روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی

تقویت توان صندوق توسعه بازار سرمایه با انتشار اوراق تبعی

بازارگردانان می توانند با استفاده از ابزار مشتقه، بدون آسیب زدن به روند بازار، اقدام به فروش سهام یا تامین مالی نمایند.

به گزارش بازار به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، قادر معصومی خانقاه مدیر صندوق توسعه بازار سرمایه در این خصوص بیان کرد: به منظور تامین نقدینگی برای حمایت بیشتر از بازار سرمایه، روی ۱۵ نماد اوراق تبعی از نوع تامین مالی منتشر کرده ایم که بخشی از نقدینگی حاصل از انتشار این اوراق بابت تسویه بدهی های قبلی و بخشی بابت حمایت از بازار مورد استفاده قرار می گیرد.

وی اضافه کرد: در این روش و با انتشار اوراق تبعی(شامل اختیار فروش برای سرمایه گذاران و اختیار خرید برای ناشر) سهام نمادهای مشخص شده به سرمایه گذاران واگذار شده و در زمان سررسید به قیمتی بالاتر از قیمت واگذار شده، توسط ناشر از سرمایه گذاران خریداری شده و تفاوت قیمت واگذاری با قیمت بازخرید سهام، به عنوان هزینه تامین مالی منظور روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی می شود. این روش شبیه اخذ تسهیلات از بانک و تسویه در زمان سررسید است؛ ولی مزیت این روش این است که می توان در حجم بالا، تامین مالی کرد. مزیت دیگر این روش امکان انجام تسویه نهایی به دو روش نقدی یا فیزیکی است(طبق شرایط مندرج در اطلاعیه عرضه). در روش فیزیکی در زمان سررسید، سهام توسط ناشر بازخرید شده و وجوه نقد به حساب سرمایه گذاران واریز می شود، در روش تسویه نقدی در زمان سررسید، بخشی از مبلغ تامین مالی از طریق واگذاری دایمی سهام به سرمایه گذاران و مابالتفاوت آن با تعهدات ناشر، بصورت نقدی می شود. تسویه نهایی از طریق فیزیکی یا نقدی طبق شرایط اطلاعیه مشخص می شود.

معصومی خانقاه خاطرنشان کرد: عملیات انتشار و عرضه و فروش اوراق تبعی، توسط شرکت بورس یا فرابورس تصویب، رصد و تأیید شده و اطلاعات مربوط به دارایی های مرتبط با آن توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی نگهداری و بر اساس آخرین اقدامات شرکتی بروزرسانی می شود.

وی در رابطه با تاثیر انتشار این نوع اوراق تبعی بر نقدشوندگی بازار گفت: با توجه به اینکه انتشار این اوراق، موجب تامین مالی و افزایش منابع نقد صندوق توسعه بازار سرمایه می شود، توان این صندوق برای حمایت از بازار تقویت می شود، اما با در نظر گرفتن این موضوع که حجم این اوراق در حدود ارزش معاملات یک روز بازار است، نمی تواند تاثیر شگرفی بر روند بازار داشته باشد، اما اطمینان نسبی برای حمایت در روزهای حساس بازار ایجاد خواهد کرد. در ضمن به منظور حمایت بیشتر از بازار و سهام هر شرکت به صورت خاص، می توان از طریق انتشار اوراق تبعی از نوع بیمه ای برای آن سهم خاص اقدام کرد که به نظر می رسد هلدینگ های بزرگ حاضر در بازار توان انجام چنین کاری را دارند. این شرکت های سرمایه گذاری می توانند با هدف حمایت از سهام خود و شرکت های زیرمجموعه خود، اقدام به انتشار اوراق تبعی(هم از نوع بیمه ای و هم تامین مالی) کنند، این موضوع مشخصا بر روی حجم معاملات و روند بازار تاثیرگذار خواهد بود، چراکه با انتشار اوراق تبعی از نوع بیمه ای، ناشر تضمین می کند که اگر سهم تا زمان سررسید رشد مطلوبی نداشت، سهم را در زمان سررسید اوراق با قیمتی بالاتر از دارندگان اوراق خریداری کند. این اقدام سیگنالی به بازار مخابره می کند که قیمت سهم مدنظر احتمالا از قیمت تضمین شده در زمان سررسید پایین تر نخواهد آمد.

معصومی خانقاه همچنین با اشاره به جلسه اخیر وزیر محترم اقتصاد با هلدینگ های بزرگ کشور جهت بررسی و ارائه راهکار برای موضوعات مرتبط با بازار سرمایه و اینکه یکی از موضوعات طرح شده در این جلسه انتشار اوراق تبعی توسط این دسته از شرکت ها جهت حمایت از بازار بوده، ابراز امیدواری کرد که خروجی این جلسه در خصوص این موضوع منجر به کاهش زمان صدور مجوز انتشار این نوع اوراق گردد. ایشان همچنین عنوان کردند که در حال حاضر فرآیند تامین مالی از طریق انتشار اوراق تبعی، حدود ۱ ماه زمان می برد که انتظار می رود این زمان و فرآیند کوتاه تر شود تا تامین مالی از این طریق سرعت گرفته و از آن استقبال شود.

وی در بخشی از سخنان خود ضمن اشاره به برخی از دغدغه های فعالان بازار در خصوص انتشار اوراق تبعی، به عنوان یکی از راهکارهای پوشش دغدغه ها، انتشار اوراق با سررسیدهای روزانه همراه با قیمت اعمال متفاوت در یک روز را پیشنهاد دادند. ایشان همچنین با اشاره به بروز برخی مشکلات در انتشار اوراق تبعی از نوع بیمه ای در سنوات گذشته به دلایل مختلف(از جمله عدم اطلاع رسانی کافی و عدم اطلاع یا دقت سرمایه گذاران در خرید اوراق تبعی از نوع بیمه ای، که به دلیل عدم وجود دارایی از سهم متناظر با اوراق خریداری شده در پرتفوی سرمایه گذاران، منجر به تحمیل ضرر و زیان به آنها شد)، خواستار ایجاد زیرساخت فنی جهت بررسی و احراز شرایط خرید و سپس ایجاد امکان خرید شد.

رئیس هیات مدیره صندوق مشترک توسعه بازار سرمایه در خاتمه با اشاره به امکان انتشار این نوع از اوراق توسط بازارگردانان، عنوان کردند: بازارگردانان می توانند با استفاده از ابزار مشتقه، بدون آسیب زدن به روند بازار، اقدام به فروش سهام یا تامین مالی کنند، ایشان ابراز امیدواری کردند؛ با تمرکز بازارگردانان بر استفاده از ابزار مشتقه در عملیات بازارگردانی و مدیریت وجوه نقد، از نگرانی های بازار بابت فعالیت آنها کاسته شود.

اوراق تبعی چیست؟ لیست شرکت های دارای اوراق اختیار فروش تبعی

در بازار بورس ایران سهامداران همواره از رشد قیمت سود برده. باکم شدن قیمت در بازار ریزشی زیان کرده و از بازار دور می‌گردند. یکی از نکات قابل اهمیت برای سهامداران اطمینان از بازده مورد انتظار برای معاملاتی است که در بازار سرمایه انجام می‌دهند. این مطلب با توضیح اوراق اختیار تبعی این دغدغه را تا حدودی برای معامله‌گران برطرف می‌کند.

به جهت برطرف نمودن این دغدغه سهامداران و اطمینان بخشی به سهامداران در خصوص ارزشمند بودن سهام شرکت و حفظ منافع آتی آن‌ها، حتی در روزهای منفی بازار ابزارهای نوین مالی گسترش پیداکرده. این امکان را در اختیار سهامداران قرار داده تا بتوانند در روزهای منفی و هنگام ریزش بازار نیز بازدهی خود را تا حدودی تضمین نمایند. اوراق اختیار فروش تبعی ابزاری است که ریسک سرمایه‌گذاری را تا حدود زیادی کاهش داده و می‌توان آن را بیمه کردن قیمت سهم نیز نامید.

اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

اوراق اختیار فروش تبعی توسط شرکت عرضه کنند سهام صادرشده، به فروش می‌رسد. در آن شرکت تعهد می‌کند سهام خود را در قیمت مشخص (قیمت اعمال) و در تاریخی از قبل تعیین‌شده (تاریخ اعمال) مجدداً از خریدار سهم بازخرید نماید. شرکت‌های منتشر کننده قبل از انتشار این اوراق مشخصات و شرایط آن را در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی منتشر می‌نمایند. سهامداران بایستی قبل از اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی این اطلاعیه عرضه اوراق را موردتوجه و مطالعه قرار دهند.

طرح انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در ۱۶ مردادماه سال ۱۳۹۱ با عنوان ” عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران ” در شورای عالی بورس به تصویب رسید و اجرایی گردید.

در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی چه مواردی ذکر می‌گردد:

• سهم پایه: سهم اصلی نماد مورد معامله
• نام عرضه‌کننده و کارگزار عرضه: شرکتی که پس از اخذ مجوز از سازمان بورس اقدام به انتشار اوراق اختیار تبعی فروش می‌نماید.
• تاریخ اعمال (exercise date): تاریخ مدنظر برای انجام تعهد خرید سهم از سهامداران
• دوره معاملاتی: فاصله بین انتشار اوراق تا روز انجام تعهد اختیار تبعی فروش
• قیمت اعمال (exercise price): قیمت تعهد شده برای بازخرید سهام شرکت
• سقف خرید: حداکثر تعدادی که سهامداران می‌توانند اوراق اختیار فروش تبعی خریداری نمایند.
• سررسید: آخرین روزی که اوراق اختیار فروش قابلیت اعمال دارند.
• کل حجم عرضه: تعداد کل اوراق اختیار فروشی که توسط عرضه‌کننده صادر خواهد گردید.
• حداقل عرضه روزانه: تعداد اوراق عرضه‌شده برای یک روز کاری از طرف عرضه‌کننده
• قیمت عرضه: قیمتی که برای خرید این اوراق در نظر گرفته می‌شود و در هرروز طبق فرمول محاسباتی اعلام می‌گردد.

همچنین در این اطلاعیه شرایط تسویه تعهد در تاریخ اعمال نیز به‌وضوح ذکر می‌گردد.

سازوکار استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟

• شیوه انتشار و استفاده از این اوراق در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به سایر بورس های دنیا متفاوت است. در ایران برای خرید اوراق اختیار فروش تبعی حتماً بایستی سهم پایه (سهم شرکتی که می‌خواهید اوراق تبعی آن را خریداری نمایید) را در سبد سهام و پرتفوی خود داشته باشید.
• هر سهامدار بایستی به محدودیت‌های اعلام‌شده در فرم اطلاعیه انتشار اوراق اختیار فروش تبعی دقت نموده، در صورت عدم رعایت مفاد آن ضرر وی قابل‌برگشت نیست.
• سهامدار نمی‌تواند بیشتر از تعداد سهم اصلی در پرتفوی خود اوراق اختیار آن سهم را خریداری نماید. مبلغ پرداخت‌شده بابت خرید تعداد بیشتر اوراق پس از کسر هزینه‌ها به‌عنوان خسارت، به عرضه‌کننده تعلق خواهد گرفت.
• دقت نمایید که طبق اطلاعیه، هر سهامدار حقیقی نمی‌تواند بیش از ۱۰۰۰۰۰ سهم درخواست کند و این در صورتی است که برای آن حداقل تعریف‌نشده است درحالی‌که شرایط برای سهامدار حقوقی متفاوت است.

قوانین مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی:

1. خرید این اوراق دارای محدودیت است. در صورت خرید بیش‌ازحد اعلام‌شده در اطلاعیه انتشار اوراق، مازاد خریداری‌شده اعتبار نداشته. و وجهی به سهامدار عودت داده نخواهد شد.
2. در زمان خرید اوراق بایستی سهامدار سهم پایه (سهم اصلی شرکت) باشید و حداکثر به‌اندازه تعداد سهمی که در پرتفوی دارید اوراق خریداری نمایید.
3. این اوراق دارای بازار ثانویه نیست. به این معنی که پس از خرید دیگر قابل‌فروش نخواهد بود.
4. اگر بعد از خرید اوراق قسمتی از سهام اصلی خود را بفروشید، در پایان روز معاملاتی تعداد مازاد اوراق شما اعتبار خود را از دست می‌دهد وجهی بابت آن عودت داده نخواهد شد.
5. برای استفاده از این اوراق در تاریخ اعمال نیز حتماً بایستی به کارگزار درخواست خود را اعلام نمایید. در صورت عدم اعلام درخواست در سررسید اوراق در پایان روز باطل گردیده و اعتباری نخواهد داشت. همچنین وجهی بابت این اوراق فاقد اعتبار به سهامدار تعلق نخواهد گرفت.

اوراق اختیار فروش تبعی تا زمان سررسید غیرقابل معامله هستند و تنها در تاریخ سررسید قابلیت اعمال دارند.

شایان‌ذکر است برای به دست آوردن اطلاعات کامل در مورد سایر موارد احتمالی در مورد اوراق، نظیر بسته بودن سهم در روز عرضه اوراق، افزایش سرمایه یا توزیع سود نقدی توسط شرکت و … به دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش، به مصوبه سازمان بورس مراجعه نمایید.

نماد اوراق اختیار فروش تبعی چگونه شکل می‌گیرد؟

نماد اوراق اختیار فروش تبعی به‌صورت معمول از حرف «ه» همراه با قسمتی از نماد پایه و همچنین تاریخ سررسید اوراق تشکیل می‌گردد. به‌عنوان‌مثال برای سهم شرکت بانک صادرات ایران «وبصادر» اوراق اختیار فروش تبعی با تاریخ سررسید اسفند سال ۹۹ با نماد «هصادر ۹۱۲” منتشر گردیده است.

خریدار اوراق اختیار فروش تنها در تاریخ اعمال بایستی اختیار فروش را اعمال نماید. پس‌ازاین تاریخ این اوراق اعمال نشده فرض گردیده و تعهدی نسبت به آن وجود نخواهد داشت. مبلغ پرداخت‌شده بابت در اختیار گرفتن این اوراق به‌منزله پرداخت حق بیمه بوده و غیرقابل‌بازگشت است.

نکات بااهمیت در خصوص خرید اوراق اختیار فروش تبعی

بیش از تعداد دارایی سهم پایه در پرتفوی، اوراق خریداری ننمایید، مبلغ پرداختی شما از بین می‌رود.

امکان فروش اوراق تبعی تا سررسید وجود ندارد، با دقت و مطالعه خرید کنید.

اوراق اختیار فروش پس از تاریخ اعمال دیگر ارزشی ندارد.

درخواست اعمال پس از ارسال از کارگزاری برای سپرده‌گذار مرکزی، دیگر قابل لغو اصلاح نخواهد بود.

توجه داشته باشید اوراق اختیار فروش تبعی را ازنظر بازده موردنظر خود بررسی نمایید. چراکه خرید این اوراق به هر قیمتی ارزش خرید ندارد.

مزایای اوراق اختیار فروش

1. تضمین حداقل سود برای سهامداران.
2. کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و حمایت سهامدار عمده از سهام شرکت.
3. اعتماد سرمایه‌گذاران به سهامی که اوراق اختیار خرید تبعی برای آن‌ها منتشر می‌گردد.
4. برخورداری سهامداران خرد از مزایای انتشار اوراق خرید تبعی.
5. عدم فروش سهام در بازارهای ریزشی و کم شدن هیجانات بازار.
6. معایب اوراق اختیار فروش تبعی.
7. اتمام تعهد عرضه‌کننده اوراق پس از تاریخ اعمال.
8. وجود نداشتن بازار ثانویه برای معامله اوراق اختیار.
9. وجود سقف خرید برای هر کد معاملاتی
10. عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سود مورد انتظار را تضمین نمی‌کند.
11. دارا بودن سهم در زمان خرید اوراق اختیار فروش روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی تبعی

تعدادی از شرکت‌هایی که اوراق اختیار فروش تبعی برایشان منتشر گردیده است.

گروه دارویی برکت با نماد برکت و نماد اوراق ” هبرکت ۹۱۲ “

تولید نیروی برق آبادان با نماد آبادا و نماد اوراق ” هابادا ۹۱۲ “

گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان با نماد پترول و نماد اوراق ” هترول ۹۱۱ “

بانک ملت با نماد وبملت و نماد اوراق ” هملت روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی ۹۱۱ “

پتروشیمی شیراز با نماد شیراز و نماد اوراق “هشیر ۹۱۱ “

برای مشاهده و پیگیری شرکت هایی که تاکنون اوراق اختیار فروش تبعی منتشر کرده‌اند و بررسی شرایط آنها می‌توانید به سایت tse.ir مراجعه کرده. در تب اطلاعات بازار قسمت لیست نمادهای معاملاتی به نماد مورد نظر خود دسترسی پیدا نمایید.

پس از مراجعه به این صفحه لیست نمادهای دارای اوراق اختیار می‌باشند در قسمت تبعی می‌توان دید. همچنین برای مشاهده شرکت هایی که تاکنون اوراق اختیار فروش منتشر کرده‌اند می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.

نتیجه گیری

با توجه به گسترش و توسعه ابزار در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری، شرکت‌ها برای حمایت از سهام خود تنها نیاز به‌صرف هزینه‌های هنگفت و روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی خرید سهام در قیمت‌های پایین، قراردادهای سبد گردانی و بازار گردانی و … ندارند. بلکه با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، ضمن تائید ارزندگی سهام شرکت، هیجان را در بازارهای نزولی از سهام شرکت دور کرده با تضمین مبلغ خرید سهام ضمن تضمین سود و بازده سهامداران، در صورت افزایش قیمت سهم در تاریخ اعمال نیازی به بازگرداندن وجه به سهامدار نبوده و هر دو طرف دریک معامله برد برد قرار خواهند گرفت.

اوراق تبعی چیست؟ لیست شرکت های دارای اوراق اختیار فروش تبعی

در بازار بورس ایران سهامداران همواره از رشد قیمت سود برده. باکم شدن قیمت در بازار ریزشی زیان کرده و از بازار دور می‌گردند. یکی از نکات قابل اهمیت برای سهامداران اطمینان از بازده مورد انتظار برای معاملاتی است که در بازار سرمایه انجام می‌دهند. این مطلب با توضیح اوراق اختیار تبعی این دغدغه را تا حدودی برای معامله‌گران برطرف می‌کند.

به جهت برطرف نمودن این دغدغه سهامداران و اطمینان بخشی به سهامداران در خصوص ارزشمند بودن سهام شرکت و حفظ منافع آتی آن‌ها، حتی در روزهای منفی بازار ابزارهای نوین مالی گسترش پیداکرده. این امکان را در اختیار سهامداران قرار داده تا بتوانند در روزهای منفی و هنگام ریزش بازار نیز بازدهی خود را تا حدودی تضمین نمایند. اوراق اختیار فروش تبعی ابزاری است که ریسک سرمایه‌گذاری را تا حدود زیادی کاهش داده و می‌توان آن را بیمه کردن قیمت سهم نیز نامید.

اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

اوراق اختیار فروش تبعی توسط شرکت عرضه کنند سهام صادرشده، به فروش می‌رسد. در آن شرکت تعهد می‌کند سهام خود را در قیمت مشخص (قیمت اعمال) و در تاریخی از قبل تعیین‌شده (تاریخ اعمال) مجدداً از خریدار سهم بازخرید نماید. شرکت‌های منتشر کننده قبل از انتشار این اوراق مشخصات و شرایط آن را در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی منتشر می‌نمایند. سهامداران بایستی قبل از اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی این اطلاعیه عرضه اوراق را موردتوجه و مطالعه قرار دهند.

طرح انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در ۱۶ مردادماه سال ۱۳۹۱ با عنوان ” عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران ” در شورای عالی بورس به تصویب رسید و اجرایی گردید.

در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی چه مواردی ذکر می‌گردد:

• سهم پایه: سهم اصلی نماد مورد معامله
• نام عرضه‌کننده و کارگزار عرضه: شرکتی که پس از اخذ مجوز از سازمان بورس اقدام به انتشار اوراق اختیار تبعی فروش می‌نماید.
• تاریخ اعمال (exercise date): تاریخ مدنظر برای انجام تعهد خرید سهم از سهامداران
• دوره معاملاتی: فاصله بین انتشار اوراق تا روز انجام تعهد اختیار تبعی فروش
• قیمت اعمال (exercise price): قیمت تعهد شده برای بازخرید سهام شرکت
• سقف خرید: حداکثر تعدادی که سهامداران می‌توانند اوراق اختیار فروش تبعی خریداری نمایند.
• سررسید: آخرین روزی که اوراق اختیار فروش قابلیت اعمال دارند.
• کل حجم عرضه: تعداد کل اوراق اختیار فروشی که توسط عرضه‌کننده صادر خواهد گردید.
• حداقل عرضه روزانه: تعداد اوراق عرضه‌شده برای یک روز کاری از طرف عرضه‌کننده
• قیمت عرضه: قیمتی که برای خرید این اوراق در نظر گرفته می‌شود و در هرروز طبق فرمول محاسباتی اعلام می‌گردد.

همچنین در این اطلاعیه شرایط تسویه تعهد در تاریخ اعمال نیز به‌وضوح ذکر می‌گردد.

سازوکار استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟

• شیوه انتشار و استفاده از این اوراق در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به سایر بورس های دنیا متفاوت است. در ایران برای خرید اوراق اختیار فروش تبعی حتماً بایستی سهم پایه (سهم شرکتی که می‌خواهید اوراق تبعی آن را خریداری نمایید) را در سبد سهام و پرتفوی خود داشته باشید.
• هر سهامدار بایستی به محدودیت‌های اعلام‌شده در فرم اطلاعیه انتشار اوراق اختیار فروش تبعی دقت نموده، در صورت عدم رعایت مفاد آن ضرر وی قابل‌برگشت نیست.
• سهامدار نمی‌تواند بیشتر از تعداد سهم اصلی در پرتفوی خود اوراق اختیار آن سهم را خریداری نماید. مبلغ پرداخت‌شده بابت خرید تعداد بیشتر اوراق پس از کسر هزینه‌ها به‌عنوان خسارت، به عرضه‌کننده تعلق خواهد گرفت.
• دقت نمایید که طبق اطلاعیه، هر سهامدار حقیقی نمی‌تواند بیش از ۱۰۰۰۰۰ سهم درخواست کند و این در صورتی است که برای آن حداقل تعریف‌نشده است درحالی‌که شرایط برای سهامدار حقوقی متفاوت است.

قوانین مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی:

1. خرید این اوراق دارای محدودیت است. در صورت خرید بیش‌ازحد اعلام‌شده در اطلاعیه انتشار اوراق، مازاد خریداری‌شده اعتبار نداشته. و وجهی به سهامدار عودت داده نخواهد شد.
2. در زمان خرید اوراق بایستی سهامدار سهم پایه (سهم اصلی شرکت) باشید و حداکثر به‌اندازه تعداد سهمی که در پرتفوی دارید اوراق خریداری نمایید.
3. این اوراق دارای بازار ثانویه نیست. به این معنی که پس از خرید دیگر قابل‌فروش نخواهد بود.
4. اگر بعد از خرید اوراق قسمتی از سهام اصلی خود را بفروشید، در پایان روز معاملاتی تعداد مازاد اوراق شما اعتبار خود را از دست می‌دهد وجهی بابت آن عودت داده نخواهد شد.
5. برای استفاده از این اوراق در تاریخ اعمال نیز حتماً بایستی به کارگزار درخواست خود را اعلام نمایید. در صورت عدم اعلام درخواست در سررسید اوراق در پایان روز باطل گردیده و اعتباری نخواهد داشت. همچنین وجهی بابت این اوراق فاقد اعتبار به سهامدار تعلق نخواهد گرفت.

اوراق اختیار فروش تبعی تا زمان سررسید غیرقابل معامله هستند و تنها در تاریخ سررسید قابلیت اعمال دارند.

شایان‌ذکر است برای به دست آوردن اطلاعات کامل در مورد سایر موارد احتمالی در مورد اوراق، نظیر بسته بودن سهم در روز عرضه اوراق، افزایش سرمایه یا توزیع سود نقدی توسط شرکت و … به دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش، به مصوبه سازمان بورس مراجعه نمایید.

نماد اوراق اختیار فروش تبعی چگونه شکل می‌گیرد؟

نماد اوراق اختیار فروش تبعی به‌صورت معمول از حرف «ه» همراه با قسمتی از نماد پایه و همچنین تاریخ سررسید اوراق تشکیل می‌گردد. به‌عنوان‌مثال برای سهم شرکت بانک صادرات ایران «وبصادر» اوراق اختیار فروش تبعی با تاریخ سررسید اسفند سال ۹۹ با نماد «هصادر ۹۱۲” منتشر گردیده است.

خریدار اوراق اختیار فروش تنها در تاریخ اعمال بایستی اختیار فروش را اعمال نماید. پس‌ازاین تاریخ این اوراق اعمال نشده فرض گردیده و تعهدی نسبت به آن وجود نخواهد داشت. مبلغ پرداخت‌شده بابت در اختیار گرفتن این اوراق به‌منزله پرداخت حق بیمه بوده و غیرقابل‌بازگشت است.

نکات بااهمیت در خصوص خرید اوراق اختیار فروش تبعی

بیش از تعداد دارایی سهم پایه در پرتفوی، اوراق خریداری ننمایید، مبلغ پرداختی شما از بین می‌رود.

امکان فروش اوراق تبعی تا سررسید وجود ندارد، با دقت و مطالعه خرید کنید.

اوراق اختیار فروش پس از تاریخ اعمال دیگر ارزشی ندارد.

درخواست اعمال پس از ارسال از کارگزاری برای سپرده‌گذار مرکزی، دیگر قابل لغو اصلاح نخواهد بود.

توجه داشته باشید اوراق اختیار فروش تبعی را ازنظر بازده موردنظر خود بررسی نمایید. چراکه خرید این اوراق به هر قیمتی ارزش خرید ندارد.

مزایای اوراق اختیار فروش

1. تضمین حداقل سود برای سهامداران.
2. کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و حمایت سهامدار عمده از سهام شرکت.
3. اعتماد سرمایه‌گذاران به سهامی که اوراق اختیار خرید تبعی برای آن‌ها منتشر می‌گردد.
4. برخورداری سهامداران خرد از مزایای انتشار اوراق خرید تبعی.
5. عدم فروش سهام در بازارهای ریزشی و کم شدن هیجانات بازار.
6. معایب اوراق اختیار فروش تبعی.
7. اتمام تعهد عرضه‌کننده اوراق پس از تاریخ اعمال.
8. وجود نداشتن بازار ثانویه برای معامله اوراق اختیار.
9. وجود سقف خرید برای هر کد معاملاتی
10. عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سود مورد انتظار را تضمین نمی‌کند.
11. دارا بودن سهم در زمان خرید اوراق اختیار فروش تبعی

تعدادی از شرکت‌هایی که اوراق اختیار فروش تبعی برایشان منتشر گردیده است.

گروه دارویی برکت با نماد برکت و نماد اوراق ” هبرکت ۹۱۲ “

تولید نیروی برق آبادان با نماد آبادا و نماد اوراق ” هابادا ۹۱۲ “

گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان با نماد پترول و نماد اوراق ” هترول ۹۱۱ “

بانک ملت با نماد وبملت و نماد اوراق ” هملت ۹۱۱ “

پتروشیمی شیراز با نماد شیراز و نماد اوراق “هشیر ۹۱۱ “

برای مشاهده و پیگیری شرکت هایی که تاکنون اوراق اختیار فروش تبعی منتشر کرده‌اند و بررسی شرایط آنها می‌توانید به سایت tse.ir مراجعه کرده. در تب اطلاعات بازار قسمت لیست نمادهای معاملاتی به نماد مورد نظر خود دسترسی پیدا نمایید.

پس از مراجعه به این صفحه لیست نمادهای دارای اوراق اختیار می‌باشند در قسمت تبعی می‌توان دید. همچنین برای مشاهده شرکت هایی که تاکنون اوراق اختیار فروش منتشر کرده‌اند می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.

نتیجه گیری

با توجه به گسترش و توسعه ابزار در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری، شرکت‌ها برای حمایت از سهام خود تنها نیاز به‌صرف هزینه‌های هنگفت و خرید سهام در قیمت‌های پایین، قراردادهای سبد گردانی و بازار گردانی و … ندارند. بلکه با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، ضمن تائید ارزندگی سهام شرکت، هیجان را در بازارهای نزولی از سهام شرکت دور کرده با تضمین مبلغ خرید سهام ضمن تضمین سود و بازده سهامداران، در صورت افزایش قیمت سهم در تاریخ اعمال نیازی به بازگرداندن وجه به سهامدار نبوده و هر دو طرف دریک معامله برد برد قرار خواهند گرفت.

اوراق اختیار فروش تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟

سرمایه‌گذاری در بازار بورس به صورت مستقیم به دلیل نوسانات بازار با ریسک توام خواهد بود؛ از این‌رو سرمایه‌گذاران باید در انتخاب سهم و روش‌های سرمایه‌گذاری دقت بیشتری به خرج دهند و با کسب دانش و تخصص لازم به مدیریت سرمایه بپردازند. حال سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز برای دریافت بازدهی مناسب با کمترین میزان ریسک، می‌توانند از ابزاری به نام اوراق اختیار فروش تبعی بهره ببرند تا از ضرر و زیان سنگین جلوگیری کنند.

اختیار فروش تبعی در واقع اوراقی هستند که در آن عرضه‌ کننده تعهد می‌دهد تا تعداد مشخصی از دارایی درج شده در قرارداد را از سهامدار با قیمت معین در تاریخ مشخص خریداری کند. در حقیقت اوراق تبعی به عنوان بیمه سهم عمل می‌کند تا فعالان بازار سرمایه بتوانند به سودی معقول با حداقل ریسک دست پیدا کنند. فرم اطلاعیه فروش سهام و اوراق تبعی حداقل یک روز کاری قبل از عرضه توسط سازمان بورس منتشر خواهد شد تا سرمایه‌گذاران از ویژگی‌ها و شرایط عرضه به صورت کامل مطلع شوند.

در اینجا تلاش خواهیم کرد تا اطلاعات مفیدی در ارتباط با اوراق اختیار فروش تبعی به عنوان ابزاری برای بیمه سهام و کسب سود با ریسک کم در اختیارتان قرار دهیم؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم مطالعه این مطلب را از دست ندهید.

اختیار فروش چیست؟

اختیار فروش نوعی ابزار بازار مشتقات به‌حساب می‌آید که برای پوشش ریسک به‌ کار می‌رود. در بازارهای مالی، اختیار فروش به دارنده این حق و نه تعهد را می‌دهد که تعداد مشخصی از سهم را در تاریخ معین (تاریخ اعمال) در آینده به قیمت مشخص (قیمت اعمال) اعمال کند. حال چنانچه خریدار اوراق بخواهد از این ابزار استفاده کند، بایستی دارایی پایه (دارایی که سرمایه‌گذار جهت پوشش ریسک در آن اختیار فروش را خریداری کرده است) را از بازار خریداری کند و به قیمت اعمال بفروشد.

اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

اوراق اختیار فروش تبعی در واقع نوعی قرارداد است که در آن شرکت‌های فعال در بورس به عنوان فروشنده و عرضه ‌کننده متعهد می‌شوند تا تعداد مشخصی از سهام شرکت را به قیمت معین (قیمت اعمال) در تاریخ مشخص (تاریخ اعمال) از سهامدار خریداری کنند. اوراق تبعی روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی به عنوان بیمه سهام عمل می‌کند و سودی مناسب را با کمترین میزان ریسک برای سرمایه‌گذاران به ارمغان می‌آورد.

شرکت‌های عرضه‌ کننده سهام برای ارائه اطلاعات بیشتر در ارتباط با اوراق، اطلاعیه عرضه را جهت اعلام عمومی توسط سازمان بورس و بهادار کشور عرضه می‌کنند تا افراد بتوانند با ویژگی‌های آن آشنا شوند. سهامداران با خرید اوراق تبعی، سهم مورد نظر را در برابر کاهش قیمت بیمه کرده و از ضرر و زیان سنگین جلوگیری خواهند کرد. به‌طور کلی اوراق اختیار فروش تبعی با سه هدف زیر ارائه می‌شوند:

• کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه (بورس)
• اطمینان‌بخشی به سهامداران در قبال ارزندگی سهم مورد نظر
• حفظ منابع مالی سرمایه‌گذاران

فرم اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی

فرم اطلاعیه عرضه که توسط سازمان بورس کشور حداقل یک روز کاری قبل از عرضه سهام منتشر می‌شود تا عموم مردم و فعالان بازار با ویژگی‌های سهام مورد نظر آشنا شوند، مشتمل بر اطلاعات زیر است:

• عرضه کننده: نام شرکت ناشر که مجوز عرضه را با شرایط معین اخذ کرده است.
• سهم پایه: سهمی که اوراق اختیار فروش تبعی مبتنی بر آن است.
• تاریخ اعمال: تاریخی که برای اعمال اوراق تبعی تعیین می‌شود.
• قیمت اعمال: قیمتی که عرضه کننده متعهد می‌شود تا سهام پایه اوراق تبعی را در تاریخ اعمال، با آن قیمت تسویه کند.
• دوره معاملاتی: به فاصله بین اولین و آخرین روز معاملاتی اوراق تبعی اطلاق می‌شود.
• سقف خرید: حداکثر تعداد اوراق تبعی که اشخاص حقیقی یا حقیقی، می‌توانند خریداری کنند.
• کل حجم عرضه: سقف اوراق اختیار فروش تبعی که از طرف عرضه کننده طی یک دوره معاملاتی عرضه خواهد شد.
• حداقل حجم عرضه روزانه: به حداقل عرضه اوراق تبعی توسط عرضه کننده در یک روز اشاره دارد.
• قیمت عرضه اوراق تبعی: قیمتی که این اوراق در بازار سرمایه توسط شرکت عرضه کننده فروخته می‌شود.
• سررسید: آخرین روز دوره معاملاتی که پس از پایان جلسه معاملاتی آن روز، اوراق تبعی قابلیت اعمال پیدا می‌کنند.

فرایند اعمال اوراق اختیار فروش تبعی به چه صورت است؟

پس از اینکه اطلاعیه اوراق تبعی توسط سازمان بورس منتشر شد، اعمال اوراق تحت شرایط مشخص و معین امکان‌پذیر خواهد بود که در ادامه به فرایند و شرایط اعمال اوراق اشاره می‌کنیم:

• قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال نباید بزرگتر یا مساوی قیمت اعمال باشد.
• اگر قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال کمتر از قیمت اعمال باشد، اوراق بر اساس درخواست سهامدار و از طریق کارگزار وی به بورس حداکثر تا ساعت 13 آن روز اعمال خواهد شد.
• در صورت درخواست اعمال اوراق در زمان معین به سازمان بورس، باید انتقال سهم به قیمت اعمال از دارنده اوراق به عرضه کننده آن صورت پذیرد و در صورت وجود اختلاف میان قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم، مابه‌التفاوت باید به دارنده اوراق به صورت نقدی یا واگذاری سهم پایه انجام شود.

نکات مهم در ارتباط با اوراق اختیار فروش تبعی

اگر به دنبال بیمه سهام از طریق اوراق تبعی هستید تا بازدهی مناسب را با ریسک کم به‌دست آورید، باید به نکات تکمیلی در ارتباط با اوراق اختیار فروش تبعی توجه کنید که در ادامه به برخی از مهمترین نکات اشاره می‌کنیم:

• اوراق تبعی از نوع اختیار فروش اروپایی هستند؛ یعنی تنها در تاریخ سررسید قابلیت اعمال دارند.
• این اوراق قابلیت معامله در بازار ثانویه را غیر از هماهنگی شرکت بورس و اوراق بهادار ندارند و تنها در یک مرحله (زمان عرضه توسط ناشر) قابل معامله هستند.
• درصد سود و زیان با توجه به نوسانات قیمتی سهام تا تاریخ سررسید و قیمت خرید سهام پایه متفاوت است.
• سهام پایه هم مانند اوراق تبعی تا زمان پایان معاملات قابلیت معامله ندارند.
• اوراق اختیار فروش تبعی فقط در تاریخ سررسید قابل تسویه خواهند بود.
• امکان خرید اوراق تبعی بیش از تعداد سهام پایه در اختیار سهامدار و سقف خرید مندرج در اطلاعیه وجود ندارد و در صورت بیشتر بودن اوراق تحت مالکیت سهامدار، اوراق مازاد باطل شده و عرضه کننده تعهدی نخواهد داشت.
• مبلغ پرداختی توسط سهامدار بابت خرید اوراق قابل عودت نخواهد بود.
• امکان اعمال اختیار فروش توسط خریداران اوراق تبعی تنها در تاریخ اعمال امکان‌پذیر خواهد بود.

اوراق اختیار فروش تبعی به عنوان ابزار پوشش ریسک در بازار سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد تا افراد بتوانند سهام خریداری شده را بیمه کنند و بازدهی مناسب را با کمترین میزان ریسک در دوره مشخص به‌دست آورند. در واقع با خرید اوراق تبعی، شرکت عرضه کننده سهام تعهد می‌دهد تا روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی تعدادی از سهام را به قیمت مشخص و در زمان معین از سهامدار خریداری کند تا فرد با ضرر و زیان سنگین ناشی از نوسانات بازار مواجه نشود

اوراق تبعی و مزیت انتشار آن چیست؟

انتشار این اوراق نسبت به سایر روش‌های تامین مالی سریعتر انجام خواهد شد و هزینه انتشار با توجه به کمتر بودن تعداد ارکان نسبت به سایر روش‌های تامین مالی بسیار پایین است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین،در برنامه شمارش معکوس همراه با وحید مطهری‌نیا سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای مالی نوین شرکت بورس به بررسی اوراق تبعی در مبحث تامین مالی پرداختیم.
در ابتدا عرفان هودی مدیر عملیات شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه توضیحات مختصری درباره آخرین تامین مالی‌های صورت گرفته در بازار سرمایه طی هفته اخیر دادند و به توضیح اوراق تامین مالی و ارکان مهم آن پرداختند. مطهری‌نیا در سخنان خود جوانب مختلف این روش تامین مالی در بازار سرمایه را ارائه دادند و درباره مزایای آن برای عرضه‌کننده و خریداران این اوراق نوع صحبت کردند.
وی در این رابطه به مسیر انتشار اوراق، مباحث وثیقه‌گذای عرضه‌کنندگان، مدت‌زمان شروع پروسه تا زمان انتشار اوراق، نحوه نظارت بر آن‌ها به منظور پیشگیری ریسک‌ها و… پرداختند.
تعریف اوراق تبعی و انواع آن
نوع خاصی از اختیار فروش است که بر اساس آن، حق فروش تعداد مشخصی از یک دارایی (سهام) پایه در یک تاریخ مشخص (تاریخ سررسید) و با یک قیمت روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی فروش معین (قیمت اعمال) به خریدار آن داده می شود. این اوراق وابسته به سهام پایه است و بدون وجود سهام پایه ارزشی ندارد.
مطهری‌نیا در معرفی سازوکار انتشار اوراق تبعی در ابتدا اشاره‌ای به تبعی بیمه سهام (یا حمایت از سهام) داشت؛ هدف از انتشار این نوع ایجاد اطمینان در سهامداران و بیمه نمودن سهام ایشان است. خریدار، سهام پایه را از قبل در اختیار داشته یا از بازار خرید می‌کند و از یک سو اطمینان از مصون ماندن آن در نوسانات منفی بازار ایجاد شده و از سوی دیگر برای بازار خرد تقاضا ایجاد می‌کند.
در ادامه تبعی تامین مالی معرفی شد. هدف از انتشار تامین مالی کوتاه مدت یا میان مدت جهت استفاده در اهداف مختلف است و عرضه‌کننده اوراق تبعی و سهام پایه را به طور همزمان می‌فروشد. تامین مالی عرضه‌کننده از محل فروش سهام پایه انجام می‌شود و خریدار باید سهام پایه را به شکل معامله بلوک از عرضه‌کننده خریداری نماید.
نرخ تامین مالی یا سود خریدار فاصله بین قیمت عرضه و قیمت اعمال نرخ سود تامین مالی است. جهت طراحی فرایند تامین مالی با نرخ مشخص برای هر دو طرف معامله، نیاز است خریدار سهام پایه از امکان فروش سهم اطمینان داشته باشد و عرضه‌کننده نیز از امکان خرید سهام پایه مطمئن باشد. به منظور تضمین بازگشت سهام پایه به عرضه‌کننده، خریدار باید اختیار خرید تبعی به عرضه‌کننده واگذار نماید. ابتدا سررسید اختیار فروش و سپس سررسید اختیار خرید تبعی تعیین می‌شود.
نحوه استفاده از اوراق تبعی در تامین مالی
سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای مالی نوین شرکت بورس جزئیات نحوه تامین مالی از انتشار اوراق تبعی را تبیین کرد: ارکان اوراق تبعی شامل عرضه کننده یعنی هر شخصی که سهامی را به شکل راکد در پرتفو نگهداری می‌نماید و قصد فروش آن را ندارد،‌ شرکت کارگزاری که عرضه‌کننده از طریق آن اقدام به انتشار و تسویه اوراق می‌نماید و کمیته انتشار اوراق تبعی که تصمیم‌گیری در خصوص انتشار و مدیریت ریسک اوراق را برعهده دارد. این نکته قابل ذکر است که انتشار اوراق تبعی به سایر ارکان شامل مشاور، حسابرس، روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی امین، ضامن، بازارگردان و… نیازی ندارد و همین موضوع هزینه انتشار را کاهش خواهد داد.
او در رابطه با مدیریت ریسک اوراق تبعی نکاتی را مطرح کردند: عرضه‌کننده اوراق تبعی به واسطه فروش اوراق، متعهد است که در صورت اعمال اختیار فروش سهم پایه را خریداری نماید. تضمین تعهد عرضه‌کننده از طریق توثیق پرتفویی از سهام نزد شرکت سپرده‌گذاری انجام خواهد شد.
دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به واسطه واگذاری اوراق اختیار خرید تبعی، متعهد است در صورت اعمال اختیار خرید تبعی، سهم پایه را به فروش برساند.
فرایند انتشار اوراق تبعی
مطهری نیا در توضیح مراحل انتشار اوراق عنوان کرد: در مرحله اول فرم‌های درخواست انتشار و تعهد تسویه تکمیل و ارسال شده و گزارش توجیهی انتشار (تامین مالی) تکمیل و ارسال شده و در ادامه تاییده کفایت سرمایه از مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان (تامین مالی) کسب و توسط عرضه کننده برای شرکت بورس ارسال می‌شود.
پس از تکمیل پرونده توسط عرضه کننده کمیته انتشار تبعی با حضور عرضه‌کننده و تصمیم‌گیری کمیته درباره ارائه مجوز انتشار برگزار خواهد شد و در ادامه توثیق وثایق تعیین شده نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار توسط عرضه‌کننده انجام و اوراق منتشر می‌شود.
او شرایط قابل قبول برای پذیرش انتشار در کمیته انتشار جهت مدیریت ریسک اوراق را تشریح کرد. عرضه‌کننده باید منابع مالی کافی جهت تسویه اوراق در سررسید پیش‌بینی نماید، مقدار وثیقه به میزان ۱۰۰ درصد تعهد با درنظر گرفتن حداقل قیمت یکسال اخیر برای وثیقه است و وثایق باید متنوع باشد (با توجه به حجم انتشار).
مزیت انتشار اوراق تبعی چیست؟
وحید مطهری‌نیا سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای مالی نوین شرکت بورس در رابطه با مزیت‌های تامین مالی از طریق انتشار اوراق تبعی عنوان کرد: انتشار این اوراق نسبت به سایر روش‌های تامین مالی سریعتر انجام خواهد شد و هزینه انتشار با توجه به کمتر بودن تعداد ارکان نسبت به سایر روش‌های تامین مالی بسیار پایین است.
و تاکید کرد: این روش به دلیل مدیریت ریسک انجام شده و قوانین مصوب در حوزه نصاب فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت مورد استقبال این صندوق‌هاست.
منبع:فردای اقتصاد