بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟

بازار ثانویه (Secondary market) چیست و چه معاملاتی در آن انجام می شود؟

بازار اولیه و ثانویه در سهام چیست؟

در مفهموم بازار اولیه و ثانویه ، بازار اولیه (primary market) بازاری است که در آن سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار در آن عرضه و منتشر می‌شود. عایدی حاصل از عرضه این سهام منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه خواهد بود. از آنجا که در بازار اولیه، سهام برای بار نخست به خریداران و متقاضیان عرضه می‌شود، فروشنده اوراق بهادار در حقیقت همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود. ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖ , ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﻭﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﻗﺮﺍﺭﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ.

بازار ثانویه:

با اتمام عرضه اولیه یک سهم در بازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم بازار دیگری وجود خواهد داشت به نام بازار ثانویه (secondary market) ؛ بنابراین بازار دست دوم (ثانویه) به منظور ایجاد امکان دادو ستد اوراق منتشره در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده است. در این بازار است که طرفین معامله این امکان را پیدا می‌کنند که علاوه بر تجدید نظر در اوراق خریداری شده، با خرید و فروش دوباره یا چندباره، تعداد آن را افزایش و یا کاهش دهند و یا اوراق دیگری در سهم دیگری تهیه نمایند. ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .

ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩﻱ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ﻭﺭﻗﻪ ﺍﻱ ﻗﺮﺿﻪ ﺍﻱ ﺭﺍﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﺮﺿﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﻭﺩ.ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻭﻗﺘﻲ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ , ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ﻭﺭﻗﻪ ﻗﺮﺿﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﻨﺪ, (ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﺎﺷﺪ) ﻧﺎﭼﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ. دفعات انجام معامله در بازار ثانویه محدودیتی ندارد، این ویژگی بازار ثانویه است که موجب می‌شود تا نقدشوندگی ابزارهای مالی با جابجا شدن مالکیت آنها، قدرت بیشتری پیدا کند.

بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می‌شود، به چهار بازار تقسیم می‌گردد:

بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام می‌شود.

بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.

بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.

بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.

ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ , ﺳﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲ ﻓﺮﻭﺷﺪ.

بازار ثانویه (Secondary market) چیست و چه معاملاتی در آن انجام می شود؟

بازار ثانویه بورس ایران یکی از مدرن‌ترین بازارهای مالی در کشور ما است که ویژگی‌ها و مزیت‌های خاص خود را دارد. امکان حفظ ارزش پولی و کسب سودهای آنچنانی در مدت زمانی کوتاه این بازار را در حال حاضر تبدیل به یکی از جذاب‌ترین بازارهای مالی برای سرمایه گذاری نموده است. سرمایه گذاری در بورس برای هر شخص حقیقی و حقوقی با حداقل سرمایه امکان پذیر بوده و شما با داشتن مبلغی محدود می توانید در این بازار اقدام به خرید و فروش سهام سایر شرکت ها، اوراق قرضه دولتی، اوراق‌های بهادار با پشتیبان طلا و یا مسکن و هر اوراق بهادار دیگری نمایید. البته برای ورود به این بازار حتما باید با مفاهیم و اصول آن نیز آشنا شده و با رعایت این اصول، پا در این بازار بگذارید.

بازار ثانویه (Secondary market) چیست و چه معاملاتی در آن انجام می شود؟

بازار ثانویه ( Secondary market )

بازار ثانویه یکی از اصطلاحات رایج و مهم در اقتصاد محسوب می‌شود. وجود بازار ثانویه مربوط به بازار خاصی نبوده و انواع بازارهای مالی و حتی سنتی نیز نمونه ای از این بازار را دارند. بازار ثانویه ارز و بازار ثانویه بورس از جمله مهم ترین بازارهای ثانویه در اقتصاد ایران هستند. بازار ثانویه بورس موضوعی که در این مقاله به آن می پردازیم، مهم ترین رکن این بازار برای کسانی که است که علاقه به کسب سود در بازار بورس را دارند.

این بازار بستر اصلی بورس ایران است که سهام داران خرد و کلان می توانند با ورود نقدینگی های خود به صورت مستقیم در آن اقدام به خرید و فروش سهام کنند. اما این موضوع که این بازار دقیقا چه ساز و کاری دارد و چه معاملاتی را می توان در آن انجام داد، موضوعی است که در ادامه قصد داریم به صورت مفصل به آن بپردازیم.

اطلاع از شرایط و ضوابط این بازار برای کسانی که به سهام داری و کسب سود در بازار بورس علاقه داشته و به دنبال آگاهی از قوانین این بازار هستند، کاملا ضروری است. کاربران برای ورود به بازار بورس و سرمایه گذاری در آن در قدم اول باید با این مفاهیم آشنا شده و تعریف دقیق و درست آن ها را بدانند. در ادامه برای آشنایی هر چه بیشتر با بازار ثانویه در بورس با ما همراه بمانید.

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه همانطور که از اسمش پیداست، بازاری برای داد و ستدهای دست دوم است. سهام هایی که در بازار اولیه و عرضه اولیه در بازار بورس توسط شرکت ها به فروش رسیده و در اختیار سهام داران قرار گرفته اند، در بازار ثانویه اجازه خرید و فروش پیدا می نمایند. اصلی ترین و مهم ترین جنس مورد معامله در این بازار، برگه های سهام شرکت ها است.

دارایی لازم برای خرید و فروش در این بازار نیز در بازار اولیه وارد بازار بورس شده است. البته در آینده امکان اضافه شدن به این دارایی ها از طرق مختلف وجود دارد. سهام شرکت هایی که در بازار بورس پذیرفته شده و پذیره نویسی آن ها صورت گرفته است، در نهایت بعد از عرضه اولیه در بازار ثانویه تحت داد و ستد قرار می گیرند و نوسانات و افزایش قیمت های این سهام ها نیز در این بازار به وقوع می پیوندد. (1) و (2)

اهمیت وجود بازار ثانویه حتی بالاتر و بیشتر از بازار اولیه است. هر چند همه چیز از بازار اولیه شروع می شود اما در صورت نبود بازار ثانویه، هیچ جذابیتی برای این سهام ها وجود نداشته و خریداران نیز تمایلی به آن ها نخواهند داشت. بازار ثانویه بورس ایران مکانی برای فروش اوراق قرضه و همه برگه های سهام هایی است که در بورس مورد معامله قرار می گیرند. تصور نمایید که شما به عنوان یک معامله گر در بازار اولیه اقدام به خرید سهام شرکتی کرده اید، در حال حاضر اگر قصد فروش سهام خود را داشته باشید، تنها بازار ثانویه است که می تواند این امکان را برای شما فراهم آورد؛ اهمیت بازار ثانویه نیز دقیقا در همین جا مشخص می شود. (3)

چگونه می توانیم وارد بازار ثانویه بورس شویم؟

بازار ثانویه بورس بستری مناسب برای سرمایه گذاری و سپرده گذاری افراد حقیقی و حقوقی است. در حال حاضر حداقل میزان پول لازم برای سرمایه گذاری در این بازار 500 هزار تومان است و هر کس با ورود چنین وجهی به این بازار، می تواند اقدام به خرید و فروش سهام شرکت های مختلف در آن نماید. امکانی که در هیچ بازاری به آن دسترسی نخواهید داشت و هیچ جایی هم برای سرمایه گذاری با این ارقام و اعداد در دسترس افراد قرار نمی گیرد.

برای ورود به این بازار شما بایست اقدام به دریافت کد سجام و کد بورسی از یکی از کارگزاری های مجاز تحت نظارت سازمان بورس ایران کنید. با دریافت این کد شما با ورود به پلتفرم های آنلاین و اینترنتی به سهام همه شرکت های فعال در بازار بورس ایران دسترسی خواهید داشت و می توانید سهام آن ها را خرید و فروش کنید.

شما در بازار ثانویه بورس ایران می توانید سهام ها را از سایر فروشندگان و یا از خود شرکت و سهام داران اصلی آن خرید نمایید. روند خرید و فروش سهام نیز در این بازار طبق قوانین و ضوابط سازمان بورس ایران تهیه و تنظیم شده و کاربران می توانند با استفاده از این قوانین با اطمینان کامل اقدام به ورد پول ها و نقدینگی های خود به این بازار نمایند.

کسب سود در بازار ثانویه

بازار ثانویه بورس ایران به صورت اخص برای کسب سود طراحی شده است. هر چند شرکت ها و کارخانه ها با ورود سهام های خود به این بازار در کسب و کار خود رونق ایجاد می نمایند اما در یک دید کلی این بازار هدفی جز ایجاد جذابیت های بالا برای سرمایه گذاری ندارد. مزیت های بالای بازار ثانویه نیز باعث شده است تا افراد با سرمایه های ریز و یا خیلی درشت، وارد این بازار شده و در آن به معامله بپردازند.

کسب سود در این بازار با خرید و فروش سهام از دو طریق امکان پذیر است. در وهله اول شما با خرید سهام شرکت های بورسی عضوی از این شرکت ها شده و در درآمدهای آن سهیم خواهید بود. از این رو در مواقع تقسیم سالیانه سود شما نیز به عنوان یک سهام دارد سود خود را کسب خواهید کرد. (2)

دومین و اصلی ترین روش کسب سود در بازار ثانویه بورس، خرید سهام با قیمت پایین و فروش آن در قیمت های بالاتر است. در این روش شما با تشخیص سهام هایی که مستعد رشد در آینده هستند و خرید آن ها، در آینده با رشد قیمتی می توانید در قیمت های بالاتر سهام خریداری شده خود را به فروش برسانید.

در حال حاضر افراد با سرمایه های میلیاردی در ایران در حال فعالیت و سهام داری در بورس هستند و از این طریق، سرمایه های خود را در طول یک سال چند برابر می نمایند. این بازار در حال حاضر با محدودیت نوسان 5 درصدی در طول یک روز رفتار نموده و قیمت هر سهم نسبت به قیمت دیروز آن می تواند تا 5 درصد رشد داشته باشد. (3)

ساز و کار بازار ثانویه در بورس

احتمالا شما با واژه حباب در بازارهای مختلف اعم از طلا، سکه، مسکن و بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ یا هر بازار دیگری آشنایی دارید. در بازار بورس نیز این اصطلاح بسیار رواج دارد. افزایش قیمت های بی رویه سهم ها در این بازار با عنوان حباب ذکر می شود. اگر تعریف درستی از حباب داشته باشید، به راحتی می توانید آن را از ساز و کار اصلی بازار بورس تشخیص دهید.

قیمت ها در این بازار بر اساس میزان عرضه و تقاضای واقعی کاربران نوسان می کنند. به این معنی که در صورت افزایش عرضه یک سهم امکان افول قیمت آن وجود دارد و در صورت افزایش میزان تقاضا برای آن قیمت سهام ها کاهش پیدا می کند. اصلی بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ ترین ساز و کار قیمت گذاری در بازار ثانویه ایران به همین منوال است.

حباب اما تعریف دیگری دارد. گاها سرمایه گذارانی فرصت طلب با ورود پول های درشت به یک سهم در یک مدت کوتاه و بالا بردن میزان تقاضای غیر واقعی برای آن با ترفندهایی خاص، اقدام به افزایش قیمت سهم نموده و سایر سرمایه گذاران خرد را نیز به این سمت می کشانند. از این طریق قیمت سهم وارد اعداد غیر واقعی و غیر منطقی شده و اصطلاحا به این وضعیت از آن سهم، حباب گفته می شود.

برخلاف بازارهای معمولی و سنتی که حباب ها می تواند ناشی از حرکات افراد در طولانی مدت بوده و یا ایجاد حباب در آن ها راحت باشد، در بازار بورس حباب سازی خیلی دوام نداشته و افزایش قیمت در این بازار معمولا بر اساس ساز و کار واقعی یعنی میزان عرضه و تقاضا صورت می پذیرد. (2) و (3)

بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس چیست؟

بازار اولیه و بازار ثانویه چه بازارهایی هستند؟ چه ويژگی هایی دارند و مزیا و معایب هر یک از آنها چیست؟ بازار اولیه، بازاری است که در آن اوراق بهادار شرکتها برای اولین بار به سرمایه گذاران عرضه و به آنها فروخته می شود و در مقابل، بازار ثانویه بازاری است که دارایی هایی که یک بار در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته اند برای خرید و فروش عرضه می شوند. در این مقاله قصد داریم تا اطلاعات جامع و کاملی در مورد بازار اولیه و ثانویه به شما ارائه داده و شما را کامل با ويژگی های هر یک از آنها آشنا سازیم. آنچه در این مقاله به آن خواهیم پرداخت :

بازار اولیه بورس چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

تعریف بازار ثانویه در بورس چیست؟

با اهداف و ویژگی های بازار اولیه و بازار ثانویه بیشتر آشنا شوید.

ریسک‌های جدی بازار سرمایه را بشناسید.

بازار اولیه بورس چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

بازار اولیه، بازاری است که در آن انواع سهام، بدهی و اوراق بهادار برای اولین بار در یک فرآیند جمع‌آوری سرمایه بلندمدت فروخته می‌شود. این بازار با صدور سهام جدید سروکار دارد؛ بنابراین به آن بازار اولیه صدور سهام نیز گفته می‌شود. وقتی سهمی برای اولین بار به بازار عرضه می‌شود، در بازار اولیه به آن رسیدگی می‌شود.

در بازارهای اولیه، وام‌گیرندگان اوراق بهادار را برای مدت‌ زمان طولانی معامله می‌کنند؛ بنابراین بازار اولیه سبب تسهیل شکل‌گیری سرمایه می‌شود. سه روش برای افزایش سرمایه در بازار اولیه وجود دارد: عرضه عمومی، حق تقدم سهام و سرمایه‌گذاری خصوصی. انتشار عمومی یا عرضه عمومی سهم به آن دسته از سهامی گفته می‌شود که به‌تازگی در بازار سرمایه منتشرشده است یا یک شرکت تازه تأسیس قصد صدور سهام خود را برای اولین بار داشته باشد.

حق تقدم سهام به آن حقی گفته می‌شود که به سهامدار فعلی شرکت تعلق دارد و به‌ این‌ ترتیب سهامداران فعلی در خرید سهام جدید منتشر شده با قیمت مناسب اولویت بیشتری دارند. سهام جدید معمولاً به‌ تناسب بین سهام‌داران فعلی تقسیم می‌شود. سرمایه‌گذاری خصوصی به روشی برای فروش و توزیع خصوصی سهام به هر موسسه، نهاد یا گروهی از افراد به طور اختصاصی گفته می‌شود. از اصلی‌ترین ویژگی‌های بازار اولیه این است که این بازار با مسائل مربوط به صدور سهام جدید سر و کار دارد. این بازار جای مشخصی ندارد و روش‌های مختلفی برای افزایش سرمایه شناور در این بازار به کار برده می‌شود.

تعریف بازار ثانویه در بورس چیست؟

بازار ثانویه، بازاری برای خرید اوراق بهادار دست دوم است؛ به عبارت دیگر اوراق بهاداری که از بازار اولیه عبور کرده‌اند، دیگر در بازار ثانویه معامله می‌شوند. فروش ثانویه اوراق بهادار به این معنی است که اوراق برای اولین بار در بازار اولیه دادوستد شده است. سهام و اوراقی که در بازار اولیه معامله شده‌اند، مجدداً در بازار ثانویه مورد معامله قرار می‌گیرند.

در حالت کلی، بازار ثانویه بازاری مداوم و منظم برای خرید و فروش انواع اوراق بهادار است. با توجه به مکانیسم‌های موجود قیمت‌گذاری، قیمت هر سهم مشخص می‌شود و در بازار ثانویه به طور منظم داد و ستد می‌شود. این بازار شامل کلیه شرکت های بورسی است که توسط دولت به رسمیت شناخته شده است. اصلی‌ترین هدف بازار ثانویه ایجاد نقدینگی در بازار و جامعه است.

نقدینگی به معنای تبدیل اوراق بهادار به پول نقد است، در واقع هر زمانی که نیاز به پول نقد داشتید می‌توانید در بازار ثانویه اوراق خود را بفروشید و هر زمانی که پول مازادی داشتید می‌توانید این پول را در بازار بورس سرمایه گذاری و اوراق بهادار را خریداری کنید. روندهای خاصی برای خرید اوراق بهادار در زمان رکود بازار وجود دارد، به‌این‌ترتیب در زمان صعود بازار می‌توان سهام را فروخت و سود بیشتری کسب کرد؛ بنابراین تعادل ایجاد شده در بازار ثانویه منجر به ایجاد نقدینگی خوبی در بازار می‌شود.

با اهداف و ویژگی های بازار اولیه و بازار ثانویه بیشتر آشنا شوید.

در صورتی که سرمایه گذار اوراق بهادار را در گذشته خریداری کرده باشد و اکنون قصد فروش آن را داشته باشد، می‌تواند از طریق بازار ثانویه و به واسطه کارگزاران بورس اقدام به فروش آن کند. خرید و فروش در بازار بورس اغلب از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین انجام می شود. پنل های معاملاتی جهت افزایش رفاه سرمایه گذاران نسبت به گذشته تغییرات قابل توجهی پیدا کرده است. کارگزار بورس نهاد یا موسسه‌ای است که رابط بین سرمایه گذار و بازار بورس است.

در واقع فرآیند ثبت نام ، عضویت و خرید و فروش سهام در بازار بورس بر عهده کارگزار است. در حقیقت کارگزار بورس کار خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را به نمایندگی از طرف مشتریان انجام می‌ دهد. معمولاً کارگزاران بورس اشخاص حقوقی با تجربه و آشنا به مسائل مالی هستند. در انتخاب کارگزاری باید دقت کافی به خرج داد تا با یک انتخاب آگاهانه و مناسب از دردسرهای احتمالی به دور ماند. زمانی که شما قصد ورود به بازار بورس را دارید، یکی از مراحلِ اولیه ورود به بورس، انتخاب کارگزاری است. در واقع نقطه ورود به بازار سرمایه از طریق خرید و فروش سهام در کارگزاری میسر است.

از جمله اصلی‌ترین ویژگی‌های بازار ثانویه می‌توان گفت که بازار ثانویه باعث ایجاد نقدینگی در بازار و جامعه می‌شود. جایگاه بازار ثانویه پس از بازار اولیه است. این بازار جایگاه مشخص و ویژه‌ای دارد. سرمایه‌گذاران جدید و تازه‌وارد به بازار بورس انگیزه زیادی برای سرمایه‌گذاری در بازارهای ثانویه دارند. برخلاف بازارهای اولیه که مکان مشخصی ندارد، معاملات بازار ثانویه در مکان خاصی به نام بورس اوراق بهادار انجام می‌شود که زمینه‌ساز بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های جدید در اقتصاد است.

ریسک‌های جدی بازار سرمایه را بشناسید.

جنبه بعدی مربوط به بازار سرمایه، شناخت ریسک‌های بازار سرمایه است. قبل از سرمایه‌گذاری در دنیای بورس بهتر است انواع ریسک‌های موجود در این بازار را کامل بشناسید. سرمایه گذاری و دید بلند مدت در بازار بورس همواره نسبت به کوتاه مدت دارای ریسک کمتر و سود بیشتری است. قبل از اقدام به هر گونه خرید و فروش در بازار بورس باید ملاحظاتی را مد نظر قرار دهید. قیمت سهام بر خلاف سپرده‌های بانکی یا اوراق قرضه دولتی نوسانات گسترده‌ای دارد، سپرده‌های بانکی و اوراق دولتی معمولاً عاری از هر گونه ریسک سرمایه‌گذاری هستند. فرضیه‌های کارآمد بازار نشان می‌دهد که عوامل مؤثری در تغییر قیمت سهام در بورس نقش دارند. بنا به مطالعات انجام شده نشان داده شده است که روندهای خاص و منظمی در قیمت‌گذاری سهام در بورس در دوره‌های مختلف اقتصادی وزمانی تکرار می شود.

این بدان معناست که رکود و رونق بازار بر روی قیمت سهام تأثیر دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که حتی عوامل روان‌شناختی نیز بر قیمت گذاری سهام در بازار بورس تأثیرگذار است. برخی اوقات با منتشر شدن اخبار ضد و نقیض قیمت سهام در بازار افزایش یا کاهش می‌یابد. این نوسانات ناشی از تأثیر روانی آن خبر است. نوع دیگر ریسک معمولاً در بازار اوراق بهادار روی می‌دهد. ریسک بازار اوراق بهادار ناشی از تغییرات نرخ بهره است.

بین نرخ بهره و قیمت اوراق بهادار رابطه معکوس وجود دارد. بدان معنی که اگر نرخ بهره افزایش یابد، قیمت اوراق قرضه کاهش می‌یابد و با کاهش نرخ بهره، قیمت اوراق افزایش خواهد داشت. قیمت اوراق بهادار نسبت به سیاست‌های پولی و تغییرات اقتصادی کشور حساس است.

بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟

در بازار بورس و خرید و فروش سهام، با مفاهیمی از جمله بازار اولیه و ثانویه مواجه هستید. در این مقاله روی صحبت ما بازار ثانویه است که یک مکانیزم کاربردی و مفید در بورس به وجود آورده است. منظور از بازار ثانویه این است که هنگامی که اوراق بهادار در مرحله پذیره نویسی در بازارهای ثانویه به فروش رسید، سرمایه گذاران مجدداً بتوانند آنها را خرید و فروش کنند. نکته مهم اینجاست که بازار اولیه در بورس بدون بازار ثانویه عملکرد درستی نخواهد داشت. در ادامه بیشتر در مورد اهمیت بازار ثانویه و ساختار آن توضیح خواهیم داد؛ با ما همراه باشید.

بازار ثانویه چیست و ساختار آن چگونه است؟

secondary markets یا بازار ثانویه امکان معامله اوراق بهادار را مجددا برای صاحبان سرمایه فراهم می‌کند. درصورتی که یک سرمایه گذار بعد از خریداری اوراق بهادار، تمایل نداشته باشد که آنها را تا موعد سررسید نگه دارند بایستی این امکان را داشته باشد تا به آسانی و با کمترین هزینه اوراق خود را به فروش برساند. اینجاست که بازارهای ثانویه اهمیت پیدا می‌کنند.

بازار ثانویه فعال برای سرمایه گذاران این اطمینان را فراهم می‌کنند تا در هر زمانی که بخواهند اوراق بهادار خود را در بازارها بفروشند. اگرچه گاهی موارد چنین فروش‌هایی می‌تواند به ضرر سرمایه گذار تمام شود اما باز هم ضرر کردن بهتر از این است که اصلا نتواند اوراق بهادار خود را بفروشد.

حجم معاملات در بازار ثانویه در مقایسه با بازارهای اولیه بسیار بالاتر است. هدف اصلی این بازار افزایش قابلیت نقد شوندگی اوراق منتشر شده است. برای شرکت‌های مختلف، بازار ثانویه نقطه‌ استراتژیک محسوب می‌شود؛ آنها به کمک این بازار می‌توانند روی معامله‌ها نظارت داشته و به تصمیم‌های مدیریتی خود جهت ببخشند. بازارهای جهانی همانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) از جمله بازارهای ثانویه می‌باشند.

ویژگی‌های بازار ثانویه

بازار ﺑﻮﺭﺱ ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ جهت ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ سهام و ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ می‌باشد. بازار ثانویه پلتفورمی است که در آن ابزارهای مالی مانند اوراق و سهام، مورد معامله قرار می‌گیرند. در این بازار، سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از سرمایه گذاران دیگر می‌خرند. مهمترین ویژگی‌هایی که اهمیت بازار ثانویه را بیش از پیش محرز می‌کنند، به شرح زیر هستند:

• پایین بودن هزینه معامله به دلیل حجم بالای معاملات
• فراهم سازی نقدینگی برای سرمایه گذاران
• فروش راحت اوراق بهادار به دلیل حضور تعداد زیادی خریدار در بازار ثانویه
• انعکاس سریع هرگونه اطلاعات جدید در ارتباط با شرکت دربازار ثانویه
• کمک به کشف قیمت در این بازار با عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد
• جایگزینی مطمئن برایپس انداز
• تضمین ایمنی پول سرمایه گذاران به دلیل مقررات سنگین دولتی

تفاوت بازار اولیه و بازار ثانویه

در بازار اولیه شرکت‌ها بعد از پذیره نویسی می‌توانند سهام خود را بفروشند و بعد از آن سهامشان در بازار ثانویه مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد. همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، بازار اولیه بدون وجود بازار ثانویه عملکرد درستی نخواهد داشت. از جمله تفاوت‌های بازار اولیه و ثانویه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• در بازار اولیه درآمد حاصل از فروش سهام در اختیار شرکت منتشر کننده اوراق قرار می‌گیرد؛ اما دربازار ثانویه، این درآمدها به سرمایه گذاری تعلق می‌گیرد که اوراق را می‌فروشد.
• در بازار اولیهسرمایه گذاران خرد به طور معمول اوراق بهادار نمی‌خرند؛ زیرا شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده می فروشد و مسلماً خرید آن به سرمایه زیادی نیاز دارد؛ ولی در بازار ثانویه، سرمایه گذاران امکان خرید هر تعداد سهام مورد نظر خود را دارند.
• در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک انجام می‌شود ولی دربازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، خرید و فروش های خود را انجام می‌دهند.
• در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را مستقیماً از خود شرکت می‌خرند، اما دربازار ثانویه سهام را از سرمایه گذاران دیگر می‌خرند.
• شرکت‌ها در بازار اولیه برای نخستین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی به فروش می‌رسانند. ولی دربازار ثانویه سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده را از طریق بورس اوراق بهادار می‌خرند.
• در بازار اولیه از آنجایی که سهام به قیمت اسمی فروخته می‌شود معمولا دچار نوسان نمی‌شود؛ اما دربازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه دچار نوسان می‌شود.

نحوه قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونه است؟

دیگر تفاوتی که میان بازار اولیه و ثانویه وجود دارد، نحوه قیمت گذاری است. قیمت گذاری اوراق بهادار در بازار اولیه، از قبل و طبق قیمت اسمی صورت می‌گیرد؛ اما در بازار ثانویه قیمت اوراق بهادار طبق میزان عرضه و تقاضای آن تعیین می‌شود.

مثلاً اگر اکثر سرمایه گذاران فکر کنند که سهامی روند خوبی در آینده دارد، تقاضا برای آن افزایش پیدا می‌کند، به مرور قیمت آن افزایش خواهد یافت و بالعکس.

دلایل اهمیت بازار ثانویه

بازار ثانویه شاخصی دقیق و خوبی برای مشخص کردن وضعیت اقتصادی یک کشور است؛ درواقع افزایش یا افت بازار سهام نشان دهنده رونق یا رکود اقتصادی محسوب می‌شود. بازار ثانویه می‌تواند نقدینگی را برای سرمایه گذاران تضمین نماید زیرا آنها می‌توانند به راحتی در این بازار اوراق بهادار خود را خرید و فروش نمایند.

به علاوه این بازار فرصتی طلایی در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد تا از پول ساکن خود برای سرمایه گذاری و کسب سود استفاده کنند. همچنین به شرکت کمک می‌کند که بر ادراک عمومی، نظارت داشته باشد. از دیگر دلایل اهمیت بازار ثانویه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تفاوت بازار اولیه و ثانویه در بورس چیست؟

همراهان عزیز بورس فردا همانطور که میدانید بازار سرمایه به دو دسته بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم میشود. حالا سوال اصلی اینجاست که تفاوت بازار اولیه و ثانویه در بورس چیست؟ در گام های نخست ورود به بازار بورس حتما باید به عنوان فردی که قصد سرمایه گذاری در بورس را دارد این دو بازار را شناخته و تفاوت بین این بازار اولیه و ثانویه را بدانید. ما در این مقاله قصد داریم به معرفی این دو بازار و تفاوت آن ها در بورس بپرازیم، همراه ما باشید.

بازار اولیه در بورس چیست و چه کاربردهایی دارد؟

بازار اولیه یا «primary market» محلی است که شرکت‌ها برای اولین بار سهام ، اوراق قرضه‌ و یا دارایی جدیدشان را برای عموم و سرمایه گذاران به قیمت اسمی به فروش می‌گذارند. در بازار اولیه، شرکت ها که اوراق بهادار خود را به عرضه گذاشته اند و می فروشند سرمایه مورد نیاز خود را به طور مستقیم از طریق همین فروش سهام به مردم تامین و فراهم می کنند که این امر در قالب پذیره نویسی صورت می گیرد.

پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می گیرد. در بازار اولیه فروشنده اوراق، همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است و سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند. هر معامله پس از این شامل بازار ثانویه می شود. نماد بازار اولیه در ایران، بانک و نماد بازار ثانویه، بورس است. به طور مثال عرضه‌ عمومی اولیه (IPO)، نمونه‌ای از یک بازار اولیه است که اوراق‌ بهادار شرکت برای اولین بار به عموم و بدون سابقه قیمت ‌گذاری قبلی عرضه‌ می‌شود. تعریف ساده عرضه اولیه به این صورت است که، به روز اول عرضه سهام شرکتی که برای اولین بار وارد بورس شده است اصطلاحاً «عرضه اولیه» گفته می‌شود. گاها شرکت ها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» می‌روند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند ودر واقع، به عنوان واسطه‌ای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار می‌گیرند و کمک می کنند

بازار اولیه چه وظایفی را بر عهده دارد؟

• سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادار (یکی از مهمترین عناصر سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادار، این است که دانش کافی در خصوص ساختار مالی دارند که شامل الزامات و در دسترس بودن حقوق صاحبان سهام، نسبت بدهی به سهام اوراق کوتاه‌مدت و نسبت نقدینگی است که همه‌ی این موارد باید در خصوص انتشارات جدید اوراق بهادار به دقت مورد بررسی قرار بگیرند).
• تضمین اوراق بهادار (خرید مقدار مشخصی از سهام منتشر شده‌ جدید با یک قیمت ثابت تضمین شود).
• توزیع اوراق بهادار جدید ( توزیع اوراق بهادار جدید، در واقع کار تخصصی است که توسط کارگزاران و معامله‌کنندگان اوراق بهادار انجام می شود و آن‌ها ارتباطی مستقیم و منظم را با سرمایه گذاران برقرار خواهند کرد).

بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایای بازار اولیه شامل موارد زیر است:

• انتشار اوراق بهادار مستقیما توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد
• رشد سرمایه‌ شرکت را آسوده می‌کند
• به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند
• می‌توان برای اهداف تجاری سرمایه به دست آورد
• دولت از طریق فروش اوراق خود در این بازار، قادر خواهد بود تا سرمایه موردنیازش را جمع‌آوری کند
• نقدینگی بیش‌ازحد در چرخه‌ی اقتصاد کنترل می‌شود
• به سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمک‌ می‌کند

معایب بازار اولیه بورس شامل موارد زیر است:

• پروژه‌های تحقیقاتی اولیه می‌توانند بسیار هزینه‌بر باشند
• تحقیقات اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های عمیق هستند

ساختار بازار ثانویه به چه شکلی است؟

همانطور که در مطالب فوق ذکر شد دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است (پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، احتیاج به بازار ثانویه یا (secondary market) دارد. به فرض مثال اگر شما سهمی را در مرحله پذیره نویسی خرید کرده باشید و اکنون تصمیم به فروش آن سهام به سرمایه گذاران دیگر را داشته باشید باید به بازار ثانویه مرجعه کنید پس تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند.

در واقع بازار ثانویه، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری می‌کنند. خوب است که بدانید حجم معاملاتی در بازار ثانویه از بازار اولیه بیشتر است و این خود می تواند یکی از همین تفاوت بین آن ها باشد. سرمایه گذاران در بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری کند. بازارهای جهانی مثل بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) مثالی از بازارهای ثانویه هستند. از دلایلی که باید بازار ثانویه وجود داشته باشد این است که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را بوجود می‌آورد.

دلایل اهمیت بازار ثانویه

به دلیل بالا بودن نقدینگی در بازار ثانویه، ریسک آن کمتر است. بدین معنی که شما به عنوان یک سرمایه گذار می‌توانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و به این دلیل که به قیمت فعلی بازار به فروش می رسانید، ریسک بسیار کمتر خواهد بود. چنین بازاری صرف ریسک را از طریق نقدینگی‌اش کاهش می‌دهد؛ یعنی ارزش دارایی‌های مالی معامله شده افزایش می‌یابند. در نتیجه، بازار ثانویه برای سرمایه گذاران IPO بهترین استراتژی خروج است.

بازار ثانویه یک بازار قانونی است: به علت بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ سازماندهی و قانونی بودن بازار ثانویه که در آن به سادگی خریداران و فروشندگان اقدام به خرید یا فروش سهام می کنند پس از این رو احتیاجی به نگرانی از بابت هرگونه کلاه برداری نیست.

نبود محدودیت در خرید و فروش: افراد در بازار ثانویه هیچگونه نگرانی از بابت به فروش نرسیدن سهام خود ندارند، پس با خیال آسوده در بازار اولیه سهام را خریداری کرده و نگران به فروش نرفتن آن نیستند.

لازمه وجود بازارهای خصوصی: بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت بدین معنی که برای شرکت های نوپا و استارتاپی همیشه عرضه عمومی به منظور تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و بازار ثانویه شرایط را برای آن ها ساده تر کرده است، زیرا با وجود بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی می‌ماند.
کمک به رشد اقتصادی: بازار ثانویه کمک شایسته ایی به اقتصاد سهامداران و در نتیجه به اقتصاد کلی می کند. از این رو که در بازار اولیه آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه این‌گونه نیست و می‌توانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید.