عرضه اولیه چیست؟ | زمان مناسب فروش عرضه اولیه
عرضه اولیه چیست؟ عرضه‌ی اولیه یا (IPO یا Initial Public Offering) یا عرضه‌ی عمومی اولیه‌ی سهام به معنی اولین معرفی یک شرکت به بازار سرمایه است. این عرضه‌ها با توجه به مشخصات شرکت ممکن است کاری بی‌سروصدا و یا رویدادهایی بزرگ باشند. بدون شک عرضه اولیه‌ها یکی از مهم‌ترین مراحل سرمایه گذاری و مالی شرکت‌ها به حساب می‌آیند. در ادامه‌ی این مقاله از درگاه پرداخت پی‌پینگ به طور کامل توضیح می‌دهیم عرضه اولیه چیست و چگونه عمل می‌کند.
تعریف دقیق عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه فرایندی است که یک شرکت خصوصی (شرکت سهامی عام) اولین سهام شرکت خود را برای فروش عمومی در اختیار بازار سرمایه می‌گذارد. به این فرایند، عمومی شدن (تبدیل شدن به سهامی عام) نیز گفته می‌شود.
طبیعتا شرکت‌ها در ابتدای کار عرضه اولیه نمی‌شوند. با این که استارتاپ‌های موفق در نهایت عرضه اولیه میشوند، اما کماکان زمان می‌برد که این شرکت‌ها جایگاه خود در بازار و پلن‌های مالی خود را تثبیت کنند. عرضه‌ی این سهام در بازار به جذب سرمایه برای شرکت‌ها و همچنین رسیدن به شفافیت صورت‌های مالی می‌انجامد.
قبل از عرضه اولیه، یک شرکت ممکن است کاملا توسط بنیان‌گذاران و یا سهامداران خصوصی آن اداره شود. در این نقطه، شرکت به طور کامل ساختار مالکیتی خود را مدیریت می‌کند؛ در این صورت رئیسان شرکت می‌توانند خریداران و سرمایه‌گذاران سهام خود را انتخاب کنند. اما پس از عرضه اولیه، دیگر بخشی از سهام شرکت به صورت عمومی در اختیار مردم قرار می‌گیرد. این سهم‌ها بخشی از مناقصه‌ی بازار میشوند و شرکت دیگر اختیاری در اینکه چه کسی سهام را معامله می‌کند ندارد؛ این‌جا حتی ممکن است اگر شرکت بیش از ۵۰ درصد سهامش را عرضه کرده باشد، رقبا می‌توانند برخلاف میل شرکت تصمیم بگیرند و کنترل شرکت را در دست بگیرند؛ که البته امری خصومت‌آمیز است.
اهداف عرضه اولیه چیست؟
دو هدف اصلی برای یک کارخانه جهت عرضه کردن سهام آن وجود دارد که از هم مستقل‌اند. هدف اول جذب سرمایه و هدف دوم منتفع کردن سرمایه گذاران قبلی است.
با بازار اولیه چیست؟ عرضه شدن در بورس، شرکت وارد دنیایی از همه‌ی موقعیت‌های سرمایه گذاری می‌شود. این کار به شرکت‌ها سرمایه‌ی خیلی بیشتری نسبت به سهامداران خصوصی و سرمایه گذاران خطرپذیر (VC) می‌رساند. معمولا یک شرکت هنگامی عرضه اولیه می‌شود که به یک ثبات نسبی از سرمایه‌ی شخصی رسیده باشد و با این کار قصد گسترش و ادامه‌ی رشد کسب‌وکار خود را دارد.
به علاوه برای توضیح هدف دوم باید بازار اولیه چیست؟ گفت که احتمال عرضه شدن در بورس یک انگیزه‌ی مهم برای شرکت‌های نوظهور است تا بتوانند سرمایه گذاران اولیه‌ی خود را تحت تاثیر قرار دهند. با فروش دارایی‌هایشان، سهامداران موجود در شرکت می‌توانند از یک عرضه اولیه‌ی موفق برای افزایش سودآوری خود بهره ببرند. احتمال ورود به بورس و این سرمایه‌ی عظیم، به شرکت‌های جوان کمک می‌کند بتوانند جذب سرمایه کنند و پیش بروند. هم چنین رئیسان شرکت و کارمندان آن می‌توانند روی شرکتی که هنوز خود را اثبات نکرده ریسک کنند و آن را جلو ببرند.
فرایند قانونی شرکت‌ها برای انجام عرضه اولیه چیست؟
اگر شرکت‌هایی بخواهند وارد بازار سرمایه شوند باید شرایط اولیه‌ای داشته باشند که در کشورهای مختلف قوانین متفاوتی بر آن اعمال می‌شود. در بعضی کشورها برای عرضه اولیه‌ی سهام خود باید از یک شرکت واسط، بانک و یا شرکت متعهدی کمک بگیرند تا فرایند IPO شدن خود را سرعت ببخشند. در ایران طبق دستورالعمل رسمی سازمان بورس شرایط عمومی و همچنین شرایط خاصی برای این منظور لحاظ شده است. از مهم‌ترین شرایط عمومی پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ثبت شرکت نزد سازمان بورس
- نبود محدودیت قانونی برای نقل و انتقال سهام توسط سهامداران شرکت
- سهام با نام و دارای حق رای باشد و تمام بهای اسمی آن پرداخته شده باشد.
- تابعیت شرکت ایرانی باشد.
- شخصیت حقوقی شرکت، سهامی عام باشد.
پس از اتخاذ شرایط اولیه، شرکت‌ها باید مستندات و مدارک خود را برای بررسی درخواست پذیرش اوراق بهادار، به سازمان بورس ارائه کنند. این مستندات باعث می‌شود که شرکت اسناد حسابداری، پلن کسب‌وکار، شفافیت‌های معاملاتی و بسیاری از اطلاعات مالی خود را آماده کند و به صورت عمومی اعلام کند. گاهی این شفاف‌‌سازی‌های اسناد شرکت در تبع ورود آن به بازار سرمایه، به عنوان معایب IPO شدن به شمار می‌رود چون شرکت‌ها معمولا زیاد از عمومی شدن اطلاعات خود استقبال نمی‌کنند.
معنی و کاربرد ثبت سفارش (book building) عرضه اولیه چیست؟
در سال‌های قبل هنگام عرضه اولیه‌ی سهام در بورس تهران، مشکلاتی بابت عدم رعایت مساوات بین سرمایه‌گذاران وجود داشت. قبل از بازار اولیه چیست؟ الکترونیکی شدن تابلوهای معاملاتی، این کار به صورت دستی انجام می‌شد. با الکترونیکی شدن سامانه‌های معاملاتی، عرضه اولیه‌ها در زمان مشخصی برای معامله حراج می‌شدند و هرکس زودتر سفارش خود را قرار می‌داد، می‌توانست حجم بیشتری از سهام آن شرکت را دریافت کند. در این روش کسانی که به هر دلیلی سرعت اینترنت پایین‌تری داشتند یا نمی‌توانستند زودتر اقدام کنند از مزایای آن عرضه اولیه بی‌بهره می‌ماندند؛ بنابراین همچنان مشکل بی‌عدالتی وجود داشت. این‌جا بود که روش ثبت سفارش به میدان آمد.
در روش ثبت سفارش یا بوک بیلدینگ، سهام شرکت قبل از شروع معاملات در سامانه به نسبت مشخصی میان کارگزاران و سازمان‌های سرمایه گذاری تقسیم می‌شود و یک بازه‌ی زمانی برای ثبت سفارش آزاد اعلام می‌کنند. سپس همه‌ی افراد سفارش‌های خود را ثبت می‌کنند و به نسبت مساوی و عادلانه‌ای سهام بین علاقه‌مندان توزیع می‌گردد. روش ثبت سفارش هنوز هم در معاملات بورس اوراق بهادار تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فرایند خرید عرضه اولیه چگونه است؟
برای خرید عرضه اولیه توسط اشخاص حقیقی باید ابتدا در سامانه‌ی سجام ثبت‌نام کنند و احراز هویت خود را انجام دهند. همچنین سامانه‌ی سجام پس از ثبت نام یک کد ۱۰ رقمی جهت ارائه به کارگزاری به شما می‌دهد. سپس با مراجعه به یکی از کارگزاری‌های معتبر و ثبت شده در سازمان بورس وارائه‌ی مدارک شناسایی، اقدام به ایجاد حساب در آن می‌کنید. کارگزاری به شما مشخصات کاربری حساب در سامانه‌ی آنلاین معاملاتی بورس را می‌دهد. برای خرید عرضه اولیه‌ها معمولا میزان سهامی که به هر شخص می‌رسد از نظر تعداد و مبلغ سهام، از قبل مشخص است که اغلب با مشارکت بالای سهامداران در ایران، مبلغ رسیده به هر فرد کمتر از میزان تخمین زده خواهد شد. لازم به ذکر است باید مبلغ مورد نیاز را به حساب نزد کارگزار انتقال دهید. برای مثال اگر شرکتی ۱۰ درصد سهام خود را در بورس عرضه کند، سازمان بورس اعلام می‌کند به هر فرد ۱۰۰ سهم با قیمت ۱۰۰۰ تومان می‌رسد. در این صورت شما ۱۰۰ هزار تومان به حساب کارگزاری واریز می‌کنید و با وارد کردن نماد شرکت مورد نظر ۱۰۰ سهم با بالاترین قیمت (مثبت پنج درصد) ثبت سفارش می‌کنید. پس از اینکه همه ثبت سفارش کردند، بسته به میزان مشارکت مردم مثلا به شما ۸۰ سهم با قیمت ۸۰ هزار تومان می‌رسد.
در بعضی از کارگزاری‌ها اگر پول در حساب خود داشته باشید و فراموش کنید سفارش عرضه اولیه‌ی خود را ثبت کنید، خودشان برایتان ثبت سفارش می‌کنند. اگر به میزان کافی پول نداشته باشید نیز در مواردی کارگزاری به شما مبلغی قرض می‌دهد و حسابتان را منفی می‌کند تا بتوانید عرضه اولیه را بخرید؛ زیرا یکی از موارد اعتبار کارگزاری‌ها مشارکت بالا در عرضه اولیه‌هاست. لازم به ذکر است شما می‌توانید در چند کارگزاری حساب داشته باشید ولی نمی‌توانید از چند کارگزاری هم‌زمان عرضه اولیه خرید کنید زیرا به هر کد بورسی فقط یک مرتبه اجازه‌ی استفاده از این امکان داده می‌شود.
آیا عرضه اولیه‌ها همیشه برای سرمایه گذاران سودآور هستند؟
در IPO شدن شرکت‌های بزرگ خارجی برای سرمایه گذاران امنیت بالایی تضمین نمی‌شود. برای مثال شرکت‌های بزرگی در آمریکا پس از عرضه اولیه حتی تا ۶۵ درصد کاهش قیمت را نیز داشته‌اند. اما خوش‌بختانه در ایران ماجرا کمی متفاوت است. به دلیل استقبال بالای مردم از عرضه‌های اولیه در بورس با کمی اغماض می‌تواند گفت تمامی عرضه اولیه‌ها حداقل ۱۵ درصد سود را در یک هفته خواهند داد. اما برای کسب سود بیشتر باید سایر موارد بنیادی و تکنیکال شرکت بررسی شود. بعض شرکت‌ها در بورس ایران در دو ماهه‌ی اول عرضه اولیه‌ی خود حتی تا ۳۰۰ درصد سود را نیز به سهامداران خود داده‌اند.
فرایند و زمان فروش عرضه اولیه چگونه است؟
۱- ساده‌ترین روش خرید و فروش عرضه اولیه
ساده‌ترین سازوکاری که در مورد فروش عرضه اولیه‌ها در ایران استفاده می‌شود، خرید سهام و فروش در اولین روزی است که صف خرید آن توسط فروشندگان عرضه می‌شود. در این روش افراد سهم را می‌خرند و تا زمانی که با صف خرید پنج درصدی مواجه است و هیچ فروشنده‌ای ندارد آن را نگه می‌دارند. این زمان بسته به اخبار شرکت و اعتبار و ارزش شرکت ممکن است حتی هفته‌ها به طول انجامد و در گام اول سود خوبی بالای ۵۰ درصد به سهامداران بدهد.
۲- روش تحلیل بنیادی (تجزیه تحلیل صورت‌های مالی شرکت)
روش دیگر تحلیل صورت‌های مالی شرکت و محاسبه‌ی ارزش ذاتی آن و مقایسه‌ی ارزش شرکت با قیمت اسمی آن هنگام عرضه اولیه است. این روش یکی از مناسب‌ترین روش‌های تحلیل و ارزیابی عرضه اولیه‌هاست زیرا در ابتدای ورود شرکت به بورس داده‌ی کافی جهت تحلیل تکنیکال آن وجود ندارد و سابقه‌ی قیمتی شرکت در دسترس نیست. برای مثال شما ارزش ذاتی شرکت را از روی صورت‌های مالی آن به ازای هر سهم ۱۵۰ تومان محاسبه کرده‌اید؛ در این صورت اگر این سهم با قیمت ۱۰۰ تومان عرضه شود انتظار دارید حداقل ۵۰ درصد سود کسب خواهید کرد و وقتی به قیمت ۱۵۰ تومان رسید، می‌تواند محدوده‌ی خوبی برای فروش سهام باشد.
۳- روش تحلیل تکنیکال (تحلیل داده‌های نموداری)
همان‌طور که اشاره شد برای تحلیل تکنیکال و نموداری عرضه اولیه‌ها داده‌ی کافی وجود ندارد. با این حال با روش‌هایی می‌توان ارزش شرکت را از روی همان چند روز اول نمودار تخمین زد. در نظریه‌ی امواج الیوت در تحلیل تکنیکال حرکت بازارهای مالی به ۵ موج پیشتاز مدل‌سازی می‌شود. معمولا عرضه اولیه‌ها را موج یک درنظر می‌گیرند و بسته به قدرت و اندازه‌ی موج یک می‌توان سود آتی شرکت در سایر گام‌های حرکتی را حدس زد. پس از اصلاح قیمتی (که موج دوم نام می‌گیرد) و منفی شدن سهام، بعضی سهامداران اقدام به فروش می‌کنند و موج دوم بین ۱۰ تا ۳۸ درصد پایین‌تر آمده و می‌توان دوباره اقدام به خرید نمود. روش دیگر تحلیل تکنیکال برای ارزیابی عرضه اولیه‌ها سایکل‌های زمانی نمودار است. طبق این سایکل‌ها احتمال اصلاح بازار بعد از ۵ روز، ۹ روز، ۱۷ روز و ۲۶ روز به نسبت شتاب حرکتی بازار وجود دارد.
عرضه اولیه چیست؟ (آشنایی با مفهوم عرضه اولیه در بورس)
ممکن است تاکنون بارها اسم عرضه اولیه را شنیده باشید، امروزه در جمع های مختلف این عبارت زیاد تکرار می‌شود و افرادی که در بورس فعال هستند از این سهام استقبال می‌کنند.
عرضه اولیه سهام چیست؟
به زبان ساده، عرضه اولیه یعنی اینکه سهام یک شرکت قرار است برای اولین بار در بورس عرضه شود. در واقع شرکتی که تاکنون در بازار سرمایه نبوده، برای ورود به بورس باید قسمتی از سهام شرکت خود را (که معمولاً ۱۰٪ از سهام شرکت است) در بورس عرضه کند که در اصطلاح به آن عرضه اولیه می گویند.
شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند ابتدا باید صورت های مالی خود را به سازمان بورس ارائه دهد و آن شرکت باید در چند سال مالی سود ساز باشد تا مجوز ورود به بورس را دریافت کند. اگر شرکت شرایط و صورت های مالی مناسبی داشته باشد در صف انتظار قرار می‌گیرد و پس از رسیدن موعد، شرکت در بورس عرضه خواهد شد.
عرضه‌های اولیه در سال های اخیر در بورس تهران رونق و طرفداران بسیاری کرده است، زیرا بسیاری از عرضه‌های اولیه برای سرمایه گذاران سودده بوده‌اند.
سوددهی عرضه اولیه
وقتی یک شرکت قرار است قسمتی از سهام خود را در بورس عرضه کند باید خریدار برای سهام شرکت موجود باشد که بتواند سهام خود را در بورس بفروشد. معمولاً تمام کسانی که در بازار بورس فعالیت دارند در عرضه اولیه شرکت می‌کنند و خواهان سهامی که تازه وارد بازار سرمایه می‌شود هستند و با آغوشی باز از آن استقبال می‌کنند. شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند، سهام شرکت خود را پایین‌تر از ارزش ذاتی خود به فروش می‌رساند این کار به خاطر جذاب کردن قیمت سهام انجام می‌شود.
بطور مثال اگر ارزش هر برگه سهام شرکتی که قرار است وارد بازار بورس شود 1300 تومان است آن شرکت سهام خود را در قیمت 1000 تومان به فروش می‌رساند. طبیعی است که فعالان بازار سرمایه به علت اینکه سهام شرکت زیر ارزش ذاتی خود است شروع به خرید سهام می‌کنند. چون تقریباً به سودآوری آن سهام اطمینان دارند.
بطور کلی علت استقبال از عرضه اولیه ارزان بودن قیمت سهام آن شرکت است.
عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ ثبت سفارش می‌شود:
در زمان گذشته روش بوک بیلدینگ برای خرید عرضه اولیه استفاده نمی‌شد و هر شخص هر مقداری که تمایل داشت درخواست خرید ارسال می‌کرد. برخی از افراد پول های سنگینی برای خرید آن هزینه می‌کردند و یک عده موفق به خرید آن نمی‌شدند و این امر باعث نارضایتی فعالان بازار سرمایه شده بود، به همین خاطر روش بوک بیلدینگ یا همان ثبت سفارش را جایگزین روش قبلی کرده‌اند.
در روش‌های قبلی همه افراد در یک ساعت و دقیقه مشخصی باید درخواست خرید ارسال می‌کردند و فقط به نفرات اول سهام تعلق می‌گرفت و به دیگر افراد عرضه اولیه نمی‌رسید. البته هنگ کردن هسته بورس، ناکارایی سرورها و ضعیف بودن اینترنت نیز باعث شد که روش بوک بیلدینگ جایگزین روش قبلی شود. در این روش در بازه زمانی مشخص با سفارش گذاری در سهم می‌توان آن سهم را خرید و خریداران از لحاظ زمانی و مقدار تخصیص شرایط یکسانی دارند.
ویژگی های این روش به شرح زیر است:
یک بازه زمانی برای ثبت سفارش در نظر گرفته می‌شود، مثلاً از ساعت 10 صبح تا 12:30 ظهر. برای قیمت قابل ثبت نیز یک بازه تعیین می‌کنند، مثلاً از 1000 تا 1080 تومان. حداکثر سهام قابل خرید توسط یک کد معاملاتی نیز اعلام می‌شود، مثلاً 1000 برگه سهم. به این ترتیب شما به عنوان خریدار عرضه اولیه، می‌توانید در آرامش، در زمان اعلام شده قیمت مورد نظرتان را وارد سیستم کنید. پس از اینکه بازه زمانی اعلام شده به پایان رسید، سفارش هایی که توسط شما و سایر افراد وارد سامانه معاملاتی بورس شده طبق قوانین پردازش می‌شود.
اختصاص سهم در عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ دیگر بر اساس اولویت زمانی ثبت سفارش نیست. که با این روش عدالت رعایت شده است و شرایط سال‌های گذشته را ندارد. بنابراین شخصی که در انتهای بازه زمانی معرفی شده سفارش خود را ارسال می‌کند و شخصی که در ابتدای بازه زمانی سفارش خود را ارسال کرده هیچ تفاوتی با هم ندارند. البته اگر فرد قیمت بالاتری قرار دهد احتمال اینکه بتواند خرید انجام دهد بیشتر است. به دلیل اینکه تعداد شرکت کنندگان در بازار اولیه چیست؟ عرضه اولیه بسیار زیاد است، تقریباً همه افراد سفارش خود را در سقف قیمت ارسال می‌کنند. بنابراین کسانی که قیمت خرید را در حداکثر قرار ندهند به احتمال قوی هیچ سهامی به دست نمی‌آورند.
بعد از سفارش گذاری عرضه اولیه بعد ساعاتی تعداد سهامی که به هر شرکت کننده می‌رسد اعلام می‌شود، که با توجه به تعداد شرکت کنندگان هر چقدر تعداد شرکت کنندگان بالاتر از پیش‌بینی باشد تعداد سهام تخصیص یافته کمتر می‌شود. از روز کاری بعد این سهم عرضه اولیه‌ای فعالیت خود را بطور مستقیم در بازار بورس بطور رسمی شروع می‌کند و قیمت های آتی آن با توجه به عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.
خرید عرضه در روز دوم
برخی از فعالان بازار سرمایه اقدام به خرید عرضه اولیه در روز دوم می‌کنند. اما کسانی که سهامدار هستند سهام خود را نمی‌فروشند و خریدارها در بالاترین قیمت مجاز درخواست خرید قرار می‌دهند. بطور ساده خرید در روز دوم عرضه اولیه تقریباً غیرممکن است و سهام داران قصد فروش ندارند و تمام راه‌های گفته شده صرفاً فرضیه هستند. شخصی که قصد خرید عرضه اولیه در روز دوم و روزهای بعدی را دارد باید رأس ساعت 80:30:00 درخواست خرید خود را ارسال کند. هر چند بیشتر فعالان بازار در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند. کسانی که در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند تقریباً نفرات اول در صف هستند و اگر کسی سهام بفروشد حق با نفرات اول است که سهام را خرید کنند.
اما تا اینجای ماجرا فقط به نحوه خرید و قوانین خرید عرضه اولیه اشاره شد، تمام شرکت کنندگان در آن می‌خواهند سهم خود را با سود قابل قبولی بفروشند و سود آن‌ها نه از بین برود و نه اینکه زمانی که سهم را فروختند آن سهم باز رشد کند پس باید به دنبال زمان فروش مناسب باشیم.
عرضه اولیه را کی بفروشیم؟
زمان فروش عرضه اولیه به دو علتی که در بالا بیان شد برای سهام داران اهمیت بالایی دارد. یعنی سود حاصل از رشد عرضه اولیه از بین نرود، یعنی آن را در بالاترین قیمت بفروشند و رشد عرضه اولیه را از دست ندهند، یعنی وقتی سهام خود را فروختند پس از آن سهام رشد نکند. بهترین راه این است که شخص تا زمانی که سهام صف خرید است به فکر فروختن سهام نباشد. در واقع تا زمانی که خریداران این سهام برای خرید آن این چنین در صف قرار گرفته‌اند بهتر است به فکر فروش نباشد. در اصطلاح تا زمانی که سهام صف خرید (مثبت 5) است بر روی شرکت سهامدار بمانند. از آن به بعد اگر سهام صف خرید (مثبت 5) نبود یعنی قیمت سهام متعادل در حال معامله بود بهتر است به فروش سهام خود اقدام کنند.
عده‌ای تصور می‌کنند که می‌توانند با ثبت نام در کارگزاری های مختلف چند بار عرضه اولیه را بخرند اما نکته قابل توجه این است که عرضه اولیه با کد ملی اختصاص می‌یابد و شخص فقط از یک کارگزاری می‌تواند اقدام به خرید آن کند. حتی ممکن است اگر از چند کارگزاری درخواست ارسال کند درخواست‌های او لغو شوند و در هیچ کارگزاری برای او خرید انجام نشود.
پس به هیچ عنوان از چند کارگزاری درخواست خرید یک عرضه اولیه را ثبت نکنید.
عرضه اولیه‌ها همیشه سودآور نیستند!
در بیشتر موارد عرضه اولیه‌ها سودآور هستند اما گاهی هم خرید سهم در عرضه اولیه می‌تواند به ضرر شما تمام شود. بازار بورس شاهد چندین نمونه از عرضه‌های اولیه بوده است که بعد از عرضه، نه تنها رشد زیادی نکردند بلکه دچار افت قیمت هم شده‌اند. این افت قیمت دلایل گوناگونی دارد. مثلاً قیمت سهم در هنگام اولین عرضه، تفاوت چندانی با ارزش واقعی آن سهم نداشته یا سهم هنگامی عرضه شده که شرایط کلی بازار مناسب نبوده است. پس اجازه ندهید باور سودآور بودن این سهم‌ها مانع از بررسی دقیق قبل از خرید شود.
اینکه در اکثر کارگزاری‌ها با توافق نامه‌هایی بصورت خودکار عرضه اولیه را برای مشتری خریداری می‌کنند.
درواقع خرید عرضه اولیه به صورت خودکار امکانی است که سهولت خرید برای آن را فراهم می‌آورد و در حال حاضر برخی از کارگزاری‌ها این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. حتماً تا به بازار اولیه چیست؟ حال برایتان پیش آمده که در روز و زمان عرضه اولیه کاری برایتان پیش آمده باشد و نتوانید برای آن سفارش بگذارید و ورود و خروج به حساب های بورسی مختلف برای شما زمان‌بر باشد.
چه زمانی به خرید خودکار عرضه اولیه نیاز داریم؟
عموماً در زمان عرضه اولیه به دلیل تعداد زیاد درخواست کنندگان خرید ممکن است سامانه های معاملات آنلاین، درگاه های بانکی متصل به نرم‌افزارهای معاملاتی و یا حتی هسته بورس با شلوغی و کندی مواجه شوند. این کندی ممکن است مانع از ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در مهلت تعیین‌شده، شود و یا این فرایند را با سختی و کندی بسیار به انجام رساند. همچنین ممکن است به دلیل مشغله کاری یا فراموشی مشتری برای ارسال سفارش، امکان سفارش گذاری به منظور خرید آن وجود نداشته باشد.
امکان خرید خودکار در کارگزاری ها
امکان خرید خودکار عرضه اولیه در کارگزاری های مختلف به صورت های مختلفی فراهم شده است، در برخی از آن‌ها امکان ثبت سفارش دو روز جلوتر از عرضه فراهم شده و در روز سفارش بدون مراجعه به اکانت خود بصورت خودکار سهم برای شما خریداری می‌شود و در برخی دیگر، عرضه اولیه حتی بدون ثبت سفارش در صورت داشتن موجودی کافی برای شما خریداری شده و تخصیص داده می‌شود. این امر در صورتی امکان‌پذیر است که پیش از این توافق‌نامه مربوط به ارسال سفارش عرضه اولیه را قبول کرده باشید.
تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه در بازار بورس چیست؟
بسیاری از سرمایه‌گذاران مبتدی و جدیدالورود در بازار بورس متوجه تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه نیستند و اغلب این دو را به‌جای هم به کار می‌برند. درست است که پذیره نویسی و عرضه اولیه تنها در روش‌های ثبت سفارش یا به عبارتی همان بوک بیلدینگ (Book Building) شباهت‌های بسیاری با هم دارند، اما سرمایه گذاران مبتدی باید تفاوت‌های میان این دو را نیز بدانند. پذیره‌نویسی در صندوق سرمایه‌گذاری و خرید عرضه اولیه در چند رکن ساده و اصلی با هم متفاوت هستند که به راحتی می‌توان متوجه آن‌ها شد. این تفاوت‌ها را در زمان پذیره‌نویسی، ثبت سفارش و قیمت سهام و مواردی از این دست می‌توان یافت. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس چراغ به بررسی تفاوت‌های میان پذیره‌نویسی و عرضه اولیه خواهیم پرداخت. البته برای درک بهتر موضوع ابتدا تعریف جداگانه‌ای از هر کدام از این مفاهیم ارائه خواهیم داد.
پذیره‌نویسی چیست؟
معنای پذیره‌نویسی چیست
در بحث تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه باید گفت که پذیره‌نویسی در معنای لغوی یعنی نوشتن و پای سندی را امضا کردن. اما در بازار سرمایه منظور از پذیره‌نویسی حقوقی است که سرمایه‌گذار می‌بایست متعهد شود تا بخشی از سرمایه‌ی اولیه شرکت را پرداخت کند. سرمایه‌گذاران بازار بورس به خوبی می‌دانند که پذیره‌نویسی برای آن دسته از شرکت‌هایی انجام می‌پذیرد که هنوز تاسیس نشده‌اند و اصلا شروع به کار نکرده‌اند. به بیان ساده‌تر افراد پیش از شروع به کار و حتی ثبت چنین شرکت‌هایی اوراق پذیره‌نویسی آن‌ها را بازار اولیه چیست؟ خریداری می‌کنند. سپس متعهد میشوند که بخشی از سرمایه‌ی اولیه و مورد نیاز این شرکت‌ها را تامین نموده و به این ترتیب صاحب بخشی از سهامی عام آن‌ها شوند. پس از انجام مراحل اولیه‌ی ثبت شرکت، اعلامیه‌های پذیره‌نویسی به منظور آگاهی بخشی به خریداران منتشر میشوند. سپس طی جلسه‌ای تعهد پرداخت سرمایه به اطلاع سهامداران رسیده و امضا می‌شود.
عرضه اولیه چیست؟
تعریف عرضه اولیه چیست؟
این اصطلاح که ترجمه عبارت Initial Public Offering است که مخفف آن IPO می‌شود. عرضه اولیه به اولین روز عرضه‌ی سهام یک شرکت در بازار بورس اشاره دارد که در آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار بورس عرضه می‌شود. برخی شرکت‌ها هستند که سال‌ها از راه‌اندازی آن‌ها می‌گذرد و اما سهام این شرکت‌ها همچنان به صورت سهامی خاص می‌باشد. به این ترتیب آن‌ها بخشی از سرمایه‌ی مورد نیازشان را برای طرح‌های آینده و … از طریق عرضه‌ی بخشی از سهام شرکت در بورس تامین مالی می‌نمایند. عرضه‌های اولیه سهام شرکت‌ها یکی ازجذاب‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری در بورس، به‌ویژه در میان افراد تازه‌وارد به شمار می‌آید. چرا که سهام‌هایی که در این عرضه‌ها به فروش می‌رسند در بیشتر مواقع سودآور هستند و به همین دلیل، طرفداران زیادی را به خود جذب کرده‌اند.
تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه از نظر فعالیت شرکت‌ها
همان‌طور که گفتیم تفاوت‌های بنیادی و ساده‌ای میان دو مفهوم پذیره نویسی و عرضه اولیه برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس وجود دارد. شاید اولین و واضح‌ترین تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه در نوع کارکرد آن‌ها باشد. هنگامی که سخن از پذیره‌نویسی به میان می‌آید منظور تقبل کردن تعهداتی است که طی آن افراد موظف میشوند قسمتی از سرمایه‌ی شرکت‌ها را پیش از ثبت و شروع فعالیت شرکت مورد نظر پرداخت نمایند. درواقع سرمایه‌ی اولیه برای آغاز فعالیت شرکت‌ها را تامین کنند. اما عرضه‌ی اولیه برای شرکت‌هایی است که فعالیت خود را شاید از مدت‌ها قبل آغاز کرده‌اند و به تازگی تصمیم گرفته اند سهامی خاص خود را به عموم واگذار نمایند. حتی گاهی ممکن است شرکت‌های دولتی با سال‌ها سابقه کار در این عرضه‌ها شرکت کنند.
تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه از لحاظ قیمت
از لحاظ قیمت چه تفاوت هایی بین پذیره نویسی و عرضه اولیه وجود دارد
یک نمونه تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه در محدوده‌ی قیمت آن‌هاست. عرضه اولیه یک بازه قیمتی مشخص دارد اما پذیره‌نویسی با قیمت اسمی مثلاً ۱۰۰۰ریال انجام می‌شود. بازه‌ی قیمتی برای هر کدام از عرضه‌ی اولیه از پیش تعیین می‌شود. سرمایه‌گذاران ملزم هستند که سفارش‌های خود را در محدوده‌ی همین قیمت‌های تعیین شده ثبت و خریداری نمایند. برای مثال در اطلاعیه‌ی عرضه‌ی اولیه یک شرکت تهیه و توزیع مواد غذایی بازه‌ی قیمتی هر سهم بین ۶۸۰ تا ۷۰۰ تومان در نظرگرفته می‌شود و خریداران سفارش خود را در این بازه ثبت می‌کنند. اما پذیره‌نویسی صندوق‌های دولتی با قیمت پایه‌ی مثلاً ۱۰۰ تومان انجام می‌گیرد.
تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه از لحاظ بازه زمانی خرید
تفاوت در بازه‌ی زمانی خرید سهم، یک مورد دیگر از تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه به شمار می‌آید. برای خرید عرضه‌های اولیه معمولا یک زمان ۲ الی ۳ ساعته در نظر گرفته می‌شود و به اطلاع عموم می‌رسد. پس از آن نماد مورد نظر همانند سایر نمادهای بورسی در بازار بورس معامله می‌شود. اما پذیره‌نویسی تا زمانی که تمام اوراق مدنظر به فروش برسند ادامه می‌یابد. برای این منظور یک مهلت ۳۰ روزه در نظر گرفته می‌شود که در برخی موارد تا ۶۰ روز نیز قابل تمدید است. دقت داشته باشید که گاهی هم این مهم در اولین روز پذیره‌نویسی اتفاق خواهد افتاد. اگر هم که تا پایان مهلت تعیین شده تمام این اوراق به فروش نرسند، طبق توافق‌نامه‌ای کارگزاران موظف به خرید باقیمانده‌ی اوراق هستند.
زمان قابل معامله شدن برای پذیره نویسی و عرضه اولیه
برای معامله پذیره نویسی و عرضه اولیه چه زمانی مناسب است
تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه از منظر زمان معامله به این شکل است که یک روز پس از عرضه اولیه، سهام آن با ۵ درصد دامنه نوسان قابل معامله می‌باشد. اما در پذیره‌نویسی پس از انجام تمام فرآیندهای مربوط به ثبت شرکت نماد آن بازگشایی شده و سهام داد و ستد خواهد شد. این را به خاطر بسپارید که طی شدن این پروسه زمان‌بندی دقیقی ندارد و ممکن است هفته‌ها و ماه‌ها طول به طول انجامد.
سخن آخر
در این مقاله از سایت استخدام و آموزش چراغ به بررسی تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه پرداختیم. افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در بازار بورس را دارند با دانستن تفاوت‌های میان این دو مفهوم، راحت‌تر می‌توانند برای ثبت‌نام در هر کدام از آن‌ها تصمیم بگیرند. همچنین پیشنهاد می‌کنیم که برای آگاهی بیشتر از نحوه‌ی سرمایه‌گذاری صحیح در بازار بورس از دوره آموزشی آنلاین بورس استفاده نمایید. چراغ به عنوان پیشرفته‌ترین سامانه آموزش و کاریابی در ایران قصد دارد که با بیان نکات آموزشی در زمینه کار و سرمایه‌گذاری به عنوان همراهی مطمئن در کنار شما باشد.
تاثیر رشد نرخ ارز بر سکوت یک بازار مهم دولتی
مجموع اوراق خریداری شده در دو هفته اول پاییز از دولت کمتر از 300 میلیارد تومان بوده است. کارشناسان ضمن تاثیر خرید صفر بانک ها در بازار اولیه، روند صعودی نرخ ارز را دلیل مکث درآمدزایی دولت در این بازار می دانند.
به گزارش اکو ایران ، پس از آن که در هفته هجدهم، فروش اوراق بدهی دولتی بالاترین رکورد را این بازار به ثبت رسانید آمارهای هفته های بعد خبر از روند نزولی این بازار داشت.
در این بازار دولت اوراق خود را به مشتریان خود عرضه می کند و این مشتریان نیز به تناسب منافع خود مشارکت می کنند. بطور کلی بانک ها و نهادهای تامین سرمایه مهم ترین مشتریان در این بازار هستند.
هر چه اوراق فروخته شده در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی بالاتر باشد تامین کسری بودجه از این مسیر با خطر تورم زایی کمتری همراه خواهد بود. برخی تحلیل‌گران معتقدند رشد درآمدزایی دولت از این مسیر مانع مهمی در رشد برداشت دولت از تنخواه بانک مرکزی قلمداد می شود که می تواند از افزایش پایه پولی جلوگیری کند.
در همین رابطه اماآمارها نشان می دهد در هفته های اخیر سطح فروش اوراق از مرز 300 میلیارد تومان بالاتر نیامده است.
کاهش سطح خرید اوراق بدهی دولتی در مهر 1401
در مرحله بیستم حراج اوراق بدهی دولتی به طور کلی 230 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری شده است. براساس داده های منتشر شده از سوی وزارت اقتصادو دارایی در این بازار، برای دومین هفته متوالی بانک ها هیچ مشارکتی نداشته و 100 درصد اوراق را بورسی ها خریداری کرده اند.
این آمارها گویای آن است که در دومرحله گذشته مشارکت بانک ها در بازار اولیه کاهش قابل توجهی داشته است. از سوی دیگر در آمارهای تجمعی بازار اولیه اوراق در سال جاری مشاهده می شود در این مدت تقریبا 51 هزار میلیارد تومان اوراق به مشتریان فروخته شده که سهم بورسی ها در آن تقریبا دو برابر نهادهای مالی بوده است. البته آن چه در هفته های اخیر در نهادهای تامین سرمایه رخ داده رشد پذیره نویسی توسط فروشندگان بوده است. اتفاقی که به باور برخی ضمن رشد درآمدزایی دولت برای نهادهای تامین سرمایه نقدینگی زود هنگام تری را به همراه دارد.
هدفگذاری اوراق در بازار اولیه 1401
به طور کلی شنیده های اکو ایران در رابطه با بازار اولیه حاکی از آن است که برنامه ریزی دولت در این خصوص عرضه هفته ای 10 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی است. این در حالی است که فروش تقریبا 51 همت در عرض بیست مرحله نشان می دهد فروش هفتگی در حدود 2 هزار و 500 میلیارد تومان بوده است. با این حساب، ضمن کاهش خرید اوراق از دولت اما عرضه اوراق همواره در این سطح بوده است. کارشناسان معتقدند زمانی که دولت در مسیر برنامه ریزی شده حرکت می کند انعطافی را در نرخ سود و تاریخ سررسید نخواهد داد.
اما چه عواملی موجب شده تا مشارکت بانک ها و در کل خرید اوراق از دولت تنزل پیداکند؟
ریشه کاهش خرید در بازار دولتی اوراق در مهر 1401
یکی از عوامل کاهش خرید در بازار اولیه در هفته های اخیر افت مشارکت بانک ها بوده است. برخی از تحلیل گران ریشه این افت را در خاصیت اوراق عرضه شده در بازار می دانند. در هفته های اخیر اوراقی که دولت در بازار منتشر کرده عموما نرخ سود بالا و تاریخ سررسید بیش از دوسال داشته اند.
از آنجا که ماهیت نهادهای مالی در بازار کوتاه مدت است رغبت این دسته از مشتریان در بازار کمتر به سمت اوراق بلند مدت خواهد بود. در همین رابطه یکی از دلایل مشارکت پایین در بازار افت خرید بانک ها در نتیجه ویژگی نامطلوب نهادهای مالی بوده است. برخی دیگر نیز ضمن اشاره به این موضوع تعطیلات دو هفته اخیر را عامل افت فروش دولت در بازار اولیه قلمداد کرده اند. اما سومین عامل مطرح شده به نرخ ارز مرتبط است.
دسته دیگری از فعالان بازار معتقد هستند زمانی که نرخ ارز روندی صعودی را در پیش می گیرد، در ادامه معامله گران در بازار اولیه اندکی مکث خواهند داشت. چرا که رشد نرخ ارز می تواند بر مطلوبیت خریداران در بازار اولیه اثرگذار بوده و در نهایت انتظار خریداران اوراق از بازدهی را شکل تازه ای دهد. در همین رابطه رشد بالای نرخ ارز در هفته های اخیر موجب شده تا معامله گران خرید کمتری را در بازار اولیه داشته باشند و برای چند هفته اصظلاحا دست نگه دارند.
بنابراین سه دلیل مهم در هفته های اخیر موجب شده تا ضمن حرکت دولت در مسیر پرفروش اوراق تا مرحله هجدهم اما در دو هفته اخیر سطح درآمدزایی دولت در این بازار کمتر از 300 میلیارد تومان به ثبت برسد.
عرضه اولیه یا IPO چیست؟
عرضه اولیه سهام یا IPO ، از اولین اصطلاحاتی است که هر فردی زمان ورود به بازار بورس با آن آشنا می‌شود. گاهی اوقات نیز، افرادی که از روحیه ریسک‌پذیری کمی برخوردارند، تنها هدف‌شان برای ورود به بازار خرید عرضه اولیه است، زیرا خرید عرضه اولیه در بیشتر مواقع سودآور و بدون ضرر است. اگر برای شما این سؤال پیش آمده که چطور عرضه اولیه برای سهامدارش تنها سود می‌سازد. در مقاله عرضه اولیه چیست؟ با ما همراه باشید.
عرضه اولیه سهام یا IPO چیست؟
هرگاه شرکتی تصمیم داشته باشد برای اولین بار سهام خود را در بورس یا فرابورس به اشخاص حقیقی و حقوقی عرضه کند، به آن «عرضه اولیه سهام»، (Initial Public Offering) و یا به اختصار IPO می‌گویند. به طور معمول 5 تا 10 درصد از کل سهام یک شرکت به صورت عرضه اولیه ارائه و به نوعی بین افراد تقسیم می‌شود و تعداد مشخصی از آن به هر شخص می‌رسد. البته ممکن است این مقدار تغییر کند.
تمامی شرکت‌هایی که در حال حاضر در بورس فعال هستند زمانی به بازار عرضه شده‌اند و در اصل روزی سهامشان عرضه اولیه بوده است.
دلیل استقبال از عرضه اولیه سهام چیست؟
باید گفت که بیش از ۹۰% از عرضه‌های اولیه‌ای که در بورس ارائه میشوند؛ بین ۲۰%-۳۰% سودآور هستند و گاهی مواقع این سود به ۱۰۰% نیز رسیده است. به همین دلیل متقاضی برای سهم‌هایی که برای اولین بار عرضه میشوند، بسیار زیاد است. معمولاً سهام شرکت‌هایی که برای اولین بار در بازار بورس یا فرابورس بازار اولیه چیست؟ عرضه میشوند در کوتاه مدت رشد خوبی دارند و همین دلیل اصلی استقبال اکثریت برای خرید این سهام‌هاست.
در اصل افزایش تقاضا و محدودیت خرید باعث می‌شود که تقاضا نسبت به عرضه بیشتر باشد و در نتیجه به احتمال زیاد چند روزی شاهد صف خرید در سهم عرضه اولیه خود، خواهید بود. همان‌طور که قبلاً گفته شد؛ این اتفاق در اکثر مواقع می‌افتد ولی برای تمامی سهم‌هایی که عرضه اولیه هستند مصداق ندارد.
در موارد نادر، گاهی با خرید سهم عرضه اولیه، می‌توانید ضرر کنید و سهم نه تنها رشد نکند، بلکه افت قیمت هم پیدا کند. این افت قیمت دلیل‌های متفاوتی دارد. مثلاً قیمت سهم در هنگام اولین عرضه، تفاوت چندانی با ارزش واقعی آن سهم ندارد و یا سهم در شرایط و روزهای بد بازار ارائه شده است.
روش‌های خرید عرضه اولیه سهام؟ چگونه عرضه اولیه بخریم؟
در بورس تهران تا چندی پیش، عرضه اولیه سهام به صورت حراج با اولویت زمان صورت می‌گرفت، به این ترتیب که سهم‌ها ابتدا کشف قیمت می‌شدند. یعنی؛ قیمتی که سرمایه‌گذار می‌توانست با آن قیمت سهام را خریداری کند، مشخص می‌شد. سپس با توجه به تعداد سهام آن شرکت و تعداد سهامی که قرار بود عرضه شود، برای هر فرد سهمیه‌ای مشخص و در ساعت تعیین شده عرضه می‌شد. در این روش، قیمت و ساعت خرید و حداکثر حجم خرید، از قبل کاملاً مشخص بود و باید در زمان مشخص شده مثلاً ساعت 12:40 سفارش گذاشته می‌شد.
در این ترتیب اولویت با افرادی بود که سفارش خود را زودتر ثبت می‌کردند. اما به دلیل مشکلاتی که در این سیستم عرضه وجود داشت، بعد از مدتی روش خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تغییر پیدا کرد. از مشکلات روش قبل این بود که؛ برخی از افراد موفق به خرید سهام نمی‌شدند و در مقابل برخی دیگر پول‌های سنگینی را برای خود خرید می‌زدند. علاوه بر این، هنگ کردن هسته بورس و ضعیف بودن اینترنت نیز باعث شد که روش بوک بیلدینگ جایگزین روش قبلی شود.
روش بوگ بیدینگ (book building) چیست؟
در ارائه عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ، در بازه زمانی مشخص شده، مثلاً ۱۰ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر، همه افرادی که می‌خواهند در خرید سهم مشارکت داشته باشند، سفارش خود را در سیستم ثبت می‌کنند و در نهایت، بر اساس تعداد سهامی که شرکت عرضه کرده و تعداد افرادی که سفارش خرید ثبت کرده‌اند، به هر نفر، تعدادی سهم به نسبت مساوی تعلق خواهد گرفت. لازم به ذکر است که این نوع سفارش، بر اساس سقف قیمت تعیین شده است. زیرا متقاضی برای عرضه اولیه زیاد است و اولویت به بالاترین قیمت تعلق می‌گیرد.
مراحل خرید عرضه اولیه
خرید عرضه اولیه در سه مرحله انجام می‌شود.
ثبت‌نام و دریافت کد بورسی
در ابتدای ورود به بازار بورس، شما احتیاج به کد بورسی دارید. بدون کد بورسی، خرید و فروش غیرممکن است. کد بورسی در اصل شناسنامه شما در سازمان بورس و اوراق بهادار است، که به وسیله آن شناخته می‌شوید. برای دریافت کد بورسی، در ابتدا باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و به یکی از کارگزاری‌های مجاز جهت دریافت کد بورسی مراجعه کنید. بعد از پر کردن فرم‌های مربوطه، کارگزاری‌ها، نام کاربری و رمز عبور ورود به سامانه معاملاتی به شما می‌دهند که مختص خود شماست و از آن پس می‌توانید از طریق سامانه معاملاتی به خرید و فروش بپردازید.
اطلاع از زمان عرضه اولیه
در مرحله بعد، لازم است از زمان ارائه عرضه اولیه مطلع باشید. با توجه به اقبال عموم مردم به بازار بورس، در حال حاضر سایت‌ها، رسانه‌ها، کانال‌های تلگرامی و اینستاگرامی بسیاری وجود دارد که زمان عرضه‌های اولیه سهام شرکت‌ها را اعلام می‌کنند. علاوه بر آن معمولاً کارگزاری‌ها نیز با ارسال پیامک مشتریان خود را از زمان فروش عرضه بازار اولیه چیست؟ مطلع می‌کنند. حداکثر دو روز قبل از انجام عرضه اولیه در اطلاعیه‌ایی، زمان و جزئیات عرضه اولیه‌ها منتشر می‌شود. این اطلاعیه شامل مواردی مانند: تاریخ عرضه اولیه، ساعت مجاز ثبت سفارش، سهمیه هر کد معاملاتی، بازه قیمت هر سهم و سایر شرایط سفارش است.
گذاشتن سفارش خرید
در این مرحله تنها کافیست در تاریخ و ساعت مشخص شده، سفارش خرید خود را با تعداد و قیمت مشخص شده ثبت و ارسال کنید. در بیشتر مواقع خرید عرضه‌های اولیه به پول زیادی احتیاج ندارد. البته در مورد شرکت‌های بسیار بزرگ مانند شستا این استثنا وجود داشت، در این موارد به میزان نقدینگی بیشتری نیاز دارید ولی به طور کل سعی کنید با پول خرد حسابتان در عرضه‌های اولیه شرکت کنید.
چه زمانی عرضه اولیه را بفروشیم؟
در واقع، به طور قطعی زمان مشخصی را برای فروش بازار اولیه چیست؟ عرضه اولیه نمی‌توان مشخص کرد. معمولاً قیمت عرضه اولیه سهام را به گونه‌ای تعیین می‌کنند تا افراد از بازدهی ۱۰ تا ۲۰ درصدی بهره‌مند شوند. اما با این وجود؛ صاحبان عرضه اولیه می‌توانند از فردای روز خرید سهام خود را بفروشند. برای دانستن بهترین زمان برای فروش سهم، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
- وضعیت فعلی و آتی شرکت عرضه شده در بازار بورس را ارزیابی کنید.
- به میزان بزرگی و کوچکی شرکت عرضه شده در بازار بورس توجه کنید.
- در سایت‌های تحلیل‌گری تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه را مطالعه کنید.
- رفتار سهامداران عمده در زمان معاملات سهم را بررسی کنید.
- روند فعلی بازار بورس را بررسی کنید.
بازار سهام مانند هر بازار اقتصادی دیگری، روزهای خوب و روزهای بد دارد، به عبارتی دوره رشد و دوره رکود و افت، هنگامی که به دلیل جو منفی حاکم بر بازار، تعداد روزهای منفی در سهام عرضه اولیه بیشتر از تعداد روزهای مثبت شود، آنجاست که حجم نقدینگی بزرگی در حال خروج از بازار آن سهم است و این موضوع می‌تواند برای مدتی باعث تشکیل صف‌های فروش سنگین در آن سهم شود.
یکی از مهم‌ترین نشانه‌های خروج از سهم تازه‌وارد به بازار، برچیده شدن صف‌های خرید و تشکیل شدن صف فروش در سهم مورد نظر است. همان‌طور که گفتیم؛ در روزهای نخست، به علت تقاضای بالا شاهد صف خرید در سهم هستیم، اما کم‌کم به مرور دیگر صف خریدی برای سهم باقی نمی‌ماند و به تعادل می‌رسد، اگر دید بلند مدتی به سهم ندارید، این تعادل نشانه‌ای برای خروج شما از سهم است.
مزایای عرضه اولیه برای شرکت‌ها چیست؟
در حقیقت، شرکت‌ها با هدف جذب سرمایه و تأمین مالی وارد بورس میشوند. علاوه بر آن، شرکتی که در بورس است از اعتبار بالاتری برخوردار است، زیرا موظف است صورت‌های مالی شفافی از خود ارائه دهد. در ضمن حضور شرکت در بورس موجب نمایش چهره‌‌ی مثبتی از آن خواهد شد و این امر منجر به استقبال مشتریان و افزایش فروش و سود بیشتر شرکت می‌شود.
ورود شرکت‌ها به بازار بورس شرایط و نکاتی دارد که در زیر به چند مورد آن اشاره می‌کنیم:
- شرکت‌ها برای ورود به بازار بورس، در ابتدا باید صورت‌های مالی خود را به سازمان بورس ارائه دهند و زمانی مجوز ورود را دریافت می‌کنند که در چند سال مالی سود ساز باشند.
- اگر شرکت صورت‌های مالی مناسبی ارائه کند، باید منتظر بماند تا در موعد مقرر، سهامش به صورت عرضه اولیه در بورس عرضه شود.
- عرضه اولیه یک شرکت به این معنی نیست که آن شرکت، تازه تأسیس است، گاهی شرکت‌های دولتی با سابقه فعالیت زیاد، در این عرضه شرکت می‌کنند.
- شرکتی که وارد بورس می‌شود سهام خود را پایین‌تر از ارزش ذاتی خود به فروش می‌رساند این کار به خاطر جذاب کردن قیمت سهام است.
- شرکتی که سهام خود را در بورس به فروش می‌رساند باید توجه داشته باشد که خریداری برای سهامش وجود داشته باشد. معمولاً برای خرید سهام اولیه خریدار بسیار است. مردم با آغوش باز به استقبال عرضه اولیه می‌روند.
سخن آخر
همان‌طور که می‌دانیم سهامداران تازه وارد، در گام نخست باید با مفاهیم پایه و اولیه بازار بورس آشنا شوند و به صورت تجربی یاد بگیرند که چگونه معامله کنند. به همین منظور؛ توصیه ما این است که بهترین راه ورود سهامداران تازه وارد به بازار بورس، خرید عرضه اولیه است.
در عرضه اولیه معمولاً، سهامداران دچار ضرر نمی‌شوند و افرادی که از ضرر کردن در این بازار می‌ترسند و هنوز علم و تجربه کافی ندارند با خرید عرضه اولیه نه تنها ضرر نمی‌کنند بلکه؛ با نحوه‌ی خرید و فروش، اصطلاحاتی مانند: صف خرید و صف فروش، سایت‌های بورس، طریقه سفارش گذاری، چگونگی بازدهی روزانه و… آشنا میشوند.
دیدگاه شما