تعیین قیمت اختیار معامله

نکاتی که درباره قراردادهای اختیار معامله باید بدانید

افراد حقیقی (با حداقل ۱۸ سال سن) و حقوقی برای شروع فعالیت در معاملات قرارداد‌های اختیار معامله، می‌بایست به یکی از شرکت‌های کارگزاری که مجوز معاملاتی قرارداد‌های مشتقه را در شرکت بورس کالای ایران داشـته باشند، مراجعه و درخواست کد کنند.

درصورتی که مشتری قبلا اقدام به دریافت کد معاملاتی قرارداد‌های آتی از طریق شرکت‌های کارگزاری کرده باشد، می‌تواند با همان کد معاملاتی در معاملات قرارداد‌های اختیار معامله نیز فعالیت کند. شایان ذکر اســت مشتریان فقط با یک کارگزاری مجاز به انجام این معاملات هستند و در صورت تمایل به تغییر کارگزاری خود، باید فرم درخواست انتقال کد معاملاتی را تکمیل و آن را به کارگزار مورد نظر خود ارائه کنند.

افتتاح حساب عملیاتی

مشتریان برای فعالیت در معاملات قرارداد‌های اختیار معامله می‌بایست یک حساب در اختیار بورس نزد یکی از بانک‌های عامل (سامان، ملت و رفاه) افتتاح و آن را به شرکت کارگزاری معرفی کنند. درصورتی‌که مشــتری کد معاملاتی قرارداد‌های آتی داشته باشد، می‌تواند از حساب در اختیار بورس خود برای این معاملات نیز استفاده کند.

مشتریان برای فعالیت در معاملات قرارداد‌های اختیار معامله می‌بایست یک حساب در اختیار بورس و نزد یکی از بانک‌های عامل افتتاح و آن را به شرکت کارگزاری معرفی کنند.

ثبت سفارش مشتری

قبل از ثبت سفارش‌ها مشتری در فرم‌های ثبت سفارش، کارگزاران می‌بایست از واریز وجه تضمین لازم توســط مشتریان، متناسب با موقعیت‌های ایشان اطمینان حاصل کنند. کارگزاران موظف‌اند کلیه سفارش‌های هر مشتری را در فرم‌های ثبت سفارش که توسط بورس ابلاغ می‌شود، ثبت کنند. سفارش‌ها می‌توانند به‌صورت کتبی، تلفنی، از طریق اینترنت یا سایر روش‌های تعیین شده توسط بورس انجام شوند.

محاسبه قیمت پایانی

اگر قرارداد اختیار معامله‌ای در یک روز معاملاتی معامله شــود، قیمت پایانی قرارداد اختیار معامله، میانگین وزنی قیمت معاملات انجام شده طی آن روز معاملاتی اســت، ولی اگر در آن روز معاملاتی، قراردادی معامله نشود، قیمت پایانی قرارداد اختیار معامله در روز کاری قبل به‌عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته خواهد شد که در صورت عدم انجام معامله به‌صورت متوالی در آن نماد، این روند (استفاده از قیمت پایانی روز قبل) حداکثر تا دو روز کاری ادامه خواهد داشت، پس‌ازآن، بورس قیمت پایانی قرارداد اختیار معامله را براساس قیمت پایانی قرارداد‌های زیرگروه هم ماه آن نماد یا به‌صورت تئوریک محاسبه می‌کند.

معاملات قرارداد‌های اختیار معامله در شرکت بورس کالای ایران به‌صورت روزانه تسویه می‌شوند. بدین معنی که در پایان یک روز معاملاتی، ارزش قرارداد‌های اختیار معامله شده (معادل حاصل‌ضرب قیمت اختیار در حجم قرارداد) از حساب خریدار اختیار کسر و به‌حساب فروشنده اختیار واریز می‌شود. کارمزد‌های معاملاتی نیز از حساب خریدار و فروشنده کسر و به‌حساب بورس، سازمان و کارگزار مربوطه واریز خواهد شد.

اگر قرارداد اختیار معامله‌ای در یک روز معاملاتی معامله شــود، قیمت پایانی قرارداد اختیار معامله، میانگین وزنی قیمت معاملات انجام شده طی آن روز معاملاتی اســت.

با توجه به اینکه سبک اعمال قرارداد‌های اختیار معامله در شرکت بورس کالای ایران اروپایی است، در سررسید، خریدار می‌تواند درخواست اعمال خود را به بورس ارائه دهد. ارائه درخواست اعمال به معنی آغاز انجام فرآیند تخصیص است. پس از پایان معاملات و پس از پایان مهلت ارائه درخواست اعمال، بورس کلیه فروشندگانی را که طرف مقابل ایشان، درخواســت اعمال خود را به بورس ارائه کرده باشد، مشخص می‌کند. فروشندگان متعهد به تحویل دارایی پایه به‌اندازه حجم قرارداد خود هستند.

دو حالت در اینجا متصور است:

الف) کلیه فروشندگان تعهدات خود را ایفا نموده و رسید انبار یا دارایی پایه را تحویل داده‌اند؛ در این صورت قرارداد خریدارانی که ارزش قرارداد به همراه کارمزد‌های مربوطه را واریز نکرده باشند، ملغی خواهد شد.

ب) بخشی از فروشندگان نکول کرده و تعهدات خود را ایفا کرده‌اند؛ در این صورت سه حالت متصور است:
تعداد نکول فروشندگان برابر تعداد خریدارانی باشد که تمایل به تسویه نقدی دارند و در نتیجه ارزش قرارداد بــه همراه کارمزد‌های مربوطه را واریز نکرده‌اند. در این صورت خریدارانی که تسویه نقدی شده‌اند، مقابل فروشندگانی که نکول کرده‌اند قرار می‌گیرند. در این شرایط، فروشنده، درصدی از ارزش قرارداد را به همراه مابه‌التفاوت قیمت اعمال و قیمت نقد دارایی پایه به خریدار پرداخت می‌کند.

تعداد نکول فروشندگان بیشتر از تعداد خریدارانی باشد که تمایل به تسویه نقدی دارند. فرض کنید ۱۰ قرارداد در یکی از نماد‌ها منجر به اعمال‌شده اســت. هر نفر یک قرارداد دارد. (۱۰ خریدار و ۱۰فروشنده) فرض کنید از ۱۰ قرارداد، چهار نفر از فروشندگان نکول کرده باشند و یک نفر از خریداران تمایل به تسویه نقدی داشته باشند. در این حالت ۶ فروشنده و ۶ خریدار وارد فرآیند تحویل می‌شوند و خریداران، کالا را از فروشندگان تحویل می‌گیرند. قرارداد چهار فروشنده تسویه نقدی می‌شود و فروشندگان موظف به پرداخت درصدی از ارزش قرارداد به همراه مابه‌التفاوت قیمت اعمال و قیمت نقد دارایی پایه خواهند بود.

تعداد نکول فروشندگان کمتر از تعداد خریدارانی باشد که تمایل به تسویه نقدی دارند. مثال مورد قبل را با این فرض شرح می‌دهیم که از ۱۰ قرارداد، دو نفر از فروشندگان نکول کرده باشند و ۶ نفر از خریداران نیز تمایل به تسویه نقدی داشته باشند و وجوه لازم را واریز نکنند، دو نفر از آن ۶ خریدار در مقابل دو فروشنده‌ای که قرارداد خود را نکول کرده‌اند قرار خواهند گرفت و تسویه نقدی خواهند شد؛ اما اتاق پایاپای به چهار نفر باقی‌مانده از خریداران مهلت مجدد خواهد داد، تــا ارزش قرارداد به همراه کارمزد‌های مربوطه را واریز کنند. فرض کنید یک نفر وجوه را واریز کند. در این حالت پنج خریدار و پ‍نج فروشنده وارد فرآیند تحویل می‌شوند و خریداران، کالا را از فروشنده تحویل می‌گیرند. قرارداد سه خریدار نیز ملغی می‌شود و فروشنده مقابل آن‌ها متعهد دیگری نخواهد داشت.

کاربرد درخت دوجمله ای در تعیین قیمت اختیار معامله آسیایی و محاسبه پارامترهای حساسیت ریسک (مطالعه موردی کنجاله سویا و ذرت دانه ای)

بورس کالای ایران می تواند با استفاده از ابزارهای مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله نقش زیادی در رفع دغدغه و نگرانی فعالان بازار محصولات استراتژیک کشاورزی ازجمله کنجاله سویا و ذرت داشته باشد. هدف این مطالعه تعیین قیمت اختیارمعامله آسیایی و پارامترهای حساسیت این نوع اختیارمعامله می باشد. از بین روش های کمی برای محاسبه مشتقات و پارامترهای حساسیت ریسک اختیارمعامله، مدل درخت دوجمله ای به وفور مورداستفاده قرار می گیرد. در مطالعه حاضر قیمت اختیارمعامله آسیایی با میانگین حسابی و هندسی و همچنین دو نوع قیمت انقضاء ثابت و شناور برای دو محصول کنجاله سویا و ذرت دانه ای با استفاده از مدل درخت دوجمله ای محاسبه گردید. همچنین حساسیت قیمت اختیارمعامله به تغییرات (تغییر در قیمت دارایی پایه، دلتا، نوسان قیمت، زمان باقی مانده تا سررسید و نرخ بهره بدون ریسک) با استفاده از پارامترهای حساسیت سنجیده و میزان اثرگذاری آن ها محاسبه گردید. داده های موردنیاز این مطالعه به صورت سری زمانی قیمت هفتگی از فروردین 1392 الی مرداد 1395 جمع آوری گردیده است و جهت تجزیه وتحلیل از نرم افزار DerivaGem و متلب استفاده می گردد. نتایج نشان داد که اختیار آسیایی نسبت به اختیار ساده اروپایی ارزان تر است. افزایش قیمت دارایی، افزایش میزان نوسان قیمت دارایی و افزایش نرخ بهره بدون ریسک سبب افزایش قیمت اختیارمعامله خرید می شود و با کاهش زمان باقی مانده تا سررسید، با فرض ثابت ماندن بقیه عوامل، از ارزش اختیارمعامله کاسته می شود. به طورکلی می توان گفت برای اتخاذ یک موقعیت مناسب در اختیارمعامله، لازم است تمام متغیرهای موثر بر قیمت را در نظر گرفته و با توجه به میزان حساسیت اختیارمعامله به هر یک از این متغیرها، راهبرد مناسبی را برای پوشش ریسک این قراردادها در نظر گرفت.

اختیار معامله در بورس چیست؟

قردادها یک بخش مهم در بورس به شمار می‌آیند. در این بخش از سری مقالات دلفین وست به آموزش و معرفی کلی قراردادها در بورس، انواع قراردادها، اختیار معامله، قرارداد مشتقه و قرارداد حق فروش می‌پردازیم. بنابراین اگر شما نیز مقالات ما را در خصوص آموزش بورس دنبال می‌کنید این مقاله را نیز از دست ندهید و ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.

اختیار معامله (Option) در بورس

قراردادی است که به خریدار آن حق خرید یا فروش دارایی پایه یا ابزار مالی را با اعمال یک قیمت معین و در یک تاریخ خاص را می‌دهد ولی خریدار در اجرای آن تعهدی ندارد. خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، اجازه خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت مشخص و در زمان تعیین شده را دارد.از جهت دیگر فروشنده، مجوزه معامله را در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ مشخصی هنگام عقد قرارداد و براساس بندهای مذکور در آن، آماده فروش دارایی خویش می‌باشد.

حال ممکن است در زمان مشخص شده خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند، در این حالت دارایی مذکور در اختیار فروشنده قرار خواهد گرفت و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست خواهد داد. به شما حق میدهیم که احساس سردرگمی کنید. زیرا مفهوم اختیار معامله یکی از پیچیده ترین مفاهیم بازار سرمایه است اما شاید برای شما جالب باشه که بدانید ما هر روز در زندگی روزمره از این مفهوم خیلی استفاده می‌کنیم. در واقع مفهوم اصلی اختیار معامله این است که در زمان حال، ابهامات آینده را پیش بینی کنیم و آن‌ها را ارزش‌گذاری کنیم.

فواید اختیار معامله

یکی از فواید مهم اختیار معامله، تطبیق‌پذیری و توانایی آن برای ارتباط برقرار کردن با دارایی‌های سنتی‌ مانند سهام شخصی است. این ویژگی به شما امکان می‌دهد که موقعیت خود را طبق شرایطی که ممکن است در بازار اتفاق بیفتد، تطبیق دهید یا تنظیم کنید. برای مثال می‌توانیم از اختیار معامله به‌عنوان سپر دفاعی در برابر بازار بورسِ در حال سقوط استفاده کنیم تا ضرر سقوط سهام را کاهش بدهیم یا می‌توانیم از آن برای پیش‌بینی استفاده کنیم یا اگر بخواهیم می‌توانیم با استفاده از آن‌ها خیلی محافظه‌کار باشیم. بنابراین استفاده از تعیین قیمت اختیار معامله اختیار معامله را می‌توان به‌عنوان بخشی از استراتژی وسیع‌تر سرمایه‌گذاری توصیف کرد.

قرارداد مشتقه چیست؟

قرارداد مشتقه عبارت است از اوراق بهادار مالی با ارزشی که به یک دارایی اساسی یا یک گروه دارایی متکی یا از آن مشتق شده باشد. معیارخود مشتقه یک قرارداد بین دو یا چند طرف است و مشتقه قیمت خود را از نوسانات دارایی اساسی بدست می آورد. متداول ترین‌دارایی‌های اساسی برای مشتقات سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره و شاخص‌های بازار هستند. این دارایی‌ها معمولاً از طریق کارگزاری ها خریداری می‌شوند. مشتقات می‌توانند بدون نسخه (OTC) یا از طریق صرافی معامله کنند. مشتقات فرابورس سهم بیشتری از بازار را تشکیل می دهند. مشتقات معامله شده خارج از بورس به طور کلی احتمال بیشتری برای ریسک طرف مقابل دارند. ریسک طرف مقابل خطری است که یکی از طرف های درگیر در معامله ممکن است (ناکامی در پرداخت فوری سود یا اصل سرمایه در زمان مقرر نکول یا ورشکستگی گفته می شود) کند. این احزاب بین دو طرف خصوصی تجارت می‌کنند و هیچ نظارتی ندارند. برعکس، مشتقات معامله شده در بورس استاندارد و با شدت بیشتری تنظیم می شوند.

مبانی ابزار مشتق

از مشتقات می‌توان برای محافظت از موقعیت، حدس و گمان در مورد حرکت جهت دارایی پایه یا دادن اهرم به دارایی ها استفاده کرد. ارزش آن‌ها از نوسانات ارزش دارایی اساسی حاصل می‌شود. در اصل از مشتقات برای اطمینان از متعادل بودن نرخ ارز کالاهای مورد معامله در سطح بین المللی استفاده می-شد. با ارزش های متفاوت ارزهای ملی، بازرگانان بین المللی به یک سیستم برای پاسخگویی به اختلافات احتیاج داشتند. امروزه، مشتقات بر اساس طیف گسترده ای از معاملات انجام می شوند و کاربردهای بیشتری دارند. حتی مشتقات مبتنی بر داده های آب و هوا مانند مقدار باران یا تعداد روزهای آفتابی در یک منطقه وجود دارد.

یک سرمایه گذار اروپایی را تصور کنید که حساب های سرمایه گذاری وی به یورو تبدیل شده است. این سرمایه گذار سهام یک شرکت آمریکایی را از طریق صرافی ایالات متحده با استفاده از دلار آمریکا (USD) خریداری می‌کند. در حال حاضر سرمایه‌گذار در معرض خطر نرخ ارز هنگام نگه داشتن آن سهام است. نرخ ارز این خطر را تهدید می کند که ارزش یورو در رابطه با دلار آمریکا افزایش یابد. اگر ارزش یورو افزایش یابد، هر سودی که سرمایه گذار از فروش سهام بدست آورد، با تبدیل به یورو، از ارزش کمتری برخوردار می‌شود.

برای جلوگیری از این ریسک، سرمایه‌گذار می‌تواند یک مشتق ارز خریداری کند تا نرخ ارز خاصی را قفل کند. مشتقاتی که می‌توانند برای پوشش دادن این نوع ریسک مورد استفاده قرار گیرند شامل معاملات آتی ارز و مبادله ارز هستند. سوداگری که انتظار دارد یورو نسبت به دلار گران شود، می‌تواند با استفاده از مشتقی که با یورو افزایش ارزش پیدا می‌کند، سود کسب کند. هنگام استفاده از مشتقات برای گمانه زنی در مورد حرکت قیمت یک دارایی اساسی، سرمایه گذار نیازی به داشتن دارایی یا نمونه کارها در دارایی اصلی ندارد.

بخش‌های کلیدی

• مشتقات اوراق بهاداری هستند که ارزش خود را از یک دارایی یا معیار اساسی دریافت می‌کنند.
• مشتقات معمول شامل قراردادهای آتی، فوروارد، اختیارات و مبادله است.
• بیشتر مشتقات در صرافی ها معامله نمی شوند و توسط موسسات برای جلوگیری از ریسک یا حدس و گمان در مورد تغییرات قیمت در دارایی اساسی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• مشتقات قابل معامله در بورس مانند معاملات آتی یا اختیارات سهام، استاندارد شده‌اند و بسیاری از خطرات مشتقات بدون نسخه را از بین می‌برند یا کاهش می‌دهند.
• مشتقات معمولاً ابزارهای اهرمی هستند، که باعث افزایش خطرات و پاداش های احتمالی آن‌ها می‌شود.

اشکال رایج مشتقات

انواع مختلفی از مشتقات وجود دارد که می‌توانند برای مدیریت ریسک، سوداگری و استفاده از موقعیت استفاده شوند. مشتقات یک بازار رو به رشد است و محصولی را ارائه می‌دهد که تقریباً متناسب با هرگونه نیاز یا تحمل ریسک باشد.

قراردادهای آتی

قراردادهای آتی که به سادگی به عنوان معاملات آتی نیز شناخته می‌شوند توافقی بین دو طرف برای خرید و تحویل دارایی با قیمت توافق شده در تاریخ آینده است. معاملات آتی در بورس انجام و قراردادها استاندارد می‌شوند. معامله‌گران برای جلوگیری از ریسک خود و یا حدس و گمان در مورد قیمت یک دارایی اساسی از قرارداد آتی استفاده خواهند کرد. طرفین درگیر در معاملات آتی موظف به انجام تعهد خرید یا فروش دارایی اساسی هستند.

به عنوان مثال، بگویید که ۶ نوامبر ۲۰۱۹، شرکت A قراردادی را برای نفت با قیمت ۶۲.۲۲ دلار در هر بشکه خریداری می‌کند که در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹ منقضی می‌شود. این شرکت به این دلیل که در ماه دسامبر به نفت نیاز دارد و نگران است قیمت قبل از این‌که شرکت به خرید نیاز داشته باشد افزایش می‌یابد. خرید قرارداد آتی نفت ریسک شرکت را برطرف می‌کند زیرا فروشنده طرف قرارداد موظف است پس از انقضا قرارداد، نفت را با قیمت ۶۲.۲۲ دلار در هر بشکه به شرکت A تحویل دهد. فرض کنید قیمت نفت تا ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹ به ۸۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد. شرکت A می تواند تحویل روغن را از فروشنده قرارداد آتی بپذیرد، اما اگر دیگر نیازی به روغن نداشته باشد، می‌تواند موضوع قرارداد را قبل ازتاریخ انقضا نیز بفروشد و سود را حفظ کند.

در این مثال، این احتمال وجود دارد که هم خریدار آینده و هم فروشنده در معرض خطر ریسک‌پذیری قرار داشته باشند. اگرشرکت A در آینده به نفت احتیاج داشت و می خواست خطر افزایش قیمت در ماه دسامبر را با موقعیت طولانی در قرارداد آتی نفت جبران کند، فروشنده می‌تواند یک شرکت نفتی باشد که نگران کاهش قیمت نفت است و می خواهد با فروش یا ” کوتاه کردن” قرارداد آتی که قیمت آن را در ماه دسامبر تعیین می‌کند، این خطر را از بین ببرد. همچنین ممکن است فروشنده یا خریدار ( یا هر دو) طرف‌های آتی نفت، دلالان با نظر مخالف در مورد قیمت نفت ماه دسامبر باشند. اگر طرف های درگیر در قرارداد آتی دلالان بودند، بعید است که هر یک از آن‌ها بخواهند مقدمات تحویل چندین بشکه نفت خام را فراهم کنند. دلالان می‌توانند با بستن (خنثی کردن) قرارداد خود قبل از انقضا تاریخ قرارداد، به تعهد خود در خرید یا تحویل کالای اساسی پایان دهند.

به عنوان مثال، قرارداد آتی معاملات نفت West Texas Intermediate در CME نشان دهنده ۱۰۰۰ بشکه نفت است. اگر قیمت نفت از ۶۲.۲۲ دلار به ۸۰ دلار در هر بشکه برسد، معامله گر با موقعیت طولانی در قرارداد آتی ۱۷۷۸۰ دلار (۱۰۰۰X = 17780 دلار) سود کسب می کرد. معامله گر با موقعیت کوتاه در قرارداد ۱۷۷۸۰ دلار ضرر خواهد داشت.

تمام قراردادهای آتی با تحویل دارایی اساسی در انقضا تسویه نمی شوند. بسیاری از مشتقات بصورت نقدی تسویه می شوند، این بدان معنی است که سود یا زیان در تجارت صرفاً یک جریان نقدی حسابداری به حساب کارگزاری تاجر است. قراردادهای آتی که به صورت نقدی تسویه می‌شوند شامل بسیاری از معاملات آتی نرخ بهره، معاملات آتی شاخص سهام و سایر ابزارهای غیرمعمول مانند آینده های تعیین قیمت اختیار معامله تعیین قیمت اختیار معامله نوسانات یا آتی های هواشناسی هستند.

قراردادهای رو به جلو

قراردادهای فوروارد مشابه قراردادهای آتی هستند، اما در بورس معامله نمی‌شوند ، فقط فرابورس می‌شوند. هنگامی که یک قرارداد فوروارد ایجاد می شود، خریدار و فروشنده ممکن است شرایط، اندازه و روند تسویه حساب برای مشتقه را سفارشی کرده باشند. به عنوان محصولات فرابورس، قراردادهای پیش رو درجه بالاتری از خطر طرف مقابل را برای خریداران و فروشندگان به همراه دارند. خطرات طرف مقابل نوعی خطر اعتباری است به این دلیل که خریدار یا فروشنده قادر به انجام تعهدات مشخص شده در قرارداد نیست. اگر یکی از طرفین قرارداد ورشکسته شود، ممکن است طرف دیگر رجوع نکند و ارزش موقعیت خود را از دست بدهد. طرفین در یک قرارداد رو به جلو پس از ایجاد، می توانند موقعیت خود را با سایر طرفین جبران کنند، که می‌تواند با درگیر شدن معامله گران بیشتر در همان قرارداد، احتمال خطرات طرف مقابل را افزایش دهد.

مزایای مشتقات

همانطور که مثال‌های بالا نشان می‌دهد، مشتقات می‌توانند ابزاری مفید برای مشاغل و سرمایه‌گذاران باشند. آن‌ها راهی برای قفل کردن قیمت‌ها، جلوگیری از حرکات نامطلوب نرخ ها و کاهش خطرات – اغلب با هزینه محدود – فراهم می‌کنند. علاوه بر این ، مشتقات را اغلب می توان با حاشیه (یعنی با وجوه قرض گرفته شده) خریداری کرد که این امر حتی از هزینه کمتری نیز برخوردار است.

معایب مشتقات

از نظر منفی، ارزش‌گذاری مشتقات دشوار است زیرا براساس قیمت دارایی دیگر است. خطرات مشتقات فرابورس شامل ریسک‌های طرف مقابل است که پیش بینی یا ارزش گذاری آن‌ها نیز دشوار است. اکثر مشتقات نیز به تغییر در مقدار زمان انقضا، هزینه نگهداری دارایی اساسی و نرخ بهره حساس هستند. این متغیرها تطابق کامل ارزش یک مشتق با دارایی اساسی را دشوار می‌کند. همچنین، از آنجا که خود مشتق فاقد ارزش ذاتی است (ارزش آن فقط از دارایی اساسی حاصل می‌شود) در برابر احساسات بازار و ریسک بازار آسیب پذیر است. این امکان وجود دارد که عوامل عرضه و تقاضا بدون توجه به آنچه در قیمت دارایی اساسی اتفاق می‌افتد، باعث افزایش و کاهش قیمت یک مشتقه و نقدینگی آن شوند. سرانجام، مشتقات معمولاً ابزارهای اهرمی هستند و از هر دو روش با استفاده از کاهش اهرم استفاده می‌شود. گرچه می‌تواند نرخ بازده را افزایش دهد اما باعث می شود که ضررها با سرعت بیشتری افزایش یابد.

قرار داد حق فروش چیست؟

قرارداد فروش قراردادی است بین خریدار و فروشنده که شامل فروش و تحویل کالا، اوراق بهادار و سایر اموال شخصی است. در ایالات‌متحده، قراردادهای فروش داخلی توسط قانون تجارت یکنواخت اداره می‌شود. قراردادهای فروش بین‌المللی تحت کنوانسیون سازمان ملل در مورد قراردادهای فروش بین المللی کالا (CISG) است که به آن کنوانسیون فروش وین نیز می‌گویند. طبق ماده UUC2، قرارداد فروش کالاهای بیش از ۵۰۰ دلار برای اجرای آن باید کتبی باشد (UCC 2-201). فروش اوراق بهادار یک مورد خاص است که در ماده ۸ (UCC 8-319) پوشش داده شده است. برای قابل اجرا بودن قرارداد فروش اوراق بهادار باید صرف نظر از مبلغ مربوط به آن مکتوب باشد. برای فروش سایر اموال شخصی، حداقل ۵۰۰۰ دلار باید قبل از انعقاد کتبی قرارداد اجرایی درگیر شود. در غیر این صورت، توافق شفاهی به عنوان یک قرارداد الزام آور قابل اجرا است.

چگونه می‌توانم قرارداد فروش بنویسم؟

• قرارداد را عنوان کنید و مقدمه ای بنویسید.
• قسمت اطلاعات تماس را بنویسید.
• معامله را شرح دهید.
• قسمت انتظارات خریدار را بنویسید.
• قسمت انتظارات فروشنده را تکمیل کنید.
• بخش تأییدیه یا بخشی را که هر دو طرف در آن امضا می‌کنند ارائه دهید.

سخن آخر

قرارداد فروش یک معامله بین خریدار و فروشنده را برای اهداف قانونی و نگهداری سوابق ثبت می‌کند. قراردادها را می‌توان نوشت، اما هر خریدار که هزینه کالا یا خدمات را در محل پرداخت می‌کند، به طور خودکار با شرایط قرارداد فروش موافقت می‌کند. حال که با قراردادهای اختیار معامله و قرارداد مشتقه و… آشنا شدید یک گام بزرگ دیگر در آموزش بورس برداشته‌اید. نظر شما در خصوص این قراردادها چیست؟ سوالات، نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

برای یادگیری “ابزار مشتقه” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

اختیار معامله چیست و چه سودی برای ما دارد؟

اگر تابه‌حال از انواع بیمه استفاده کرده باشید می‌دانید که شما با پرداخت مبلغ معینی می‌توانید از خدمات خاص بیمه‌تان در آینده استفاده کنید. شما در واقع حق آن که از این خدمات استفاده کنید را به دست آورده‌اید چه از آن استفاده بکنید و چه تمایلی به استفاده از آن خدمت را نداشته باشید. این مثال نمونه‌ی یک قرارداد اختیار معامله در زندگی روزمره‌ی همه‌ی ما است که با آن آشناییم. نمونه‌های زیاد دیگری نیز از این نمونه قراردادها در روزمره ما وجود دارد؛ مانند رزرو هتل، رزرو تورهای مسافرتی و… . در این مقاله قصد داریم تا در خصوص قراردادهای اختیار معامله توضیحاتی را ارائه دهیم.

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله آپشن قراردادی میان خریدار و فروشنده اوراق است که خریدار با پرداخت کردن مبلغ مشخصی به فروشنده حق انجام‌دادن معامله‌ای در زمان آینده را از آن خود می‌کند. قراردادهای اختیار معامله می‌تواند اختیار خرید و یا اختیار فروش را شامل شود. در این قرارداد قیمت معامله و زمان آن به طور دقیق مشخص شده است. به این نکته دقت کنید که خریدار حق انجام معامله را دارد و می‌تواند از این حق خود استفاده کرده و فروشنده ملزم به اجرای آن است؛ اما اگر خریدار در زمان انجام معامله قصد فسخ آن را داشته باشد به دلیل دارابودن اختیار معامله خرید، می‌‌تواند این کار را به‌راحتی انجام داده و اجباری برای او وجود نخواهد داشت.

باتوجه‌به آنکه فروشنده در این قراردادها باید تعهد خود را انجام بدهد، جهت جلوگیری از امتناع وی و پیشامدهای احتمالی وجه تضمینی را نزد یکی از کارگزاران بورس قرار می‌دهند که به آن اتاق پایاپای گفته می‌شود.

سود اختیار معامله

یکی از مزیت‌های مهم این بازار آن است که فارغ از جهت قیمت‌ها می‌توان با تحلیل و دانش پیش‌بینی صحیح در آن کسب سود کرد. برای ما تفاوتی ندارد که قیمت‌ها رو به افزایش هستند و یا روندی کاهشی را تجربه می‌‌کنند. اگر در یک اختیار معامله پیش‌بینی می‌کنید که قیمت‌ها کاهش می‌یابد کافی است دست به فروش اختیار خرید و یا خرید اختیار فروش بزنید. همچنین به طور مشابه برای یک بازار صعودی شما می‌توانید با خرید اختیار خرید یا اختیار فروش، کسب سود کنید.

مزایای اختیار معامله

• اهرم مالی

هنگامی‌که شما می‌خواهید با نقدینگی کمتری دست به سرمایه‌گذاری بزنید اختیار معامله یک مزیت بزرگ برای شما محسوب می‌شود؛ زیرا این قراردادها فرصتی برای شما به وجود می‌آورد که سود معاملاتتان در یک دوره‌‌ی زمانی چندین برابر آورده خریدار (قیمت اختیار معامله پرداخت شده توسط خریدار و دریافت شده توسط فروشنده آن) باشد. درواقع می‌‌توانید با بهره‌‌گیری از اهرم مالی یا ضریب اهرمی با سرمایه‌‌ای بیش از سرمایه‌‌ی در دسترس خود، اقدام به سرمایه‌‌گذاری و کسب سود کنید.

• کسب درآمد

به‌طورکلی شما با فعالیت در بازارهای مالی می‌توانید از نوسان قیمت‌ها کسب سود کنید. برای مثال در بازار بورس تنها از افزایش قیمت‌ها صاحب منافعی می‌گردید اما بر خلاف سهام که تنها از افزایش قیمت‌ها می‌توان سود کرد، در اختیار معامله شما با پیش‌بینی صحیح درباره‌‌ی روند قیمت یک کالا یا دارایی می‌توانید به سود برسید که قبل‌تر در قسمت سود اختیار معامله درباره آن توضیح کاملی دادیم. به عبارت ساده‌‌تر می‌‌توان گفت این بازار دارای سازوکاری مشابه بازار دوطرفه است.

• مزیت زمانی

از دیگر ویژگی‌های مثبت اختیار معامله مزیت زمانی تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران است. در اختیار معامله این امکان فراهم شده که با پرداخت نمودن مبلغ کمی، معامله خود را تثبیت کرده و ریسک آن را کاهش دهیم و تا زمان سررسید قرارداد اقدام به تصمیم مناسب کنیم.

معایب اختیار معامله

یکی از ریسک‌هایی که در قراردادهای اختیار معامله ممکن است با آن روبرو شویم، ریسک کاهش نقدشوندگی بازار است. احتمال دارد نماد مدنظر، از نظر عرضه و تقاضا از حجم بالایی برخوردار نبوده و امکان تغییر وضعیت و تعدیل موقعیت‌های احتمالی در آن سخت باشد.

پریمیوم اختیار معامله

شخصی که اختیار معامله را خریداری می‌کند، مبلغی را به فروشنده اختیار معامله می‌پردازد. به این مبلغ پریمیوم یا قیمت اختیار معامله می‌گویند.

انواع قرارداد اختیار معامله از نظر حق اختیار

• قرارداد اختیار خرید

قرارداد اختیار معامله به دو گروه کلی از نظر حق اختیار تقسیم‌بندی می‌شود. شخص صاحب قرارداد اختیار خرید می‌تواند خدمات، دارایی یا کالای مشخص را در تاریخ معینی با قیمت تعیین شده مطابق شرایط قرارداد خریداری کند. همان‌طور که بارها اشاره کردیم، انجام این خرید و عمل به قرارداد برای فرد دارای حق اختیار خرید الزام‌آور نیست و او در صورت صلاحدید می‌‌تواند این کار را انجام ندهد.

• قرارداد اختیار فروش

خریدار اختیار معامله‌‌ی فروش دارای حق فروش مقدار مشخصی از یک دارایی، کالا یا خدمت در زمان مشخص و در ازای یک مبلغ تعیین شده است. در این مورد نیز همان‌‌طور که پیش‌‌تر اشاره کردیم عمل به قرارداد برای فرد دارای حق اختیار فروش الزامی نبوده و این فرد می‌‌تواند در صورت صلاحدید به آن عمل نکند.
توصیه می‌‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر دراین‌خصوص به مقاله‌‌ی اختیار خریدوفروش در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.

انواع قرارداد اختیار معامله از نظر سود یا زیان

سه دسته‌بندی کلی برای قراردادهای اختیار معامله از نظر سود یا زیان وجود دارد

• قرارداد اختیار معامله‌‌ی بی‌تفاوت ATM

اگر قیمت اعمال قرارداد اختیار معامله‌ای که در دست داریم با قیمت پایانی سهم در بازار نقدی برابر باشد به این قرارداد اختیار معامله ATM یا AT The Money گفته می‌شود. چرا که در صورت استفاده از حق اختیار خود تفاوتی در میزان سود یا زیان ما اتفاق نخواهد افتاد.

• قرارداد اختیار معامله‌‌ی در زیان OTM

در بررسی قرارداد اختیار معامله فروش، به قراردادهایی که قیمت اعمال آن‌ها از قیمت پایانی سهامشان در بازار نقدی پایین‌‌تر باشد و نیز به قراردادهای اختیار معامله خریدی که قیمت اعمال آن‌ها از قیمت پایانی سهام پایه در بازار نقدی بیشتر باشد، قراردادهای اختیار معامله‌‌ی در زیان یا Out of The Money گفته می‌شود. البته که این نوع از قراردادها در تمامی بازارها، حتی بازارهای کالایی نیز موضوعیت دارد و ما برای درک بهتر مطلب، در خصوص بازار سهام مثالی را ارائه دادیم.

• قرارداد اختیار معامله در سود ITM

اگر قراردادی بی‌تفاوت یا در زیان نباشد آن قرارداد In the Money یا اختیار معامله‌‌ی در سود نامیده می‌شود. در قرارداد اختیار معامله‌‌ی فروش، قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم در بازار نقدی بیشتر بوده یا اصطلاحاً در سود است و درمورد قرارداد اختیار معامله خرید، قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی کمتر است. در این شرایط فرد سرمایه‌‌گذار با بهره‌‌گیری از اختیار معامله‌‌ای که برای خود خریده است، نه‌تنها از ریسک و زیان جلوگیری کرده، بلکه با استفاده از آن و با پیش‌بینی درست روند بازار امکان کسب بازدهی برای خود را نیز فراهم کرده است.

تشابهات و تفاوت‌های اختیار معامله و قرارداد آتی

ازآنجایی‌که قراردادهای آتی و اختیار معاملات هر دو یک ابزار معاملاتی برای کاهش ریسک ناشی از تغییرات قیمت و نوعی اهرم برای سفته‌بازی به شمار می‌روند، قراردادهای مشابهی هستند. اما تفاوت اصلی بازار آتی و قرارداد اختیار معامله آن است که احتمال زیان سفته‌بازی در مقایسه با سود در بازار قراردادهای آتی بیشتر است. لازم به ذکر است در قرارداد آتی طرفین متعهد به اجرای قرارداد هستند؛ اما در قرارداد اختیار معامله یک طرف متعهد می‌شود و شخص دیگر دارای اختیار برای انجام‌دادن یا ندادن قرارداد است.

جمع‌بندی پیرامون اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله قراردادی است که خریدار با پرداخت یک مبلغ مشخص حق انجام معامله‌‌ای در زمان آینده را به دست می‌آورد. او می‌تواند از این حق خود استفاده کند و یا معامله را انجام ندهد. یکی از مزیت‌های اختیار معامله آن است که با پیش‌بینی صحیح جهت تعیین قیمت اختیار معامله قیمت‌ها بدون توجه به روبه بالا بودن یا رو به پایین بودن قیمت‌ها می‌توان از این بازار کسب سود کرد. به‌طورکلی قراردادهای اختیار معامله روی یک دارایی پایه بسته می‌شود. اگر اختیار معامله‌ای بر روی سهام بورسی بسته شده باشد به آن اختیار معامله سهام گفته می‌شود.

اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ استراتژی استرادل در قرارداد اختیار معامله

معامله گران در بازار سرمایه همواره به دنبال راهی هستند که ریسک را در معاملاتشان به حداقل برسانند. یکی از روش‌هایی که می توان از طریق آن ریسک معاملات را کاهش داد، اختیار معاملات است. اختیار معامله به دو صورت اختیار فروش و اختیار خرید در دسترس است. سهامداران می توانند با استفاده از اختیار خرید از ریسک معاملات خود بکاهند و با خیال آسوده تری به سرمایه گذاری در بازار بورس بپردازند. با ما همراه باشید تا در ادامه به طور مفصل به تمامی ابعاد اختیار معامله بپردازیم.

تعریف اختیار معامله

اختیار معامله، قراردادی است بین خریدار و فروشنده که در آن، خریدار مبلغ معینی را پرداخت کرده و در قبال آن این اختیار را دارد که در زمان مشخص با قیمت توافق شده، کالای مشخصی را در آینده با فروشنده معامله نماید. در این صورت فروشنده موظف است زمانی که خریدار درخواست می دهد، قرارداد را اجرا نماید.

اختیار معامله، توافقی برای آینده

به طور کلی، قرارداد اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده بوده که تعیین کننده‌ی اختیار معاملات در سهام شرکت‌های مختلف بورسی، بورس اوراق بهادار است.
براساس اختیار معامله، خریدار به عنوان دارنده ی قرارداد، برای اجرای قرارداد کاملا مختار (بدون اجبار و یا تعهدی) است. چنانچه از قرارداد خود منصرف شود، تنها مبلغی که بابت قرارداد پرداخت نموده است را از دست می دهد. از طرفی فروشنده در صورتی که خریدار درخواست نماید، ملزم است قرارداد را اجرا نماید.

اختیار خرید

اختیار خرید در انگلیسی Call Option نامیده می شود، در لغت به معنای خرید به شرط اختیار است. اختیار خرید، قراردادی است که در آن خریدار کالای مشخصی را با قیمت مشخص قبل از موعد تاریخ سررسید حق دارد بخرد ولی اجباری برای خرید نیست.

در قرارداد اختیار خرید، خریدار زمانی که قیمت کالا تا قبل از زمان سررسید بالاتر از قیمت توافق شده در قراداد باشد به سود خواهد رسید. در این زمان است که شخص (خریدار) نسبت به خرید کالا اقدام می نماید. در قرارداد ذکر شده، فروشنده هر زمانی که خریدار تصمیم گیرد که قرارداد را اجرا نماید، موظف است که قرارداد را اجرا کرده و کالای موردنظر را بفروشد.

به مثال زیر توجه کنید:
سرمایه گذاری می‌خواهد قرارداد اختیار خرید شرکت y را خریداری نماید. هر سهم شرکت y در حال حاضر 1100 ریال است. همچنین قیمت سهام در قرارداد برابر با 1300 ریال و زمان سررسید 31 اردیبهشت ماه باشد و ارزش سهام قبل از 31 اردیبهشت ماه به 1650 می رسد. خریدار در این حالت می تواند از حق خود استفاده کرده و سهام را با مبلغ قید شده در قرارداد (1300 ریال) خریداری نماید. در این صورت، خریدار به ازای هر سهم 350 ریال سود می کند. بیایید حالت عکس این قضیه را در نظر بگیریم. زمان سررسید قرارداد فرا می رسد و ارزش سهام هنوز از 1300 ریال بالاتر نرفته است. در این حالت خریدار نه تنها سود نمی کند، بلکه ضرر هم می کند (مثلا هم سهم 1200 ریال باشد، خریدار باید هر سهم را بر اساس قرارداد 1300 ریال خریداری نماید. در این صورت او به ازای هر سهم 100 ریال ضرر خواهد کرد). در این مواقع خریدار از حق خود استفاده نکرده و در موعد قرارداد، باطل خواهد شد.

نماد اختیار معامله خرید

نماد قرارداد اختیار معامله سهام در بورس تهران به روش زیر تعیین می شود:

اختیار فروش

اختیار فروش در انگلیسی Put Option نامیده می شود، در لغت به معنای فروش به شرط اختیار است. اختیار فروش یعنی شخص حق فروش (بدون الزام و حتمی) تعداد معلومی از کالایی را مانند سهام یک شرکت در یک قیمت و زمان معین داشته باشد. درواقع اختیار فروش در مقابل اختیار خرید قرار دارد و شخصی که قرارداد اختیار فروش را خریداری می کند، وضعیت بازار را به سمت کاهش قیمت پیش بینی کرده است.

به مثال زیر توجه کنید:
سرمایه گذاری سهام ایران خودرو را به ارزش 7265 ریال خریداری نموده است. او بر اساس بررسی هایی که بر روس هام انجام داده است، پیش بینی می کند که تا 3 ماه آینده ارزش هر سهم این شرکت به 7150 کاهش پیدا خواهد کرد و به ازای هر سهم 115 ریال سود خواهد کرد. در این شرایط، سرمایه گذار با پرداخت 90 تومان، اختیار فروش سهام ایران خودرو را خریداری می نماید.

چند اصطلاح که در اختیار فروش به کار می رود:

“با قیمت” زمانی به کار برده می شود که قیمت سهام کمتر از قیمت اعمال باشد. در این مواقع پیشنهاد می شود اختیار فروش قبل از انقضا اعمال شود.

“بی قیمت” به زمانی گفته می شود که قیمت اعمال کمتر از قیمت سهام باشد. در این شرایط بهتر است اختیار فروش اصلا اعمال نشود.

“به قیمت” زمانی کاربرد دارد که قیمت سهام برابر با قیمت اعمال باشد.

مزایای قرارداد اختیار معامله

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

اختیار معامله مزایای زیادی دارد. در این بخش به تعدادی از این مزایا اشاره خواهیم کرد.

1– کاهش ریسک: با خرید قراردادهای اختیار معامله یک کالا در عوض خود کالا، ریسک آن معامله کاهش خواهد یافت. درواقع در این نوع معاملات تنها ضرری که معامله گر می تواند داشته باشد، مبلغی است که بابت خرید اختیار معامله پرداخت می کند. به عبارت دیگر، اختیار معامله به عنوان وسیله برای مدیریت ریسک بکار برده می شود تا در مقابل نوسانات نامطلوب قیمتی، ریسک معامله کاهش یابد.

2- کسب درآمد: سرمایه گذار با فروش قراردادهای اختیار معامله خود می تواند درآمد خود را فراتر از بازدهی سهام و سود تقسیمی ببرد. درواقع یکی از ساده ترین راهکارهای معاملاتی همان فروش اختیار معامله است.

3- اهرم مالی: قراردادهای اختیار معامله باعث می شود که سرمایه گذار در قبال نقدینگی کمتر، سود یا زیان چند برابر مبلغ پرداختی داشته باشد.

4- تنوع در پرتفوی:اختیار معامله به عنوان یک کالای مشتقه، می تواند باعث تنوع در سبد سرمایه گذاری سهامدار شود.

5- بکارگیری زمان به منظور تصمیمات آتی: در قراردادهای اختیار معامله، سرمایه گذار می تواند با پرداخت بخشی از قیمت سهم، جریان نقدی خرید و یا فروش خود را ثابت کرده و تا زمان سررسید تاریخ قراداد، تصمیمات درستی را بگیرد.

6- رسیدن به سود از طریق نوسانات قیمتی سهام: در این نوع از قرادادها، سرمایه گذار می تواند بدون خرید سهم پایه، از نوسانات قیمتی آن نفع ببرد.

تعریف مشتقه در اختیار معامله

“مشتقه” بودن یعنی قیمت کالایی به قیمت کالایی دیگر وابسته و یا از آن مشتق شده است. مانند آبمیوه که از میوه مشتق شده است. اختیار معامله هم از اوراق بهادار مالی مشتق شده است. یعنی قیمت آن به قیمت کالایی دیگر وابسته است. انواع مختلفی از اوراق بهادار به عنوان مشتق درنظر گرفته می شود. مانند پیمان های آتی و قرارداد های معاوضه.

چگونگی اعمال اختیار معاملات

نحوه اعمال اختیار معاملات به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

• قرارداد اختیار معامله اروپایی: در این نوع از قراردادهای اختیار معامله، امکان اعمال توسط خریدار اختیار معامله تنها در زمان سررسید قرارداد وجود دارد.
• قرارداد اختیار معامله امریکایی: در قرارداد اختیار معامله امریکایی بر خلاف نوع اروپایی، امکان اعمال از سوی خریدار در هر زمانی از بازه ی زمانی قرارداد تا موعد سررسید وجود دارد.

استراتژی استرادل

در ابتدا به تعریفی کوتاه از استراتژی توجه نمایید. استراتژی در واقع به خرید یا فروش چند اختیار معامله به صورت هم زمان با یکدیگر و یا همراه با سهم پایه موضوع قرارداد گفته می شود. استراتژی در اختیار معامله به عنوان وسیله ای برای پوشاندن ریسک، تنوع بیشتر در پرتفوی و همچنین جهت افزایش سود دهی به کار برده می شود.

یکی از استراتژی‌هایی که در معاملات اختیار معامله به کار برده می شود، استراتژی های ترکیبی متقارن هستند. این نوع از استراتژی‌ها شامل ترکیبی مختلفی از هر دو قرارداد خرید و فروش برای یک سهام خاص می باشد. یکی از رایج ترین استراتژی های ترکیبی متقارن که در این بازار مورد استفاده قرار می گیرد، «استراتژی استرادل» است.

انواع استراتژی استرادل

استراتژی استرادل به دو دسته تقسیم می شود:

1- استرادل خرید: خرید قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش از سهامی با قیمت توافقی و تاریخ پایان مهلت یکسان. در این استراتژی، چنانچه قیمت سهام به قیمت توافق شده نزدیک باشد، شخص ضرر زیادی را متحمل خواهد شد. در مقابل، درصورتی که ارزش سهام حول قیمت توافقی نوسانات شدیدی داشته باشد، سرمایه گذار سود بسیاری در این معامله خواهد داشت.

2- استرادل فروش: فروش قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش با قیمت توافقی و تاریخ پایان قرارداد یکسان. در این نوع استراتژی بر خلاف استراتژی استرادل خرید، درصورتی که ارزش سهام به قیمت توافقی نزدیک باشد، سرمایه گذار سود قابل توجهی به دست خواهد آورد. در مقابل، هرچه دامنه نوسانات سهام بیشتر باشد، میزان ضررهای شخص نیز به همان میزان افزایش خواهد یافت.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.