معرفی کامل بازار ساز خودکار AMM + آموزش کسب درآمد
بازارساز خودکار بخشی از اقتصاد غیرمتمرکز کریپتو است که به منظور حذف دلالانِ موجود در پلتفرمهای معاملهی کریپتو ساخته و پرداخته شده است. برای اینکه بهتر متوجهی مفهوم و نحوهی عملکرد این بازار شوید، میتوانید به برنامهی کامپیوتریای فکرکنید که به صورت خودکار و اتوماتیک فعالیت میکند و شما نقشی در عملکرد آن ندارید. این بازارساز به صورت خودکار، نقدینگی برای شما ایجاد میکند و امکان مبادلهی کریپتو را برای شما فراهم میسازد. برای اینکه بهتر متوجه عملکرد این بازار شوید، این مقالهی بیزکوین را از دست ندهید.
آنچه در این مقاله میخوانید
بازار ساز خودکار AMM یکی از پروتکلهای اساسی و بنیادین در صرافیهای ارز دیجیتال است، که قدرت این صرافیها را چندین برابر میکند. این پروتکل به صرافی اجازه میدهد تا بتواند قابلیت تجارت داراییهای دیجیتال را از طریق استخرهای نقدینگی ممکن سازد. در این زمینه، استخرهای نقدینگی نقش طرف قرارداد را ایفا میکنند. در اصل این طرفهای قرارداد شکل گرفتهاند تا بتوانند جایِ خرید و فروش سنتی را در بازار بگیرند. پروتکل بازار ساز خودکار به جای تکیه بر دفاتر ثبت سفارش، از الگوریتمهای خاصی برای ایجاد پل ارتباطیِ میان نقدینگی با خریدار و فروشنده استفاده میکنند. با صرافی ارزهای دیجیتال بیزکوین همراه باشید.
داراییهای دیجیتالی که در بازار ساز خودکار AMM سواپ میشوند؛ نیازی به کسب مجوز ندارند. همین باعث میشود تا میزان دخالت واسطهها در پروسهی تجارت دیجیتال به حداقل برسد. صرافیهای غیرمتمرکز پروتکلهای خاصی دارند. این پروتکلها از قراردادهای هوشمند، استخرهای نقدینگی، تامینکنندگان نقدینگی استفاده میکنند. ضمن آنکه در بسیاری از مواقع از دادههای پیشبینیکننده استفاده میکنند، تا بتوانند عملِ تراکنش را تسهیل سازند.
با وجود اینکه AMM خیلی زودتر از رواج کریپتو به شهرت رسید؛ اما با اینحال یکی از پروتکلهای پایه و بسیار ضروری در دنیای کریپتو است. دلیل آن هم این است که اکوسیستم صرافیهای غیرمتمرکز بر پایهی AMM شکل میگیرد. چرا که این صرافیها فرصت بازده بالای نقدینگی را فراهم میسازند؛ بدون آن که نیازی به بالا بودن ارزش یک دارایی در بازار باشد.
اینکه شما اطلاعات زیادی از بازار ساز خودکار AMM داشته باشید؛ به شما کمک میکند تا سرمایهگذاری سودمندی در دنیای کریپتو داشته باشید. در ادامهی این مقاله همراه ما باشید.
بازار ساز خودکار AMM
بازار ساز خودکار AMM چطور کار میکند؟
بازار ساز خودکار یا AMM (که در واقع کوتاهشدهی عبارت Automated market makers است)، فرمولهایی را به کار میبندد که میتوانند قدرت تجارتِ جفتهای توکن را بالا ببرد. به عنوان مثال، میتوان BTC-USDC را یک جفت توکن نامید. این فرمولها را اصطلاحا قرارداد هوشمند مینامند،که یک بازارِ نقدینگی را برای معاملات خریداران و فروشندگان ایجاد میکند. تمامی جفتهای توکن بر پایهی قرارداد همتا به همتا بنا شدهاند. به این شکل، هرگونه نیاز به تریدرهای دیگر یا مارکتسازانِ دیگر به عنوان واسطه، برطرف خواهد شد.
به عبارتی، بازارسازان خودکار نیازی به رجوع به انواع دلالان یا دفاتر ثبت سفارش ندارند. شما نیازی به اینکه از یک شخص ثالث یا دلال دیگر برای ایجاد ترید بهره بگیرید، نخواهید داشت. بلکه این فرمولها و الگوریتمهای AMM هستند، که ارزش و قیمتِ یک دارایی دیجیتال را مشخص میکنند. بنابراین به جای آنکه به یک شخص سوم برای ایجاد معامله مراجعه کنید، خودتان به طور مستقیم و با استفاده از این نوع قراردادها میتوانید ترید کنید. این قراردادها برای شما بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ مارکت یا بازار میسازند. دقیقا به همین دلیل است که ما نامِ بازار ساز خودکار یا AMM را بر این نوع قراردادها میگذاریم.
اما سوال اینجاست که وقتی خبری از هیچ دلال و واسطهای نیست؛ چطور قرار است در پروتکل AMM بازار ساخته شود؟ تامینکنندگان نقدینگی در حقیقت قراردادهای هوشمندی را استارت میزنند که به معاملات همتا به همتا قدرت میبخشند. هر کسی که بتواند جفتهای معاملاتی را واریز کند، این قدرت را دارد که نقدینگی ایجاد کند (یا به نوعی خودش تامینکنندهی نقدینگی باشد).
اهمیت بازار ساز خودکار
چرا بازارساز خودکار تا این حد اهمیت دارد؟
بازار ساز خودکار به سازندگان نقدینگی اجازه میدهد تا بتوانند در شرایط امن و ثابتی در زمینهی کریپتو کارنسی سرمایهگذاری کنند. البته که ثابتتر بودن شرایط یا امنتر بودن آن، نشانی از عدم خطرآفرینیِ AMM نیست. این بازارها خودکفا هستند. دلیل آن هم مشخصا به عدم وجود دلال و واسطه در این بازارها مربوط است. فرمولهایی که قراردادهای هوشمند بر اساس آن ساخته میشوند، هم امنیت معاملات را فراهم میکنند و هم این بازارها را برای تریدرهای ارز دیجیتال معتمد میسازند.
پروسهی فعالیت در بازارسازی خودکار به گونهای شکل گرفته، که به هر کسی اجازه میدهد تا تامینکنندهی نقدینگی باشد. به این ترتیب معاملهی کریپتو کارنسی تسهیل شده، و گویی از یک فیلتر اختصاصی رد میشود. این فیلتر، همان فیلتریست که مداخلهی اشخاص ثالث را در معامله کاهش داده، ورود آنها را به تریدها کم میکند. باز هم تاکید میکنیم که ادعای اینکه بازار ساز خودکار کاملا ایمن است و هیچگونه ریسکی ندارد، اشتباه است. زیرا بازار ساز خودکار هم ریسک خود را به همراه دارد. در واقع هر نوع سرمایهگذاریای (خواه در زمینهی کریپتو، خواه در هر بورس دیگر) ریسک و خطر به همراه دارد.
نقش تامینکنندگان نقدینگی در استخرهای نقدینگی
بازار ساز خودکار AMM برای اینکه فعالیت کند، به استخر نقدینگی احتیاج دارد. یک استخر نقدینگی به تامینکنندگان نقدینگی اجازه میدهد تا داراییهای خود را با کمک قراردادهای هوشمند، در یک جا ذخیره کنند. تریدرها با کمک این استخرها میتوانند دارایی دیجیتال خود را سواپ کنند. به عنوان مثال یک تریدر میتواند از استخر BTC-USDC استفاده کند و بیتکوین را با یواسدی کوین سواپ کند و یا بالعکس. یعنی یواسدی کوین را با بیتکوین سواپ کند. استخرهای نقدینگی در حقیقت جلوی اینکه قیمت داراییهای دیجیتال نوسان سنگینی پیدا کنند را می گیرد. بازار ساز هم در واقع کمک میکند تا تریدر بتواند ارزش داراییهای خود را با کمک فرمولهای خاص ثابت نگه دارد. بدون آن که نیازی به هیچ مداخله یا واسطهای در این میان وجود داشته باشد.
ضرر ناپایدار در AMM
ضرر ناپایدار چیست؟
ضرر ناپایدار زمانی رخ میدهد که یک تریدر سرمایهی خود را در استخر نقدینگی قرار دهد؛ اما پس از آن، ارزش آن توکن دچار تغییر شود. بنابراین در صورتیکه شما پول را برداشت کنید، متوجه میشوید که این پول کمتر از آن چیزیست که در ابتدا سرمایهگذاری کرده بودید. بنابراین شما میتوانید منتظر بمانید تا زمانیکه توکن به یک ارزش خاص برسد. در آن زمان، کارمزد تراکنشها به ازای هر تریدری که با استفاده از استخر نقدینگی شما معامله کند، به شما تعلق خواهد یافت. به این شکل، حتی اگر ارزش توکنی که روی آن سرمایهگذاری کردهاید کاهش پیدا کند؛ شما چیزی از آن متوجه نخواهید شد.
فرمول محصول ثابت (CPF)
فرمول محصول ثابت به فرمولی گفته میشود که بر اساس سایز معامله دستخوش تغییر نمیشود. اکثر معاملاتی که بر پایهی بازار ساز خودکار AMM شکل میگیرند، از این مدل استفاده میکنند. این مدل بر اساس این فرمول پیش میرود: X * Y = K. دقت کنید که در این فرمول، نیاز است مقدار کلیِ نقدینگی شما ثابت بماند. K در این فرمول همین را نشان میدهد. X و Y دو توکنی را نشان میدهد که در استخر نقدینگی سرمایهگذاری شدهاند. به این ترتیب، ارزش این دو توکن همواره باید با K برابر باشد. بنابراین اگر ارزش Y افزایش یابد، ارزش X باید دچار کاهش شود تا K ثابت باقی بماند. این فرمول نشان میدهد که بدون توجه به ارزش توکنهایی که خرید و فروش می شوند، ارزش کلی تراکنش باید چقدر باقی بماند.
به حداقل رساندن لغزش قیمت یا اسلیپیج
لغزش قیمت در حقیقت به تفاوتِ بین ارزش یک دارایی دیجیتال در حال حاضر، و ارزشی که در سفارشات شما ذکر شده است گفته میشود. بسته به نوع فرمولی که در بازار ساز خودکار مورد استفاده قرار میگیرد، این لغزش قیمت میتواند متفاوت باشد. برای اینکه لغزش قیمت کمتر رخ دهد، شما باید به دنبال بازارهای عمیقتری باشید؛ چرا که این لغزشها در بازارهای کوچک بیشتر رخ میدهد. برای به حداقل رساندن لغزش قیمت چهار راهکار وجود دارد:
- در صرافی ارز دیجیتال متنوعی سرمایهگذاری کنید.
- دنبال مارکتهای عمیق و بزرگتر باشید.
- استخر نقدینگی بزرگتری داشته باشید.
- از تجهیزاتی مانند API کریپتو یا مسیرهای هوشمند ثبتسفارش استفاده کنید.
مزایای بازار ساز خودکار AMM
مزایای برتر بازار ساز خودکار را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- در غیابِ سایر تریدرها، میتواند نقدینگی ایجاد کند. چرا که تریدرها (چه خریدار و چه فروشنده) داراییها را با استخر نقدینگی سواپ میکنند؛ نه خریداران/ فروشندگان دیگر!
- جلوی دستکاری قیمتها را میگیرد. فرمولهای بازار ساز خودکار ارزش جفتهای توکن را ثابت نگه میدارد. به این ترتیب، جلوی پولشویی، فرانت رانینگ و دیگر تاکتیکهای کلاهبرداری را میگیرد.
- ایجاد شفافیت مالی! ضمن ایجاد تراکنشهای درونبلاکی، باعث میشود تریدرها در حین معامله از سرمایهی خود محافظت کنند.
بازار ساز خودکار AMM در مقایسه با دفاتر ثبت سفارش
بازار ساز خودکار AMM به هیچ واسطه و شخص ثالثی در معامله نیاز ندارد. چرا که تریدها روی پروتکلِ استخر نقدینگی شکل میگیرند.
دفاتر ثبت سفارش معاملات حرفهای را برای شما ممکن میسازند. ضمنا به شما اجازه میدهند سفارشاتی با هزینهی دلخواه بسازید و بررسی تریدها در چارتها، آسانتر از AMM است. بخصوص برای تریدرهایی که وقت زیادی برای بررسی کامل چارتها و قیمتها ندارند، میتواند محدودهی سفارش مشخص و دلخواهی تعیین کند.
صرافیهای هیبریدی: CEX + DEX = HEX
صرافیهای هیبریدی سعی دارند مزایای صرافیهای متمرکز (CEX) را با مزایای صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) ترکیب کنند. این صرافیها به کاربر اجازه میدهد تا سفارشاتی را علَم کنند، که جلوی از دست رفتن پول را در حین سرمایهگذاری میگیرد. در یک صرافی هیبریدی کاربر میتواند با استفاده از دفاتر ثبت سفارشِ صرافیهای متمرکز، در بستر بازار ساز خودکار AMM فعالیت کند.
بازارساز خودکار (AMM) چیست؟
سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) اخیراً شاهد سرازیر شدن خیل عظیمی از مشتریان علاقهمند به اتریوم و دیگر پلتفرمهای قرارداد هوشمند مانند زنجیره هوشمند بایننس بوده است. کشت سود یا همان ییلد فارمینگ (Yield Farming) به یکی از روشهای محبوب توزیع توکن مبدل شده و بیت کوینهای توکنیزهشده در شبکه اتریوم در حال گسترشاند. همچنین حجم وامهای فلش (Flash loan) نیز رو به افزایش است. در همین حال، پروتکلهای بازارساز خودکار (Automated Market Maker) مانند یونی سواپ (Uniswap) به طور منظم با حجم رقابتی معاملات، نقدینگی بالا و افزایش تعداد کاربران روبهرو هستند. از جهاتی میتوان بازار ساز خودکار (AMM) را مشابه رباتی دانست که همواره در تلاش است قیمتی را بین دو دارایی تعیین کند. برخی از بازارسازها مانند یونی سواپ از فرمولی ساده استفاده میکنند، در حالی که برخی دیگر مانند کرو، بالانسر و … فرمولهای پیچیدهتری را به کار میبرند.
AMMها به دلیل سادگی و سهولت کاربری خود جایگاه ویژهای را در فضای دیفای به خود اختصاص دادهاند. تمرکززدایی از فرآیند بازارسازی، جزئی لاینفک از چشمانداز بازار کریپتوکارنسی به شمار میرود.
اما این صرافیها چگونه کار میکنند؟ علت سرعت و سهولت بالای شکلگیری یک بازار برای جدیدترین توکنهایی مانند سوشی سواپ چیست؟ آیا واقعاً بازارسازهای خودکار قادر به رقابت با صرافیهای سنتی مبتنی بر دفتر ثبت سفارش خواهند بود؟ در این مقاله میخواهیم همین موضوع را مورد کاوش قرار دهیم.
بازارساز خودکار یا AMM چیست؟
بازارساز خودکار (AMM) نوعی پروتکل صرافی غیر متمرکز (DEX) است که برای قیمتگذاری بر داراییها از یک فرمول ریاضی بهره میجوید. برخلاف صرافیهای سنتی که از دفاتر ثبت سفارش استفاده میکنند، در AMM قیمت داراییها بر مبنای یک الگوریتم قیمت تعیین میگردد.
این فرمول میتواند برای هر پروتکل متفاوت باشد. برای مثال، یونی سواپ از فرمول x*y=k استفاده میکند که در آن x مقدار یک توکن در استخر نقدینگی و y مقدار توکنی دیگر است. در این فرمول، k یک ثابت غیرقابلتغییر در نظر گرفته میشود؛ به این معنا که نقدینگی کل استخر بایستی همواره یکسان باقی بماند. دیگر بازارساز های خودکار بر مبنای کاربردهای بهخصوص مدنظر خود، فرمولهای متفاوتی را به کار میبرند. با این حال، نقطه مشترک تمامی آنها این است که قیمتها را بر مبنای الگوریتم تعیین میکنند. اگر به نظرتان این سیستم کمی پیچیده به نظر میرسد، نگران نباشید. با نزدیک شدن به انتهای این مقاله همه چیز برایتان روشن خواهد شد.
بازارسازهای سنتی معمولاً با شرکتهایی با منابع عظیم و استراتژیهای پیچیده کار میکنند.
با استفاده از بازارسازها میتوانید از قیمتی مناسب بهرهمند شوید و اختلاف قیمت خرید و فروش را در یک صرافی مبتنی بر دفتر ثبت سفارش مانند بایننس به حداقل برسانید.
بازارساز های خودکار این فرآیند را به صورت غیرمتمرکز انجام خواهند داد. به این ترتیب عملاً هر فردی میتواند بازار خود را روی یک بلاکچین بهخصوص ایجاد کند. اما برای اینکه بدانید این کار دقیقاً به چه صورت قابلاجرا است، بهتر است به خواندن ادامه این مطلب ادامه دهید.
بازار ساز خودکار چگونه کار میکند؟
یک بازار ساز خودکار (Automated Market Maker) از نظر برخورداری از جفت ارزهای مبادلاتی (مانند جفت اتریوم/دای یا ETH/DAI) مشابه صرافیهای مبتنی بر دفاتر ثبت سفارش عمل میکند. با این حال، با استفاده از AMM دیگر برای انجام معامله خود نیازی به معاملهگر دیگری در سمت مقابل نخواهید داشت. در عوض در اینجا، شما با یک قرارداد هوشمند سروکار دارید که بازار را به اصطلاح برای شما «میسازد».
در یک صرافی غیر متمرکز مانند صرافی غیر متمرکز بایننس، معاملات به طور مستقیم میان کیف پولهای کاربران انجام میگیرد. برای مثال، اگر بخواهید در این صرافی توکنهای بایننس (BNB) خود را به ازای دلار بایننس (BUSD) به فروش برسانید، فرد دیگری در سمت دیگر معامله توکنهای BNB شما را با دلار بایننس خود خریداری میکند. به این ترتیب میتوان این تراکنش را یک تراکنش همتا به همتا (peer-to-peer) یا P2P دانست.
این در حالی است که میتوانید به بازار ساز های خودکار به چشم یک همتا به قرارداد (peer-to-contract) یا P2C نگاه کنید. دیگر نیازی به طرف مقابل به آن معنی سنتی آن نیست و معاملات بین کاربران و قراردادها صورت میگیرد. با توجه به اینکه دفتر ثبت سفارشی در این حالت وجود ندارد، انواع سفارش نیز برای AMM مطرح نخواهد بود. در عوض، قیمتی که میخواهید برای خرید یا فروش دارایی خود به ثبت برسانید، توسط یک فرمول تعیین میگردد. اگرچه لازم به ذکر است که طراحیهای AMM در آینده در صدد رفع این محدودیت برآمدهاند.
بدین ترتیب هیچ نیازی به طرف مقابل در انجام معاملات نخواهد بود. با این حال، طبیعتاً باید فردی مسئول ایجاد بازار گردد. در واقع نقدینگی این قرارداد هوشمند همچنان نیازمند کاربرانی است که نقش تأمینکننده نقدینگی (LP) را بر عهده میگیرند؛ بنابراین نهتنها میتوانید با استفاده از بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ یک بازارساز خودکار، معاملات خود را به شکل عاری از اعتماد (Trustless) به انجام برسانید، بلکه همچنین میتوانید به عنوان یک تأمینکننده نقدینگی نیز با AMM کار کنید. در واقع این امر به هر فردی این امکان را میدهد که بازار دلخواه خود را در یک صرافی به وجود آورد و با تأمین نقدینگی کارمزد دریافت نماید.
استخر نقدینگی چیست؟
استخر نقدینگی در بر دارنده داراییهایی است که توسط AMM مورد استفاده قرار میگیرند. تأمینکنندگان نقدینگی (LPها) وجوه خود را به استخرهای نقدینگی اضافه میکنند. برای درک بهتر استخر نقدینگی میتوانید تصور کنید که یک پشته پول یکجا جمع شده و معاملهگران میتوانند این وجوه را با یکدیگر مبادله کنند. تأمینکنندگان نقدینگی در ازای فراهم آوردن نقدینگی برای پروتکل، کارمزدهایی را از محل معاملات صورتگرفته در استخر دریافت میدارند. در خصوص یونی سواپ، LPها میزانی برابر از هر دو توکن (برای مثال ۵۰ درصد توکن اتریوم و ۵۰ درصد رمزارز دای) را در استخر اتریوم/دای (ETH/DAI) سپردهگذاری میکنند.
پس بنا بر آنچه که گفتیم، آیا هر کسی میتواند به یک بازارساز تبدیل شود؟ بدون شک! اضافهکردن وجوه به استخر نقدینگی کاری بسیار آسان است و پاداشهای آن توسط پروتکل تعیین میگردد. برای مثال یونی سواپ v2 از معاملهگران خود ۳/۰ درصد کارمزد دریافت میکند که مستقیماً به حساب تأمینکنندگان نقدینگی واریز میشود. در حقیقت تأمینکنندگان نقدینگی ۵۰ درصد از کارمزد معاملات منشأ گرفته از استخر را به عنوان بازده کل دریافت میکنند. میزان بازده در خصوص یک LP منفرد، تابعی از کسر داراییهای در اختیار LP در استخر خواهد بود. پلتفرمها یا فورکهای دیگر ممکن است به منظور جلب LPهای بیشتر به استخر خود، مقدار هزینههای دریافتی خود را پایینتر بیاورند.
منافع بهدستآمده از محل کارمزد معاملات روزانه برای تأمینکنندگان نقدینگی اندازهگیری میشود و قبل از ساعت ۴:۰۰ (بهوقت UTC) به حساب کاربری بازارسازی این افراد منتقل میگردد. هنگامی که یک تأمینکننده نقدینگی، سهم خود را از استخر بیرون میآورد، منافع تجمعی وی نیز به طور ناگهانی برداشت میشود.
چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟
بر طبق آنچه در مورد نحوه کارکرد بازار ساز های خودکار گفتیم، هر چه نقدینگی بیشتری در استخر وجود داشته باشد، سفارشها اسلیپیج (لغزش) کمتری را به دنبال خواهند داشت. این امر به نوبه خود میتواند حجم معاملاتی بیشتری را به سوی پلتفرم جذب نماید و الی آخر.
مشکل اسلیپیج یا لغزش در طراحیهای مختلف AMM به صورتهای متفاوت ظاهر خواهد شد؛ اما بدون شک این موضوعی است که باید حتماً مدنظر قرار گیرد. به خاطر داشته باشید که قیمتگذاری بر مبنای الگوریتم صورت میگیرد. به زبان ساده، قیمت بر مبنای میزان تغییر نسبت توکنهای موجود در استخر نقدینگی به دنبال یک معامله تعیین میگردد؛ بنابراین، اگر میزان تغییرات این نسبت اختلاف زیادی را نشان دهد، شاهد میزان بالایی از لغزش خواهیم بود.
برای فهم بهتر این موضوع تصور کنید که میخواهید تمامی توکنهای اتریوم را از استخر ETH/DAI در یونی سواپ خریداری کنید. حقیقت این است که شما اجازه چنین کاری را نخواهید داشت! در واقع شما برای هر اتر اضافی بایستی به طور تصاعدی مبالغ بالاتری را بپردازید. اما هیچ گاه قادر به خرید تمامی توکنهای اتر از استخر نخواهید بود. اما چرا؟ علت آن فرمول x*y=k است. اگر هر یک از مقادیر x یا y برابر با صفر باشند، به این معنا که دیگر توکن ETH یا DAI در استخر وجود نداشته باشد، معادله معنای خود را از دست خواهد داد.
اما این تمام ماجرای بازارساز های خودکار و استخرهای نقدینگی نیست. در واقع شما هنگام تأمین نقدینگی برای AMMها باید ملاحظه دیگری را نیز در نظر بگیرید و آن هم مواجهه با ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) است.
ضرر ناپایدار چیست؟
ضرر ناپایدار هنگامی رخ میدهد که نسبت قیمت توکنهای سپرده پس از سپردهگذاری آنها در استخر، دستخوش تغییر قرار میگیرد. هر چه میزان این تغییر بیشتر باشد، ضرر ناپایدار نیز بزرگتر خواهد بود. به همین دلیل است که بازار ساز های خودکار بهترین عملکرد خود را با جفت توکنهایی که ارزش مشابه دارند، مانند استیبل کوینها یا توکنهای رپد (Wrapped)، نشان میدهند. در صورتی که نسبت قیمت جفت ارزها در محدوده نسبتاً باریکی حفظ گردد، ضرر ناپایدار نیز قابل چشمپوشی خواهد بود.
از سوی دیگر، در مواردی که این نسبت مرتباً در حال تغییر است، برای تأمینکنندگان نقدینگی بهتر آن خواهد بود که به جای افزودن وجوه خود به استخر، این توکنها را در اختیار خود نگاه دارند. با وجود این، استخرهای یونی سواپ مانند ETH/DAI که تا حدی مستعد ضرر ناپایدار هستند نیز به لطف کارمزدهای معاملاتی که به آنان تعلق میگیرد، سودآور تلقی میگردند.
با این اوصاف، عبارت «ضرر ناپایدار» بهترین انتخاب برای نامگذاری این پدیده نخواهد بود. «ناپایدار» این مفهوم را میرساند که در صورت بازگشت داراییها به قیمت زمان سپردهگذاری آنها، میتوان میزان ضرر را تقلیل داد. این در حالی است که اگر وجوه خود را در نسبت قیمت متفاوتی در مقایسه با زمان سپردهگذاری برداشت کنید، متحمل ضررهای بسیار دائمیتری خواهید شد. در برخی موارد، کارمزد معاملات از میزان این ضررها میکاهد. اما در هر حال لازم است که خطرات این امر را مدنظر داشته باشید.
بنابراین ضروری است که هنگام سپردهگذاری وجوه خود در بازارسازهای خودکار دقت کافی به خرج دهید و از آگاهی نسبت به مصادیق ضرر ناپایدار اطمینان حاصل کنید.
چه بازارهایی از AMM پشتیبانی میکنند؟
به آن دسته از بازارهایی که از پروتکل بازارسازی خودکار پشتیبانی میکنند، بازار AMM گفته میشود. بازارهای AMM در مقایسه با بازارهای معمولی، سیستم مستقلی را به منظور پرداخت کارمزد پیاده میکنند. در بازارهای AMM هر جفت معاملاتی یک استخر دارایی مخصوص به خود را دارد که در آن افزایش و کاهش ارز و نیز قوانین معامله موضوعیت مییابد. در قانون معامله قید شده است که مقدار کمّی دو توکن باید همواره ثابت باقی بماند؛ بنابراین، هنگامی که مقدار کمّی توکن A کاهش مییابد، بر طبق قانون «A * B = مقدار ثابت»، مقدار کمّی توکن B بایستی افزایش پیدا کند.
در حال حاضر روزبهروز بر تعداد بازارهای با قابلیت پشتیبانی از AMM افزوده میشود و بنابراین برای آگاهی از جدیدترین گزینههای قابلدسترس، نقدینگی کل و روند هفتروزه این بازارها، بایستی به وبسایت صرافیهای مدنظر خود مراجعه کنید. کاربرانی که عضویت بازارهای AMM مرتبط با جفت ارزهای CET/USDT ،CET/BTC ،CET/BCH ،CET/ETH ،CET/USDC را در اختیار دارند، میتوانند در ۱۰۰ درصد کارمزد معاملات صورتگرفته در استخر نقدینگی شریک شوند. در خصوص سایر بازارهای AMM، کسر شراکت برابر با 50 درصد خواهد بود.
سخن پایانی
بازارساز های خودکار (Automated Market Maker) یکی از عناصر اصلی در فضای سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) به شمار میآیند. به کمک بازار ساز خودکار عملاً هر فردی میتواند به نحوی یکپارچه و با بهرهوری بالا اقدام به ایجاد بازارهای مالی رمزارز نماید. اگرچه این پروتکلها در مقایسه با صرافیهای مبتنی بر دفتر ثبت سفارش محدودیتهایی دارند، اما نوآوری کلی آنها در بازار رمزارزها قابلستایش است.
بازارساز های خودکار هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارند. AMMهایی که ما امروزه میشناسیم و از آنها استفاده میکنیم، مانند یونی سواپ، کرو (Curve) و پنکیک سواپ (PancakeSwap) از نظر طراحی بسیار زیبا هستند؛ ولی از جنبه امکانات تا حد زیادی محدودیت دارند. احتمال آن میرود که در آینده، عرصه بازارسازهای خودکار شاهد طراحیهای نوآورانه بیشتری نیز باشد. این امر به کاهش کارمزدها، اجتناب از اصطکاک و نهایتاً نقدینگی مطلوبتر برای تمامی کاربران دیفای خواهد انجامید.
اگر همچنان در مورد سیستم تأمین مالی دیفای و بازار ساز های خودکار سؤال دارید، حتماً سؤالات خود را با ما در میان بگذارید.
بازارساز خودکار چیست؛ چطور ارائهدهنده نقدینگی باشیم و کسب درآمد کنیم؟
بازارساز خودکار چیست؟ میتوانید یک بازارساز خودکار (Automated Market Making) را بهعنوان روباتی در نظر بگیرید که همیشه مایل است قیمتی بین دو دارایی را به شما اعلام کند. بعضی از صرافی ها مانند یونیسواپ از فرمولهای ساده استفاده میکنند، در حالی که کرو (Curve)، بالانسر و دیگران از فرمولهای پیچیدهتری بهره میبرند.
نه تنها میتوانید با استفاده از یک بازارساز خودکار (AMM) بدون نیاز به اعتمادسازی معامله کنید، بلکه میتوانید با ارائه نقدینگی به استخر، تبدیل به یک بازارساز شوید و برای تامین نقدینگی کارمزد دریافت کند.
بازارسازهای خودکار جایگاه خود را در فضای امور مالی غیرمتمرکز، ساده و آسان کردهاند. غیرمتمرکز ساختن بازار به این روش، اساس کار و هدف بازار کریپتوکارنسی است.
پروتکلهای بازارساز خودکار مانند یونیسواپ به طور منظم شاهد حجم رقابتی، نقدینگی بالا و افزایش تعداد کاربران هستند. اما این صرافیها بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ چگونه کار میکنند؟ آیا AMMها میتوانند با صرافیهای سنتی رقابت کنند؟ مقاله «بازارساز خودکار چیست» را دنبال کنید تا به پاسخ این پرسشها برسید.
بازارساز خودکار چیست؟
بازارساز خودکار (AMM) نوعی پروتکل مبادله غیرمتمرکز (DEX) است که برای قیمتگذاری داراییها از یک فرمول ریاضی استفاده میکند. در این پروتکلها به جای استفاده از دفترچه سفارش مانند یک صرافی سنتی، داراییها طبق یک الگوریتم، قیمتگذاری میشوند.
این فرمول میتواند با هر پروتکل متفاوت باشد. به عنوان مثال، یونیسواپ از فرمول x * y = k استفاده میکند، که x مقدار یک توکن در استخر نقدینگی و y مقدار دیگری است. در این فرمول، k یک مقداری ثابت است، به این معنی که نقدینگی کل استخر همیشه باید ثابت بماند.
سایر بازارسازها از فرمولهای دیگری بر اساس هدف خاصی که دارند، بهره میبرند. اما شباهت همه آنها این است که قیمتها را به صورت الگوریتمی تعیین میکنند. اگر در حال حاضر این مفهوم کمی پیچیده است، نگران نباشید، در ادامه به درک کاملی از بازارساز خودکار خواهید رسید.
بازارسازی سنتی اغلب با شرکتهایی با منابع گسترده و استراتژیهای پیچیده کار میکند. سازندگان بازار به شما کمک میکنند تا قیمت مناسب را یک صرافی ارز دیجیتال پیدا کنید. بازارسازان خودکار این فرآیند را غیرمتمرکز کرده و به هر کسی اجازه میدهند بازاری را بر روی بلاکچین ایجاد کند. اما چگونه میتوانند این کار را انجام دهند؟
یک بازارساز خودکار چگونه کار می کند؟
به پرسش بازارساز خودکار چیست، پاسخ دادیم، حالا بیاید ببینیم که این بازارسازها چگونه کار میکنند.
یک بازارساز خودکار مشابه یک دفتر سفارش صرافی عمل میکند، چون جفتهای معاملاتی را ارائه میدهد، مانند ETH/DAI. با این حال، برای انجام معامله، نیازی به داشتن طرف مقابل ندارید. در عوض، شما با یک قرارداد هوشمند تعامل خواهید داشت که بازار را برای شما «میسازد».
در یک صرافی غیرمتمرکز، معاملات بهطور مستقیم بین کیف پولهای کاربر انجام میشود. اگر ارز دیجیتال A را با رمز ارز B در صرافی X بفروشید، شخص دیگری در آن سوی معامله وجود دارد که رمز ارز B را با رمز ارز A خود میخرد. میتوانیم این معامله را تراکنش همتا به همتا (P2P) بنامیم.
در مقابل، شما میتوانید بازارسازها را بهعنوان قرارداد همتا (P2C) در نظر بگیرید. نیازی به طرف مقابل به معنای سنتی نیست، چون معاملات بین کاربران و قراردادها انجام میشود. از آنجایی که هیچ دفترچه سفارشی وجود ندارد، هیچ نوع سفارشی نیز در AMM وجود نخواهد داشت. در عوض قیمتی که برای دارایی مورد نظر که میخواهید بخرید یا بفروشید دریافت میکنید، با فرمول تعیین میشود.
بنابراین نیازی به طرف مقابل نیست، اما هنوز به شخصی نیاز داریم که باید بازار را ایجاد کند، درست است؟ نقدینگی در قرارداد هوشمند هنوز باید توسط کاربرانی به نام ارائهدهندگان نقدینگی (LPs) تامین شود.
استخر نقدینگی در بازارساز خودکار چیست؟
ارائهدهندگان نقدینگی (LPs) وجوهی را به استخرهای نقدینگی اضافه میکنند. شما میتوانید یک استخر نقدینگی را بهعنوان انبوهی از سرمایه در نظر بگیرید که معاملهگران میتوانند با آن معامله کنند. در ازای ارائه نقدینگی به پروتکل، ارائهدهندگان از معاملاتی که در استخر آنها اتفاق میافتد، کارمزد دریافت میکنند. در مورد یونیسواپ، ارائهدهندگان ارزشی معادل دو توکن، برای مثال، 50 درصد اتر و 50 درصد دای را به استخر ETH/DAI واریز میکنند.
بنابراین هر کسی میتواند یک بازارساز شود؟! بله. اضافه کردن وجوه به استخر نقدینگی بسیار آسان است و پاداشها توسط پروتکل تعیین میشود. بهعنوان مثال، یونیسواپ 0.3 درصد از معاملهگران کارمزد میگیرد که بهطور مستقیم آن را به ارائهدهندگان نقدینگی میدهد. سایر پلتفرمها ممکن است برای جذب ارائهدهندگان نقدینگی بیشتر به استخر خود، هزینه کمتری دریافت کنند.
چرا جذب نقدینگی مهم است؟
با توجه به نحوه کار AMMها، هرچه نقدینگی بیشتری در استخر وجود داشته باشد، ممکن است لغزش کمتری برای سفارشات بزرگ ایجاد شود. این به نوبه خود ممکن است حجم بیشتری را به پلتفرم جذب کند.
مشکلات لغزش در طرحهای مختلف بازارساز خودکار متفاوت است، اما باید به آن توجه داشت. به یاد داشته باشید، قیمتگذاری توسط یک الگوریتم تعیین میشود. در واقع به روشی ساده، تغییرات نسبت بین توکنها در استخر نقدینگی، پس از معامله تعیین خواهد شد. اگر نسبت با حاشیه زیاد تغییر کند، مقدار زیادی لغزش وجود خواهد داشت.
اجازه دهید موضوع را با ارائه یک مثال روشنتر کنیم. فرض کنید میخواستید تمام ETH موجود در استخر ETH/DAI را در بخرید. شما باید برای هر اتر اضافی حق بیمه را که به طور تصاعدی بالا میرود، بپردازید، اما هرگز نمیتوانید همه آن را از استخر خریداری کنید. چرا؟ این موضوع به دلیل فرمول x * y = k است. اگر x یا y صفر باشد، به این معنی که ETH یا DAI در استخر صفر شود، معادله دیگر معنی ندارد.
اما این داستان کامل در مورد بازارسازهای خودکار و استخرهای نقدینگی نیست. هنگام ارائه نقدینگی به AMMها باید مورد دیگری را هم در نظر داشته باشید؛ ضرر ناپایدار.
ضرر ناپایدار در بازارساز خودکار چیست؟
ضرر ناپایدار زمانی اتفاق میافتد که نسبت قیمت توکنهای سپردهشده پس از سپردهگذاری در استخر تغییر کند. در واقع اگر در هنگام برداشت توکنها از استخر، قیمت آنها از زمان سپردهگذاری کمتر باشد، ضرر ناپایدار رخ داده است.
هرچه این تغییر بزرگتر باشد، ضرر ناپایدار بزرگتر خواهد بود. به همین دلیل است که بازارسازهای خودکار با جفت توکنهایی که ارزش مشابهی دارند، مانند استیبل کوینها یا توکنهای پیچیده، بهترین کارایی را ارائه میدهند. اگر نسبت قیمت بین جفت رمز ارز در محدوده به نسبت کوچکی باقی بماند، ضرر ناپایدار هم ناچیز است.
از سوی دیگر، اگر این نسبت تغییرات بسیاری داشته باشد، ارائهدهندگان نقدینگی ممکن است به جای اضافه کردن وجوه به یک استخر، به سادگی توکنها را نگه دارند. با این حال، استخرهایی مانند ETH/DAI که بهطور کامل در معرض ضررهای ناپایدار هستند، به لطف کارمزد معاملاتی که تعلق میگیرند، سودآور خواهند بود.
با این گفته، ضرر ناپایدار عنوان مناسبی برای نامگذاری این پدیده نیست. «ناپایداری» فرض میکند که اگر داراییها به قیمتهایی که در ابتدا سپرده شدهاند برگردند، زیان کاهش مییابد. با این حال، اگر وجوه خود را با قیمت کمتر در زمان سپردهگذاری در استخر، برداشت کنید، ضرر ناپایدار زیاد خواهد بود. در برخی موارد، کارمزدهای معاملاتی ممکن است زیانها را کاهش دهد، اما هنوز مهم است که خطرات را در نظر بگیرید. هنگام واریز وجوه به AMM مراقب باشید و مطمئن شوید که پیامدهای ضرر ناپایدار را درک کردهاید.
مثالی از ضرر ناپایدار
ضرر ناپایدار تفاوت بین نگهداری داراییها و قرار دادن آنها در یک استخر نقدینگی است. در اینجا با یک مثال بسیار ساده این مفهوم را بررسی میکنیم.
- آلیس 1 اتر و 100 دای در استخر نقدینگی مورد نظرش قرار میدهد.
- یک هفته بعد 1 اتر برابر با 200 دای است.
- اگر آلیس 1 اتر و 100 دای اولیه خود را نگه میداشت، 50 درصد سرمایهاش افزایش مییافت (100 دای یکسان است، اما اتر اکنون 200 دای ارزش دارد)
- از آنجایی که آلیس در یک استخر بازارساز خودکار شرکت میکند، سود او کمتر از 50 درصدی است که اگر به سادگی داراییها را نگه میداشت، به دست میآورد.
مزایای بازارساز خودکار چیست؟
چه چیزی در مورد AMM عالی است؟ آنها بسیاری از ویژگیهای مهم دیفای را فعال میکنند که صرافیهای سنتی نمیتوانند انجام دهند. در اینجا چند مزیت آنها را باهم بررسی میکنیم؟
تجارت غیرمتمرکز
بازارسازهای خودکار نیازی به ثبت نام، اقدامات احراز هویت یا سایر موانع برای تجارت ندارند. هر کسی که کیف پول ارز دیجیتال و اتصال به اینترنت داشته باشد، میتواند 24 ساعته و 7 روز هفته معامله کند. حتی در زمان سقوط تکاندهنده کریپتو در ماه می 2021، صرافیهای AMM با وجود حجم معاملات رکورددار، در دسترس بودند، در حالی که صرافیهای متمرکز مانند کوین بیس، بایننس و رابینهود همگی سقوط کردند.
نقدینگی عمیق
صرافیهای متمرکز برای نقدینگی به بازارسازان بزرگ متکی هستند. صرافیهای AMM نقدینگی خود را از هر کسی که مایل به سپردهگذاری داراییهای خود در ازای سهمی از کارمزد معاملات است، تامین میکند. دموکراتیک کردن صرافیها به این روش یک موفقیت آشکار است و بیش از 60 میلیارد دلار دارایی در DeFi قفل شدهاند.
کارایی بازار
پروتکلهای جدیدتر بازارسازها مانند بالانسر از استخرهای نقدینگی با وزن پویا، برای افزایش کارایی سرمایه استفاده میکنند که منجر به لغزش کمتر و قیمتهای بهتر در طول معاملات با حجم بالا میشود.
جنبههای منفی بازارساز خودکار چیست
مانند همه فناوریهای جدید، بازارسازها بدون عیب نیستند.
لغزش زیاد
به طور کلی، هر چه سفارش شما بزرگتر باشد، قیمت پیشنهادی برای دارایی سفارش دادهشده بالاتر است. همین امر در تراکنشها با حجم بالا نیز صدق میکند. به این دلیل که AMMها بر جفت رمز ارزها تکیه میکنند که با هم جمع شده و طبق یک الگوریتم قیمتگذاری میشوند. علاوه بر این، اختلاف قیمت قابل توجه بین داراییها میتواند خطر لغزش را افزایش دهد.
ضرر ناپایدار
ارائهدهندگان نقدینگی که جفت رمز ارزهای را در یک استخر نقدینگی سپردهگذاری میکنند، در معرض ضرر ناپایدار هستند. اگر دو دارایی سپردهگذاری کنید و قیمت یک یا هر دو تغییر کند، ممکن است داراییهای خود را با قیمتی کمتر از زمان سپردهگذاری برداشت کنید. ریسک این ضرر با سپردهگذاری جفت استیبل کوین در پروتکلهای بازارسازی مانند کرو و سوشیسواپ کاهش مییابد.
ریسک قرارداد هوشمند
اگر با یک پروتکل AMM یک ارائهدهنده نقدینگی شوید، رمزارز را به یک قرارداد هوشمند واریز میکنید. اگر یک باگ یا هکر از قرارداد هوشمند سوءاستفاده کند چه اتفاقی میافتد؟ این امر متاسفانه، ممکن است به معنای از دست دادن کامل رمزارز شما باشد. برخی از پروتکلهای دیفای، مانند آوه، صندوق بازپرداخت بزرگی را برای اصلاح چنین وضعیتی نگه میدارند.
جمعبندی
با مقاله بازارساز خودکار چیست همرا بودید. بازارسازان خودکار جزء اصلی امور مالی غیرمتمرکز (Defi) هستند. با استفاده از آنها هر کسی میتواند بازارهایی را به طور یکپارچه و کارآمد ایجاد کند. در حالی که در مقایسه با صرافیهای دیگر محدودیتهای خود را دارند، نوآوری کلی که برای ارزهای دیجیتال به ارمغان میآورند بسیار ارزشمند است.
بازارسازهای خودکار هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند. بازارسازهایی که امروزه میشناسیم و استفاده میکنیم مانند یونیسواپ، کرو و پنکیکسواپ، از نظر طراحی زیبا هستند، اما از نظر ویژگیها محدودیتهایی دارند. به احتمال زیاد در آینده طرحهای نوآورانه بازارسازهای بیشتری بهوجود خواهد آمد. این امر باید به کارمزدهای کمتر، اصطکاک کمتر و در نهایت نقدینگی بهتر برای هر کاربر در حوزه امور مالی غیرمتمرکز منجر شود.
نظر شما درباره بازارساز خودکار چیست؟ آیا تا به حال یک ارائهدهنده نقدینگی در استخرها بودهاید؟
من مریم هستم و ارشد رشته فناوری اطلاعات. به شبکه و تکنولوژی خیلی علاقه دارم و در این زمینه تحصیل کردم. در بازار بورس فعالیت دارم و مدتی کار تولید محتوا انجام دادم. به همین دلیل تصمیم گرفتم از ترکیب این چند مورد وارد کار کریپتوکارنسی شم. تا اینکه با کیوسک آشنا شدم.
علاوه بر اینکه در آکادمی کیوسک مطلب مینویسم، دبیری بخش مقالات رو هم به عهده دارم.
AMM چیست؟ چگونه خودکار بازارساز کار می کند (2022)
بازارساز خودکار (AMM) یک برنامه کامپیوتری است که به طور فعال نقدینگی را در بازار با خرید و فروش خودکار دارایی ها مطابق با قوانین از پیش تعیین شده فراهم می کند. این نوع بازارسازها از الگوریتمهایی برای تعیین قیمت و اجرای معاملات بر اساس عرضه و تقاضای داراییهایی که معامله میکنند استفاده میکنند.
بازارساز خودکار (AMM) مدتی است که وجود داشته است و بسیاری از مردم هنوز از پتانسیل آن بی اطلاع هستند. برای درک کامل مفهوم AMM، ابتدا باید بفهمیم که بازارساز چیست. در این مقاله، ما عمیقاً به دنیای AMM می پردازیم تا همه چیزهایی را که باید در مورد آن بدانید توضیح دهیم.
AMM (بازارساز خودکار) چیست؟
AMM (سازمان بازار خودکار) یک برنامه کامپیوتری است که به طور فعال نقدینگی را در بازار با خرید و فروش خودکا�� دارایی ها مطابق با قوانین از پیش تعیین شده فراهم می کند. این نوع بازارسازها از الگوریتمهایی برای تعیین قیمت و اجرای معاملات بر اساس عرضه و تقاضای داراییهایی که معامله میکنند استفاده میکنند.
AMM (بازارساز خودکار) چیست؟
بازارسازان خودکار اغلب در پلتفرم های معاملات الکترونیکی مانند بورس اوراق بهادار برای تامین نقدینگی و اطمینان از عدم نوسان قیمت ها استفاده می شوند. آنها همچنین در مبادلات ارزهای دیجیتال برای تامین نقدینگی برای دارایی های دیجیتال استفاده می شوند. AMM کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که خریداران و فروشندگان همیشه می توانند طرف مقابل برای معاملات خود پیدا کنند.
AMM سالهاست که در بازارهای مالی سنتی استفاده میشود، اما اخیراً در بازارهای ارزهای دیجیتال به کار گرفته شده است. AMM برای صرافی ها و معامله گران جذاب است زیرا نیاز به دفترچه سفارش متمرکز را از بین می برد. این بدان معنی است که نیازی به شخص ثالث برای تطبیق خریداران و فروشندگان نیست که می تواند در هزینه ها صرفه جویی کند و کارایی را افزایش دهد.
صرافیهای ارزهای دیجیتالی که از AMM استفاده میکنند عبارتند از Uniswap، 1inch، Pancakeswap،… همه این صرافیها از زمان پذیرش AMM رشد قابل توجهی در حجم معاملات و نقدینگی داشتهاند.
AMM چگونه کار می کند؟
AMM از الگوریتمهایی برای تعیین قیمت و اجرای معاملات استفاده میکند
AMM ها از الگوریتم ها برای تعیین قیمت ها و انجام معاملات استفاده می کنند. این الگوریتم ها عرضه و تقاضای دارایی های موجود در بازار و همچنین قیمت سایر دارایی ها را در نظر می گیرند. AMM ها از این اطلاعات برای تعیین قیمت هایی استفاده می کنند که هم برای خریداران و هم برای فروشندگان منصفانه باشد.
- هنگامی که یک خریدار می خواهد یک دارایی بخرد، سفارش خرید را به AMM ارسال می کند. سپس AMM خریدار را با فروشنده تطبیق می دهد و معامله را انجام می دهد. AMM هزینه کمی برای ارائه این خدمات دریافت می کند.
- زمانی که فروشنده می خواهد دارایی را بفروشد، دستور فروش را به AMM ارسال می کند. سپس AMM فروشنده را با یک خریدار مطابقت می دهد و معامله را انجام می دهد. AMM هزینه کمی برای ارائه این خدمات دریافت می کند.
از AMM ها می توان برای تجارت طیف گسترده ای از دارایی ها، از جمله سهام، اوراق قرضه، کالاها و ارزهای دیجیتال استفاده کرد.
فرمول بازارساز خودکار
به طور کلی، AMM یک مدل بسیار ساده است. یک مقدار ثابت در ارتباط با 2 توکن مختلف در یک صرافی غیرمتمرکز وجود دارد.
وقتی شخصی می خواهد یکی از این 2 توکن را بخرد یا بفروشد، این کار را از طریق استخرهایی که AMM دارد انجام می دهد.
این استخرها هر دو توکن را نگه می دارند و همیشه از نظر ارزش با یکدیگر برابر هستند. اوراکل مقدار هر توکن را در هر Pool تعیین می کند. زمانی که شخصی می خواهد بخرد یا بفروشد، مشخص می کند که چه مقدار از هر توکن را می خواهد و معامله به صورت خودکار انجام می شود.
اگر کسی بخواهد یکی از توکن ها را بخرد، توکن های خود را به استخری که توکن دیگر را در خود جای می دهد ارسال می کند. سپس AMM مقدار مساوی از هر دو توکن را از استخر خارج می کند و به شخصی که می خواهد آنها را بخرد می دهد. اگر کسی بخواهد یک توکن بفروشد، توکن های خود را به استخری که همان توکن را در خود دارد می فرستد. سپس AMM مقدار مساوی از هر دو توکن را از استخر خارج می کند و به شخصی که می خواهد آنها را بفروشد می دهد.
نکته کلیدی که باید به خاطر داشته باشید این است که ارزش هر استخر همیشه یکسان است. بنابراین اگر کسی یک توکن بخرد، ارزش استخری که از آن خریده کاهش مییابد و ارزش استخری که به آن فروخته افزایش مییابد. اما به طور کلی، ارزش هر دو استخر ثابت می ماند.
اوراکل دائماً قیمت هر توکن را در هر استخر بهروزرسانی میکند تا همیشه برابر باشند. این بدان معناست که اگر قیمت یک توکن بالا رود، قیمت توکن دیگر در استخر کاهش می یابد تا ارزش کلی استخر ثابت بماند.
تفاوت بین Automated Market Maker در مقابل Order Book
هنگامی که صحبت از معامله ارزهای دیجیتال به میان می آید، دو نوع صرافی اصلی وجود دارد: آنهایی که از دفترچه سفارش استفاده می کنند و آنهایی که از AMM (سازندگان بازار خودکار) استفاده می کنند. هر دو مزایا و معایب خاص خود را دارند، بنابراین مهم است که قبل از انتخاب صرافی تفاوت را درک کنید.
مبادلات کتاب سفارش نوع سنتی تر مبادله است که در آن خریداران و فروشندگان سفارشاتی را انجام می دهند که سپس با بورس مطابقت داده می شوند. این نوع مبادله معمولاً برای معاملهگرانی مناسب است که دقیقاً میدانند به دنبال چه هستند، زیرا میتوانند قیمتی را که مایل به پرداخت یا پذیرش هستند، مشخص کنند. با این حال، مبادلات دفترچه سفارش میتواند توسط معاملهگران بزرگی که به نام «نهنگها» شناخته میشوند، دستکاری شود، که میتوانند با ثبت سفارشهای بزرگ بازارها را به حرکت درآورند.
از سوی دیگر صرافی های AMM از الگوریتم هایی برای تطبیق خودکار خریداران و فروشندگان استفاده می کنند. این نوع صرافی بیشتر برای کسانی مناسب است که فقط به دنبال خرید یا فروش یک ارز دیجیتال خاص هستند، زیرا نیازی به نگرانی در مورد یافتن یک سفارش مشابه ندارند. با این حال، صرافیهای AMM اغلب میتوانند کارمزدهای بالاتری نسبت به مبادلات دفترچه سفارش دریافت کنند، زیرا باید از اسپرد بین قیمتهای خرید و فروش سود کسب کنند.
بنابراین، کدام نوع مبادله بهتر است؟ این واقعاً به سبک معاملاتی شما و آنچه به دنبال آن هستید بستگی دارد. اگر معامله گر باتجربه تری هستید که دقیقاً می دانید چه می خواهید، ممکن است مبادله دفترچه سفارش برای شما بهتر باشد. با این حال، اگر در تجارت تازه کار هستید یا فقط می خواهید یک ارز دیجیتال خاص را بخرید یا بفروشید، صرافی AMM ممکن است انتخاب بهتری باشد.
با AMM (بازارساز خودکار) آشنا هستید؟
استخرهای نقدینگی اغلب در ارزهای دیجیتال استفاده میشوند تا به معاملهگران امکان خرید یا فروش سریع و آسان مقادیر زیادی از داراییهای دیجیتال را فراهم کنند. با این حال، استفاده از استخرهای نقدینگی دارای معایب و مزایای متعددی است که معامله گران باید قبل از استفاده از آن ها آگاه باشند.
در اینجا برخی از مزایای استفاده از AMM آورده شده است:
- تامین نقدینگی در بازارها این بدان معناست که همیشه خریداران و فروشندگانی برای تجارت دارایی ها در دسترس هستند.
- کمک به ثبات قیمت ها آنها این کار را با خرید و فروش دارایی در زمانی که نوسانات زیادی در قیمت وجود دارد انجام می دهند. این به جلوگیری از نوسان بیش از حد قیمت ها کمک می کند.
- کمک به اطمینان از اینکه خریداران و فروشندگان همیشه می توانند طرف مقابل برای معاملات خود پیدا کنند.
- دریافت هزینه کمی برای خدمات آنها. این کارمزد اغلب بسیار کمتر از کارمزدی است که بازارسازان سنتی دریافت می کنند.
خطرات استفاده از AMM چیست؟ برخی از خطرات مرتبط با استفاده از AMM وجود دارد:
- اتکا به الگوریتم ها این الگوریتم ها گاهی اوقات ممکن است اشتباه کنند.
- قابل هک شدن است. اگر استخرها توسط هکرها مورد سوء استفاده قرار گیرند، این می تواند منجر به از دست دادن دارایی ها شود.
- زیان غیرمعمول: این نوع زیان در هر استراتژی تجاری یا بازارسازی که شامل نگهداری دو دارایی به طور همزمان است، ذاتی است. به این دلیل است که وقتی قیمت یک دارایی کاهش می یابد، ارزش موقعیت شما در آن دارایی نیز کاهش می یابد. هنگامی که نقدینگی را به یک AMM ارائه می کنید، ارزش آن در مقایسه با نگهداری از دست خواهد رفت.
- در نهایت، استخرهای نقدینگی نیز می توانند کارمزدهای بالایی دریافت کنند. برخی از مبادلات یا استخرها ممکن است درصدی از ارزش تجارت را به عنوان کارمزد دریافت کنند. این می تواند باعث سود شود و کسب درآمد از تجارت دارایی های دیجیتال را دشوارتر کند.
به طور کلی، بازارسازان خودکار ابزار مفیدی برای تامین نقدینگی و ثبات در بازارها هستند. با این حال، برخی از خطرات مرتبط با استفاده از آنها وجود دارد. این ریسکها باید قبل از سرمایهگذاری در داراییهایی که توسط AMM معامله میشوند در نظر گرفته شوند.
AMM Liquidity Pool چیست؟
Liquidity Pool مجموعه ای از دارایی هایی است که کاربران می توانند آن ها را بخرند و بفروشند
نقدینگی به سرعت خرید یا فروش یک دارایی در بازار بدون تأثیر بر قیمت دارایی اشاره دارد. استخر نقدینگی مجموعه ای از دارایی هایی است که به راحتی به پول نقد تبدیل می شوند.
در دنیای ارزهای دیجیتال، استخر نقدینگی به گروهی از داراییهای دیجیتال گفته میشود که میتوانند با ارزهای دیجیتال دیگر یا ارزهای فیات معامله شوند. استخرهای نقدینگی راهی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال بدون نیاز به صرافی متمرکز در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهند.
استخرهای نقدینگی اغلب توسط صرافیهای ارزهای دیجیتال بزرگ ایجاد میشوند تا راهی برای ارائه گزینههای بیشتری برای معامله در اختیار کاربران خود قرار دهند. این استخرها همچنین میتوانند توسط گروههایی از سرمایهگذارانی که میخواهند یک دارایی دیجیتال خاص را معامله کنند ایجاد کنند.
اندازه استخر نقدینگی می تواند متفاوت باشد. برخی ممکن است تنها چند میلیون دلار دارایی دیجیتال داشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است میلیاردها داشته باشند.
سرمایهگذارانی که به دنبال معامله یک ارز دیجیتال خاص هستند، ممکن است بخواهند بررسی کنند که آیا استخر نقدینگی برای آن ارز وجود دارد یا خیر. این میتواند گزینههای بیشتری برای معامله در اختیار آنها بگذارد و به آنها کمک کند تا بهترین قیمت را برای معاملات خود داشته باشند.
انواع مختلفی از استخرهای نقدینگی در بازار وجود دارد که به اختصار توضیح داده خواهد شد.
ذخایر قیمت فدرال رزرو
برخی از ارزهای دیجیتال از یک استخر نقدینگی برای کمک به تثبیت قیمت سکه خود استفاده می کنند. این امر به ویژه برای آن دسته از سکه هایی که دارای قدرت مرکزی نیستند، مانند بیت کوین بسیار مهم است. ذخایر قیمت فدرال رزرو در استخر نقدینگی برای کمک به حفظ ارزش سکه و ثابت نگه داشتن آن استفاده می شود.
اگر قیمت سکه شروع به کاهش کرد، می توان از ذخایر برای خرید سکه و افزایش قیمت استفاده کرد. به طور مشابه، اگر قیمت خیلی سریع شروع به افزایش کرد، می توان از ذخایر برای فروش برخی از سکه ها استفاده کرد و قیمت را پایین آورد. این سیستم به پایدار نگه داشتن ارزش سکه کمک می کند و نوسانات آن را کاهش می دهد.
رزرو خودکار قیمت
ذخایر قیمت خودکار در استخر نقدینگی نوعی بیمه در برابر نوسانات ارزش در بازار ارزهای دیجیتال است. با ذخیره کردن سکه ها، می توانید مطمئن باشید که ارزش آنها به صفر نمی رسد، مهم نیست که ارزش کلی بازار ارزهای دیجیتال چقدر پایین بیاید. این باعث میشود که آنها بخشی ضروری از سبد سرمایهگذاران جدی باشند و راهی عالی برای محافظت از خود در برابر خرابی مالی باشند.
اگر به سرمایه گذاری در ارزهای رمزنگاری شده فکر می کنید، پس حتما باید از ذخایر قیمت خودکار در استخر نقدینگی خود استفاده کنید. آنها یک شبکه ایمنی ارزشمند ارائه می دهند که می تواند سکه های شما را در زمان آشفتگی بازار ایمن نگه دارد و اطمینان حاصل کند که شما همیشه به پول خود دسترسی دارید.
ذخایر پل نوعی ذخیره ارز دیجیتال است که برای تامین نقدینگی یک استخر پل استفاده می شود. ذخایر پل معمولاً در یک حساب امانی یا نوع دیگری از حساب های امانی نگهداری می شود و برای پشتوانه سکه هایی که به استخر سپرده می شوند استفاده می شود. هدف از نگهداری این ذخایر اطمینان از وجود نقدینگی کافی در بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ استخر برای پوشش برداشتها و حمایت از استفادهکنندگان از استخر در صورت افت ناگهانی ارزش داراییهای پایه است.
از ذخایر پل می توان برای پوشش انواع مختلفی از ریسک ها از جمله ریسک بازار، ریسک اعتباری و ریسک عملیاتی استفاده کرد. به طور کلی، هر چه طبقه دارایی نوسان بیشتری داشته باشد، تعداد ذخایر پل باید بیشتر باشد. به عنوان مثال، از ذخایری که باید نگهداری شود. به عنوان مثال، اگر یک استخر روی داراییهای ناپایدار مانند بیتکوین تمرکز کند، احتمالاً درصد بالاتری از داراییهای خود را نسبت به استخری که در داراییهای پایدارتر مانند استیبل کوین سرمایهگذاری میکند، ذخیره میکند .
پلتفرمهای محبوب بازارساز خودکار
Uniswap بزرگترین صرافی غیرمتمرکز است که بر روی بلاک چین اتریوم فعالیت می کند. این به کاربران در هر نقطه از جهان اجازه می دهد تا بدون واسطه ارزهای دیجیتال را معامله کنند. Uniswap پیشگام مدل Automated Market Maker بود، که در آن کاربران توکنهای اتریوم را به Uniswap «استخرهای نقدینگی» عرضه میکنند و الگوریتمها قیمتهای بازار را بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میکنند.
Uniswap بزرگترین صرافی غیرمتمرکز در اتریوم است
Curve یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) است که روی اتریوم اجرا می شود. این به طور خاص برای مبادله بین استیبل کوین ها طراحی شده است. تنها چیزی که نیاز دارید یک کیف پول اتریوم، مقداری وجوه است و می توانید استیبل کوین های مختلف را با کارمزد و لغزش کم مبادله کنید.
بازارسازان خودکار نقش مهمی در عملکرد صرافیهای غیرمتمرکز دارند، زیرا اغلب تنها منبع نقدینگی در این پلتفرمها هستند. حضور بازارسازان خودکار با ارائه منبع دائمی نقدینگی به کاهش این مشکلات کمک می کند. بنابراین، AMM ها همیشه یک عامل ضروری در بازارهای ارزهای دیجیتال خواهند بود.
امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. اگر سؤال یا نظری دارید، لطفاً آنها را در زیر بنویسید و فراموش نکنید که برای بینشهای ارزشمندتر و بحثهای ارزهای دیجیتال به انجمن Coin98 بپیوندید.
بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟
بازارساز خودکار چیست؟ AMM چگونه کار میکند؟ مفهوم کامل
تا به حال به این فکر کرده اید که صرافی های غیرمتمرکز (DEX) که شا چگونه معاملات را پردازش کرده و قیمت ها را کشف میکنند؟ برخلاف صرافیهای سنتی، یک DEX از یک بازارساز خودکار (AMM) برای فعال کردن یک سیستم معاملاتی سیال که با استقلال، نقدینگی و اتوماسیون مرز دارد، استفاده میکند. برای درک مفهوم بازارساز خودکار و چگونگی قدرت بخشیدن به مبادلات غیرمتمرکز به خواندن ادامه دهید.
بازارسازی چیست؟
قبل از اینکه به نکات تکنیکال مرتبط با AMM ها بپردازیم، درک ایجاد بازار در چشم انداز مالی بسیار مهم است.
همانطور که از نام آن پیداست، بازارسازی به فرآیندی اشاره دارد که در تعیین قیمت دارایی ها و به طور همزمان تامین نقدینگی به بازار انجام میشود. به عبارت دیگر، یک بازارساز برای یک دارایی مالی نقدینگی ایجاد میکند. باید راهی برای پاسخگویی به درخواست های خرید و فروش معامله گران پیدا کند که به نوبه خود در قیمت گذاری دارایی مذکور نقش دارد.
به عنوان مثال، یک صرافی بیت کوین از یک دفترچه سفارش و یک سیستم تطبیق سفارش برای تسهیل معاملات بیت کوین استفاده میکند. در اینجا، دفتر سفارش، قیمتهایی را که معاملهگران میخواهند بیت کوین بخرند یا بفروشند، ثبت و نمایش میدهد.
از سوی دیگر، سیستم تطبیق سفارش، سفارشات خرید و فروش را مطابقت و تسویه حساب میکند. در هر زمان معین، جدیدترین قیمتی که بیت کوین با آن خریداری شده است به طور خودکار به عنوان قیمت بازار دارایی دیجیتال نشان داده میشود.
در برخی موارد که طرف مقابل کافی برای معامله وجود ندارد، گفته میشود که بازار نقدینگی ندارد یا مستعد نوسان است. نوسان زمانی اتفاق میافتد که پردازش حجم بالای سفارش، قیمت یک دارایی را بالا یا پایین میکند.
برای کاهش این رخداد، برخی از صرافیهای رمزنگاری از خدمات معاملهگران حرفهای – در قالب کارگزاران، بانکها و سایر سرمایهگذاران نهادی – برای ارائه مداوم نقدینگی استفاده میکنند. این ارائه دهندگان نقدینگی با ارائه دستورات پیشنهادی که مطابق با سفارشات معامله گران باشد، اطمینان حاصل میکنند که همیشه طرف مقابل برای معامله با آنها وجود دارد. فرآیندی که در تامین نقدینگی وجود دارد، همان چیزی است که ما به آن بازارسازی میگوییم و آن نهادهایی که نقدینگی ارائه میکنند، بازارسازان هستند.
اکنون که فهمیدید بازارسازی چیست، درک عملکرد یک بازارساز خودکار برای شما آسان تر شده است.
پس یک بازارساز خودکار چیست؟
با توجه به توضیحات بالا، مشخص است که سازندگان بازار ارز دیجیتال برای کاهش نوسانات قیمت با ارائه سطح مناسب نقدینگی، شبانه روز تلاش میکنند. اگر راهی برای دموکراتیزه کردن این فرآیند وجود داشت که یک فرد عادی بتواند به عنوان یک بازارساز عمل کند، چه؟ اینجاست که بازارسازان خودکار وارد معرکه میشوند.
برخلاف صرافیهای متمرکز، پروتکلهای معاملاتی غیرمتمرکز دفترچههای سفارش، سیستمهای تطبیق سفارشها و نهادهای مالی را که بهعنوان بازارساز عمل میکنند حذف میکنند: برخی از نمونهها Uniswap، Sushi، Curve و Balancer هستند. هدف، حذف ورودی اشخاص ثالث است تا کاربران بتوانند معاملات را مستقیماً از کیف پول شخصی خود انجام دهند. از این رو، اکثر فرآیندها توسط قراردادهای هوشمند اجرا و اداره میشوند.
به عبارت دیگر، AMM به معامله گران اجازه میدهد تا با قراردادهای هوشمند برنامه ریزی شده برای فعال کردن نقدینگی و کشف قیمت ها تعامل داشته باشند. در حالی که این مفهوم مفهوم AMM را خلاصه میکند، فرآیندها و سیستمهای زیربنایی را که این امکان را میدهد توضیح نمیدهد.
AMM ها چگونه کار میکنند؟
اول از همه، این را در ذهن خود داشته باشید که AMMها از فرمول های ریاضی از پیش تعیین شده برای کشف و حفظ قیمت ارزهای دیجیتال جفت شده استفاده میکنند. همچنین، توجه داشته باشید که AMM به هر کسی اجازه میدهد نقدینگی برای داراییهای جفت شده فراهم کند. این پروتکل به هر کسی اجازه میدهد تا یک ارائه دهنده نقدینگی (LP) شود.
برای توضیح بیشتر این موضوع، اجازه دهید Uniswap را به عنوان یک مطالعه موردی در نظر بگیریم. این پروتکل از معادله محبوب x*y=k استفاده میکند که در آن X نشان دهنده مقدار دارایی A و Y نشان دهنده مقدار دارایی B است. K یک مقدار ثابت است. از این رو، صرف نظر از تغییرات در ارزش دارایی های A یا B، محصول آنها باید همیشه برابر با یک ثابت باشد.
توجه داشته باشید که معادله ای که به عنوان مثال برجسته شده است تنها یکی از فرمول های موجود است که برای متعادل کردن AMM ها استفاده میشود. Balancer از فرمول پیچیده تری استفاده میکند که به پروتکل خود اجازه میدهد تا حداکثر هشت توکن را در یک استخر جمع کند.
در حالی که روشهای مختلفی برای AMM وجود دارد، همانطور که Uniswap و Balancer نشان میدهند، این واقعیت باقی میماند که آنها برای عملکرد صحیح و نفی نوسان به نقدینگی نیاز دارند. به این ترتیب، این پروتکلها با ارائه سهمی از کمیسیون تولید شده توسط استخرهای نقدینگی و توکنهای حاکمیتی، به تأمینکنندگان نقدینگی انگیزه میدهند. به عبارت دیگر، زمانی که سرمایه ای را برای اجرای استخرهای نقدینگی فراهم میکنید، کارمزد تراکنش دریافت میکنید.
هنگامی که سرمایه خود را به اشتراک گذاشتید، توکن های ارائه دهنده نقدینگی را دریافت خواهید کرد که نشان دهنده سهم شما از نقدینگی سپرده شده در یک استخر است. این توکن ها همچنین شما را واجد شرایط دریافت کارمزد تراکنش به عنوان درآمد غیرفعال میکنند. شما میتوانید این توکنها را در پروتکلهای دیگری که آنها را میپذیرند برای فرصتهای فارمینگ بیشتر سپرده گذاری کنید. برای برداشت نقدینگی خود از استخر، باید توکن های LP خود را تحویل دهید.
نکته دیگری که باید در مورد AMM بدانید این است که آنها برای آربیتراژورها ایده آل هستند. برای کسانی که با این اصطلاح آشنا نیستند، آربیتراژورها از ناکارآمدی در بازارهای مالی سود میبرند. آنها داراییها را با قیمت پایینتری در یک صرافی میخرند و فوراً آنها را در پلتفرم دیگری با نرخهای کمی بالاتر میفروشند. هر زمان که بین قیمت توکن های ادغام شده و نرخ مبادله بازارهای خارجی اختلاف وجود داشته باشد، آربیتراژورها میتوانند تا زمانی که ناکارآمدی بازار برطرف نشود، چنین توکن هایی را بفروشند یا خریداری کنند.
از دست دادن دائمی
اگرچه AMM ها بازده قابل توجهی را به LP ها ارائه میدهند، اما خطراتی در آن وجود دارد. شایع ترین آن از دست دادن دائمی است. این پدیده زمانی به وجود می آید که نسبت قیمت دارایی ها در یک مخزن نقدینگی تغییر کند. LP هایی که وجوهی را در استخرهای آسیب دیده سپرده گذاری کرده اند به طور خودکار متحمل ضرر دائمی میشوند. هر چه تغییر در نسبت قیمت بیشتر باشد، زیان بیشتر است.
با این حال، این ضرر به دلیلی ناپایدار نامیده میشود. تا زمانی که توکنهای سپردهشده را در زمانی که استخر در حال تغییر نسبت قیمت است، برداشت نکنید، همچنان میتوانید این ضرر را کاهش دهید. زیان زمانی ناپدید میشود که قیمت توکن ها به ارزش اصلی که در آن سپرده شده اند بازگردد. کسانی که وجوه خود را قبل از بازگشت قیمت ها برداشت میکنند، متحمل ضرر دائمی میشوند. با این وجود، این امکان وجود دارد که درآمدهای دریافتی از طریق کارمزد تراکنشها این خسارات را پوشش دهد.
نتیجه
طی چند سال گذشته، AMM ها ثابت کرده اند که سیستم های نوآورانه ای برای فعال کردن مبادلات غیرمتمرکز هستند. در این زمان، شاهد ظهور انبوهی از DEX ها بودیم که هیپ مداوم DeFi را هدایت میکردند. اگرچه این بدان معنا نیست که این رویکرد بی عیب و نقص است، پیشرفت های ثبت شده در 12 ماه گذشته نشان دهنده چندین احتمال است که AMM ها ارائه میدهند.
دیدگاه شما