چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟

از آنجایی که در آن تاریخ صورت مالی ۹ ماهه شرکت منتشر شده است, بنابراین برای محاسبه سود هر سهم(EPS) 12 ماهه گذشته بایستی به ۹ ماهه ۱۳۹۷ و ۳ ماهه چهارم(فصل زمستان) سال ۱۳۹۶ شرکت مراجعه کرد. همان‌طور که پیش از این نیز رؤیت شد پتروشیمی زاگرس در دوره ۹ ماهه ۱۳۹۷ سود هر سهم ۱۳۹۳۴ ریالی را محقق کرده است. بر طبق محاسبات ذیل نیز سود هر سهم فصل زمستان ۱۳۹۶ شرکت نیز معادل ۳۵۶۶ ریال بوده است.

آموزش سریع شناسایی سهام ارزشمند در 5 دقیقه !

دغدغه بسیاری از سهامداران و علاقه مندان به بورس، شناسایی سهام ارزشمند برای خرید در بازار بورس است. برای شناسایی سهام خوب در بورس راه های مختلفی وجود دارد که در ادامه سعی می کنیم این راه هارا به طور کامل برای شما توضیح دهیم.اگر دنبال جواب سوال چه سهامی را در بورس بخریم ؟ هستید حتما تا انتهای این آموزش همراه ما باشید.

نحوه ورود به بورس

اگر برایتان سوال است که نحوه ورود به بورس چگونه بوده و در بازار بورس چگونه سهام بخریم، باید بدانید که برای شروع سرمایه گذاری در بورس باید ابتدا در سامانه "سجام" ثبت نام کنید. بعد از ثبت نام در سامانه سجام باید از کارگزاری کد بورسی دریافت کنید. بعذ از طی مراحل بالا می توانید به راحتی در بورس سرمایه گذاری کنید.چگونه در بورس سهام بخریم؟با مراجعه به پنل کارگزاری کاریزما میتونین به راحتی اقدام به خرید و فروش کنید.

شرکت های موجود در بورس

قبل از اینکه نحوه شناسایی بهترین سهام برای خرید در بورس را بفهمیم لازم است بدانیم که چه شرکت هایی در بورس بوده و قابل معامله هستند. تعداد شرکت های حاضر در بورس بیش از 700 شرکت است که هر روزهم به تعداد آن اضافه می شود. شرکت های حاضر در بورس از تمام صنایع کشور بوده و از کوچک ترین تا بزرگ ترین شرکت های کشور را شامل می شوند.

برای مشاهده لیست شرکتهای بورسی و اطلاعات شرکتهای بورسی به سایت رفته tsetms و به قسمت دیده بان بازار مراجعه کنید. راه دوم نیز رفتن به سایت fipiran و مراجعه به قسمت بازار است.

هم چنین برای مشاوره سهام و شناسایی روش های سرمایه گذاری با کارشناسان کاریزما در ارتباط باشید.

چگونه سهام ارزشمند بازار بورس را شناسایی کنیم؟

شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که سیگنال خرید و فروش سهام در بورس چگونه صادر می شود؟ در ادامه همراه ما باشید با انواع روش های تحلیل و شناسایی سهام.

برای شناسایی بهترین سهام بورس باید با انواع تحلیل و راه های تجزیه سهام بورسی آشنا باشیم.

روش های تحلیل سهام شرکت ها

به طور کلی در بازار بورس برای اینکه بدانیم در بورس چه سهامی بخریم 2 راه تحلیل وجود دارد: تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی. البته راه های دیگری هم برای تحلیل در بازار بورس وجود دارند که به دلیل کاربردی تر بودن 2 راه فوق از ذکر آن ها صرف نظر کردیم. در ادامه همراه ما باشید با توضیحات روش‌های تحلیل سهام شرکت‌ها

تحلیل بنیادی

در تحلیل فاندامنتال یا همان بنیادی، برای انتخاب بهترین سهام برای خرید به روش بنیادی از پارامترهایی نظیر چشم ‌انداز صنعت، سودآوری، وضعيت نقدينگی، ميزان بدهی ‌ها، نسبت قيمت به سود هر سهم، درصد سهام شناور آزاد، نقد شوندگی، سياست تقسيم سود و تركيب سهامداران شركت استفاده می شود. طبق اصول این تحلیل، برای اینکه بدانیم چه سهامی بخریم باید به ارزش ذاتی يک سهم با توجه شرايط كنونی و آتی شرکت، وضعيت اقتصاد كلان، جايگاه صنعت در اقتصاد آن كشور و روند اطلاعات مالی شركت قابل محاسبه و ارزیابی خواهد بود. در نهایت با توجه به سودآوری و اطلاعاتی که در صورت های مالی شرکت ها در اختیار فعالان بازار سرمایه قرار می گیرد، بهترین شرکت انتخاب‌ شده و سهام آن شرکت خریداری می گردد.

این مقاله را حتما بخوانید: تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل تکنیکال

در روش تحلیل تکنیکال، برای انتخاب بهترین سهام برای خرید به روش تکنیکال تحلیل گران با بررسی روند نوسانات قیمت یک سهم در گذشته، سعی در پیش ‌بینی قیمت آن در آینده دارند. بنابراین تحلیل تکنیکال به ‌عنوان ابزاری در دست سرمایه ‌گذاران است تا قوی ‌ترین احتمال را با استفاده از اندیکاتورهای پرکاربرد در بورس، اسیلاتورها و ابزارهای گوناگون پیش‌ بینی نمایند.

البته این نکته را به خاطر داشته باشید که در این روش، صحبت از احتمالات است. یعنی نمی توانیم به طور قطع پیش بینی کنیم که چه سهمی بخریم و حتما سهام مورد نظر در آینده با رشد مواجه خواهد شد. چند فرضیه مهم در این تحلیل وجود دارد، چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ که می تواند به ما در انتخاب سهام ارزشمند کمک کند. از جمله:

تاریخ تکرار می شود

همه چیز در قیمت لحاظ شده است.

قیمت ها در قالب روند ها حرکت می کنند.

پس با این تفاسیر باید بگوییم دسترسی به اطلاعات گذشته شرکتی که سهام خود را در بازار بورس عرضه نموده است، می تواند به ما در انتخاب سهام ارزشمند کمک نماید.

انواع ارزش سهام

برای پاسخ به این سوال که ارزشمندترین سهم‌های بورس کدامند؟ باید بدانیم که در بازار بورس ارزش های متفاوتی برای هربرگه سهم تعریف می شود. در ادامه انواع ارزش هربرگه سهم را به طور کامل توضیح خواهیم داد:

ارزش دفتری هر سهم

ارزش دفتری بیانگر خالص سرمایه صاحبان سهم است. اگر در صورت مالی، دارایی هارا منهای بدهی ها کنیم، عدد باقی مانده حقوق صاحبان سهم است.اگر حقوق صاحبان سهم را تقسیم بر تعداد برگه سهم شرکت کنیم، ارزش دفتری هربرگه سهم بدست می آید.

با ارزش‌ترین شرکت‌ها بر مبنای ارزش حقوق صاحبان سهام شرکت هایی هستند که بیشترین خالص حقوق صاحبان سهام را داشته باشند.

ارزش اسمی هر سهم

ارزش اسمی نشان دهنده ارزش اولیه هربرگه سهم است که به طور معمول در بازار سرمایه این ارزش 100 تومان در نظر گرفته می شود. ارزش اسمی هر سهم در افزایش سرمایه ها و معاملات حق تقدم سهام کاربرد دارد. هم چنین برای محاسبه تعداد سهم هرشرکت، سرمایه شرکت را تقسیم بر ارزش اسمی هر سهم می کنیم.

ارزش ذاتی هر سهم

به ارزش واقعی یک سهم که براساس دارایی های شرکت بدست می آید، ارزش ذاتی می گویند. برای بدست آوردن ارزش ذاتی یک سهم، باید تمام دارایی های شرکت را ارزش گذاری کرده و بدهی های شرکت را از آن کم کنیم و درآخر هم تقسیم بر تعداد برگه سهم شرکت کنیم.

تفاوت عمده ارزش ذاتی و ارزش دفتری، در ارزش دارایی های شرکت است. به طور معمول در صورت های مالی، دارایی ها با بهای تمام شده ذکر می شوند که برای محاسبه ارزش دفتری به کار می رود. اما برای محاسبه ارزش ذاتی باید دارایی های شرکت به قیمت روز ارزش گذاری شوند.

مثلا فرض کنید که شرکت الف یک زمین را در سال 1380 به قیمت 1 میلیون تومان خرید کرده است. در صورت های مالی سال 1401، زمین فوق همچنان 1 میلیون تومان ثبت شده است.(مگر اینکه شرکت تجدید ارزیابی زمین را انجام داده باشد).

اما برای محاسبه ارزش ذاتی سهم باید زمین فوق را به قیمت روز ارزش گذاری کنیم که قطعا عددی بیشتر از 1 میلیون تومان خواهد بود.

به دلیل پیچیدگی زیاد دارایی های شرکت های بورسی، محاسبه ارزش ذاتی آن ها کاری بسیار دشوار است. از این روش بیشتر برای شرکت های سرمایه گذاری که بخش اعظمی از دارایی های آن ها سهام است،استفاده می شود.

با ارزش‌ترین شرکت‌ها بر مبنای ارزش روز دارائی ها شرکت هایی هستند که ارزش فعلی و محاسبه شده دارایی های آن ها بیشتر باشد.

ارزش بازار هر سهم

ارزش بازار هرسهم، عبارت است از تقسیم ارزش بازار بر تعداد برگه سهم که به طور معمول قیمت معامله روی تابلو هر سهم می باشد.

با ارزش‌ترین شرکت‌ها بر اساس ارزش بازار شرکت هایی هستند که حاصلضرب قیمت هربرگه سهم در تعداد برگه سهم های آن بیشتر باشد.

چگونه بهترین سهام برای خرید را شناسایی کنیم؟

حالا که با انواع تحلیل و مفاهیم اولیه ارزش هر سهم آشنا شدیم، وقت آن است که نحوه شناسایی سهام ارزشمند در بورس برای خرید را ذکر کنیم. مهم ترین نکته این است که هیچ کدام از روش ها و تحلیل ها به تنهایی نمی توانند ارزشمندی یک سهم را تضمین کنند. پس همواره باید بدانیم که هر روش ریسک ها و مزایای خودش را دارد و بهره بردن از چندروش که پوشش دهنده ریسک های هم دیگر باشند بهترین روش شناسایی بهترین سهم برای خرید است. حالا شاید برای سهامداران تازه وارد تر این سوال مطرح شود که چگونه سهام مناسب را تشخیص دهیم؟ و چگونه سهام مناسب را تشخیص دهیم؟ در پاسخ باید گفت که روش های مختلفی برای تشخیص سهام های مستعد رشد وجود دارد که در ادامه سعی میکنیم به هر کدام از آن اشاره داشته باشیم تا شما عزیزان هم به سادگی نحوه شناسایی سهام ارزشمند در بورس را یاد بگیرید.

نسبت P/E

از پرکاربردترین نسبت ‌ها در بین نسبت‌ های مالی، نسبت قیمت بر سود سهام است که ارزش بازار یک سهم را نمایان می کند. P بیانگر قیمت سهم (price) و E بیانگر سود سهم که همان EPS است. در واقع هر اندازه میزان این نسبت پایین ‌تر باشد، نشان از پایین بودن ارزش ذاتی سهم در مقابل سودآوری شرکت دارد و این نشان دهنده این است که در آینده قیمت سهام افزایشی خواهد بود.

به طور معمول برای پی بردن به اینکه پی بر ای سهمی خوب است یا نه، این نسبت را در هر صنعت با سهم های هم گروهی آن مقایسه می کنیم. به عنوان مثال شاید p/e 6 برای سهمی در صنعت سیمان مناسب باشد اما همین نسبت برای سهمی در صنعت فولاد زیاد مناسب نباشد. پس نسبت p/e باید برای یک شرکت با شرکت های هم گروهی خود مقایسه شود.

نسبت پی بر ای یک پارامتر خلاصه برای یافتن این مورد است که سهام ارزشمند را به کمک EPS و P/E در بورس پیدا کنیم. هرچه نسبت پی برای پایین تر باشد آن سهم ارزنده تر است.

قابلیت نقدشوندگی بالا

از مواردی که در شناسایی بهترین سهام برای خرید در بورس باید به آن توجه بسیار زیادی داشته باشید، قابلیت نقدشوندگی آن سهام است، به بیان ساده یعنی هر زمان که دارنده سهم بخواهد سهام خود را به فروش برساند، به راحتی قادر به انجام این کار باشد. نقدشوندگی یک سهم معیارهای مختلفی برای سنجش دارد. ارزش و حجم معاملات روزانه، سهامداران عمده و بازارگردان ها، روون بودن معاملات و گیرنکردن در صف های خرید و فروش و. از پارامترهای سنجش نقدشوندگی یک سهم هستند. هر اندازه تعداد خرید و فروش روزانه یک سهم بیشتر باشد و حجم بالاتری از سهام مورد معامله قرار گیرد، قابلیت نقدشوندگی آن سهم هم به مراتب بالاتر خواهد بود.

نسبت P/B

همانطور که در بالا گفتیم، یکی از انواع ارزش ها در بازار بورس ارزش دفتری هربرگه سهم است. باتوجه به این ارزش، نسبت p/b تعریف می شود. این نسبت حاصل تقسیم قیمت هربرگه سهم به ارزش دفتری هر برگه سهم است. این نسبت دربردارنده این موضوع است که ارزش دفتری یک سهم در برابر جریان بازار چگونه است.

سود تقسیمی بالا

یکی از پارامترهای مهم تصمیم گیری سود تقسیمی در هر شرکت است. برخی سرمایه گذاران که دید بلندمدت تری در بازار سرمایه دارند به این پارامتر بهای بالایی می دهند. هرچه نسبت سود تقسیمی به سود نقدی بالاتر باشد، یعنی شرکت بخش بزرگتری از سود خودرا بین سهامداران تقسیم می کند. پس تقسیم سود یکی از روش های پیشنهاد خرید سهام است.

تابلو خوانی در بورس

بعد از تحلیل تکنیکال و بنیادی، تابلوخوانی را می توان مهم ترین ابزار تحلیل و پیشنهاد سهام در بورس دانست. در مبحث تابلو خوانی، شما با توجه به تغییرات حجم معاملات، تعداد خریدار و فروشنده حقیقی و حقوقی و حجم خرید و کد به کد حقوقی به حقیقی، به ‌عنوان مهم ‌ترین متغیرهای تابلو خوانی در کنار ارزیابی دیگر عواملی که در صفحه سایت هر نماد بورسی در اختیار شماست، در رابطه با ورود و خروج سهامداران و توجه به یک شرکت را مورد محاسبه قرار دهید و در نتیجه با تلفیق این مبحث با تحلیل تکنیکال و بنیادی درصد موفقیت خود در بازار بورس را افزایش خواهید داد.

صورت‌های مالی و فعالیت شرکت

چگونه یک سهام خوب انتخاب کنیم؟! بررسی صورت های مالی هرشرکت یکی دیگر از روش های خرید و فروش پرسود است.

بررسی تمامی ابعاد ترازنامه اعم از دارایی‌های جاری و غیرجاری و بدهی‌ها جاری و غیرجاری و حقوق مالکانه یا حقوق صاحبان سهام و مقایسه انها طی دوره ماهانه؛ سالانه و مقایسه ترازنامه حسابررسی شده طی دوره مالی ۵ و۱۰ ساله اخیر شرکت و دریافت نکات ضعف و قوت در ترازنامه.

در صورت‌های سود زیان اکثر افراد ملاک را بر سود هر سهم می‌گذارند که یک خطای خطرناک می‌باشد؛ چرا که باید در صورت‌های سود و زیان به عملیاتی و غیر عملیاتی بودن سود و درامد و هزینه ها نیز توجه شود و این صورت نیز باید بطور مداوم و طی بازه‌های ماهانه سالانه و بازه زمانی ۵ سال متوالی و ١٠ سال متوالی نسبت به دوره‌های قبل و بعد خود مقایسه گردد.

دیگر ویژگی های سهام ارزشمند در بورس

معیارهای بسیار دیگری برای تشخصی سهام ارزشمند در بورس وجود دارد مانند: شامل معلق بودن یا نبودن سهم، فیلترنویسی، شناوری سهم، طرح های توسعه شرکت، ریسک های تهدید کننده سهم و .

یکی دیگر از روش های شناسایی سهام ارزشمند در بورس مشاوره خرید سهام است. که باتوجه به نظر کارشناسان می توانید مشاوره سرمایه گذاری رایگان را تجربه کنید.

کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟

تمام روش های شناسایی و تحلیل سهام ارزشمند در بورس گفته شد تا به اینجا برسیم که چگونه سهام ارزشمند در بازار را شناسایی کنیم؟ برای اینکه فهمیم کدام سهام ارزش خریدن دارد باید ویژگی های آن را بسنجیم اما باید به خاطر داشته باشیم که یک سهم نمی تواند تمام ویژگی های مثبت را داشته باشد و برای پیداکردن سهام ارزشمند باید از خیر برخی ویژگی ها بگذریم.

اینکه سهام چی بخرم ، کاملا بستگی به معیار ها و افق دید سرمایه گذاری هر شخص دارد.

به عنوان مثال فرض کنید دنبال این هستیم که سهام ارزشمند را به کمک EPS و P/E در بورس پیدا کنیم و به دنبال بهترین سهام برای خرید بلند مدت مدت هستید، پس تحلیل بنیادی، نسبت p/e و تقسیم سود برای شما اهمیت بیشتری خواهد داشت.

یا فرض کنید شما دنبال بهترین سهام برای خرید کوتاه مدت هستید، احتمالا باید پارامترهای تحلیل تکنیکال، تابلو خوانی و نقدشوندگی برای شما اهمیت بیشتری داشته باشد.

EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earnings Per Share به معنی سود به ازای هر سهم است.

سود هر سهم برابر با نسبت سود خالص یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است.

EPS نشان می دهد که یک شرکت برای هر سهم از سهام خود چقدر سود کسب می کند و این یک معیار مناسب جهت بررسی سودآوری شرکت است. بدیهی است که شرکت های دارای EPS بالاتر توجه سرمایه گذاران را به خود جلب میکنند.

فرمول محاسبه EPS

میزان سود شرکت به ازای یک سهم (EPS) = درآمد کل / تعداد کل سهام شرکت.

EPS چیست

کاربردها

سود هر سهم (EPS) از مهمترین مؤلفه ها در تعیین قیمت سهم است که برای محاسبه نسبت قیمت به درآمد (P/E) از آن استفاده میشود؛ در محاسبه نسبت قیمت به درآمد E در P / E به EPS اشاره دارد.

نسبت قیمت به درآمد (P/E) یکی از نسبت های پرکاربرد در ارزشگذاری سهام شرکت هاست که از تقسیم قیمت کنونی هر سهم به عایدی یا درآمد به ازای هر سهم به دست می آید.

این نسبت توسط سرمایه گذاران و تحلیلگران برای تشخیص ارزش نسبی شرکت ها مورد استفاده قرار میگیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نسبت قیمت به درآمد (P/E) مقاله ی مربوط به این مفهوم را در سهمیو مطالعه نمایید.

EPS یکی از شاخص های مهمی است که می توانید برای انتخاب سهام استفاده کنید. سرمایه گذاران بازار سرمایه بر این اعتقادند پس از قیمت یک سهم، دومین معیار مهمی که می‌تواند در بررسی وضعیت یک سهم مورد توجه قرار بگیرد EPS آن است. اگر چه شرکت‌ها در بورس انواع روشها برای دستکاری و تغییر آن را در اختیار دارند اما هنوز این فاکتور یکی از معتبرترین معیارها برای ارزیابی قدرت یک سهم است.

چگونه به EPS یک نماد دسترسی پیدا کنیم ؟

در سایت سهمیو و یا سایت tsetmc در صفحه اطلاعات هر نماد قابل مشاهده است.

DPS مخفف عبارت Dividends Per Share به معنای سود تقسیم شده به ازای هر سهم است.

درواقع DPS، بخشی از سود شرکت است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود.

تصمیم گیری در خصوص تقسیم چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ قسمتی از سود شناسایی شده به سهامداران توسط هیات مدیره در مجمع انجام می شود.

آموزش گام به گام بورس اوراق بهادار (قسمت ۱۰۱) EPS را از کجا پیدا کنیم؟

در آموزش گام به گام بورس اوراق بهادار ، گام به گام همراه شما خواهیم بود و به اصلی‌ترین ابهامات ورود به بازار جذاب بورس پاسخ خواهیم داد.

EPS را از کجا پیدا کنیم؟

به گزارش صدای بورس ، سایت tsetmc.com یکی از سایت هایی است که مقدار EPS را برای هر نماد نشان می دهد. به شکل زیر نگاه کنید. این تصویر بخشی از اطلاعات یک نماد است که در این سایت نمایش داده می شود.

EPS را از کجا پیدا کنیم؟

علاوه بر این، EPS هر شرکت در صورت سود و زیاد آن نیز نمایش داده می شود. صورت های مالی شرکت ها را می توانید در سایت codal.ir پیدا کنید. در تصویر زیر بخشی از صورت مالی یک شرکت که شامل EPS است، نشان داده شده است.

جدول EPS

سود هر سهم در مدل TTM

همانطور که گفته شد از دی ماه سال ۹۶ به بعد مصوبه‌ای در سازمان بورس به تصویب رسید که طبق آن شرکت‌ها مجاز به انتشار گزارش‌های پیش‌بینی عملکرد خود نبودند و هرگونه آثار مالی احتمالی در عملیات شرکت را مجبور بودند در گزارش جداگانه‌ای تحت عنوان گزارش تفسیری مدیریت و یا در قالب شفاف‌سازی ارائه کنند.

بنابراین برای گزارش EPS در سایت TSETMC از روش دیگری به نام TTM که مخفف کلمه Trailing Twelve Months است، استفاده می‌شود. اما منظور از EPS به روش TTM چیست؟ بر طبق الزامات سازمان بورس، شرکت‌های بورسی ملزم هستند تا در هر دوره سه ماهه صورت‌های مالی خود را گزارش نمایند.

برای درک بهتر این روش فرض کنید شرکتی در سال ۹۸، ۷۰ میلیون تومان سود ساخته است و سود سه ماه اول سال ۹۸ این شرکت ۲۰ میلیون تومان بوده است، حالا فرض کنید بعد از گذشت سه ماه از سال ۹۹ این شرکت ۳۰ میلیون تومان سود بسازد این ۳۰ میلیون تومان جایگزین سود برآورده شده در سه ماه اول سال ۹۸ (یعنی همان ۲۰ میلیون تومان می‌گردد) و مجموع سود سه ماه اول سال ۹۹ (۳۰ میلیون تومان) به اضافه ۹ ماه آخر سال ۹۸ (۵۰ میلیون تومان که از کسر کردن سود سه ماه اول ۹۸ از کل سود سال ۹۸ بدست آمده) که می‌شود عدد ۸۰ میلیون تومان برابر با سود ۱۲ ماهه آن شرکت تا سومین ماه سال ۹۹ است. بعد از تقسیم این عدد بر تعداد سهام شرکت EPS بدست می‌آید که به این روش محاسبه سود TTM گفته می‌شود.

مدل TTM چیست؟

بورس اوراق بهادار در ایران از سال ۱۳۴۶ با تعداد معدودی از شرکت شروع به کار کرد و به تدریج توسعه یافت اما با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و پس از آن آغاز جنگ تحمیلی در ایران تا سال ۱۳۶۸ هیچ فعالیتی نداشت و با پایان یافتن جنگ به تدریج با شروع فعالیت‌های عمرانی بورس نیز فعالیت خود را از سر گرفت و با افزایش تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس رونق گرفت. تا قبل از سال ۱۳۸۴ و تصویب قانون جدید اوراق بهادار در مجلس معاملات به شکل سنتی و حضور معامله گران اصلی بازار بورس در تالار شیشه‌ای خیابان حافظ انجام می‌گرفت. ولی پس از تصویب قانون مزبور و ورود الکترونیک در بورس ماهیت اطلاعات موجود در سایت نیز تغییرات عمده‌ای پیدا کرد و یکی از خدمات اصلی اطلاعات موجود در سایت TSETMC به عنوان مرجع اصلی معاملات بازار بورس بوده است. یکی از اطلاعات اصلی موجود در این سایت، سود هر سهم یک شرکت(EPS) و نسبت قیمت به درآمد(P/E) برای هر سهم بوده است که به شدت مورد توجه معامله گران بوده است. در این مقاله به این قسمت مهم و حیاتی و تغییرات به وقوع پیوسته در آن و توضیح مدل TTM می‌پردازیم.

★ سود هر سهم یا EPS چیست

همان‌طور که استحضار دارید یکی از انواع صورت‌های مالی شرکت‌ها، صورت سود و زیان است. در واقع صورت سود و زیان نمایانگر عملکرد یک شرکت در طی یک دوره زمانی است که محصول نهایی آن سود( زیان) خالص است. در تصویر زیر یک نمونه از صورت سود و زیان شرکت پتروشیمی زاگرس را مشاهده می‌فرمایید.

مدل TTM چیست؟

همان‌طور که می‌بینید سود خالص پس از کسر مالیات در دوره ۹ ماهه سال ۱۳۹۷ معادل ۳۳۴۴۲ میلیارد ریال بوده است. سود هر سهم نمایانگر عملکرد یک شرکت بورسی است که از تقسیم سود خالص پس از کسر مالیات به تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. از آنجایی که تعداد سهام شرکت پتروشیمی زاگرس ۲٫۴ میلیارد سهم است سود هر سهم آن ۱۳۹۳۴ ریال خواهد بود.

۳۳۴۴۲۲۰۳۰۰۰۰۰۰ / ۲۴۰۰۰۰۰۰۰۰ = ۱۳۹۳۴

حال که با مفهوم EPS آشنا شدید بایستی به این نکته توجه داشته باشید که تمامی معامله گران به دنبال برآورد سود هر سهم سال آینده یک شرکت هستند تا در صورتی که احتمال افزایش سود هر سهم وجود داشته باشد اقدام به خرید سهام این شرکت‌ها نمایند و تحلیلگران بنیادی با استناد به مجموعه‌ای از داده‌های اقتصادی و پیش‌بینی آینده شرکت‌ها, سود هر سهم سال‌های آتی شرکت‌ها را برآورد می‌کنند. اهمیت این موضوع باعث شده است که در صفحه هر نماد بورسی اطلاعاتی در مورد سود هر سهم(EPS) آن شرکت درج گردد.

★ نسبت قیمت به درآمد هر سهم یا P/E چیست؟

این نسبت همان‌طور که از نام آن پیداست از تقسیم قیمت جاری( اصطلاحاً به آن قیمت تابلوی سهم می‌گویند) سهم بر سود هر سهم به دست می‌آید.لازم به ذکر است که در تمام دنیا استفاده از نسبت قیمت به درآمد هر سهم رایج است و به نوعی جزو ابزار رایج نزد تمامی معامله گران است. عموماً معامله گران از نسبت قیمت به درآمد هر سهم(Price/Earnings) میانگین بازار در محاسبه ارزش ذاتی شرکت‌ها استفاده می‌کنند. هم‌چنین در بازار بورس ایران نیز استفاده از این نسبت به عنوان ابزار رایج تحلیلگران بنیادی یاد می‌شود و همواره در کنار برآورد دقیق سود هر سهم به عنوان اصلی‌ترین فاکتور, تلاش می‌کنند تا با تخمین دقیق نسبت P/E بتوانند دقیق‌ترین برآورد را از ارزش ذاتی شرکت‌ها داشته باشند. توجه داشته باشید که رایج‌ترین شیوه ارزش‌گذاری در بین تحلیلگران بنیادی از رابطه زیر به دست می‌آید:

سود هر سهم برآوردی * قیمت به درآمد هر سهم برآوردی = ارزش ذاتی سهم

بنابراین همان‌طور که از متون فوق برداشت می‌شود نسبت P/E نیز به عنوان یکی دیگر از متغیرهای اثرگذار مطرح است. حال که با مفهوم و اهمیت جایگاه تحلیلی EPS و P/E نزد تحلیلگران آشنا شدید به روند تغییرات این دو می‌پردازیم.

★ سود هر سهم در مدل TTM

قبل از بهمن ۱۳۹۶ سازمان بورس شرکت‌های بورسی را ملزم کرده بود تا گزارش پیش‌بینی عملکرد خود را منتشر نمایند. به همین دلیل شرکت‌های بورسی و فرابورسی در چندین مرحله این گزارش را منتشر می‌کردند. در گام اول یک ماه مانده به شروع دوره مالی جدید پیش‌بینی از عملکرد سال مالی بعد خود منتشر می‌کردند و پس از آن متناسب با هر گزارش میان‌دوره‌ای گزارش پیش‌بینی خود را بازنشر می‌کردند و بسته به شرایط سود هر سهم پیش‌بینی خود را افزایش( تعدیل مثبت ) و یا کاهش( تعدیل منفی) می‌دادند و با هر تغییر در گزارش پیش‌بینی شرکت‌ها، در صورتی که تغییر بااهمیت بیش از ۲۰ درصدی انجام می‌شد نماد را بسته و بدون محدودیت نوسان بازگشایی می‌شد و در نتیجه عموماً تغییرات سنگینی را شاهد می‌بودیم. این موضوع در حالی که سادگی محاسبات را برای سرمایه‌گذاران در پی داشت اما به دلیل اینکه دیدگاه شرکت در آن دخیل بود و چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ بعضاً ممکن بود شرکتی با نیت خاصی گزارش خود را تغییر دهد موجب گمراهی سرمایه‌گذاران را فراهم می‌آورد.

توجه فرمایید تا زمانی که قانون انتشار گزارش پیش‌بینی برای شرکت‌ها پابرجا بود آخرین سود هر سهم پیش‌بینی گزارش‌شده از سوی شرکت مبنای EPS گزارش‌شده سازمان بورس قرار می‌گرفت. اما از بهمن‌ماه ۱۳۹۶ مصوبه‌ای نزد سازمان بورس تصویب شد که پیرو آن شرکت‌ها از آن تاریخ به بعد مجاز به انتشار گزارش‌های پیش‌بینی عملکرد خود نبودند و هرگونه آثار مالی احتمالی در عملیات شرکت را مجبور بودند در گزارش جداگانه‌ای تحت عنوان گزارش تفسیری مدیریت و یا در قالب شفاف‌سازی ارائه کنند. بنابراین چون در این حالت از EPS پیش‌بینی‌شده خبری نبود، مجبور شدند که از مبنای دیگری جهت گزارش EPS در سایت TSETMC استفاده کنند. یکی از فرمت‌های جهانی گزارش EPS روشی تحت عنوان Trailing Twelve Months(دوازده ماهه گذشته) یا به اختصار TTM بوده است. اما منظور از EPS به روش TTM چیست؟ بر طبق الزامات سازمان بورس، شرکت‌های بورسی ملزم هستند تا در هر دوره سه ماهه صورت‌های مالی خود را گزارش نمایند. بنابراین می‌توان به سود هر سهم دوره‌های سه ماهه شرکت‌ها دسترسی پیدا کرد. مدل TTM چنین بیان می‌کند که شرکت‌ها را می‌توان بر اساس EPS دوازده ماه گذشته آن(۴ دوره سه ماهه) ارزیابی کرد. برای مثال تصویر زیر مربوط به صفحه سایت بورس برای شرکت پتروشیمی زاگرس با نماد زاگرس است که در تاریخ ۵ فروردین ماه ۱۳۹۸ گرفته شده است.

EPS به روش TTM

از آنجایی که در آن تاریخ صورت مالی ۹ ماهه شرکت منتشر شده چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ است, بنابراین برای محاسبه سود هر سهم(EPS) 12 ماهه گذشته بایستی به ۹ ماهه ۱۳۹۷ و ۳ ماهه چهارم(فصل زمستان) سال ۱۳۹۶ شرکت مراجعه کرد. همان‌طور که پیش از این نیز رؤیت شد پتروشیمی زاگرس در دوره ۹ ماهه ۱۳۹۷ سود هر سهم ۱۳۹۳۴ ریالی را محقق کرده است. بر طبق محاسبات ذیل نیز سود هر سهم فصل زمستان ۱۳۹۶ شرکت نیز معادل ۳۵۶۶ ریال بوده است.

سود هر سهم ۱۲ ماهه ۱۳۹۶ : ۸۱۲۴ ریال

سود هر سهم ۹ ماهه ۱۳۹۶: ۴۵۵۸ ریال

سود هر سهم ۳ ماهه چهارم سال ۱۳۹۶:

۸۱۲۴ – ۴۵۵۸ = ۳۵۶۶

سود هر سهم ۹ ماهه ۱۳۹۷ : ۱۳۹۳۴ ریال

سود هر سهم به روش TTM

۱۳۹۳۴ + ۳۵۶۶ = ۱۷۵۰۰

همان‌طور که مشاهده می‌فرمایید سود هر سهم گزارش‌شده در سایت بورس اوراق بهادار ۱۷۵۰۰ ریال گزارش شده است. این رویه برای تمامی شرکت‌ها انجام می‌شود.

★ نسبت p/e هر سهم به روش TTM

حال که شیوه برآورد سود هر سهم به روش TTM را فراگرفتید، به توضیح نسبت قیمت به درآمد هر سهم در این روش می‌پردازیم. همان‌طور که پیش از این نیز مطرح شد نسبت P/E از تقسیم قیمت جاری سهم به سود هر سهم به دست می‌آید. تا قبل از اجرایی شدن مدل TTM از سود هر سهم پیش‌بینی‌شده که شرکت‌ها ارائه می‌دادند استفاده می‌شد. اما با اجرایی شدن مدل TTM از سود به‌دست‌آمده ناشی از روش مزبور, استفاده می‌شود. در مثال ما, قیمت پتروشیمی زاگرس ۶۱۱۹۰ ریال بوده است. ازآنجایی‌که سود هر سهم به روش جدید ۱۷۵۰۰ ریال به دست آمده است نسبت P/E در تاریخ ۵ فروردین ۱۳۹۸ برای پتروشیمی زاگرس برابر ۳٫۴۹ می‌شود:

قیمت جاری سهم پتروشیمی زاگرس : ۶۱۱۹۰ ریال

سود هر سهم به روش TTM : 17500 ریال

نسبت قیمت به درآمد هر سهم پتروشیمی زاگرس:

۶۱۱۹۰ / ۱۷۵۰۰ = ۳٫۴۹

✖ نکات مهمی که باید در رابطه با مدل TTM بدانید

① یکی از مزیت‌های مدل TTM این است که به ما مقدار سود هر سهم را با فرض عدم‌تغییر شرایط در آینده نشان می‌دهد. در نتیجه اگر شرایط بهتری رقم بخورد قطعاً سود هر سهم در روش TTM افزایش پیدا خواهد کرد و این موضوع نمایانگر پتانسیل‌های صعود در آینده خواهد بود. همان‌طور که گفتیم این روش مجموع سودهای هر سهم چهار دوره سه ماهه گذشته سهم را نشان می‌دهد. بنابراین اگر در دوره سه ماهه اخیر عملکرد شرکت بهبود پیدا کند مقدار EPS گزارش‌شده افزایش پیدا خواهد کرد.

② این روش برای شرکت‌هایی که روند سودسازی آن‌ها با نوسان زیادی همراه است کارا نیست. برای مثال شرکتی مانند سایپا که در برهه‌ای سود هر سهم محدود و در برهه‌ای دیگر زیان می‌سازد قطعاً این روش کارایی خود را از دست می‌دهد.

③ این روش برای شرکت‌هایی که با دگرگونی بزرگی در فعالیتشان روبه‌رو می‌شوند، کارایی خود را از دست می‌دهد. برای مثال شرکت صنعتی دریایی ایران با نماد خصدرا تا سال‌های متمادی زیانده بوده است. اما با تغییرات بنیادی که در شرکت رخ داد، این شرکت در سال ۱۳۹۵ سودآور شد. اگر این روش در آن سال نیز حکم‌فرما بود نمی‌توانست اطلاعات تحلیلی مناسبی را به سرمایه‌گذاران مخابره کند.