بوم مدل کسب و کار؛ اجزای ۹ گانه، ۳ مثال کاربردی و دانلود رایگان قالب نمونه
بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas) یا BMC ابزاری مدیریتی است که به کارآفرینان و مدیران کمک میکند تا بتوانند مدل ذهنی کسب و کار خود را به صورت شفاف طراحی و توصیف کنند و برای استراتژی بازاریابی دیجیتال خود از آن کمک بگیرند. در این مقاله شما را با اجزای ۹ گانه، نحوه استفاده و ۳ مثال کاربردی بوم مدل کسب و کار آشنا کرده و در ادامه یک قالب نمونه با دانلود رایگان نیز در اختیار علاقهمندان مدیریت کسبوکار قرار دادهایم.
بوم مدل کسب و کار یا مدل BMC یک مدل بازنمایی گرافیکی از تعدادی متغیر است که ارزشهای یک سازمان را نشان میدهد. بوم مدل کسب و کار میتواند به عنوان یک ابزار استراتژی برای توسعه یک سازمان تازه تاسیس به کار رود. علاوه بر این این بوم وضعیت کسب و کار موجود را نیز تحلیل میکند.
بوم مدل کسب و کار توسط الکساندر اوستروالدر مشاور سیستم مدیریت اطلاعات سوئیس و پروفسور Yves Pgneur توسعه داده شد. آنها 9 دسته را برای بوم مدل کسب و کار تعریف کردند که آنها را بلوکهای ساختاری نام گذاری کردند.
رویکرد سنتی مدل کسبوکار
بیشتر استارت آپها و شرکتهای تازه تاسیسی که شکست میخورند به این دلیل است که کارآفرینان تمام اعتقاد خود را برای محصولی که سازمان را برای ایجاد آن تاسیس کردهاند میگذارند. آنها در وفاداری خود به آن محصول یا خدمات نتوانستند به طور کامل به الگوی کسبوکار خود عمل کنند. معمولا مدل کسب و کار یک مدل کاملا مناسب است که در صنعت متداول است یا یک ادغام تصادفی از سیستمها و فرایندها میباشد که در لحظه برای رسیدن به هدف اصلی که میتواند فروض محصولات یا خدمات باشد ایجاد شده است.
سرمایه گذاریهای جدید موفق با اولین ایده خود به بازار نمیروند، در عوض محصول یا خدمات آنها قبل از رسیدن به نسخه نهایی چندین تکرار را پشت سر گذاشته است. به همین ترتیب سازمانها اگر قبل از تصمیمگیری درمورد یک مدل خاص، چندین مدل تجاری را در نظر بگیرند پایدارتر هستند.
قبل از شروع
میتوانید چیزهای زیادی از رقابت و رقیبان خود بیاموزید، برخی از رقبا را انتخاب کنید و مدلهای تجاری آنها را ترسیم کنید. با این اطلاعات به دید عمیقی درمورد آنچه مشتریان میخواهند و آنچه را که آنها مایل به پرداخت هزینه برای آن هستند دست یابید. در اینصورت شما تصویری واضحتر از چگونگی پاسخگویی به نیاز مشتریان در کل صنعت خود خواهید داشت. و همچنین اطلاعات حیاتی راجعبه چگونگی ایجاد مشاغل دیگر، حتی مشاغل بسیار موفق خواهید داشت و فضای خاص خود را در بازار کشف خواهید کرد.
- یک تیم درست متشکل از 3 تا 5 نفر را جمعآوری کنید.
- یک تکه بزرگ از فضای دیوار اتاق را اختصاص دهید.
- بوم را روی یک کاغذ بزرگ چاپ کنید و روی دیوار قرار دهید.
- تعداد زیادی یادداشت و نشانگر چسبی آماده داشته باشید.
- 45 تا 60 دقیقه آرام و بدون دردسر خود را به آن اختصاص دهید.
نحوه استفاده از بوم مدل کسب و کار
بوم مدل کسب و کار یک زبان مشترک برای توصیف، تجسم، ارزیابی و تغییر مدلهای تجاری است. این بوم منطق چگونگی ایجاد، ارائه و ضبط ارزش سازمان را توصیف میکند.
سطح بالا
با نقشهبرداری از مشاغل در سطح بالا شروع کنید و تنها به مهمترین و حیاتیترین جنبههای مدل کسب و کار بپردازید.
بلوکهایی ایجاد کنید و آنها را به هم پیوند دهید. به این ترتیب که هر گزاره ارزش نیازمند یک بخش مشتری و یک جریان درآمد است.
نکته: اگر چندین بخش مشتری دارید بهتر است برای هر بخش رنگی را انتخاب و از آن استفاده کنید. به این ترتیب به راحتی میبینید که آیا برای هر بخش یک گزاره ارزش و یک جریان درآمد وجود دارد یا خیر.
وضعیت فعلی
ایدههای یک وضعیت در آینده را با ایدههای فعلی مخلوط نکنید و از ادغام بخشهای مختلف با یکدیگر بپرهیزید.
نکته: اگر برای یک سازمان بزرگ کار میکنید ممکن است گزارههای ارزش و مدلهای تجاری متنوعی را پیدا کنید. در این حالت از بخشهای مختلف بخواهید که مدلهای تجاری خود را ترسیم کنند. بعد از آن میتوانید آنها را با هم مقایسه کنید.
اگر هر بخش مشتری به یک پیشنهاد ارزش و جریان درآمد مرتبط است یک قدم به عقب بردارید. اطمینان حاصل کنید که همه چیز در سمت چپ بوم برای حمایت از سمت چپ بوم فراهم شده است، موارد اضافی میتواند حذف شود.
عملکرد مدل کسب و کار خود را برای هر یک از سوالات زیر (از 0= بد تا 10= عالی) رتبهبندی کنید:
- هزینههای تعویض چقدر باعث جلوگیری از پیشرفت مشتریان شما میشود؟
- مدل کسب و کار شما تا چه میزان قابل مقیاس است؟
- آیا مدل کسب و کار شما درآمدهای مکرر ایجاد میکند؟
- آیا قبل از هزینه کردن به کسب درآمد میرسید؟
- چه مقدار از کار را دیگران میتوانند انجام دهند؟
- آیا مدل کسب و کار شما از رقابت داخلی محافظت میکند؟
- مدل کسب و کار شما براساس چه ساختار هزینهای بنا شده است؟
پس از آن
از بوم مدل کسب و کار خود عکس بگیرید، از این طریق میتوانید به راحتی آن را با تیم یا همکاران خود به اشتراک بگذارید.
از اعضای تیم بخواهید که درباره مدل کسب و کار با دیگران بحث و گفتگو کنند.
اعضای تیم باعث میشوند تا به طور فعال به دنبال یک یا دو نقطه کور باشید.
معیارهای طراحی را فیلتر کنید.
فرضیات خود را آزمایش کنید.
اجزای ۹ گانه
بوم مدل کسب و کار، فرآیندها و فعالیتهای داخلی یک کسبوکار را به ۹ دسته جداگانه طبقهبندی میکند که هریک نماینگر یک بلوک در ایجاد محصول یا خدمات است. این دستهبندیها چهار جنبه اصلی یک کسبوکار را نشان میدهند که شامل: مشتریان، پیشنهادات، زیرساختها و همچنین ابزار دوام مالی است.
این ۹ دسته در زیر توضیح داده شده است:
۱. شرکای اصلی
هم برای سازمانهای تازه تاسیس یا استارت آپها و هم برای سازمانهای موجود ممکن است ایجاد اتحاد میان شرکا اهمیت داشته باشد. به عنوان این موضوع در هنگام مبارزه با رقبا، ترکیب دانش و تخصص اهمیت دارد.
اطلاعات ضروری با دانش قبلی درمورد اینکه کدام شرکا ممکن است یک رابطه ارزشمند را تشکیل دهند بدست میآید.
۲. فعالیتهای اصلی
با داشتن دانش کافی از فعالیتهای اصلی یک شرکت درک خوبی از گزاره ارزش آن شرکت بدست میآید. این مسئله تنها مربوط به تولید نیست بلکه به یک رویکرد حل مسئله، شبکهسازی، کیفیت محصول و خدمات نیز مربوط میباشد.
هنگامی که یک شرکت میداند ارزش افزود برای مشتری چیست ممکن است بتواند رابطه بهتری با مشتریان موجود برقرار کند و این برای رقابت و همچنین دریافت مشتریان جدید مفید است.
۳. منابع مهم
منابع به معنای نیازهایی است که یک شرکت دارد تا بتواند کار خود را اجرایی کند. منابع را میتوان به عنوان منابع فیزیکی، فکری یا معنوی، مالی و انسانی طبقهبندی کرد. منابع فیزیکی ممکن است داراییها و تجهیزات تجاری یک شرکت باشد. منابع معنوی یا فکری شامل دانش، برندها و حق ثبت اختراع شرکت را شامل میشوند. منابع مالی به جریان وجود و منابع درآمد مرتبط است و در نهایت منابع انسانی شامل کارکنان یک شرکت یا سازمان میشود.
۴. گزارههای ارزش
گزاره ارزش مربوط به هسته حق یک شرکت است که نیاز مشتریان را برآورده میکند.
چگونه یک سازمان از رقبای خود متمایز میشود؟ این تمایز از یک سو برروی کمیتهایی نظیر قیمت، خدمات، سرعت و شرایط تحویل تمرکز دارد و از طرف دیگر بر کیفیت که شامل طراحی، وضعیت برند و تجربه و رضایت مشتری میباشد متمرکز است.
۵.ارتباط با مشتری
تعامل با مشتریان یک امر ضروری است. هرچه مشتریان بیشتر باشند تقسیم مشتریان به گروههای هدف مختلف از اهمیت بیشتری برخوردار است. هر گروه از مشتریان نیازهای خاصی دارند. سازمان با پیشبینی نیاز مشتری میتواند برروی مشتریان مختلف سرمایهگذاری کند. خدمات خوب، روابط خوب و پایدار با مشتری را در آینده تضمین میکند.
۶. کانالها و راههای ارتباطی
یک سازمان با کانالهای ارتباطی توزیع و فروش سروکار دارد. این مسئله تنها به ارتباط با مشتری و نحوه برقرار ارتباط یک سازمان با مشتریان مربوط نیست. بلکه محل خرید و تحویل محصول یا خدمات ارائه شده، عناصر تعیینکننده در این امر هستند. کانال ارتباطی با مشتریان پنج مرحله مختلف دارد که شامل: آگاهی از محصول، خرید، تحویل، ارزیابی و رضایت بعد از فروش است. برای استفاده بهتر از کانالهای ارتباطی و دستیابی هرچه بیشتر به مشتری توصیه میشود که کانالهای آفلاین (مغازهها) را با کانالهای آنلاین (فروشگاههای اینترنتی) ترکیب کنید.
۷. تقسیمبندی مشتری
از آنجایی که سازمانها غالبا خدمات بیشتری را برای بیش از یک گروه مشتری ارائه میدهند منطقی است که آنها را به بخشهای مشتری تقسیم کنیم. با مشخص کردن نیازهای هر گروه خاص میتوان محصولات و خدمات را بهتر و در جهت رفع نیازهای مشتری ارائه داد. این کار منجر به رضایت بیشتر مشتری خواهد شد که به نوبه خوب به یک ارزش پیشنهادی خوب کمک میکند.
۸. ساختار هزینه
یک سازمان با دستیابی به بینش درست درمورد ساختار هزینه میداند که حداقل گردش مالی برای کسب سود چقدر است. ساختار هزینه مواردی نظیر اقتصاد مقیاس، هزینههای ثابت و متغیر و مزایای سود را در نظر میگیرد. زمانی که مشخص میشود که سرمایهگذاری بیشتری باید برای داشتن درآمد بیشتر اعمال شود هزینهها تعدیل میشوند. در چنین شرایطی یک سازمان غالبا برای حذف تعدادی از منابع اصلی تصمیمگیری میکند.
۹. جریان درآمد
علاوه بر ساختار هزینه، جریان درآمد نیز بینشی روشن از مدل درآمد یک سازمان را ارائه میدهد. به عنوان مثال، یک سازمان برای ایجاد سود سالانه به چه تعداد مشتری نیاز دارد؟ چقدر درآمد نیاز به یک دست شدن دارد؟
جریان درآمد محرک هزینه است. علاوه بر درآمد حاصل از فروش کالاها، هزینه اشتراک، درآمد اجاره نامه، مجوز، حمایت مالی و تبلیغات نیز میتواند یک گزینه تاثیرگذار باشد.
قدرت جلسات طوفان فکری
همه اعضای تیم مدیریت میتوانند کمکهای خوبی به بوم مدل کسب و کار ارائه دهند. اعضای گروه میتوانند با استفاده از بوم مدلهای تجاری روی کاغذهای بزرگ از جلسات طوفان فکری با یکدیگر لذت ببرند به مقولههای مهم بیاندیشند و نظرات خود را ابراز کنند. این ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت کار یک تصویر خوب و عینی از سازمان ایجاد میکند و ایدههای جدید را میتواند فورا مورد بحث قرار دهد و به توسعه شرکت کمک کند.
دانلود رایگان نمونه قالب بوم مدل کسبوکار
برای دانلود نمونه بوم مدل کسبوکار روی لینک زیر کلیک کنید
مثالهای بوم مدل کسب و کار
۱.گوگل
اولین چیزی که شما باید درباره مدل کسب و کار گوگل بدانید چند بعدی بودن آن است. این بدان معنی است که گوگل دو مشتری متمایز ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت اما مرتبط با هم را جمع میکند.
درمورد گوگل، مشتریان آن کاربران جستجوگر و تبلیغکنندگان آن هستند. این بستر فقط مورد توجه تبلیغکنندگان است زیرا کاربران جستجوگر در آن حضور دارند. در مقابل، کاربران جستجوگر قادر نخواهند بود از این بستر به صورت رایگان استفاده کنند.
بوم مدل کسب و کار برای گوگل به صورت زیر نشان داده شده است:
ما در نمودار گوگل میتوانیم موارد زیر را ببینیم:
- گوگل از بخش مشتری تبلیغکننده پول میگیرد که تبلیغات آنها در نتایج جستجو یا در صفحات وب ظاهر شود.
- این پول یک پیشنهاد رایگان به دو بخش مشتری دیگر میدهد: کاربران جستجوگر و صاحبان محتوا.
- مدل کسب و کار گوگل دارای یک عنصر شبکه است. یعنی هرچه تبلیغات بیشتری برای جستجوگرهای وب نمایش داده شود، تبلیغکننده بیشتری جذب میکند و هرچه تبلیغکننده بیشتری جذب کند صاحبان محتوای بیشتری جذب میکند.
منابع کلیدی گوگل، بستر جستجوی این پلتفرم است. فعالیتهای کلیدی استراتژیکی که گوگل باید انجام دهد، مدیریت پلتفرم موجود از جمله زیرساختهای آن است.
شرکای اصلی گوگل به طور آشکارا صاحبان محتوا هستند که بخش عمدهای از درآمد گوگل از آنها ایجاد میشود. همچنین سازندگان تجهیزات اصلی نیز از جمله شرکای گوگل میباشند. این سازندگان تجهیزات اصلی شرکتهایی هستند که گوشیهای موبایل را تولید میکنند و به صورت رایگان اندرویدی را که سیستم عامل گوگل را پشتیبانی میکند در اختیار مشتریان قرار میدهند. در عوض هنگامی که کاربران این گوشیها به طور پیش فرض اینترنت را جستجو میکنند از موتور جستجوی گوگل استفاده میکنند، بنابراین کاربران بیشتری را وارد اکوسیستم میکنند و حتی درآمد بیشتری نیز بدست میآورند.
۲.اسکایپ
در بوم مدل کسب و کار اسکایپ میتوان دو گزاره ارزش کلیدی را دید:
- امکان برقرار تماس از طریق اینترنت، مثل تماس ویدیویی به صورت رایگان.
- امکان برقراری تماس ارزان از طریق تلفن.
اسکایپ یک مدل کسب و کار فریمیوم را اجرا میکند. به این معنی که اکثر کاربران اسکایپ (بخش مشتری رایگان کاربران) از این سرویس به صورت رایگان برای برقرار تماس از طریق اینترنت استفاده میکنند و فقط 10 درصد از کاربران سرویس پیش پرداخت را ثبت میکنند. ما از طریق بلوک ایجاد ارتباط با مشتری میتوانیم بفهمیم که مشتریان به طور معمول به خود کمک میکنند تا با اسکایپ ارتباط برقرار کنند و به طور معمول این کار را از طریق وبسایت پشتیبانی انجام میدهند.
کانالهایی که اسکایپ برای دستیابی به مشتریان خود با عنوان Skype.com استفاده میکند وبسایت هدست است.
با نگاهی به مشارکتهای کلیدی، فعالیتهای مهم و منابع اصلی در کنار هم، نکته اصلی که باید به آن توجه کنیم این است که اسکایپ قادر به پشتیبانی از مدل کسب و کار خود برای ارائه تماسهای ارزان و رایگان میباشد زیرا نیازی نیست شبکه مخابراتی خود را مانند تامینکننده مخابرات سنتی حفظ کند. اسکایپ به هیچ وجه به جز نرمافزارهای پشتیبان تهیه شده و سرورهای میزبان استفاده از حسابها، به زیرساختهای زیادی احتیاج ندارد.
۳.ژیلت (Gillette)
بوم مدل کسب و کار برای ژیلت به صورت زیر است:
بوم مدل تجاری ژیلت مبتنی بر الگوی مدل کسب و کار «طعمه و قلاب» است. این مدل با یک پیشنهاد اولیه جذاب، ارزان و یا حتی رایگان مشخص میشود که خریدهای آینده محصولات و خدمات مرتبط را تشویق میکند. با استفاده از این مدل کسب و کار، اغلب طعمه با ضرر ارائه میشود، سپس با قلاب صید میشود.
درمورد ژیلت، یک دسته تیغ ارزان قیمت طعمه را تشکیل میدهد و ادامه خرید تیغها همان قلاب است. این مدل کسب و کار در مشاغل SaaS (نرمافزار به عنوان سرویس) بسیار محبوب است. به طوری که معمولا یک ماه اول سرویس به صورت رایگان ارائه میشود و سپس منجر به اشتراک ماهیانه میشود.
درمورد ژیلت، تمام درآمد تنها توسط یک بخش مشتری حاصل میشود، اما بخش عمدهای از درآمد حاصل از جابجایی های مکرر تیغ هستند و فقط درآمد جزئی از خرید دستگیرههای آن حاصل میشود.
انواع ساختار سازمانی و فواید و معایب آنها
سازمانها مانند کشتیهای موجود در دریا، برای پیمایش در آبهایی که بعضاً دچار طوفان میشوند و رسیدن به مقصد را سخت میکنند، به طراحی ساختار، سلسله مراتب و فرآیندهای مشخصی نیاز دارند. کشتیهای مختلفی برای پاسخگویی به نیازهای گوناگون وجود دارند اما برای اطمینان از اینکه کشتیها با حداکثر ایمنی و کارآیی حرکت کنند، نیاز به یک زنجیره فرماندهی مشخص و سیاستهای دقیق و اجرایی دارند. کشتیها مصداقی از سازمانهایی هستند که برای رسیدن به اهداف خود نیاز به سیاستها و سلسله مراتب شفاف و مؤثر دارند. با درک چگونگی پیاده سازی انواع ساختار سازمانی و نحوه پشتیبانی این ساختارها از سازمانها با استفاده ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت از چالشها و فوایدشان، میتوان تصمیم گرفت که کدام یک برای کسب و کار مربوطه جهت کارآیی بیشتر، قدرت رقابتی، سودآوری و موارد دیگر مناسب است؛ با غزال همراه باشید.
انواع ساختار سازمانی
- مکانیکی: ساختارهای اداری بسیار متمرکز، تخصصی و رسمی با پارامترهای سختگیرانه برای کنترل، نقشها و فرآیندها
- ارگانیک: یعنی ساختارهای غیرمتمرکز با حداقل تخصص و تأکید بر عملکرد و قابلیتها به جای نقشها و عملکردهای تجویز شده
انواع ساختار سازمانی مکانیکی
از مشاغل کوچک گرفته تا سازمانهای بزرگ جهانی، شرکتها در سرتاسر جهان معمولاً به چهار نوع ساختار سازمانی مختلف در مدل مکانیکی اعتماد میکنند که به شرح زیر هستند:
ساختارهای وظیفهای (Functional Structures)
به ساختارهایی گفته میشود که در آن اعضای تیم براساس مجموعه مهارتهای مشترک، تخصصها، پاسخگوییها و اهدافشان در گروههای مخنلف دسته بندی میشوند. ارتباط و تصمیم گیری با همجواری فیزیکی و به اشتراک گذاری ابزار و اطلاعات بهبود مییابد. نمونههایی از ساختار عملکردی شامل فناوری اطلاعات (IT) و سازمانهای مبتنی بر امور حسابداری است.
ساختارهای بخشی (Divisional Structures)
- جغرافیایی: به عنوان مثال، تیمها محصولات مشابه با سفارشی سازی محلی برای بازارهای مختلف تولید میکنند.
- مبتنی بر محصول: به عنوان مثال، بخشهای مختلف همه در یک محصول خاص در یک خط تولید گسترده تر تمرکز میکنند) هستند.
ساختارهای ماتریسی (Matrix Structures)
ساختارهای عملکردی را با ساختارهای تقسیم شده در یک آرایش شبکهای مانند توابع عمودی (به عنوان مثال، نقشها و عناوین سازمانی) را با تقسیمات افقی ترکیب میکند (به عنوان مثال، مدیران خطوط تولید). یک سازمان ماتریسی تصمیم گیری را غیرمتمرکز میکند و با افزایش همکاری همزمان عملکرد متقابلی برای افزایش بهره وری کلی و تشویق رویکردهای نوآورانه در حل مسئله، استقلال را افزایش میدهد.
ساختارهای ترکیبی (Hybrid Structures)
مشابه ساختارهای ماتریسی هستند اما به نفع یک ترتیب سلسله مراتبی که فعالیتهای تجاری میتوانند اهداف کارکردی یا تقسیم بندی را داشته باشند، تنظیم میشود. این رویکرد محبوب امکان حفظ اشتراک دادهها و منابع را با حفظ تخصصهای خاص فراهم میکند.
انواع ساختار سازمانی ارگانیک
در حالی که این چهار ساختار سازمانی بزرگ ممکن است رایجترین مدلها باشند اما شرکتها در سراسر جهان از چهار نوع ساختار سازمانی دیگری نیز استفاده میکنند که ماهیت ارگانیکتری دارند:
ساختارهای فرآیندی (Process Structures)
رویهها و سیاستهای آنها به دنبال بهینه سازی فعالیتهای تجاری انجام شده از طریق ردیابی نحوه تعامل هر یک از فعالیتهای مختلف تجاری با دیگران در سلسله مراتب و همچنین نحوه انجام هر فرآیند خاص است. این قابلیت سازگاری و انعطاف پذیری را برای تأمین تقاضای متغیر و شرایط بازار بهبود میبخشد.
ساختارهای دایرهای (Circular Structures)
سلسله مراتبی هستند اما به جای یک آرایش نردبان مستقیم یا هرمی، کارمندان و رهبران سطح بالا را در مرکز و حلقههای داخلی یک دایره و کارکنان سطح پایین را در حلقههای بیرونی قرار میدهند. این ساختار برای تشویق انتشار اطلاعات و الهام گرفتن از مرکز و اجازه دادن به بخشهای مختلف به عنوان اجزای یک کل واحد، در نظر گرفته میگیرد.
ساختارهای مسطح (Flat Structures)
با رویکردی ارگانیک و دقیقتر از سلسله مراتب سنتی دور میشوند. در عوض، این ساختار تلاش میکند تا با محدود کردن سطح مدیریت، فاصلۀ بین عملکردها و نقشها را به حداقل برساند. در ساختارهای مسطح، مدیران و کارکنان اجرایی بیش از اینکه نظارتی داشته باشند، نقش مشارکتی و همکاری نزدیک با اعضای تیم و مدیران پروژه را بر عهده دارند.
ساختارهای شبکه (Network Structures)
در مقایسه با همتایان خود کمی متفاوت است زیرا معمولاً وقتی سازمانی همکاری میکند و منابع را با سازمان دیگری به اشتراک میگذارد، از این ساختار استفاده میشود. این میتواند به شکل دو شرکتی که با هم کار میکنند یا یک سازمان بزرگ با چندین بخش مستقر در مکانهای مختلف و با رهبری و روشهای خاص خود باشد. ساختارهای شبکه مشابه ساختارهای بخشی هستند اما ممکن است به جای خطوط تولید یا آمارهای جمعیتی هدف، فعالیتها و نقشهای تجاری خود را براساس خدمات برون سپاری شده اختصاص دهند.
فواید و معایب انواع ساختار سازمانی
اگرچه هیچ نوع ساختار درستی برای ایجاد یک تجارت موفق وجود ندارد اما اگر هر کسب و کاری بخواهند با کارآیی بیشتری کار کنند، انتظار پاسخگویی داشته باشند و به طور مؤثر رقابت کنند، به یک ساختار سازمانی نیاز دارند. انتخاب ساختار سازمانی مناسب با شناخت جوانب مثبت و منفی هر نمودار سازمان و چگونگی تأثیر آنها بر فعالیتهای تجاری یک شرکت آغاز میشود. به همین دلیل، در زیر به مزایا و معایب انواع ساختار سازمانی اشاره میکنیم:
اهداف و وظایف انبارها در تجارت الکترونیک
تقسیم کار و رشد جمعیت نیاز استفاده از فرآورده های دیگران را به وجود آورده است و این خود زمینه پیدایش سازمان های بزرگ گردیده که در این نظام های پیچیده فنی اجتماعی، انبار به عنوان واسطه موجبات گردش کالا از تولید به مصرف را امکان پذیر می سازد.
انبار می تواند در عرضه به موقع محصول، جریان عادی تولید، ثبات قیمت محصول، تعمیر و نگهداری ماشین ها و. نقش مهمی را ایفا نماید به طوری که نقش آن در تجارت غیر قابل انکار است. ارزش ریالی موجودی های انبار در صنایع مختلف متفاوت است و عوامل مختلفی در میزان نگهداری موجودی انبار واحدهای صنعتی–تجاری موثرند مثل روش تولید، دوره تولید، میزان بکارگیری ماشین آلات، نوع محصول ساخته شده، بازار مصرف، نوع مواد اولیه مورد احتیاج، نوسانات ارزی و قیمت در بازارهای جهانی، وضعیت واحد صنعتی در کل صنعت کشور و جهان و سیستم های تدارکاتی و سفارشات واحدهای تولیدی و. اما انبار به دلایل متفاوتی برای موسسات و مراکز تجاری–صنعتی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد که اهم آن ها عبارتند از:
- ارزش بالای سرمایه در گردش شرکت که به صورت کالا در انبار نگهداری می شود گاهاً تا 60 درصد سرمایه در گردش شرکت (سازمان) به حساب می آید.
- ارتباط مداوم و تنگاتنگ بخش انبار با بخش هایی نظیر تولید به تعمیر و نگهداری و امکان ایجاد وقفه در تولید به علت تامین نشدن نیازمندی ها از سوی انبار.
- ارتباط نزدیک انبار با بخش برنامه ریزی مواد باید به نحوی باشد که ضربه های حاصله در اثر کمبود محصول یا مواد را خنثی نماید و حکم ضربه گیر را در سازمان داشته باشد.
انبارها را از دو جهت می توان مورد بررسی قرارداد:
- از لحاظ فیزیکی نظیر محل انبار، نوع قفسه بندی ها، محل کالاها در انبار، نور، ایمنی و وسایل حفاظت کالاها و وسایل حمل ونقل و.
- سیستم اطلاعاتی انبار که به طرح و گردش فرم ها به نحوی که اطلاعات به بخش های مختلف کارخانه با موسسه به موقع و به مقدار لازم برسد و به کنترل های لازم در رابطه با کالاها بحث می نماید.
تعریف انبار
امروزه انبار دیگر حالت یک محفظه را ندارد بلکه عملیات آن زمانی کافی و رضایت بخش است که از دو جهت اطلاعاتی و فیزیکی مورد توجه قرار بگیرد. به طور کلی انبار محل و فضایی است که یک یا چند نوع کالای بازرگانی–صنعتی یا مواد اولیه یا فرآورده های مختلف در آن نگهداری می شود.
با این تعریف می توان گفت: "انبار محل و فضایی است که در آن مواد اولیه برای ساخت محصولات، کالای نیمه ساخته (کالای در جریان ساخت)، محصول ساخته شده، مواد و لوازم مصرفی، قطعات یدکی ماشین آلات، ابزار آلات و اجناس اسقاط نگهداری می شود آن هم بر اساس سیستم صحیح طبقه بندی." اجرای سیستم صحیح طبقه بندی مستلزم یاری گرفتن از یک نرم افزار انبارداری است. نرم افزار تحت وب انبار آنلاین این امکان را در اختیار شما قرار می دهد تا شما تعداد بی نهایت از کالای خود را در دسته های مختلف و به صورت استاندارد طبقه بندی کنید.
اهداف و وظایف انبارها:
هدف از تشکیل و ایجاد انبارها چه در سازمان های دولتی و چه بخش خصوصی، تامین و نگهداری کالاهای مورد نیاز سازمان های دولتی و اداری عبارت است از کلیه فعالیت های مربوط به تهیه و نگهداری و تحویل مواد و اقلام سازمان در زمان مناسب. مدیریت انبارداری نیز برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی، هدایت و کنترل عملیات انبارداری است.
وظایف انبارها:
- برنامه ریزی و مراقبت جهت حفظ مقدار موجودی هر یک از اقلام کالاهای مورد نیاز سازمان در حد مطلوب خود.
- همکاری و مساعدت در خرید و تامین و تهیه کالاها و کنترل و دریافت کالاهای خریداری شده.
- نگهداری کالا در انبار به نحو صحیح و تسریع درامر تحویل با رعایت مقررات و دستورالعمل های سازمان.
اجرای وظایف فوق مطابق با اصول و ضوابط صحیح انبارداری، موجبات تسریع در انجام امور سازمان، تولید بی وقفه و مرغوب، صرفه جویی و کاهش هزینه های تولید را موجب شده و بنیه مالی شرکت (سازمان) را تقویت می نماید.
گرچه کهولت مقررات و عدم تطابق آن ها با دنیای صنعتی امروز موجبات کندی کار را فراهم می نماید ولی در پی اصلاح و نوسازی آن با بهره گیری از تکنولوژی روز مانند استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای نوین انبارداری همانند انبار آنلاین همواره باید تلاش نمود.
انواع انبارها:
- انبارهای پوشیده: که از تمام اطراف بسته است و دارای سقف و وسایل ایمنی کامل می باشد.
- انبارهای سر پوشیده: این انبار دارای سقف بوده ولی چهار طرف آن باز است و فاقد حفاظ جانبی است. این نوع انبارها کالاها را فقط از باران و آفتاب حفظ می نماید.
- انبارهای باز یا محوطه: این انبار به صورت محوطه بوده و جهت نگهداری ماشین آلات و لوازم سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.
انبارها را از نظر نوع موادی که در آن نگهداری می شود می توان به چهار دسته کلی، یا بیشتر تقسیم نمود؛ مثل انبار قطعات، انبار مواد اولیه، انبار محصول، انبار ضایعات و. از ترکیب چند انبار باهم نیز مخزن به وجود می آید.
انبارها از لحاظ کالاهایی که در آنها نگهداری می شود به انبار کالاهایی معمولی، قابل اشتعال یا انفجار، فاسد شدنی، شیمیایی و سموم و انبار مواد غله ای تقسیم می شود.
از لحاظ چگونگی و ماهیت به انبار های گمرکی و ترانزیتی، انبار های توزیع محلی یا ناحیه ای و انبار های کارخانه های صنعتی تقسیم می شود و ممکن است دسته بندی های دیگری را نیز از انبار ها به عمل آورد ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت که در زمره سایر روش ها می توان آنها را بررسی نمود.
انواع موجودی های انبارها:
- مواد اولیه: برای ساخت محصولات که به مواد خام مشهور است. البته مواد اولیه ممکن است مواد خام و طبیعی نباشد بلکه محصول ساخته شده در یک کارخانه ممکن است ماده اولیه کارخانه دیگر باشد مثل نخ که محصول نهایی نخ ریسی است اما ماده اولیه پارچه بافی است و پارچه میز خود ماده اولیه کارخانجات و لباس دوزی ها است.
- کالای نیمه ساخته شده (کالای در جریان ساخت): که شامل بهای ناقص دستمزد و مواد و هزینه های سر بار ساخت می باشد.
- کالای ساخته شده: کالاهای آماده برای فروش با توزیعی هستند که ممکن است تهیه شده یا ساخته شده باشند.
- اجناس خریداری شده جهت فروش: که در موسسات تجاری و توزیع کننده این نوع موجودی بیشتر به چشم می خورد.
- مواد و لوازم مصرفی: که در تولید غیر مستقیم موثرند مثل گریس، روغن، ملزومات و غیره.
- قطعات یدکی ماشین آلات: که جهت تعمیر ماشین آلات و دستگاه ها به کار می روند.
- ابزار آلات: که ابزار کارگاه ها برای تولید محصول می باشد.
- اجناس اسقاطی: اجناسی هستند که مستهلک شده و غیر قابل استفاده اند و یا به مزایده گذاشته می شوند یا مورد تعمیر مجدد قرار می گیرند.
موجودی های مذکور باید در انبارها با نظم و طبقه بندی و جاگذاری و کدگذاری مناسبی قرار بگیرند؛ شما در انبار آنلاین می توانید فایل کالای طبقه بندی شده خود را در فرمت اکسل و یا از طریق دستگاه بارکدخوان به داخل نرم افزار وارد کنید، همچنین برنامه تحت وب انبار آنلاین این امکان را به شما می دهد تا به صورت دستی برای کالای خود بارکد و یا کد مشخص تعریف کنید.
سیستم انبارداری و مزیت های آن
سیستم مجموعه ای از اجزاء و عناصر است که با هم دارای ارتباط متقابلی می باشند و هر سیستمی برآیندی غیر از برآیند حاصل جمع برآیندهای اجزاء خود دارد و غالباً دارای هدف است. وجود این کلیت جدا با ویژگی های خاص خود در امور انبارداری مزایای زیادی را عاید ما می سازد که اهم این مزایا عبارتند از:
- شناسایی کالاهای موجود در انبار به نحوی آسان تر و دسترسی راحت تر به کالاها به خصوص در موسسات با حجم موجودی های زیاد و متنوع
- تشکیل فایل های اطلاعات دقیق تر در بخش های مختلف، تسریع در امر ارسال آمار و اطلاعات و تصمیم گیری های مدیریت.
- دادن اطلاعات دقیق و صحیح به سایر بخش های موسسه و ارتباط سیستماتیک و منظم اطلاعات میان آن ها.
- رفع اشکال ناشی از اتکاء سیستم و موسسه یه افراد معین در صورتی که فرد جدیدی مسئولیت انجام بخشی از مسئولیت های سیستم را بر عهده گیرد در اسرع وقت از چهارچوب فعالیت ها و روابط سیستم اطلاع حاصل می نماید.
- ایجاد اطمینان خاطر در مدیریت و مسئولین بخش ها در صورت وجود سیستم منظم و تصمیم گیری بجا و به موقع متکی بر اطلاعات صحیح و کافی.
- ایجاد کنترل های دقیق در سیستم از طریق کنترل دائمی و ادواری موجودی های انبار و بررسی و رفع مغایرات احتمالی.
- کاهش هزینه های مصرف بدون مواد با سهل انگاری در مصرف و حفظ مواد، رفت و آمد های زاید و پیش بینی های غلط به علت نداشتن اطلاعات صحیح و به موقع هزینه های دیگر.
- اگر سیستم نگهداری و ثبت میزان رسیده و مصرف مواد صحیح تعبیه شود، پایه و اساس جهت سیستم حسابداری صنعتی می گردد.
- تاثیر روحی ناشی از وجود نظم و آگاهی مسئولین از میزان دقیق موجودی ها و کاهش با حذف احتمال سوء استفاده توسط متصدیان یا انبارداران و مدیران و رئیس انبارها.
اگر سیستم مناسبی را نتوان تدارک دید و به انبارها توجه کافی ننمود مشکلاتی گریبان گیر ما می شود که اهم آنها عبارتند از:
- کمبود فضا چرا که کالاها خوب چیده نشده و محلی متناسب با مقدار و اندازه کالاها قبلا در نظر گرفته نشده است.
- جابجایی اضافی ناشی از عدم وجود نظم و اتلاف وقت پرسنل انبارها و مصرف کنندگان و صدمه دیدن کالاها.
- تلف شدن وقت پرسنل و تجهیزات و سردرگمی های حین کار و کاهش راندمان کاری مسئولین، راننده تجهیزات، کارگر تولید، سرکارگر، مدیر تولید، و با حتی مدیران رده های بالاتر سازمان.
- وابستگی سازمان به شخص و اتلاف وقت در مواقع انبارگردانی (موجودی برداری) به علت نامرتب بودن انبارها.
- ضایع شدن مواد و محصول، بعلت عدم توجه به مسائل ایمنی، نحوه استقرار کالا، و حمل و نقل آن و نیز مشخصات ویژه کالا که حتی می تواند موجب بروز خسارات مادی و جانی برای موسسه شود.
اگر سیستم انبار صحیح بنا شود تمام بخش های دیگر براحتی یا با انبار ارتباط اطلاعاتی و موجودی خواهند داشت اهم واحدهای درگیر یا انبار عبارتند از: تولید، حسابداری صنعتی، نگهداری و تعمیرات، فروش، بازرسی، تدارکات، برنامه ریزی، حسابداری مالی که ارتباطی سیستماتیک با انبار دارند.
بهای سنگین ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت یک کشمکش استراتژیک در خاورمیانه
بحران سوریه عمیقا تحت تاثیر رقابتی قراردارد که میان ایالات متحده و روسیه در گرفته.این کشور به نمادی از قدرت نقوذ بر اساس اصل زور در خاورمیانه تبدیل و درگرفتاری که گریبانش را رها نمی کند به پازلی در کنار سایربحران ها ی منطقه تبدیل شده است. از این مسخره تر وجود ندارد که بیش از 300 هزار نفر کشته ، بیش از 2 میلیون نفر مجروح و بیمار روانی و حدود 14 میلیون نفر آواره شده اند وکشور ویران ،آنگاه میان مسکو و واشنگتن بر سر اینکه جبهه النصر گروهی تروریستی هست یا نه دعواست؟
بهتراست واقعیت را قبول کنیم،همه طرف های در گیر بحران سوریه، در بن بستی وحشتناک گرفتار شده اند. سایه وحشت تنها بردیپلماسی دیده نمی شود، بلکه فاجعه بارتر گریبان غیر نظامیان و شهروندان عادی سوریه خصوصا در حلب را گرفته است.اوایل ماه گذشته در پی توافقی به شدت شکننده ،آتش بسی کوتاه به منظور کمک به غیر نظامیان در حلب زیر نظر سازمان ملل برقرار شد.ولی بدبینی های ناشی استفاده طرفین از آرامش برای تجدید قوا و تشدید اختلافات در عرصه دیپلماتیک این روزنه کوتاه را از بین برد .حال زمانی که برای یک آتش بسی انسان دوستانه هیچ زمینه تفاهم و توافق حداقلی بوجود نمی آید ،چگونه می توان امیدوار بود اصل بحران در بلند مدت حل شود.
دیپلمات ارشد سازمان ملل استفان اوبراین می گوید ""مردم حلب درجهنم زندگی میکنند. مقامات صلیب سرخ گفته اند تا کنون بیش از 400 غیر نظامی کشته و بیش از 2500 نفر شهروند عادی مجروح شده اند که حتی امکان درمان موقت آنها وجود ندارد.این درحالی ست که موضوع حلب به عنوان نمادی شرم آور از آنچه در سوریه می گذرد به موضوع کشمکشی دیپلماتیک میان روسیه و ایالات متحده تبدیل شده. کشمکشی نه بر سر یافتن راه حلی برای کاهش تنش ،بلکه برای تهدید طرف مقابل و تهدید به تشدید بحران. مارک تونر سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده با اشاره به جنگ حلب و بمبارن های مکرر جنگده های روسی ضمن تهدید مسکو گفته" افزایش عملیات نظامی روسیه در سوریه، باعث سوق دادن نیروهای میانهرو جبهه مخالفان دولت بشار اسد به سوی افراط گرایان میشود". او تهدید کرد "ادامه این وضع منجر به خاتمه همکاری های دو جانبه خواهد شد". روسیه در واکنش این تهدید ها را بی پاسخ نگذاشت و ایالات متحده را متهم کرده برخلاف چندین تعهد برای تمایز میان گروههای مسلح،مخالفان میانهرو و گروههای افراطی، نمیخواهد یا نمیتواند این گروهها را از هم جدا کند.سرگی لاوروف گفته " این طور به نظر میرسد که برنامه آمریکا از آغاز این بوده جبهه نصرت را به حال خود رها کند تا شاید در صورت لزوم بعدها علیه حکومت بشار اسد از این گروه استفاده کند". اتهامی که واشنگتن آن را مسخره توصیف کرده است.
اما سوال مهمی که مطرح شده و تا پاسخی برای آنها پیدا نشود یافتن هرگونه راه حلی غیر ممکن به نظر می رسد این است که" با توجه به عمق فاجعه و فروپاشی بنیان های اساسی سوریه به عنوان یک کشوردر حال خاکستر شدن (الزاما نه در حوزه ساختارحاکمیت دولتی که فعلا برجای مانده) آیا طرف های منازعه ، به بحران سوریه صرفا به عنوان بخشی از سیاست های تکمیلی و امتیازی خود در کشمکش های معمول منطقه خاورمیانه می نگرند؟نمی دانم و تاسف آورشاید!. به هرحال مزاج خاورمیانه با این متد رقابتی قدرت های جهانی آشناست.
بحران های خاورمیانه را ببینید،نه الزاما بحران هایی سنتی مانند جنگ اسرائیل و فلسطینان، یا بحران میان اسرائیل و کشور های عربی که دیگر توجهی را به سوی خود جلب نمی کنند.بلکه بحران های جدید مانند عراق،لیبی،سودان ویا بحرین عملا به اموری عادی و گذرا برای جامعه بین المللی و قدرت های جهانی تبدیل شده و صرفا زمانی از زیر به رو می آیند که درمعرض نوعی کشمکش و امتیاز خواهی طرف های اصلی منازعه قرار گیرند. مشخصا لیبی وعراق را ببینید!. جنگ داخلی شرم آورانه سوریه نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست و بحران آن عمیقا تحت تاثیر رقابتی قراردارد که میان ایالات متحده و روسیه و متحدان منطقه ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت یی آنها در گرفته است.سوریه به نمادی از قدرت نقوذ بر اساس اصل زور در خاورمیانه تبدیل و درگرفتاری که گریبانش را رها نمی کند به پازلی در کنار سایربحران ها ی منطقه تبدیل شده است. از این مسخره تر وجود ندارد که بیش از 300 هزار نفر طی 5 سال گذشته کشته ، بیش از 2 میلیون نفر مجروح و بیماران روانی خصوصا کودکان روانی وحدود 14 میلیون نفر آواره وکشور ویران و خاکستر نفرت ملی میان مردم پخش شده،آنگاه میان مسکو و واشنگتن بر سر اینکه مثلا جبهه النصر گروهی تروریستی هست یا نه دعواست؟ شوربختانه حتی حاضر به پذیرش وفادارانه آتش بسی چند روزه در حلب نیستند؟.
ا ما جدای از آنچه گفته شد حتی اگر اثباتا قبول کنیم اراده همه طرف های منازعه بر این قرار گرفته که راه حلی ولو شکننده برای بحران خونین سوریه پیدا کنند(کاملا خوشبینانه و شاید هم ساده لوحانه!)اما این واقعیت قابل کتمان نیست که مشکل سوریه صرفا زمانی حل خواهد که طرفین اصلی کشمکش یعنی روسیه و ایالات متحده قبول کنند سوریه را دایره تقسیم امتیازات استراتژیکی خود خارج و به حذف و یا تکمیل منابع" قدرت اصلی وحاکمیت ملی"(والبته اضداد آنها)به گونه یی متوازن به توافق برسند.اما این تحلیل وبرداشتی کاملا خوشبینانه و رویایی از تحولات کنونی و آتی نیست؟ ودنیای سیاست و دیپلماسی آنقدر پاک ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت و مقدس و انساندوستانه شده که عوامل قدرت به چنین توافقی دست یایند!؟. قضاوت با شما،اما خود آنچه را خوشبینانه گفته ام باور ندارم[email protected]
سود مرکب و نحوه محاسبه آن؛ قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود!
سود مرکب یکی از مباحث مطرح و بسیار مهم در تمام سرمایهگذاریها است. خصوصا در بورس که در ظاهر محدودیت نوسان ۵ درصد و سه درصد باعث میشود نتوان چندان سود کرد.
اما علیرغم این محدودیت نوسان، جادوی سود مرکب باعث میشود با همین نوسان ۵ درصد و حتی کمتر به سودهای کلانی رسید.
سود مرکب در بازاری با محدودیت نوسان
در بازار بورس ایران در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت در بورس و فرابورس ۵ درصد و در بازار پایه ۳ درصد است. قیمت پایانی یک سهم که همان قیمت باز شدن سهم در روز معاملاتی بعدی است میانگین همین قیمتهای معاملاتی سهم با در نظر گرفتن حجم مبناست.
درهرصورت فرض کنید شما سهمی دارید که در هر روز معاملاتی در قیمت پایانی +۵ درصد بسته میشود. فرض کنید شما به اندازه 10 میلیون تومان از این سهم خریدهاید، در چند روز معاملاتی ارزش سهمی که خریدهاید دو برابر میشود؟
بگذارید حساب کنیم.
اگر سهم در هر روز +5 درصد بخورد؛ یعنی در هر روز 5 درصد سود کنید، در این صورت سهمی که شما خریدهاید در اولین روز معاملاتی 500 هزار تومان سود میدهد؛ زیرا
پس دارایی شما در پایان اولین روز معاملاتی برابر ۱۰ میلیون و 500 هزار تومان خواهد بود.
حالا فرض کنید که ارزش سهم شما در روز دوم معاملاتی هم +5 درصد رشد کند. در نتیجه سود شما در دومین روز معاملاتی برابر 525 هزار تومان میشود.
پس دارایی شما در روز دوم معاملاتی برابر ۱۱ میلیون و 25 هزار تومان میشود.
اگر به همین ترتیب حساب کنید سود شما در روز سوم معاملاتی 551 هزار و 250 تومان و دارایی شما در پایان روز معاملاتی سوم ۱۱ میلیون و 576 هزار و 250 تومان خواهد بود.
حال بگذارید آنچه را گفتیم، تجمیع کنیم.
فرمول محاسبه سود مرکب
فرض کنید دارایی شما در روز n-ام را بهصورت FVn و سرمایه اولیه شما را با PV نمایش دهیم. در این صورت دارایی شما در روزهای یکم، دوم و سوم چنین خواهد بود:
اگر با همین ترتیب ادامه دهیم میبینیم درصورتیکه ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت سرمایه اولیه شما PV و r میزان سود یا همان نرخ بهره باشد و میزان دارایی شما در روز n-ام FVn باشد، در این صورت خواهیم داشت:
پس با این حساب میبینیم که اگر سهمی که شما به اندازه ۱۰ میلیون تومان از آن خریدهاید هر روز ۵ درصد یا همان 0.05 سود کند، دارایی شما در ۱۴ روز کاری برابر خواهد بود با:
یعنی شما در ۱۴ روز کاری ۹۸ درصد سود ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت خواهید کرد و دارایی شما ۱۹ میلیون و ۷۹۹ هزار و ۳۱۵ تومان خواهد بود.
در این حسابوکتابها شما میتوانید سود نهایی را نیز اینگونه حساب کنید. اگر سود هر روزهای که میگیرید را با r نشان دهیم و میزان سود شما در روز n – ام را با rn نمایش دهیم، در این صورت سود نهایی شما چنین خواهد بود:
همچنین با همین طریق اگر سهمی که شما خریدهاید یک روز دیگر +5 درصد سود بدهد و در 15 روز کاری مثبت 5 بخورد، شما در مجموع 108 درصد خواهید کرد؛ زیرا:
اگر به این اعداد توجه کنید، میبینید که سود مرکب چه ارقام بزرگی را میتواند حاصل کند؛ زیرا اگر شما 5 روزی کاری یا همان یک هفته در بورس هر روز پنج درصد سود کنید، دارایی شما 28 درصد افزایش مییابد.
حال اگر بهجای ۵ روز کاری، ۱۰ روزی کاری معادل دو هفته در بورس، روزانه ۵ درصد سود کنید، دارایی شما ۶۳ درصد افزایش مییابد؛ اما اگر ۱۵ روز کاری یعنی ۳ هفته بورسی هر روز ۵ درصد سود کنید دارایی شما ۱۰۸ درصد افزایش مییابد.
سود ترکیبی در بازار منفی
حال بیاید حالت برعکس این را هم مدنظر بگیرید. فرض کنید روزهای اصلاح عمیق در بازار بورس است و سهمی که شما خریدهاید هر روز به اندازه منفی ۵ درصد ضرر میدهد و دارایی شما کم میشود.
با این حساب اگر ارزش دارایی شما امروز ۱۰ میلیون تومان باشد، در پنجمین روزی که هر روز منفی ۵ درصد ضرر میکنید دارایی شما چنین خواهد بود:
یعنی در روز پنجمی که منفی ۵ ضرر میکنید، دارایی شما برابر ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان میشود. بدین معنی که شما در مجموع ۲۳ درصد ضرر میکنید.
اگر با همین روش حساب کنید خواهید دید که در روز ۱۰-ام که شما هر روز منفی ۵ درصد ضرر کردهاید، دارایی شما 40 درصد کاهشیافته و به ۶ میلیون تومان میرسد. در روز ۱۵-ام با ضرر منفی ۵ درصد در روز نیز دارایی شما 54 درصد کاهش مییابد و ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان میرسد.
پس اگر ۱۵ روز متوالی شما هر روز مثبت 5 درصد سود کنید، دارایی شما ۱۰۸ درصد افزایش مییابد؛ اما اگر ۱۵ روز متوالی هر روز منفی ۵ درصد ضرر کنید دارایی شما تنها ۵۴ درصد ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت کاهش مییابد.
سود ترکیبی در سهمهای سنگین
حالا فرض کنید شما سهمی خریدهاید که سنگین است و اینرسی زیادی دارد، سهام شناورش کم است و در نتیجه خیلی با هیجانهای بازار نوسان نمیکند؛ اما مطمئن هستید که این سهم روزانه ۲ درصد سود را میدهد.
با کمی حسابوکتاب متوجه میشود که چنین سهمی که تنها ۲ درصد در روز مثبت میخورد در ۳۶ روز کاری یعنی یک ماه و سه هفته، ۹۹ درصد به شما سود میدهد.
در اصل وارد شدن به چنین سهمهایی میتواند یک استراتژی کم ریسک باشد که با اطمینان زیاد سودهای قابل قبولی برای شما تامین کند.
سود مرکب ماهانه و روزانه
آنچه تا اینجا گفتیم تمام چیزهایی هست که شما لازم است در مورد سود مرکب بدانید. مباحثی در ادامه میآیند بهنوعی تکمیلکننده این بحث هستند و به نتایج جالبی میرسند؛ اما ازآنجاییکه من در هیچ سیستم سرمایهگذاری در ایران مباحثی را که ادامه میآیند، ندیدم، حدسم این است که کسی هم از آنچه در ادامه میآید استفاده نمیکند به همین دلیل احتمالا هم به کارتان نیاید. اما اخیرا طرح سود مرکب بانکی مدتی پیش ارائه شده است و احتمال دارد در آینده مورد استفاده قرار گیرد.
من وقتی اولین بار عبارت «محاسبه سود روزشمار و ماهشمار بانکی» را شنیدم، فکر میکردم به طریقی که لااقل در کتابهای CFA خواندهام قرار است این محاسبات انجام شوند؛ اما روش محاسبه سود بانکی در ایران از قاعده سادهتری استفاده میکند و البته سود کمتری نیز به مشتریان میدهد.
در کتابهای CFA سود سرمایهگذاری به دو شکل حساب میشود. یکی سود یکجا و دیگری سود مرکب ماهانه، روزانه یا چندماهه.
فرض کنید یک صندوق سرمایهگذاری میگوید که میتواند سالانه به شما ۲۰ درصد سود بدهد. در این صورت دارایی شما در پایان سال ۲۰ درصد افزایش مییابد؛ یعنی:
یعنی اگر ۱۰ میلیون تومان سرمایهگذاری کنید، در آخر ترکیب چندین استراتژی و سیستم تجارت سال شما ۱۲ میلیون خواهید داشت.
فرض کنید در این حالت موسسه دیگری به شما میگوید که آن هم به شما سالانه ۲۰ درصد سود خواهد داد، اما سود این موسسه بهصورت سود مرکب ماهشمار یا شاید روزشمار خواهد بود.
بدین معنی که بهجای اینکه یکجا سود ۲۰ درصد را حساب کند، این ۲۰ درصد را تقسیمبر تعداد ماههای سال میکند و حالا با رقم بهدستآمده، برای ۱۲ ماه متوالی برای شما سود حساب میکند.
یعنی این موسسه سود شما را برای یک سال اینگونه حساب میکند:
اگر حساب کنید خواهید دید که سود شما در پایان ۱۲ ماه یا همان یک سال اینگونه میشود:
در این حالت دارایی شما در پایان سال 1.2193 برابر میشود یعنی 21.93 درصد افزایش مییابد. وقتی این موسسه سود مرکب ماهانه برای شما حساب میکند، سود واقعی یا همان سود موثری که در پایان سال دریافت میکنید، 21.93 درصد میشود که بیشتر از سودی است که موسسه قبلی با ۲۰ درصد در سال اما بهصورت یکجا به شما میداد.
اگر فرض کنید شما تصمیم بگیرید که در این موسسه دوم به دلیل همین سود بالاتر سرمایهگذاری کنید اما بهجای یک سال، ۳ سال سرمایه خود را در آن نگاه دارید.
در این حالت تعداد ماههایی که سرمایه شما سود مرکب ماهانه میگیرد ۳۶ ماه معادل ۳ سال است. در نتیجه سود شما در پایان سه سال برابر میشود با:
یعنی در پایان ۳ سال دارایی شما 81.3 درصد افزایش مییابد. در حالت کلی وقتی قرار است یک سود مرکب ماهانه، روزانه یا چندماهه را برای چند سال حساب کنید میتوانید از این رابطه بهره ببرید:
که در این رابطه FVN دارایی شما در پایان سال N -ام
PV سرمایه اولیه
و m نحوه تقسیم است؛ مثلا برای مرکب ماهانه m=12، برای سهماهه m=4 و برای روزانه m=365 است.
نکته مهم اینجاست که در این نوع محاسبه سود، هر چه تعداد ترکیبها بیشتر باشد، میزان سود حاصله هم بیشتر میشود.
بگذارید برای فهم این موضوع این محاسبه را در یک سال که سود سالانه ۲۰ درصد است، برای سود سهماهه، ماهانه و روزانه محاسبه کنیم.
سود مرکب سه ماه اینگونه میشود:
سود سهماهه ۲۱.۵ درصد برای پایان سال خواهد بود.
همانطور که در مثالی سطور بالاتر نیز محاسبه کردیم، سود مرکب ماهانه نیز در پایان سال 21.93 درصد میشود.
اما سود روزانه چنین خواهد بود:
سود مرکب روزانه در پایان سال 22.13 درصد خواهد بود که بزرگتر از سود مرکب ماهانه و سه ماهه است.
در اصل هر چه تعداد این ترکیبها بیشتر باشد این سود نیز بیشتر میشود؛ یعنی هرچه رقم m بزرگتر باشد، سود حاصله نیز بیشتر میشود؛ اما اگر m به سمت بینهایت برود چه؟
بگذارید کمی ریاضیات به کار ببریم.
که در آن N تعداد سالها است.
اگر کمی ریاضیات یادتان باشد میدانید که:
که در آن e همان عدد نپر و تقریبا برابر 2.718281828 است. اگر رابطه بالا را به این حالت تغییر دهیم، خواهیم داشت:
در نتیجه حداکثر سود مرکب موثر در یک سال با احتساب سود اعلامشده ۲۰ درصد در سال برابر خواهد بود با:
حداکثر سود مرکب سالانه میتواند 22.1402758 درصد باشد که به آن سود مرکب پیوسته نیز میگویند.
دیدگاه شما