده، آیا میتواند مدعی و حامی حقوق بشر مردم ایران باشد؟ آمریکا و غربی ها اگر جسارت دارند، اگر دلشان برای حقوق بشر مردم ایران می‌سوزد، تحریم‌های اقتصادی ظالمانه را لغو کنند و اجرا نکنند.
وی در ادامه این برنامه با اشاره به قتل عام فرقه داویدیان در آمریکا، گفت: سران آمریکا همیشه دستورات قتل عام این چنینی صادر می‌کنند. ترور سردار حاج «قاسم سلیمانی» که قهرمان مبارزه با تروریسم بود، به دستور رئیس جمهور آمریکا صورت گرفت و دستورات ضد حقوق بشری و ضد امنیت و ضد منافع مردم، همچنان در کشورهای مختلف ادامه دارد. قبل تر از آن حادثه سرنگونی هواپیمای مسافربری را داریم که ۲۹۰ مسافر بی‌گناه طبق دستور دولتمردان آمریکایی قتل عام شدند. ما اتحادیه اروپا را هم کنار آمریکا قرار می‌دهیم. این دو هیچ تفاوتی از منظر حقوق بشری ندارند، حقوق بشر برای آنها یک کالای سیاسی است. وقتی در مجلس عوام انگلیس از وزیر خارجه این کشور درخصوص قتل فجیع خاشقچی سوال میشود؛ او جواب می‌دهد مساله ما الان موضوع روسیه است نه عربستان سعودی و قتل خاشقچی! این چه حقوق بشری است؟
دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران گفت: اتحادیه اروپا تحریم‌های آمریکا را علیه مردم بی‌گناه ایران اجراء میکند. تنها کشوری که باندهای بیماران پروانه‌ای را تولید میکند، کشور سوئد است ولی مدت‌ها این بانداژها را به خاطر تحریم‌ها در اختیار کودکان پروانه‌ای قرار نمی‌داد و بسیاری از این کودکان جان باختند. اخیرا که برخی از خانواده‌های قربانی تحریم و انجمن حمایت از بیماران پروانه‌ای به مراجع حقوق بشری سوئد شکایت کردند، آنها با خونسردی این شکایت را رد کردند. با وجود اینکه ایران کشوری پیش رو در حوزه دارویی است، اما در برخی حوزه‌های دارویی وابسته به واردات هستیم، ولی کشورهای اروپایی به بهانه تحریم‌ها هیچ همکاری با ما نکردند.
معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه در ادامه با تاکید بر اینکه اروپایی ها ادعای مبارزه با تروریسم را دارند، ولی به تروریست‌ها پناه داده اند، گفت: ادعای حمایت از حقوق بشر مردم ایران را دارند ولی کشورهایشان مامنی برای تروریست‌ها شده‌اند. دفتر تروریست ها در فرانسه است و گروه‌های جدایی طلب در سوئد و سایر کشورهای اروپایی مستقر هستند. خود این کشورها ناقض حقوق بشرند. برخورد فرانسه با جلیقه زردها را ببینید یا تظاهرات در انگلیس و سرکوب مردم که شهردار لندن در سرکوب مردم در تجمعات مسالمت آمیز حمایت کرد.
وی با اشاره به شیوع ویروس کرونا، گفت: آمریکا و اروپا در تمامی حوزه‌ها و موضوعات از جمله انرژی، حوزه های اقتصادی و تجاری و مالی و هر آنچه که فکرش را بکنید، مردم ایران را تحریم کردند. در دوران کرونا چه تعداد مردم بی‌گناه ما جان خود را از دست دادند به دلیل اینکه به ایران واکسن نمی دادند، با وجود اینکه ما پول واکسن‌ها را نیز پرداخته بودیم.
غریب آبادی در ادامه به سفر گزارشگر ویژه تحریم‌های یکجانبه سازمان ملل، اشاره کرد و گفت: چندی پیش خانم دوهان ۱۱ روز از بخش‌های مختلف دولتی و غیردولتی کشورمان دیدار کرد. گزارش ایشان در یک جمله این بود که تحریم‌ها تمامی ابعاد حقوق بشر مردم ایران را تحت تاثیر قرار داده است. شهریور امسال من در راس هیاتی در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل، مواضع جمهوری اسلامی ایران را تشریح کردم. متاسفانه حتی حاضر به شنیدن گزارش یک مقام رسمی بین‌المللی درباره تحریم‌ها و تاثیر مخرب آن هم نشدند و عموم این کشورها در جلسه حاضر نبودند! آمریکا و اروپا هم ناقض حقوق بشرند و هم از ابزار تحریم برای ایجاد ناامنی و آشوب در ایران سوء استفاده می‌کنند. به بهانه حقوق بشر از آشوبگران حمایت می‌کنند و در مقابل، حافظان امنیت را تحریم می‌کنند. متاسفانه سازمان های بین‌المللی هم مواضع کشورهای غربی و آمریکا را تکرار می‌کنند.
دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران در پایان گفت: غربی‌ها و آمریکایی به دنبال حمایت و ارتقای حقوق بشر مردم ما نیستند. سیاست ما حمایت و ارتقای حقوق مردم کشورمان هست. کاستی‌هایی وجود دارد، هم ستاد حقوق بشر و سایر دستگاه‌ها باید سازوکارهایی را طراحی کنیم که حقوق مردم آسیب نبیند و شاهد ارتقاء حقوق بشر باشیم و مردم نیز بتوانند راحت گفته‌های خود را با مسئولین و مقامات اجرایی در میان بگذارند.
از جارچی‌ها تا شبکه‌های اجتماعی
جلد نخست کتاب «تاریخچه تحلیلی تبلیغات تجاری در ایران» نوشته علیرضا ربیعی‌راد به تازگی وارد بازار کتاب شده است. این کتاب سیر تحولات تبلیغات تجاری مدرن در ایران را از سال ۱۲۰۰ هجری خورشیدی تا ۱۳۸۰ و در چهار دوره تاریخی دوران قاجار، دوران پهلوی اول، دوران پهلوی دوم و دوران انقلاب اسلامی روایت میکند. دکتر علیرضا ربیعی راد، مولف این کتاب، نظریه‌پرداز و استراتژیست ارشد تبلیغات در ایران است. از او تاکنون مقالات، یادداشت‌ها و گفت‌وگوهای متعددی در رسانه‌ها منتشر شده است.
تبلیغات مدرن در ایران چنان که شما هم گفته‌اید سابقه‌ای ۲۰۰ساله دارد. جالب است که در این مدت تاریخ منسجمی از این پدیده منتشر نشده بود. چه شد که شما تصمیم به انتشار کتاب تاریخ تبلیغات گرفتید؟
بله البته تلاش‌‌هایی برای پرداختن به تاریخ تبلیغات در مطبوعات انجام و کتاب و پایان‌‌نامه‌هایی منتشر شده؛ اما پدیده کلی تبلیغات با همه شاخه‌ها و انواع آن، چندان اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول مورد توجه تاریخ‌نویسان نبوده است. پرداختن به تاریخ تبلیغات در مطبوعات به این دلیل بوده که تقریبا همه اسناد آن در دسترس بوده است. اما تبلیغات محیطی یا تبلیغات پوستری، کمپین‌‌های میدانی و رویدادهای تبلیغاتی و. در ۱۵۰سال پیش قصه متفاوتی دارند و امکان دسترسی به آنها یا وجود ندارد یا بسیار کم است.
شما اگر بخواهید ببینید که تبلیغات در ایران چگونه به امروز رسیده است، منبعی پیدا نمی‌‌کنید که تصویر تاریخی درستی به شما بدهد، هرچه هم زمان بیشتر می‌‌گذرد، دسترسی ما به اسناد و مواد تاریخی دشوارتر میشود. این نیاز وجود داشت که منبعی دقیق، منسجم و جامع برای روایت تاریخ تبلیغات در ایران به کتابخانه تواریخ فارسی اضافه شود. من در بیش از سه سال گذشته تلاش کردم تا با یافتن منابع مختلفی، مهم‌ترین رویدادهای تبلیغات تجاری در دو قرن گذشته را در یک کتاب روایت کنم. صدالبته بسیار کار دشواری بوده است با این حال چنان‌که می‌‌گویند، هیچ کتاب تاریخی کامل نیست؛ اما من تلاش کردم تا رویدادهای مهم و چگونگی تحول تبلیغات در ایران را در یک زمینه تحلیلی روایت کنم.
پرسش بعدی من درباره اصطلاح «تبلیغات مدرن تجاری» است، منظورتان از این اصطلاح چیست؟ چه تفاوتی با تبلیغات سنتی دارد؟
ببینید، تبلیغات مدرن به یک معنا، یعنی تبلیغاتی که نیاز به واسط متخصص دارد. یعنی تبلیغاتی که در آن، یک رسانه عمومی میان تولیدکننده و مصرف‌کننده قرار میگیرد تا محصول را تبلیغ کند. وجود این واسطه، تبلیغات را به یک پدیده تخصصی تبدیل میکند. تبلیغات سنتی مبتنی بر تبلیغات شفاهی فردی، محدود و غیرتخصصی است. در واقع خود فروشنده، کالا را تبلیغ هم میکند؛ اما در دوره مدرن، تبلیغات به یک نهاد مستقل بدل میشود. پیش از عباس‌میرزا، تبلیغات متداول در بازارهای ایران، سنتی بود. شکل عمده‌‌اش جارزنی بود. همین حالا هم این مدل تبلیغات را در خیابان‌‌های ایران می‌‌توانید ببینید! اما پس از او و با انتشار نخستین روزنامه‌ها، مشخصا با انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه، تبلیغات تجاری مدرن آغاز میشود. جالب است که جامعه ایرانی، درکی از مفهوم تبلیغات مدرن نداشت. اگر شماره‌های نخست روزنامه وقایع اتفاقیه را بررسی کنید، درمی‌‌یابید که حتی تحصیل‌‌کردگان، بازاریان سرشناس، مقامات دولتی، درباریان و. درکی از مفهوم تبلیغات در روزنامه را ندارند، چه برسد به دیگر کسبه و مردم عادی.
بازار ایران که عمدتا تابع سازوکار سنتی بود، چگونه با مفهوم مدرن تبلیغات کنار آمد؟
اتفاقا مشکل عمده امیرکبیر و نویسندگان روزنامه وقایع اتفاقیه هم همین است. شاید جالب باشد بدانید که هدف اصلی اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول امیرکبیر از انتشار روزنامه، تبلیغ کالای داخلی بود. اصولا نخستین روزنامه منظم و متشکل در ایران با هدف رونق بخشیدن به بازار مصرف کالای داخلی ایجاد شد. خود امیرکبیر همین موضوع را بارها بیان کرده است. اما بازار ایران چنین مفهومی را درک نمیکرد. اصولا بازاریان سنتی نمی‌‌توانستند پبذیرند که برای تبلیغ کالایشان در یک روزنامه پول بپردازند و مردم هم برای خواندن همان تبلیغ، دوباره پول بپردازند و روزنامه را بخرند.
قیمت روزنامه در آن زمان به اندازه قیمت نیم‌من گوشت بود. این قیمت برای جامعه ایرانی گران و غیرقابل خرید بود. پیداست که در چنین شرایطی درک اهمیت تبلیغات کار دشواری است. بر همین اساس، نویسندگان روزنامه وقایع اتفاقیه بارها سعی کرده‌اند مفهوم تبلیغات را توضیح بدهند. بر اهمیتش تاکید کنند و نشان بدهند که تبلیغ یک کالا تا چه اندازه میتواند در بازار فروش آن موثر باشد. صد البته نخستین کسانی که برای روزنامه تبلیغ فرستادند ایرانی نبودند، تاجران و مستشاران خارجی برای فروش کالاهایی اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول که از کشورشان به ایران آورده بودند، تبلیغ می‌‌کردند. این امر، خلاف هدف اولیه امیرکبیر بود. اما او چنین کاری در روزنامه‌‌اش انجام داد تا به صورتی عینی و عملی مفهوم تبلیغ را برای ایرانیان باز کند. همین اتفاق هم افتاد و در مدت کوتاهی، تبلیغات کالاهای ایرانی هم در روزنامه آغاز شد. البته این اتفاق زمانی افتاد که امیرکبیر چند ماه قبلش به قتل رسیده بود.
چه زمانی تبلیغات به ابزاری متداول در بازار ایران تبدیل شد؟
پاسخ دقیق به این پرسش ممکن نیست. بخش عمده جامعه ایرانی در دوران قاجار سواد خواندن و نوشتن نداشت. روزنامه‌ها گران بودند و تبلیغات بسیار کند پیش میرفت؛ اما می‌‌توان گفت جامعه ایرانی بسیار دیر با تبلیغات آشتی کرد. شاید از سال‌های 1340 به بعد؛ می‌‌گویم آشتی چون اساسا با تبلیغ، قهر بود و آن را اغراق‌‌آمیز و دروغ می‌‌پنداشت.
درباره این فرآیند قهر و آشتی بیشتر توضیح دهید.
ببینید در زمان انقلاب مشروطه، به نسبت روزنامه‌ها و نشریات زیادی در کشور وجود داشت. این نشریات برای جلب نظر خوانندگانشان رقابت شدیدی داشتند. بر همین اساس بسیار پیش می‌‌آمد که همین نشریات برای جلب نظر مخاطبان، خبرهای دروغ و اغراق‌‌آمیز منتشر می‌‌کردند. پس از مدتی، تصور دروغ یا اغراق‌‌آمیز بودن اخبار روزنامه‌ها به تبلیغات هم تسری پیدا کرد. عمده مردم فکر می‌‌کردند که تبلیغات هم مانند خبرها، دروغ و غلو شده است. متل‌‌ها و ترانه‌های عامه در دوران مشروطه و پس از آن، گواه همین بی اعتمادی به تبلیغات است. بسیاری از بازاریان ایرانی همچنان معتقد بودند کالایی که خوب است نیاز به تبلیغ ندارد و کالاهایی که کیفیتی ندارند تبلیغ میشوند تا فروخته شوند.
به هر حال تبلیغات تا سال‌های1340 چندان محبوبیت و مقبولیتی نداشت و عمدتا پدیده‌‌ای وارداتی با ادبیات و فرمی غیرایرانی بود. نکته مهم دیگر این بود که تبلیغات همواره سبکی متفاوت از زندگی را در خود نمایش می‌‌داد و پذیرفتن این موضوع برای جامعه سنتی ایرانی تا حدی دشوار بود. در این دوران کانون‌‌های تبلیغاتی بسیاری شکل گرفتند و تکنولوژی‌‌های ارتباطی و تبلیغاتی رونق بیشتری پیدا کرد. از این زمان به بعد با ورود بسیاری از چهره‌های مطرح هنر و ادبیات ایران به فضای تبلیغات و نوشتن ایده‌های شعارهای تبلیغاتی بومی، نگاه به تبلیغات تغییر پیدا کرد.
به‌نظر می‌‌رسد با ایجاد نخستین پاساژها در تهران و شهرهای بزرگ در میانه دهه‌های 30 و 40، تبلیغات محیطی رونق گرفته بود. نخستین کانون اصلی رونق تبلیغات محیطی در ایران، همین پاساژها بود. درواقع تبلیغات پیش‌شرط رونق کار پاساژها و محیط‌‌های جدید تولیدی و تجاری بود.
بله. مردم و به‌ویژه جوانان در این مراکز خرید جدید، جمع می‌‌شدند و مدت‌ها، مجسمه‌های متحرک، پوسترها و دیگر انواع تبلیغات محیطی را تماشا می‌‌کردند. دنیای جدیدی که ایجاد شده بود، برای جامعه ایرانی جذابیت ویژه‌‌ای داشت و نسل جدید، آسان‌تر با تحولات آن کنار می‌‌آمد. بعدتر که تلویزیون هم آمد، تبلیغات رنگ و رویی ایرانی‌‌تر به خودش گرفت و در میان لایه‌های مختلف اجتماعی نیز محبوبیت پیدا کرد. تبلیغات تلویزیونی قصه‌‌محور بود و ترانه و موسیقی داشت. به همین دلیل بیشتر توانست در جامعه جا باز کند. از این دوران به بعد تبلیغات، نه صرفا با هدف فروش یک کالای خاص، بلکه بیشتر برای برندینگ مورد توجه قرار گرفت. یعنی برندها حضور پررنگ‌‌تری در بازار پیدا کردند. به بیان دیگر از این دوره، به بعد، تبلیغات انتظاری، تبلیغات پنهان، کمپین‌‌های میدانی و. بسیار مورد توجه قرار گرفت. مردم در این دوره، تبلیغات را دروازه ورود به تمدن جدید، رفاه و خوشبختی قلمداد می‌‌کردند.
به‌طور کلی روند تبلیغات در ایران دوره‌های فراز و فرود بسیاری را تجربه کرده است. پس از انقلاب اسلامی و به فراخور شرایط انقلابی آن سال‌ها، تبلیغات کمرنگ و به واسطه وقوع جنگ، به‌طور کامل از اولویت خارج شد. اما پس از جنگ، شرایط با آغاز دوباره تبلیغات تلویزیونی و. فراهم شد. از همان ابتدا تبلیغات محیطی با رنگ‌‌های شاد و طرح‌های پرانرژی که داشتند، به سادگی توانستند در دل جامعه جنگ‌زده ایرانی جا باز کنند. البته بخشی از اندیشمندان دانشگاهی در این دوره، مخالفت‌هایی با نشر و پخش تبلیغ داشتند. آنان معتقد بودند که تبلیغات، منجر به مصرف‌‌گرایی و مصرف‌‌زدگی جامعه میشود و نباید رویکرد آگاهی‌بخشی رسانه‌ها و مطبوعات را با تبلیغات منحرف کرد. به هر روی تبلیغات پس از جنگ، رونق قابل توجهی پیدا کرد.
چهره‌های مطرح ورزشی و هنری در بیلبوردها پدیدار شدند و تبلیغات محیطی روز به روز با استقبال بیشتری روبه‌رو شد. همچنین تبلیغات تلویزیونی و رادیویی هم روزهای پر رونقی را از سر گذراند و تبلیغات در کنار اقناع مشتری، به جنبه‌های هنری هم روی خوش نشان داد. در واقع درهم‌‌آمیزی مفهوم مخاطب و مشتری برای تبلیغات، رویکردهای تبلیغاتی جدیدی را رقم زد و ارزش‌های شهروندی، اخلاقی و. در محتوای تبلیغات جاخوش کرد.
نظر به سیر تحولات و دگرگونی مداوم ساختارها، آینده تبلیغات را در ایران چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟
تبلیغات در ایران هر اندازه که از خارجی‌‌ها تکنولوژی و حتی محتوا و فرم تبلیغاتی را گرفته، خودش هم تجربه‌‌گرا و مبتنی بر آزمون و خطا هم بوده است. در دو دهه اخیر، تبلیغات در ایران با ورود نسلی خلاق از جوانان، فضاهای متفاوتی را رقم زده است. گمان می‌‌کنم در آینده نزدیک تبلیغات تعاملی بیش از پیش مورد اصطلاحات تبدیل بیت کوین به پول توجه قرار میگیرد. با وجود اینکه تصور میشود که با گسترش رسانه‌های نو و شبکه‌های اجتماعی و. تبلیغات دیجیتالی، رونق بیشتری میگیرد، فکر می‌‌کنم که تبلیغات دست‌‌کم در ایران در فضای واقعی و در فضای باز، رونق بیشتری خواهد گرفت.
دیدگاه شما