چرا بازار کالاهای اساسی آرام نمی‌گیرد؟
کارشناسان، نبود تخصص و علم گرایی و همچنین مشکلات زیرساختی را عامل نابسامانی کالاهای اساسی عنوان می‌کنند و در کنار این موارد، شواهد حاکی از نبود هماهنگی بین دستگاه‌های متولی است. هرچند اخیرا وزارت صمت و کشاورزی طی جلسه‌ای مشترک سعی در پوشاندن آن داشتند.
به گزارش اقتصاد نگار، در ماه‌های اخیر وضعیت بازار کالاهای اساسی، به ویژه روغن، مرغ، میوه و تخم مرغ متلاطم بوده است. با وجود اینکه مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) از افزایش ۲۵ درصدی تولید روغن خبر می‌دهند، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد هنوز مردم برای تامین روغن، به‌ویژه روغن جامد با مشکل مواجه‌اند و حتی گزارش‌هایی از فروش روغن جامد با کارت ملی منتشر شده است. مرغ حداقل ۱۰ هزار تومان گران‌تر از نرخ مصوب عرضه می‌شود و مردم برای تهیه مرغ ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومانی باید ریسک بیماری کوید ۱۹ را بپذیرند و در صف‌های طولانی بایستند تا شاید مرغ تنظیم بازاری به دستشان برسد. میوه هم به حدی گران است که اخیرا گزارش‌هایی از خرید دانه‌ای میوه منتشر شد. این شرایط در حالی است که حداقل برای تولید مرغ، تخم مرغ و روغن از ارز دولتی استفاده شده است.
کارشناسان دلایل متفاوتی برای این وضعیت عنوان می‌کنند، برای مثال داوود چراغی، استادیار موسسه پژوهش‌های بازرگانی از تصمیمات نادرست و نادیده گرفتن تخصص، تجربه و علم در تنظیم بازار می‌گوید. او همچنین مصوبات ستاد تنظیم بازار را پرتناقض توصیف می‌کند و معتقد است که مشکلات فوق ارتباط چندانی با تحریم‌ها ندارد.
فهیمه بهرامی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی نیز معتقد است اصلاح زیرساخت‌های توزیع، لجستیک، زیرساخت‌های مربوط به رصد و پایش کالا، زیرساخت‌های مربوط به اطلاعات در خصوص میزان نیاز، موجودی و تغییرات الگوی تقاضا در شرایط خاص و قوانین ایجابی و سلبی در طول زنجیره ارزش کالا باید به گونه‌ای باشد که از اضافه شدن هرگونه هزینه زاید یا به عبارت دیگر بالا بردن هزینه مبادله کالا جلوگیری کند.
او همچنین در خصوص بازار مرغ یا کالاهای اساسی می‌گوید که قیمت تمام شده کالا حکایت بازار از نظر کالاهای اساسی از وجود شکاف و نواقصی از جنس رفتارهای دلالی در زنجیره ارزش مرغ است اما نهاد تنظیم‌گر یا نهاد نظارتی در وضعیت زیرساخت‌های موجود یا واکنش های مردم به اخبار اقتصادی نمی‌تواند این معضل را رفع کند.
در این میان به نظر می‌رسد علاوه بر موارد یاد شده، ناهماهنگی بین دستگاه‌های متولی نیز در وضعیت به وجود آمده موثر است. دو دستگاه متولی کالاهای اساسی یعنی وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت در این مدت همواره انگشت اتهام را به سمت دیگری گرفته‌اند. وزارت صمت می‌گوید وزارت جهاد مرغ کافی تامین نمی‌کند و وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید مشکل از بازار از نظر کالاهای اساسی نظارت صمت است. اخیرا هم رئیس جمهور دوباره بحث وزارت بازرگانی را مطرح کرده و تشکیل نشدن آن را عامل برای برهم خوردن بازارها دانسته است.
در زمینه تولید مرغ نیز ناهماهنگی تا جایی پیش رفته که اخیرا عباس قبادی، معاون امور بازرگانی داخلی وزارت صمت در یک برنامه تلویزیونی گفت که به وزارت جهاد کشاورزی تکلیف شده بود که ۱۳۰ میلیون قطعه جوجه ریزی و در غیر این صورت مرغ به کشور وارد شود ولی وزارت جهاد می‌گوید این میزان تولید را انجام داده است. البته برآوردها این موضوع را تایید نمی‌کند.
با این حال اخیرا وزارت صمت و جهاد کشاورزی نشست مشترکی در خصوص تنظیم بازار کالاهای کشاورزی برگزار و هماهمنگی و تعامل بین خود را "بسیار خوب" توصیف کردند. موضوعی که با توجه به اظهار نظرهای قبلی جای تردید دارد.
مخبر بر توسعه نظارت بازار از نظر کالاهای اساسی و ثبات در بازار کالاهای اساسی تاکید کرد
معاون اول رییس‌جمهور در نوزدهمین جلسه ستاد تنظیم بازار با اشاره به تاکید رئیس‌جمهور مبنی بر ایجاد ثبات در بازار کالاهای اساسی، از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و دادگستری و همچنین سازمان بسیج خواست تا برای بازرسی گسترده در سطح کشور اقدامات لازم را انجام دهند.
به گزارش ایلنا، بازار از نظر کالاهای اساسی محمد مخبر روز چهارشنبه در نوزدهمین جلسه ستاد تنظیم بازار که وزیران کشور، صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دادگستری و همچنین سخنگوی دولت حضور داشتند، با اشاره به تاکید رئیس‌جمهور مبنی بر ایجاد ثبات در بازار کالاهای اساسی، از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و دادگستری و همچنین سازمان بسیج خواست تا برای بازرسی گسترده در سطح کشور اقدامات لازم را انجام دهند.
در همین زمینه، مقرر شد بازرسین بازار از نظر کالاهای اساسی درج برچسب قیمت مصرف‌کننده در مغازه‌ها و خرده‌فروشی‌ها بر مبنای حاشیه سود قانونی را تحت نظارت بیشتر قرار دهند. علاوه براین اطلاع‌رسانی و آموزش مردم توسط رسانه‌ها در خصوص درج قیمت تولیدکننده بر روی کالاها تشدید شود.
وزارت جهاد کشاورزی نیز گزارشی از توزیع هوشمند گوشت و برنج ارائه و مقرر شد ضمن افزایش تعداد پلتفرم‌های ارائه اینترنتی، سطح توزیع در راستای تنظیم بازار و کاهش قیمت‌ها گسترش پیدا کند.
در این جلسه با توجه به تاثیر برخی از محصولات پتروشیمی بر روی کالاهای مختلف در بازار، گزارشی از وضعیت برخی محصولات دارای کمبود ارائه و در نهایت مقرر شد با توجه به ظرفیت تولید خالی مجتمع‌های پتروشیمی نسبت به الزام تامین حداکثری نیاز صنایع پایین‌دستی از طریق تولید یا در صورت عدم امکان تولید و ارائه دلایل موجه، از طریق واردات و عرضه به قیمت تلفیقی اقدام شود.
وزارت راه و شهرسازی نیز گزارشی از طرح هوشمندسازی حمل و نقل بار برون‌شهری و اقدامات راهبردی انجام شده به منظور تحقق حمل و نقل هوشمند بار برون‌شهری و حذف بارنامه‌های فیزیکی ارائه کرد و تأکید شد با ایجاد زیرساخت‌ها و پلتفرم‌های لازم برنامه‌ریزی برای حمل بار جاده‌ای کشور به صورت هوشمند و اینترنتی انجام شود.
در این جلسه، همچنین پیرو بازدید معاون اول رئیس‌جمهور از میدان عرضه گوشت و مرغ بهمن، مسائل و مشکلات این بازار مطرح و با حضور نمایندگان شهرداری، دامپزشکی و سایر دستگاه‌های ذیربط برای آنها راه‌حل‌هایی ارائه شد.
کاهش قیمت کالاهای اساسی در بازار
دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی گفت: با توجه به رکود بازار دوباره شاهد کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی برخی اقلام روغن بازار از نظر کالاهای اساسی خوراکی در کشور هستیم.
به گزارش صدای بورس،قاسمعلی حسنی دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با اشاره به ثبات و کاهش قیمت برخی کالاهای اساسی گفت: پیش از این قیمت هر بسته پنیر معمولی ۴۰۰ گرمی ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسید که در روزهای اخیر این مبلغ به ۳۶ هزار تومان کاهش یافته است.
وی افزود: انتظار می‌رود با کاهش قیمت پنیر سایر اقلام لبنی نیز روند کاهشی به خود بگیرد.
حسنی بیان کرد: اکنون قیمت مصوب هر کیلوگرم شکر بسته‌بندی ۲۳ هزار تومان است که شرکت‌های بسته‌بندی هر بسته ۹۰۰ گرمی را به قیمت ۲۰ هزار و ۵۰۰ تا ۲۱ هزار تومان به فروش می‌رسانند.
وی اضافه کرد: البته واردکنندگان شکر خام برای رقابت با یکدیگر و تحویل کالای چند ماه آینده هر کیلوگرم از این محصول را ۱۰۰۰ تومان زیر قیمت به شرکت‌های فرآوری و بسته‌بندی ارائه می‌دهند.
بیشتر بخوانید :خشکبار چقدر گران شد؟
دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی بیان کرد: با توجه به رکود بازار دوباره شاهد کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی برخی اقلام روغن خوراکی در کشور هستیم.
به گزارش بازار، حسنی درباره وضعیت بازار برنج گفت: با توجه به ادامه فصل برداشت برنج و روند واردات و رکود بازار، قیمت برنج همچنان ثابت باقی مانده و نه تنها افزایش قیمتی در این محصول نداشته‌ایم، بلکه ممکن است در روزهای اخیر قیمت این محصول دوباره کاهش یابد.
جزئیات گرانی کالاهای اساسی در بازار جهانی+ جدول
در پی جنگ اوکراین قیمت محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی افزایش قابل ملاحظه ای داشته است و با توجه به چشم انداز تداوم جنگ و همچنین خشکسالی در کشور بازار از نظر کالاهای اساسی اتخاذ اقداماتی برای تامین امنیت غذایی مردم ضرورری به نظر می رسد.
به گزارش سرویس ایران وجهان صبح قزوین ؛در حالی که تداوم روند خشکسالی و تغییرات شرایط اقلیمی وضعیت تولید و عرضه محصولات استراتژیک کشاورزی را تحت تاثیر قرار داده و باعث شده بود، قیمت‌ها در بازارهای جهانی شیب افزایشی داشته باشند، وقوع جنگ در اوکراین این روند را به شکل چشمگیری تشدید کرد و قیمت‌ها را تا حد قابل ملاحظه ای افزایش داد.
بر اساس آمار و بازار از نظر کالاهای اساسی ارقامی که سیدجواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی در برنامه تلویزیونی صف اول ارائه کرد، عامل خشکسالی که سال قبل باعث کاهش تولید گندم در ایران شده بود، در سال جاری نیز ادامه می‌یابد و علاوه بر آن، تبعات بحران اوکراین هم، بطور مستقیم و غیر مستقیم بر بازار نهادها و کالاهای اساسی کشورمان اثرگذار خواهد بود.
کشورهای مختلف، چه مصرف کنندگان این محصولات و چه صادر کنندگان آن، راهکارهایی برای مقابله با تبعات فعلی و بلندمدت این شرایط اتخاذ کرده اند که ذخیره سازی، افزایش تولید و محدودیت مصرف عمده‌ترین محورهای آنهاست.
در ایران نیز که طبق اعلام وزیر جهاد کشاورزی، علاوه بر عوامل فوق، با مشکل قاچاق و خروج کالاهای اساسی از کشور نیز مواجه است، راهکارهایی برای مدیریت بازار و حراست از امنیت غذایی کشور تدوین شده که افزایش تولید با بکار گرفتن روش‌های حمایتی بازار از نظر کالاهای اساسی بیشتر، از مهمترین آنهاست.
ضمن اینکه برای مقابله با قاچاق و کاهش جذابیت این کالاها برای صادرکنندگان غیرقانونی نیز اقداماتی از جمله هدفمند کردن یارانه‌ها در نظر گرفته شده است.
وزیر جهادکشاورزی تصریح کرد که در تامین کالاهای اساسی کمبودی وجود ندارد و دولت، حفظ امنیت غذایی را وظیفه خود می‌داند.
واکنش مردم به افزایش قیمت ۹ قلم کالای اساسی/ اکثر محصولات گران شده‌اند؟
به گزارش تجارت‌نیوز، حداکثر قیمت ۹ قلم کالای اساسی شامل «شیرخام»، «شیرنایلونی»، «شیر پاستوریزه»، «ماست دبه‌ای»، «پنیر UF نسبتاً چرب»، «روغن مایع آفتاب‌گردان»، «روغن مایع ۸۱۰ گرمی سرخ‌کردنی» از سوی اتاق اصناف ایران اعلام شد.
پس از سیاست دولت مبنی بر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و آغاز مرحله جدید آزادسازی یارانه‌ها، قیمت کالاهای اساسی مشمول افزایش قیمت شد. ازجمله این کالاها می‌توان به مرغ، تخم مرغ، روغن و لبنیات اشاره کرد.
فقط قیمت کالاهای اساسی افزایش یافت؟
در حالی که مسئولان دولت اعلام کردند هیچ کالای دیگری مشمول افزایش قیمت نمی‌شود، حالا اکثر مخاطبان تجارت‌نیوز از بالارفتن نرخ سایر محصولات طی روزهای اخیر خبر می‌دهند. نظر بیشتر آنها این است که نمی‌توان مجوز افزایش قیمت کالاهای اساسی و محصولات پایه را داد، اما انتظار داشت که قیمت محصولات وابسته بدون تغییر باقی بماند.
در این بین حتی گروهی از مخاطبان می‌گویند حاضرند که یارانه را به روال قبل بگیرند و حتی یارانه نقدی آنها حذف شود، اما قیمت‌ها ثابت بمانند. این گروه از مخاطبان بیشتر به آثار تورمی یارانه نقدی تاکید دارند. در ادامه بخشی از نظرات مخاطبان را در واکنش به انتشار گزارش «اعلام نرخ حداکثری ۹قلم کالای اساسی» را می‌خوانید.
«فکر کردید مردم توی زمان عصر حجر زندگی می‌کنند که اعلام می‌کنید فقط ماکارونی، لبنیات، روغن، تخم مرغ و مرغ گرون می‌شه؟ پس بقیه مواد غذایی که با این مواد درست می‌شند چی؟ لطفاً پاسخ بدید، مردم دیگه خسته شدن.».
«فقط این‌ها گران نشده که! تمام وسایل وابسته بهشون هم گران می‌شود. چرا این کار رو می‌کنند؟».
«خیلی متاسفم برای تصمیم‌گیرندگان این کشور که فکر می‌کنند فقط چند تا قلم جنس رو گرون کردند. به این فکر نکردن کالاهای وابسته به شیر، تخم مرغ، لبنیات و روغن چندین برابر گرون‌تر شده. با این‌ها چکار باید بکنیم؟ همین الان شیر و لبنیات از سفره‌ها حذف شده.».
«آرد، روغن، تخم مرغ، لبنیات و گوشت مرغ و قرمز پایه و اساس تمام مواد غذایی کشور است. یعنی بیسکوئیت، کیک، سوسیس، کالباس، انواع سس سفید و قرمز بازار از نظر کالاهای اساسی و همه و همه گرون می‌شه. حتی چیپس هم گرون می‌شه. من موندم مسئولین مردم رو چی فرض کردند!».
«حداقل فقط اگه روغن گرون می‌شد می‌تونستیم چیزای دیگه رو راحت بخریم ولی الان خیلی سخت شده.».
«خودشون سوبل به مردم می‌ندازند بعد می‌گند با گران‌فروشان برخورد جدی خواهد شد!».
یارانه یا ثبات قیمت؟
«والا من راضی بودم همین یارانه و معیشتی رو هم قطع کنن یه مبلغی هم دستی بدم ولی دوباره گرونی نشه. الان فقط مرغ و تخم مرغ و روغن و … نیست. خیلی چیزای دیگه هم کشیده بالا».
«از وقتی من یادمه هیچی پایین نیومده. روز به روز قیمت‌ها می‌ره بالا. خدا خودش رحم کنه. بیچاره ما مردم ایران چه سختی‌هایی رو توی این چند سال کشیدیم.».
«دارم دق می‌کنم از بالارفتن یهویی مرغ و تخم مرغ. موندم چی بدم بچه‌هام بخورند؟».
دیدگاه شما