ارزش دفتری چگونه محاسبه می‌شود؟

طبیعی است هرچه میانگین P/B تمام سهام موجود در بازار کمتر باشد، وضع آن بازار و در واقع وضع آن اقتصاد بهتر است؛ حداقل از نظر نسبت بین ارزش بازار به ارزش دفتر این گونه است.

نسبت P/B‌ در بورس چیست و نحوه استفاده از آن چگونه است؟

یکی از نسبت‌های مالی در بورس، نسبت P/B است که به معنای قیمت به ارزش دفتری می‌باشد. این نسبت با توجه به اطلاعات موجود در صورت‌های مالی شرکت‌ها به دست می‌آید و معامله گران از آن برای تشخیص ارزندگی سهم در تحلیل فاندامنتال یا بنیادی استفاده می‌کنند. بهترین نسبت P/B در بورس مربوط به عدد یک و پایین‌تر از یک است اما این اعداد چطور به دست می‌آیند و نحوه تفسیر دقیق آن‌ها چگونه است؟

در ادامه با تعریف نسبت P/B در بورس و کاربرد آن در تحلیل بنیادین به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

مفهوم نسبت P/B در بورس

نسبت P/B برگرفته از دو واژه Price به معنای قیمت بازار (قیمت پایانی) و Book Value به معنای ارزش دفتری است. پس P/B نسبت میان قیمت بازار و ارزش دفتری هر سهم را بر مبنای داده‌های موجود در ترازنامه نشان می‌دهد اما ارزش دفتری به چه معناست؟

ارزش دفتری به ارزش ویژه یک شرکت اشاره دارد. در واقع ارزش دفتری برابر با جمع حقوق صاحبان سهام (حقوق مالکانه) است که در نهایت تقسیم بر تعداد سهام آن شرکت می‌شود تا ارزش دفتری هر سهم محاسبه شود.

باید دقت داشته باشید که این نسبت نشان دهنده ارزش ترازنامه‌ای شرکت است. چون برای به دست آوردن آن فقط می‌توان به داده‌های موجود در ترازنامه اکتفا کرد. به عبارت دیگر دارایی‌های نامشهود شرکت‌ها مثل سرقفلی، ثبت اختراع، نام تجاری و. در نظر گرفته نمی‌شود.

فرمول محاسبه نسبت P/B

برای به دست آوردن نسبت P/B در بورس باید اطلاعات مربوط به قیمت و ارزش دفتری را داشته باشیم، ابتدا از قیمت شروع می‌کنیم. شما می‌توانید برای قیمت روز سهم از تابلوی معاملات آن در سایت TSETMC ‌ استفاده کنید، البته باید از قیمت پایانی سهم استفاده کنید.

در قدم بعدی باید ارزش دفتری هر سهم را به دست بیاورید. برای این کار باید از صورت‌های مالی میان دوره‌ای یا یک ساله استفاده کرده و عدد مربوط به جمع حقوق مالکانه را بر تعداد سهام منتشره شرکت تقسیم کنید. در این صورت ارزش دفتری هر سهم به دست می آید، بعد از آن با تقسیم کردن قیمت پایانی سهم بر ارزش دفتری آن نسبت P /B ‌ به دست می‌آید.

تعداد سهام شرکت/(بدهی‌ها- دارایی‌ها)=تعداد سهام شرکت/حقوق صاحبان سهام= ارزش دفتری

P/B= ارزش دفتری هر سهم/قیمت پایانی سهم

روش به دست آوردن نسبت P/B‌ در بورس ایران همراه با ذکر یک مثال ارزش دفتری چگونه محاسبه می‌شود؟

برای این که راحت‌تر نسبت P/B ‌ هر سهم را به دست بیاورید در این قسمت به محاسبه این نسبت در نماد «شبندر» (پالایش نفت بندرعباس) می‌پردازیم.

برای محاسبه نسبت P/B ‌ در نماد شبندر با مراجعه به سایت کدال، از صورت‌های مالی دوازده ماهه این شرکت استفاده کرده‌ایم. همان طور که در شکل زیر می‌بینید جمع حقوق مالکانه سهام برابر است ارزش دفتری چگونه محاسبه می‌شود؟ با ۳۳۹,۲۴۹,۰۶۴ میلیون ریال است.

با تقسیم کردن این عدد بر تعداد سهام منتشره شبندر، ارزش دفتری هر سهم به دست می آید.

ارزش دفتری= 339،249،064،000،000/134،342،000،000=2525.26

قیمت پایانی نماد شبندر در تاریخ انجام این محاسبه برابر با ۹۰۱۰ ریال است.

این عدد نشان دهنده این است که قیمت سهام شبندر ۳.۵۶ برابر ارزش دفتری آن است. (البته برای خرید و فروش سهم نمی‌توان به تنهایی از یکی از فاکتورهای تحلیل بنیادین استفاده کرد.)

محدودیت های نسبت P/B در بورس

محدودیت‌های خاصی برای استفاده از نسبت P/B در بورس وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱- محدودیت های مربوط به محاسبه ارزش دارایی ها

همان طور که پیشتر نیز گفتیم برای به دست آوردن نسبت P/B باید به داده‌های ترازنامه رجوع کنیم. از آن جایی که حقوق صاحبان سهام حاصل کم کردن بدهی‌ها از دارایی‌های یک شرکت است، دو فاکتور بدهی و دارایی در ترازنامه اهمیت پیدا می‌کند.

بر طبق اصول حسابداری مقدار بدهی‌ها باید به قیمت روز باشد اما برای محاسبه دارایی از بهای تمام شده (قیمتی که برای خرید، پرداخت شده) استفاده می‌شود. برای همین در اکثر مواقع جمع حقوق صاحبان و ارزش دفتری سهم‌ها کمتر از حالت واقعی محاسبه می‌شود.

برای نمونه می‌توان به دارایی‌های شرکت‌های بورسی اشاره کرد که با قیمت قدیمی در ترازنامه ثبت شده‌اند. مثلا یک قطعه زمین را در نظر بگیرید که جزو دارایی‌های شرکت است که آن را ۱۰ سال پیش خریده ولی با همان بهایِ تمام شده یا قیمت خرید در ترازنامه آورده شده است. بنابراین محاسبه ارزش حقوق صاحبان سهام در این گونه شرکت‌ها مشکل می‌شود.

علاوه بر آن بعضی از شرکت‌های سرمایه گذاری در بورس، در شرکت‌های خارج از بورس هم سرمایه گذاری کرده‌اند که محاسبه ارزش روز این سرمایه گذاری‌ها نیز با پیچیدگی‌هایی همراه است.

شرکت‌های خدماتی و فناوری اطلاعات دارایی مشهود کمی در ترازنامه دارند که نمی‌تواند نشان دهنده ارزش واقعی آن باشد.

۲- محدودیت های مربوط به شرکت های زیان ده

اگر یک شرکت در چند دوره پیاپی، زیان ده باشد، جمع بدهی‌ها از دارایی‌ها بیشتر می‌شود. درنتیجه حقوق صاحبان سهام، عددی منفی خواهد شد. در این صورت است که استفاده از نسبت P/B در این شرکت‌ها کاربردی نخواهد داشت.

۳- لحاظ نشدن دارایی های جدید در ترازنامه

یکی دیگر از محدودیت‌های نسبت P/B این است که ممکن است دارایی‌های جدید شرکت در ترازنامه لحاظ نشده باشند.

پس باید به این نکته دقت کنید که ارزش دفتری و نسبت P/B نمی‌تواند همیشه ارزش یک شرکت را نشان دهد پس برای پیدا کردن سهم‌های ارزنده با استفاده از تحلیل بنیادین باید نسبت P/B را در کنار سایر فاکتورهای تحلیل بنیادین بررسی کنید.

استفاده از نسبت P/B در زمان تورم

به نظر شما چه نسبتی از P/B برای خرید سهام مناسب است؟ آیا این نسبت در زمان تورم می‌تواند مقیاسی دقیق در اختیار سهامداران قرار دهد؟

به طور کلی می‌توان گفت سهم‌هایی که نسبت P/B در آن‌ها برابر با یک واحد است، برای خرید مناسب هستند اما بیایید به این نسبت در شرایط تورمی نگاه کنیم. در زمان‌هایی که اقتصاد یک کشور تورمی است، قیمت بازار به سرعت بیشتر شده در حالی که ارزش دفتری ثابت می‌ماند (مثال قطعه زمین در قسمت قبلی یادتان هست؟) چون ارزش دارایی‌ها به روز نمی‌شود مگر در زمان افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها. با این حساب صورت کسر به سرعت بزرگتر می‌شود اما مخرج کسر ثابت می‌ماند.

بنابراین در این شرایط قیمت نسبت به ارزش دفتری بیشتر شده و مقیاس P/B عددهایی بیشتر از یک را نشان می‌دهد. در این وضعیت است که نمی‌توان چندان به این نسبت برای شناسایی سهام ارزنده اکتفا کرد.

نحوه تفسیر نسبت P/B و عدد به دست آمده از آن

نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری یا P/B نشان دهنده نوع نگاه سهامداران به یک شرکت بورسی است. به عبارت دیگر نسبت P/B ، بر پایه عملکرد یک شرکت در گذشته و قیمتی که سهامداران از آینده آن در نظر دارند شکل می‌گیرد. در واقع نسبت P/B نشان دهنده عملکرد شرکت‌ها در افزایش حقوق صاحبان سهام است.

یکی از مواردی که تحلیلگران از نسبت P/B استفاده می‌کنند زمانی است که EPS (سود به دست آمده از هر سهم) شرکت‌ها منفی باشد و یا در طول زمان تغییرات زیادی داشته باشد. در این حالت به علت زیان ده بودن شرکت،‌ استفاده از نسبت P/E (قیمت به سود ) نتیجه‌ای ندارد به همین دلیل سهامداران از نسبت P/B یا قیمت به ارزش دفتری استفاده می‌کنند.

رابطه میان نسبت P/B و شاخص ROE

شاخص ROE ‌ یا بازده حقوق صاحبان سهام یکی از شاخص‌های موجود در تحلیل بنیادین است که نشان می‌دهد یک شرکت چقدر درآمد برای سهامدارانش ایجاد کرده است. اگر با این شاخص و نحوه محاسبه آن آشنا نیستید می‌توانید مقاله آموزش نحوه محاسبه نسبت‌های مالی و ارزش گذاری سهام را مطالعه کنید.

بازده حقوق صاحبان سهام از تقسیم درآمد به جمع حقوق صاحبان سهام و به صورت درصدی به دست می‌آید. نسبت P/B و ROE را می‌توان هم جهت با یکدیگر در تحلیل بنیادی سهام استفاده کرد.

• اگر درصد بازده حقوق صاحبان سهام یا ROE رشد کند، نسبت P/B آن نیز باید رشد کند.
• اگر شرکتی نسبت P/B بالا و درصد ROE ‌ پایینی داشته باشد، قیمت بازار آن بیش از اندازه رشد کرده است.

نسبت P/B در سهام های ارزنده چه عددی است؟

به طور کلی نمی‌توان عدد خاصی را به عنوان معیار ارزندگی سهام در نسبت P/B مشخص کرد. از آن جایی که نسبت قیمت به ارزش دفتری را هم باید مثل سایر فاکتورهای تحلیل بنیادین در صنایع مختلف به صورت جداگانه بررسی کرد نمی‌توان عدد خاصی برای آن عنوان کرد ولی یک نکته مهم در رابطه با عدد نسبت P/B وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

در این قسمت از شما یک سوال مهم می‌پرسیم. آیا مقدارهای کمتر از یک واحد در نسبت P/B یا قیمت به ارزش دفتری نشان دهنده ارزش زیاد شرکت است؟

جواب به این سوال هم بله و هم خیر است. به صورت کلی زمانی که نسبت P/B کمتر از یک واحد باشد نشان دهنده قیمت کمتر بازار در برابر ارزش دفتری سهم است و این به معنای ارزندگی سهم می‌باشد اما گاهی اوقات نسبت P/B در بعضی از شرکت‌ها کمتر از یک است با این حال شرکت دچار ورشکستگی شده یا مشکلات مالی برای آن به وجود آمده است.

خلاصه نکات مربوط به نسبت P/B

این نسبت از تقسیم قیمت پایانی به ارزش دفتری هر سهم به دست می‌آید.

سوالات متداول

۱- نسبت P/B چیست؟

این نسبت به معنای ارزش بازار در برابر ارزش دفتری یک سهم می‌باشد.

۲- ارزش دفتری چیست؟

ارزش دفتری معادل حقوق صاحبان سهام است که با تقسیم شدن بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید.

۳- چه عددی برای نسبت P/B مناسب است؟

نمی‌توان عدد خاصی برای این نسبت ذکر کرد چون عدد مربوط به هر صنعت در بورس می‌تواند متفاوت باشد اما به طور کلی بهترین نسبت P/B ، عددهای کمتر از یک واحد هستند.

🎥 نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B) چیست؟

به سادگی توسط فرمول زیر می توانیم مشاهده کنیم که نسبت ارزش بازار یک سهم به ارزش دفتری همان سهم نشان دهنده P/B آن سهم می باشد، این نسبت به ما کمک می کند تا بفهمیم که آیا قیمتی که هم اکنون در بورس معامله می شود از ارزشی که از نظر حسابداری در دفاتر حسابداری آن شرکت ثبت شده کمتر و یا بیشتر است و همچنین به عبارتی دیگر می توان بیان کرد که هرچه نسبت P/B برای سهام یک شرکت کمتر باشد، آن شرکت از وضعیت بهتری در بازار سرمایه برخوردار است.

طبیعی است هرچه میانگین P/B تمام سهام موجود در بازار کمتر باشد، وضع آن بازار و در واقع وضع آن اقتصاد بهتر است؛ حداقل از نظر نسبت بین ارزش بازار به ارزش دفتر این گونه است.

P/B (پی بر بی) یک سهم چطور محاسبه میشود؟

در گام اول باید میزان ارزش دفتری هر سهم شرکت را تعیین کنیم؛ ارزش دفتری به ازای هر سهم برابر است با مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت تقسیم‌ بر تعداد کل سهام شرکت؛ در قسمتی از صورت های مالی میان دوره ای، جمع حقوق صاحبان سهام شرکت مورد نظر به صورت یک عدد نمایش داده شده است. فرض کنید این عدد برابر با 20.000.000.000.000 ریال باشد و تعداد کل سهام شرکت مورد نظر 16 میلیارد سهم باشد.

از تقسیم عدد 20.000.000.000.000 بر 16.000.000.000 عدد 1250 حاصل میشود. این عدد نشان دهنده این است که ارزش دفتری هر سهم شرکت مورد نظر در حال حاضر 1250 ریال است.

در مرحله بعدی باید از روی تابلوی معاملات سهام، قیمت پایانی سهام شرکت را بخوانیم که این عدد همانارزش بازار سهم است. فرض میکنیم قیمت پایانی نماد معاملاتی شرکت مورد نظر در تابلوی معاملات برابر با 2000 ریال باشد. حال با تقسیم ارزش بازار سهم یعنی عدد 2000 بر ارزش دفتری سهم یعنی عدد 1250، نسبت P/B شرکت به دست خواهد آمد که در اینجا این عدد برابر با 1.6 است. این عدد به این معنا است که قیمت بازاری هر سهم شرکت مورد نظر 1.6 برابر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام آن به ازای هر سهم است.

خلاصه نکات مربوط به نسبت P/B به شرح زیر است:

• نسبت P/B ارزش بازار یک شرکت را به ارزش دفتری آن می‌سنجد.
• نسبت P/B منعکس‌ کننده نسبت بین حقوق صاحبان سهام شرکت و ارزش دفتری آن است.
• بطور معمول ارزش بازار یک شرکت بالاتر از ارزش دفتری آن است.
• سرمایه‌ گذاران ارزشی از نسبت P/B برای شناسایی سرمایه ‌گذاری‌های احتمالی استفاده می‌کنند.
• نسبت P/B زیر 1، معمولا یک سرمایه‌ گذاری قوی محسوب می‌شود.
• نسبت P/B پائین‌ تر میتواند به معنی این باشد که قیمت سهم زیر ارزش ذاتی است.
• در قیمت سهام، معیار آینده ‌نگری لحاظ شده و منعکس ‌کننده جریانات آتی پول نقد در شرکت است.
• ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام یک معیار حسابداری است که براساس اصل هزینه تاریخی ساخته شده است.
• اگر شرکتی تمام دارایی‌ های خود را نقد کرده و تمام بدهی ‌ها را پرداخت کند، مقدار سرمایه باقی مانده ارزش دفتری شرکت است.
• به عبارتی دیگر، ارزش دفتری، دارایی‌های خالص یک شرکت است.
• اختلافات بزرگ بین نسبت P/B و بازده حقوق صاحبان سهام اغلب زنگ خطری برای شرکتها است.

اگر هنوز با مفهوم مجمع نیز آشنا نیستید پیشنهاد می کنیم تا ویدئو زیر را مشاهده نمایید

اگر مایل هستید تا درباره مفهوم EPS اطلاعات کسب کنید ویدئو زیر را از دست ندهید :

استهلاک دارایی در حسابداری چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

استهلاک دارایی به معنی کاهش کیفیت، کمیت یا ارزش یک دارایی است و در واقع معیاری برای دوام یک دارایی ثابت است. در حقیقت استهلاک دارایی معادل واگذاری ارزش آن ها به محصول تولید شده توسط آنها است. در واقع انتظار می‌رود با گذشت زمان، کارایی و بهره‌وری دارایی‌های ثابت که به طور مستمر از آن استفاده می‌شود، کاهش یابد. محاسبه استهلاک دارایی در واقع ارزیابی میزان دوام است و ارزش خالص دارایی را نشان می‌دهد و یکی از عوامل مهم در تعیین بهای تمام شده کالاها و در نتیجه محاسبه سود در حسابداری مالی مجموعه‌ها است. در این مقاله با ما همراه باشید تا با استهلاک در حسابداری، انواع استهلاک و نحوه محاسبه استهلاک دارایی های ثابت آشنا شوید.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

استهلاک دارایی در حسابداری چیست؟

استهلاک به معنی سرشکن کردن و تخصیص بهای تمام شده دارایی ثابت، به سال‌های عمر مفید آن است و هدف اصلی حسابداری استهلاک، اندازه گیری سود و لزوم حساب کردن کاهش سودمندی دارایی است.

در حسابداری، اصلی وجود دارد به نام اصل تطابق هزینه با درآمد که واحدهای تجاری را ملزم می‌کند، بهای تمام شده دارایی را در طول سال‌هایی که از آن برای ایجاد درآمد استفاده می‌کنند، به هزینه تبدیل کنند. بدین معنی که بهای تمام شده در طول عمر مفید دارایی ثابت می‌ماند و هر چقدر عمر مفید دارایی کم می‌شود، استهلاک آن به صورت منظم به عنوان هزینه به عملیات واحد اقتصادی اختصاص می‌یابد.

استهلاک انباشته به چه معناست؟

به جمع استهلاک‌هایی که برای دارایی‌های ثابت طی سال‌های گذشته بوجود آمده است استهلاک انباشته گفته ‌می‌شود.

• استهلاک به معنی ارزیابی دارایی نیست.
• استهلاک انباشته هم به این معنی نیست که واحد تجاری، وجوه نقدی را انباشته کرده است. حساب استهلاک انباشته دارایی یک نوع حساب دارایی با ماهیت بستانکار و کاهنده حساب آن دارایی است. حساب استهلاک انباشته در ترازنامه برای مشخص شدن خالص دارایی استفاده می شود.
  • منظور از استهلاک انباشته تمامی هزینه‌های استهلاک ثبت شده از تاریخ خرید یک دارایی ثابت است.

  نحوه ثبت نمودن استهلاک انباشته در ترازنامه‌ها

  محل ثبت استهلاک انباشته در ترازنامه در سمت چپ آن و در قسمت ذخایر ‌می‌باشد. این حساب در ترازنامه‌ها به عنوان موردی ثبت ‌می‌شود که باعث کاهش مبلغ ناخالص درآمدها ‌می‌باشد. زمانی که دارایی موجود در شرکت فروخته شود و یا دیگر قابل استفاده نباشد استهلاک انباشته آن از ترازنامه حذف ‌می‌شود. گاهی اوقات استهلاک انباشته در قسمت راست ترازنامه ثبت ‌می‌شود تا با کم نمودن این مقدار از بهای تمام شده باعث شود ارزش دفتری دارایی بدست آید.

  ارزش دفتری استهلاک انباشته

  بطور کلی ارزش دفتری به عنوان ارزش یا بهای خالص یک دارایی محسوب ‌می‌شود که در ترازنامه ثبت ‌می‌گردد و حاصل تفاضل استهلاک انباشته و قیمت تمام شده ‌می‌باشد:

  ارزش دفتری = قیمت تمام شده – استهلاک انباشته

  انواع استهلاک دارایی در حسابداری

  استهلاک حسابداری برای دو گروه از دارایی ها مصاحبه می شود

  1. استهلاک دارایی‌های مشهود: دارایی‌های بلند مدتی که موجودیت عینی دارند. مثل ساختمان، تجهیزات و…
  2. استهلاک دارایی نامشهود: موجودیت عینی و فیزیکی ندارند و به دلیل حقوق و امتیازی که دارند؛ مفید هستند. مثل علائم تجاری یا حق تالیف.
  3. استهلاک حسابداری کاهش منابع طبیعی: استهلاکی که به دلیل استخراج و یا مصرف از مقدار ذخیره شده آن کم می‌شود. مثل معادن.

  چگونگی ثبت استهلاک دارایی‌های ثابت در ترازنامه

  استهلاک دارایی‌های ثابت در ترازنامه بصورت استهلاک انباشه تاثیر دارد، به نحوی که در آخر زمان‌هایی که به عنوان دوره مالی در نظر گرفته شده است استهلاک دارایی‌ها در طول سال محاسبه ‌می‌شود و با استهلاک سال‌های گذشته جمع شده و به عنوان استهلاک انباشته در قسمتی با نام ذخایر در سمت چپ ترازنامه ثبت ‌می‌گردد.

  نحوه ثبت استهلاک دارایی‌ها در دوره مالی

  هزینه استهلاک (بدهکار)
  استهلاک انباشته (بستانکار)

  عوامل موثر بر استهلاک دارایی ها

  • فرسودگی در نتیجه استفاده مداوم از دارایی
  • گذر زمان
  • بی‌کیفیت بودن دارایی
  • زنگ زدگی و پوسیدگی
  • نابابی تکنولوژی و از مد افتادن

  معرفی نرم افزار: نرم افزار موبایل انبار

  عوامل و متغیرهای تعیین هزینه استهلاک دارایی ها

  • بهای تمام شده: بهای ساخت و یا خرید یک دارایی
  • عمر مفید برآوردی: مدت زمان مورد انتظار برای استفاده از دارایی ثابت
  • ارزش اسقاط برآوردی: مبلغ پیش بینی شده از فروش دارایی ثابت در پایان عمر مفید

  روش‌های محاسبه استهلاک دارایی

  جهت محاسبه استهلاک دارایی در حسابداری چهار روش مرسوم وجود دارد که در هر روش مبالغ متفاوتی را میان دوره های مختلف اختصاص داده می شود، اما در آخر نتیجه نهایی تمام روش ها در پایان عمر فید دارایی یکسان می باشد و همگی مبلغ کل بهای تمام شده استهلاک پذیر دارایی را در طول عمر آن مستهلک می کنند. محاسبه استهلاک به یک عامل واقعی و دو عامل برآوردی یا تخمینی بستگی دارد. استهلاک به این صورت محاسبه می‌شود:

  هزینه‌ اولیه‌ی دارایی موردنظر- ارزش بازیافتنی/ سال‌های عمر مفید آن دارایی

  روش‌های محاسبه استهلاک عبارتند از:

  1. محاسبه بر حسب زمان: روش خط مستقیم یا اقساط مساوی.
  2. محاسبه بر حسب محصول یا روش‌های مبتنی بر تغییر هزینه هر دوره: روش ساعت کارکرد و روش میزان تولید
  3. روش‌های مبتنی بر استهلاک بیشتر در سال‌های اول و کاهش تدریجی آن: روش مجموع سنوات و روش مانده نزولی یا استهلاک بر اساس ارزش دفتری
  4. روش‌های مبتنی بر محاسبات سرمایه‌گذاری و سود: قسط السنین و سرمایه‌گذاری وجوه استهلاکی

  اما به طور کلی برای محاسبه استهلاک دارایی در حسابداری 4 روش رایج وجود دارد. در هر روش مبالغ مختلفی بین دوره‌های مختلف تخصیص داده می شود. ولی در نهایت نتیجه نهایی تمامی روش ها در پایان عمر مفید دارایی یکسان است. در زمان تعیین ارزش طول عمر یک دارایی، استهلاک عامل مهمی است. 3 روش از 4روش اصلیِ استهلاک بر پایه‌ زمان هستند و چهارمی بر پایه‌ مقدار استفاده‌ی فیزیکی از آن دارایی است.

  

  1- روش محاسبه استهلاک خط مستقیم

  مبالغ برابری هزینه استهلاک به هر یک از سال‌های عمر مفید دارایی اختصاص می‌یابد. در این روش مبلغ قابل استهلاک بر سال‌های عمر مفید تقسیم می‌شود تا هزینه استهلاک سالانه معین گردد. همچنین میزان هزینه استهلاک در طول عمر مفید دارایی یکسان و ثابت است و با گذشت زمان از ارزش دارایی به صورت یکسان کم می‌شود.

  فرمول استهلاک برای روش خط مستقیم:

  هزینه‌ی استهلاک = (هزینه – ارزش فرسوده) / عمر مفید

  2- روش محاسبه استهلاک میزان تولید

  در روش میزان تولید به هر یک از واحدهای تولید شده، مبلغ ثابتی از استهلاک اختصاص می‌یابد. برای بدست آوردن این مبلغ ثابت، مبلغ قابل استهلاک بر کار مفید(میزان تولید) تقسیم می شود.

  فرمول روش واحدهای تولید:

  هزینه‌ استهلاک = (تعداد واحدهای تولید شده/عمر دارایی به تعداد واحدها) × (هزینه – ارزش فرسوده)

  3- روش محاسبه استهلاک مانده نزولی مضاعف

  در یک روش تسریعی، استهلاک هزینه استهلاک سال‌های اول بیشتر ازهزینه استهلاک سال‌های بعد است. برای محاسبه استهلاک سالانه ارزش دفتری دارایی ثابت در درصد ثابت ضرب می‌شود. این درصد ثابت دو برابر نرخ استهلاک خط مستقیم است. در این روش، عامل استهلاک ۲ برابر روش خط مستقیم است.

  فرمول استهلاک برای روش تراز نزولی مضاعف:

  هزینه‌ استهلاک دوره‌ای = ارزش دفتری آغازین × نرخ استهلاک

  

  4- روش محاسبه استهلاک مجموع سنوات

  یکی دیگر از روش های تسریعی استهلاک، روش مجموع سنوات است که با ضرب مبلغ قابل استهلاک دارایی در یک کسر بدست می‌آید. مخرج این کسر مجموع سال‌های عمر دارایی است.

  فرمول استهلاک برای روش مجموع رقم سال‌ها:

  هزینه‌ی استهلاک = (سال‌های باقی‌مانده / مجموع رقم سال‌ها) × (هزینه – ارزش فرسوده)

  معرفی نرم افزار: نرم افزار خرید و تدارکات

  مقایسه روش‌های استهلاک دارایی در حسابداری

  روش میزان تولید، مناسب‌ترین راه برای برخورد با دارایی است که بر اثر مصرف فیزیکی دچار فرسایش شده است. براورد میزان تولید تنها برای دارایی‌هایی ممکن است که براورد کارکرد آن‌ها مثل کیلومتر یا سرعت پرواز قابل حصول و اندازه‌گیری باشد. مانند دارایی‌های مثل کامیون، هواپیما و … روش تسریعی استهلاک مانند نزولی مضاعف و مجموع سنوات برای دارایی‌هایی مناسب است که در سال اول درامد بیشتری دارند.

  چگونه باید استهلاک ساختمان را محاسبه نمود؟

  برای محاسبه استهلاک ساختمان‌ها بر اساس ماده 151 قانون مالیات‌های مستقیم باید بر اساس روش نزولی و نرخ‌های زیر عمل نمود:
  نرخ استهلاک سالن‌های تولیدی برابر با 10 درصد، برای سالن‌هایی که برای انبار استفاده ‌می‌شوند و دفاتر کارگاه‌ها و همچنین ساختمان‌های مسکونی کارکنان که در محل کارگاه و کارخانه وجود دارد نرخ 8 درصد و برای باقی ساختمان‌ها نرخ 7 درصد ‌می‌باشد.

  چگونگی محاسبه استهلاک ماشین آلات

  بر اساس ماده 151 قانون مالیات‌های مستقیم، محاسبه استهلاک ماشین آلات و وسایل نقلیه با روش نزولی و با نرخ‌های زیر محاسبه ‌می‌شود:
  برای انواع اتومبیل‌ها، ماشین‌های دیزلی و بنزینی، کامیون‌ها و کامیونت‌های دیزلی تا 4 سیلندر و ظرفیت 5 تن این نرخ 25 درصد محاسبه ‌می‌گردد. برای انواع وانت، ماشین‌های باربری، تاکسی‌های بنزینی تا 4 سیلندر، وانت‌ها، ماشین‌های باربر بنزینی که بالای 4 سیلندر باشند، کامیون‌ها و انواع ماشین‌های بارکش دیزلی که بالای 4 سیلندر بوده و ظرفیت آنها تا 10 تن باشد نرخ محاسبه برای استهلاک 30 درصد محاسبه ‌می‌گردد.
  انواع کامیون‌ها، بارکش‌ها، تریلر‌ها و دامپ تراک‌ها با هر نوع ظرفیتی و همچنین انواع دوچرخه و سه چرخه و موتورسیکت‌ها با نرخ 35 درصد محاسبه ‌می‌گردد.

  روش‌های محاسبه استهلاک خودرو چیست؟

  محاسبه استهلاک خودروها با 4 روش خطی، روش کاهش باقی مانده، محاسبه بر اساس مجموع سال‌های مفید و محاسبه طبق مجموع مسافت پیموده شده انجام ‌می‌گیرد.

  در این مقاله خواندیم که با کمک استهلاک دارایی در حسابداری می‌توان محصولاتی که با گذشت زمان، ارزش خود را تا حد زیادی از دست داده‌اند، شناسایی کرد و در خریدهای بعدی از آن‌ها یا استفاده نکرد و یا استفاده کم‌تری کرد و در نتیجه هزینه‌های بنگاه اقتصادی کاهش می‌یابد و می‌توان بیش‌تر تمرکز و بودجه را برای طراحی و تولید محصول صرف کرد.

  سوالات متداول

  استهلاک دارایی به معنی کاهش کیفیت، کمیت یا ارزش یک دارایی است و در واقع معیاری برای دوام یک دارایی ثابت است.

  انواع روش های ارزش گذاری سهام

  

  ارزش یک انتظار ذهنی است كه نسبت به منافع مربوط به یک دارایی در آینده در نظر می گیریم. این واژه با قیمت تفاوت دارد؛ در واقع قیمت همان وجهی است كه در فروش كالا یا ارائه خدمات بین فروشنده و خریدار رد و بدل می شود. در ارتباط با سهام شرکت های فعال در بورس و فرابورس می توانیم چندین نوع ارزش متفاوت را محاسبه کرده و از آن ها برای ارزش گذاری سهام استفاده نماییم. در واقع علم اقتصاد به گونه ای است که دیدگاه افراد و نوع نگرش فعالان و تحلیلگران در ارزش گذاری سهام شرکت ها و یا سایر دارایی ها تاثیرگذار است. بنابراین اگر شما نیز در خصوص نحوه ارزش گذاری سهام شرکت ها کنجکاو هستید، توصیه می کنیم ما را تا پایان مقاله همراهی کنید.

  انواع ارزش در بازار سهام

  

  همانطور که گفته شد، ارزش سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه با دیدگاه های مختلفی سنجیده می شود و هرکدام از آن ها نیز طرفداران خاص خود را دارند. به طور کلی، از جمله ارزش هایی که در بازار سهام کاربرد دارد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ارزش دفتری
  • ارزش جایگزینی
  • ارزش اسمی
  • ارزش تصفیه
  • ارزش ذاتی

  ارزش دفتری

  ارزش دفتری در واقع همان ارزشی است كه در ترازنامه آمده است. در علم حسابداری ارزش دفتری را اینگونه تعریف می كنند:

  در زمان انحلال شركت، پس از پرداخت تمامی بدهی های شركت از دارایی های آن، به مبلغی که به هر سهم تعلق می گیرد، ارزش دفتری می گویند. بنابراین ارزش دفتری در واقع از تقسیم كردن حقوق سهامداران در ترازنامه (پس از كسر سهام ممتاز) بر تعداد سهام حاصل می شود و از ساده ترین روش های ارزش گذاری سهام به حساب می آید.

  ارزش بازار

  

  ارزش بازار بر مبنای عرضه و تقاضای سهام شركت ها در بازار سرمایه و رفتار خریداران و فروشندگان تعیین می شود. از تقسیم این ارزش بر تعداد سهام‌ شرکت، ارزش بازار هر سهم حاصل می شود. بنابراین می توان گفت که ارزش بازار هر سهم در واقع همان قیمت سهم می باشد.

  ارزش جایگزینی

  ارزشی است که با برآورد بهای حاصل از جایگزین کردن دارایی های یک شرکت بدست می آید. از تقسیم این ارزش بر تعداد سهم های شرکت، ارزش جایگزینی هر سهم به دست می آید.

  ارزش اسمی

  همان ارزشی است که در زمان تأسیس یک شرکت در نظر گرفته و در اساسنامه نوشته می شود. در بورس ایران این ارزش برای هر سهم معمولا معادل هزار ریال (صد تومان) است.

  ارزش تصفیه

  همان ارزشی است که از تفریق دارایی ها و بدهی های شرکت بدست می آید. از تقسیم این ارزش بر تعداد سهام‌ شرکت، ارزش تصفیه به ازای هر سهم، حاصل می شود. مبلغ حاصل از ارزش تصفیه، قابل تقسیم بین سهامداران و مالکان شرکت است. اگر بدهی های شرکت مساوی یا بیشتر از وجوه نقدی باشد که شرکت دریافت می کند، ارزش انحلال یا تصفیه برابر با صفر یا مقادیر منفی می شود و به دنبال آن هیچ مبلغی به سهامداران پرداخت نخواهد شد.

  ارزش ذاتی

  ارزش ذاتی، ارزش واقعی یک دارایی است که بر پایه بررسی تمام ابعاد کسب و کار مورد نظر مانند اسناد مالی، پتانسیل پیشرفت شرکت و لحاظ کردن دارایی های مشهود و نامشهود آن بدست می آید. ارزش فعلی جریانات نقدی که یک شرکت در آینده برای سرمایه گذاران ایجاد می کند، تعیین کننده ارزش ذاتی سهام آن شرکت است. در نتیجه، سود مورد انتظار آینده شرکت یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین ارزش ذاتی است. بنابراین ارزش ذاتی سهام را می توان با توجه به نرخ رشد آینده شرکت مشخص کرد. برای محاسبه ارزش ذاتی روش های مختلفی وجود دارد که یکی از رایج ترین آن ها جریانات نقدی آتی سهام است.

  معرفی انواع مدل ‌های ارزش گذاری سهام

  

  مفهوم ارزش‌ گذاری سهام در بورس به نوعی در تصمیم سرمایه گذاران قبل از سرمایه گذاری ارتباط دارد. برای ارزش گذاری سهام یک شرکت، مدل های مختلفی وجود دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ارزش گذاری مبتنی بر دارایی ها
  • تنزیل جریان نقدی آزاد
  • تنزیل سود تقسیمی
  • ارزش گذاری نسبی

  براساس ارزش گذاری مبتنی بر دارایی، ارزش دفتری را حاصل تفاضل دارایی و بدهی می دانیم که بر تعداد سهام شرکت تقسیم می شود. پس از محاسبه بهای تمامی دارایی ها، استهلاک انباشته کسر می گردد و ارزش دفتری دارایی ها محاسبه می شود و این مبلغ در ترازنامه آورده می شود.

  در زمان تأسیس شرکت، ارزش دفتری را با ارزش اسمی برابر قرار می دهند. البته این موضوع در صورتی است که انتشار سهام به صرف یا کسر صورت نگرفته باشد. با شروع فعالیت شرکت، با توجه به اندوخته ها و سود و زیان انباشته، کم کم این دو ارزش متفاوت می شوند. بهتر است با مواردی از محاسبه دارایی که در ترازنامه می‌ آید، آشنا شویم:

  ارزش دارایی چیست؟

  با کم کردن استهلاک تجمیعی از ارزش دارایی شرکت، ارزش دارایی موجود در ترازنامه شرکت حاصل می شود.

  خالص ارزش دارایی چیست؟

  همچنین، با کم کردن بدهی‌ های شرکت از دارایی های غیر مشهودی مانند حق انحصار، حق ثبت اختراع، ارزش سرقفلی و موارد دیگر، خالص ارزش دارایی به دست می آید.

  سرمایه اولیه چیست؟

  سرمایه اولیه ممکن است شامل هزینه هایی مثل مالیات، تراکنش و. باشد. البته ممکن است فاقد این موارد نیز باشد.

  ارزش دفتری چیست؟

  ارزش خالص دفتری یا ارزش دفتری، در برخی از کشورهای دیگر مانند انگلستان با خالص ارزش دارایی شناخته می شود و همان مبلغی است که در زمان نقدسازی یک شرکت به سهامداران پرداخت می شود.

  مزایا و کاربردهای ارزش دفتری دارایی های شرکت

  

  • با بررسی ارزش دفتری و ارزش بازار دارایی ها، پی ‌می بریم که آیا سهام یا دارایی متناسب با ارزش واقعی آن ها قیمت گذاری شده اند یا خیر.
  • این ارزش بیان کننده کل دارایی های شرکت است و در زمان انحلال شرکت به سهامدارانش داده می شود.
  • اگر دارایی ها به فروش برسند، با احتساب تفاضل قیمت فروش از ارزش دفتری، سود یا زیان سرمایه ای حاصل می شود.
  • در این روش هیچگونه استنباط یا نظر شخصی در محاسبه دخالت داده نمی شود.
  • همیشه با محاسبه ارزش دفتری، هزینه استهلاک کسر شده به عنوان تخمینی از ارزش کنونی دارایی به ما داده می شود که دیدگاهی دقیق است.
  • سرمایه گذاران با بررسی ارزش دارایی و قیمت سهم، دست به کار می شوند و اگر قیمت سهم کمتر از ارزش دارایی باشد، سهم را خریداری می کنند.

  معایب استفاده از ارزش دفتری چیست؟

  • این ارزش با توجه به یک معادله حسابداری ثابت محاسبه می شود. بنابراین، تورم، نرخ بهره و فاکتورهای موثر دیگری که در ارزش گذاری صحیح دارایی باید در نظر گرفته شوند، محسوب نشده اند.
  • با توجه به نکته گفته شده، بین ارزش واقعی و دفتری، تفاوت ایجاد می شود.
  • بسیاری از تحلیلگرانی که از ارزش دفتری در ارزش گذاری شرکت ها استفاده می کنند، در محاسبات خود، ارزش دارایی های نامشهود را نیز در کنار دارایی های فیزیکی در نظر می گیرند.
  • ممکن است با دستکاری، رقم بالاتری برای ارزش دارایی در ترازنامه ثبت شود و سرمایه گذاران، ارزش سهام را بیشتر از مقدار واقعی آن در نظر بگیرند.

  جمع بندی

  در این مقاله با انواع روش های ارزش گذاری سهام آشنا شدیم. هر یک از این روش ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و نمی توان گفت که کدام روش ارزش گذاری سهام، به طور ارزش دفتری چگونه محاسبه می‌شود؟ صد در صد از روش های دیگر بهتر است. بنابراین اغلب سرمایه گذاران چندین ارزیابی را انجام می دهند تا محدوده ای از ارزش های ممکن را ایجاد کنند و براساس آن تصمیم بگیرند.

  استهلاک چیست

  

  استهلاک چیست و چگونه محاسبه می شود؟ در این مقاله می خوانیم:

  • تعریف استهلاک
  • اهمیت استهلاک در ارزیابی پروژه های اقتصادی
  • فاکتور های موثر در استهلاک
  • روش های محاسبه استهلاک

  تعریف استهلاک:

  دارایی های ثابت در طول زمان به دلیل استفاده مداوم فرسوده می شوند و ارزش آنها نسبت به ارزش اولیه کاهش پیدا می کند. به میزان کاهش ارزش یک دارایی در طول عمر مفید آن استهلاک گفته می شود.

  عوامل دیگری مانند ورود تکنولوژی جدید، نداشتن ایمنی و افزایش هزینه نگهداری و سرویس دارایی نسبت به بازده دارایی باعث کنار گذاشتن دارایی قبل از پایان عمر مفید و مستهلک شدن آن می شود. Depreciation به معنی استهلاک است که به اختصار آن را با حرف D نشان می دهند.

  اهمیت محاسبه استهلاک:

  استهلاک به دلیل تغییر در گردش نقدی در محاسبه مالیات، به خصوص برای موسساتی که مبلغ قابل توجهی مالیات پرداخت می کنند نقش مهمی دارد. اگر استهلاک را با یک روش مناسب محاسبه کنیم، می توانند نقشی اساسی در صرفه جویی مالیاتی که یک نوع درآمد محسوب می شود، داشته باشد.

  انتخاب یک روش مناسب برای محاسبه استهلاک، همچنین می تواند باعث افزایش نرخ بازده داخلی و خالص ارزش فعلی گردد. از این رو شناخت استهلاک و انتخاب بهترین روش محاسبه آن با توجه به هدف حداکثر کردن سود در ارزیابی های اقتصادی اهمیت زیادی دارد.

  فاکتور های موثر در محاسبه استهلاک:

  قبل از محاسبه استهلاک با روش های مختلف لازم است که با تعاریف زیر آشنایی داشته باشید.

  n: عمر مفید دارایی

  (Salvage value) SV: ارزش اسقاط که عبارت است از ارزش باقی مانده دارایی در پایان عمر مفید

  BV (Book value of fixed assets): ارزش دفتری که عبارت است از تفاوت هزینه اولیه دارایی با مجموع مقادیر استهلاک آن تا زمان مورد محاسبه، ارزش دفتری هر سال را می توان از تفاوت ارزش دفتری سال قبل با مقدار استهلاک در سال مورد محاسبه یا با استفاده از فرمول های خاص هر روش محاسبه نمود. مثلا:

  استهلاک سال دوم – ارزش دفتری سال اول = ارزش دفتری سال دوم

  روش های محاسبه استهلاک:

  در این مقاله شش روش محاسبه استهلاک معرفی می شود و نحوه محاسبه متداول ترین آنها یعنی روش خط مستقیم، روش جمع ارقام سنوات و روش موجودی نزولی را آموزش می دهیم. دو مورد اخیر جز روش های زودرس استهلاک هستند.

  روش خط مستقیم (Straight Line method of deprecaition):

  ساده ترین و مرسوم ترین روش محاسبه استهلاک است. در این روش استهلاک به صورت سالیانه و ثابت محاسبه می شود و از ارزش دفتری دارایی کسر می گردد. فرمول های محاسبه استهلاک و ارزش دفتری با روش خط مستقیم به صورت زیر است.

  • D مقدار استهلاک
  • BV ارزش دفتری
  • P ارزش اولیه
  • SV ارزش اسقاط
  • m سال مورد محاسبه
  • n عمر مفید

  

  برای درک بهتر محاسبه استهلاک در این روش یک مثال حل می کنیم.

  مثال: هزینه اولیه خرید یک ماشین 90,000 و ارزش اسقاط آن 10,000 واحد پولی است. اگر عمر مفید این ماشین 5 سال باشد مقدار استهلاک و ارزش دفتری را به روش خط مستقیم محاسبه کنید.

  پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله رگرسیون و مدلسازی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

  

  توجه کنید که استهلاک در این روش برای تمامی سال ها یکسان است (D=16,000). در سال صفر که ماشین خریده می شود استهلاک نداریم و ارزش دفتری با هزینه اولیه برابر است.

  

  داده های بالا را می توان به صورت خلاصه در یک جدول نشان داد.

  

  مشاهده می کنید که ارزش دفتری سال پنجم 10,000 است که همان ارزش اسقاط می باشد.

  روش جمع ارقام سنوات (Sum of years digits):

  در این روش مقدار استهلاک در سال های اول بیشترین و در سال های آخر کمترین مقدار را دارد. این روش برای صرفه جویی مالیاتی مناسب است. در این روش استهلاک هر سال با سال های دیگر متفاوت است به صورت کاهشی تا رسیدن به ارزش اسقاط ادامه می یابد. فرمول های محاسبه استهلاک در این روش به شکل زیر است:

  

  جمع ارقام سنوات که به اختصار با SYD نمایش می دهند، حاصل مجموع سال های عمر است. ارزش دفتری را نیز می توان از کسر استهلاک از ارزش دفتری سال قبل، یا با استفاده از فرمول محاسبه کرد. برای درک بهتر این روش مثال قبل را به روش جمع ارقام سنوات محاسبه می کنیم:

  

  در سال صفر استهلاک نداریم و ارزش دفتری با ارزش اولیه برابر است. (BV0 = P)

  

  ارزش دفتری را با استفاده از فرمول نیز می توان محاسبه کرد. مثلا BV در سال سوم به شکل زیر محاسبه می شود:

  

  نتایج به دست آمده را می توان به صورت مختصر در یک جدول نمایش داد.

  

  مشاهده می کنید که ارزش دفتری در سال آخر با ارزش اسقاط برابر شده است.

  روش مانده نزولی (Accelerated method of depreciation):

  در این روش مقدار استهلاک به صورت سالیانه و بر حسب یک نرخ ثابت کاهش می یابد. حداکثر مقدار این نرخ معادل 2/n است که با نام موجودی نزولی دوبل نیز شناخته می شود.

  در محاسبه استهلاک در این روش ارزش اسقاط نقشی ندارد و جهت برابر شدن ارزش دفتری سال آخر با ارزش اسقاط، این دو را به ازای نرخ مجهول d برابر هم قرار می دهند تا مقدار نرخ استهلاک به دست آید. به صورت کلی:

  

  جهت درک بهت مثال اول را به روش موجودی نزولی حل می کنیم.

  پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله هوش تجاری را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

  

  در سال صفر استهلاک نداریم بنابراین ارزش دفتری سال ارزش دفتری چگونه محاسبه می‌شود؟ صفر با هزینه اولیه برابر است.

  

  ارزش دفتری را می توان با استفاده از فرمول نیز محاسبه کرد مثلا ارزش دفتری در سال سوم برابر است با:

  

  

  این روش یکی از بهترین روش های استهلاک زودرس است زیرا همان طور که مشاهده می کنید مقدار استهلاک در سال های اول بیشترین مقدار را داراست.

  روش وجوه استهلاکی (Sinking fund method of depreciation):

  برخلاف دو روش قبلی مقدار استهلاک در سال های اول این روش کمترین و در سال های انتهای عمر بیشترین مقدار را دارد. مانند ماشینی که در سال های اول کم استهلاک و در سال های پایان عمر استهلاک آن زیاد می شود.

  در واقع این روش منطقی تر از سایر روش هاست اما از آنجا که هدف موسسات معمولا حداکثرکردن سود است، استفاده از این روش اقتصادی نیست.

  روش تعداد تولید (Production unit method of depreciation):

  در این روش مقدار ثابتی استهلاک برای هر واحد تولید در نظر می گیرند. هر چه مقدار تولید بیشتر باشد، استهلاک نیز بیشتر می شود. از این روش معمولا برای استهلاک ماشین آلات و تجهیزات در معادن، نفت، گاز و چوب استفاده می کنند.

  روش مدت عملیات:

  در این روش مقدار استهلاک به صورت یک مقدار ثابت برای هر روز یا ساعت در نظر گرفته می شود. عمر برخی از تجهیزات ممکن است با ساعت سنجیده شود و دستگاه بعد از چند ساعت مشخص کار کردن، اسقاط شود.

  نگارش: زینب نقی زاده

  به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله ارزیابی اقتصادی پروژه ها را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.