سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی

صاحبان سهام شرکت، اگر در زمان برگزاری مجمع صاحب سهام شرکت باشند، مشمول دریافت سود خواهند شد.

دانلود رایگان مقاله ISI : ایجاد ارزش سهامدار روی بخش حمل و نقل مقررات زدایی شده: تمرکز بر حمل و نقل راه آهنی آمریکای شمالی

تصویر1. درآمد و سود سه شرکت ریلی درجه 1 منتخب آمریکا و دو شرکت ریلی اصلی کانادایی در دورة زمانی 2012-2002 (همه به قیمت دلار آمریکا یا دلار کانادا).

تصویر 2. درآمدها و سودهای پنج شرکت منتخب در سایر بخشهای حمل و نقل طی دوره زمانی 2012-2002

3. روش تحقیقی و مدل شبیه سازی استفاده شده

شکل 3. مدل شبیهسازی استفاده شده در این پژوهش، در حالتی که سود تقسیمی دوباره سرمایه گذاری نمیشود.

شکل 4- مدل شبیهسازی استفاده شده در این پژوهش، حالتی که سود تقسیم شده دوباره به سرمایه گذاری اضافه شده تا سهام بیشتری بدست آید.

جدول1 ؛ شرکتهای ارزیابی شده در این پژوهش و ویژگیهای مجموعه دادهها

جدول2. ده شرکت ارزیابی شده در این مطالعه و سود تقسیمی فراهم شده در هر دوره مورد سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی مشاهده (قیمت سهم و ارزش سود تقسیمی در ارزهای متفاوت) و شاخص مرجع Dow Jones Industrial Average (سالهای شروع 1980 و 2000)

4. ارزشگذاری بازار شرکتهای باربری ریلی در مقابل شرکتهای منتخب حمل و نقل غیر آمریکایی

4.1. تحلیل بازدة ده سهام منتخب و دو استراتژی اعمال شده

جدول 3. پنج شرکت باربری ریلی آمریکای شمالی و پنج جایگزین از بخش دیگر حمل و نقلی تحلیل شدهاند با یک واحد ارزی سرمایهگذاری شده در ابتدای دوره (اولین تاریخ) و سود تقسیمی مجدد سرمایهگذاری نشده است. همچنین مقایسه نسبت به شرکت Dow Jones Industrial در دوره مشابهی است (سال آغازین 1980 و 2000) همه مقادیر ارزی در 000. واحد ارزی هستند.

چدول4. پنج شرکت باربری ریلی آمریکای شمالی. پنج جایگزین از بخش دیگر حمل و نقلی تحلیل شدهاند در صورت سرمایهگذاری یک واحد ارزی در ابتدای دوره و کل سود تقسیمی برای حصول سهام بیشتر مجددا سرمایهگذاری شده است. تمام مقدار ارزی در واحد ارزی 000. میباشد.

4.2. سرمایهگذاری مجدد سود تقسیم شده: چه زمانی باید سهام بیشتری خریداری کرد؟

4.3. بازده و ریسک – تحلیل نسبت شارپ

جدول6. بازده متوسط روزانه، انحراف معیار آن و نسبت شارپ ده شرکت مورد تجزیه و تحلیل و دو استراتژی مورد استفاده (قرار گرفته به ترتیب کاهشی در نسبت شارپ) در مقایسه با Dow Jones Industrial Average بدون سود تقسیمی.

تصویر 5. تحلیل بازده روزانه (محور y) و انحراف معیار آن (محور x) همچنین ترسیم مرز کارایی

تصویر6. بازده روزانه (خط آبی) و ارزشگذاری سرمایه گذاری (خط قرمز) در راهآهن ملی کانادا به عنوان مورد سرمایهگذاری مجدد سود تقسیم شده (برای تفسیر ارجاع به رنگ راهنمای این تصویر، خواننده را به نسخه وب این مقاله ارجاع میدهیم.

تصویر7. بازده روزانه (خط آبی) و ارزشگذاری سرمایه گذاری (خط قرمز) در Guangshen به عنوان مورد سرمایه گذاری مجدد سود تقسیم شده (برای تفسیر ارجاع به رنگ راهنمای این تصویر، خواننده را به نسخه وب این مقاله ارجاع میدهیم.

در بخش حمل و نقل پروسه مقررات زدایی پیاده سازی شده همچنین رقابت آزاد افزایش یافته در مقیاس جهانی عوامل تغییر کلیدی در دهه های اخیر بوده اند. این کار تحقیقی، ارزش آفرینی سهامداران گذشته نگر در خطوط ریل آهن آمریکای شمالی و چهار گروه از همتایان اروپایی و یکی از آسیا را تحلیل کرده است. پژوهش نشان می دهد که در آمریکای شمالی، و بخصوص کانادایی ها، شرکت های حمل و نقل ریلی از توانایی استثنایی در افزایش ارزش سهامداران در گذر زمان برخوردارند. از گروه شرکت های همتا ، فرودگاه های رایان ایر و کپنهاگن عملکرد مشابهی نشان دادند. در مقام مقایسه، همة شرکت های تحلیل شده شاخص داو جونز را که از سال 2000 شروع به کار کرده، شکست دادند. با این حال، این شاخص بهتر عمل می کند، اگر به قصد هدف طولانی مدتی در حد دهه ها توسعه داده شود. به عنوان یک هشدار ، برای شرکت های در عمل موفق تحلیل شده، گاهی اوقات بحران های اقتصادی روی می دهند، که پیشرفت مالکیت را با کاهش قابل ملاحظه و سریع به چالش می کشد.

• Transportation sector deregulation started in the late 1970s from USA.
• In general North American railway freight has provided extremely good yields.
• Other companies, like Ryanair and Copenhagen airports, have similar performance.
• In analyzed companies it is vital to follow invest dividends back strategy.
• Research develops simulation model to analyze long-term investment success.

In transportation sector implemented deregulation processes as well as increased free competition in the global scale have been key change drivers in recent decades. This research work analyzes in retrospective shareholder value creation in North American railway freight and peer group of four transportation companies from Europe and one from Asia. Research shows that North American, and particularly Canadian, railway freight companies own exceptional ability to increase shareholder value over time. From peer group companies Ryanair and Copenhagen airports have shown similar performance. In comparison all analyzed companies beat Dow Jones index as its starting year is 2000. However, index performs better, if it is enlarged to take into account decades long time period. As a caveat for analyzed well performing companies are occasionally occurred economic crisis times, which challenge ownership advances as declines have been rapid and significant.

Database: Elsevier - ScienceDirect (ساینس دایرکت)
Journal: Expert Systems with Applications - Volume 42, Issue 1, January 2015, Pages 113–124

سود و زیان انباشته چیست؟ مجموع سود و ضرر شرکت در دوره‌های مالی گذشته

حتما در اخبار مربوط به شرکت‌های بورسی و گزارش‌های مالی آن‌ها به عبارت «سود انباشته» یا «زیان انباشته» برخورده‌اید یا بسیاری از اوقات در اطلاعیه‌های مربوط به افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی، بیان می‌شود که افزایش سرمایه از محل سود انباشته انجام خواهد شد. اما منظور از سود و زیان انباشته چیست؟ این سود و زیان انباشته، در بورس و صورت‌های مالی چه جایگاه و نقشی دارد؟

سود و زیان انباشته در بورس چیست؟

پس از پایان مجامع عادی سالیانه، بازدهی سهام طی یک‌سال گذشته بررسی می‌شود. در این بررسی سودی را با عنوان سود خالص شرکت اعلام می‌کنند. سود خالص به سودی اطلاق می‌شود که همه هزینه‌ها و مالیات از آن کسر شده است. این سود بر تعداد کل سهام‌ شرکت تقسیم می‌شود و در قالب EPS یا همان درآمد به ازای هر سهم ثبت می‌شود. اگر سهم بازدهی مثبتی داشته باشد، بخشی از EPS با عنوان DPS یا همان سود تقسیمی به ازای هر سهم، میان سهام‌داران تقسیم خواهد شد. توجه کنید که این میزان پس از بازگشایی سهام و آغاز سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی معاملات، از قیمت سهم کم می‌شود.

بخش دیگری از EPS اما در حساب شرکت ذخیره می‌شود. به این سود ذخیره‌شده، سود انباشته گفته می‌شود. پس سود و زیان انباشته به زبان ساده، بخشی از سود سهام است که میان سهام‌داران توزیع نشده است و به منظور توسعه زیرساخت‌ها در شرکت باقی می‌ماند.

اگر شرکت مربوطه در یک سال مالی زیان‌ده بوده باشد، مقدار زیان از میزان سود انباشته سال‌های پیشین کسر خواهد شد. همچنین در برخی مواقع نیز ممکن است سهام مربوطه طی چند سال فاقد سود انباشته باشد یا به عبارتی ضرر داده باشد. در این حالت مبلغی به عنوان زیان انباشته در صورت‌های مالی شرکت لحاظ می‌شود. اگر یک شرکت زیان انباشته داشته باشد، در صورتی که طی یک سال مالی سود کسب کند، آن سود بسته به میزان آن، برای تسویه کل یا بخشی از زیان انباشته سال‌های گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید

سود انباشته دوره آغازین به چه معناست؟

در پایان هر دوره حسابداری، سود انباشته در قالب درآمد تجمیعی سال قبل و سال جاری در نظر گرفته می‌شود. سپس سودی که میان سهام‌داران توزیع شده است، از آن کسر می‌شود و نتیجه در ترازنامه درج می‌شود. در سال مالی بعدی، تراز پایانی سود انباشته که از دوره حسابداری پیشین به دست آمده بود، به تراز آغازین سود انباشته تبدیل می‌شود.

دقت کنید که تراز سود انباشته همیشه هم مثبت نخواهد بود. چرا که ممکن است خالص زیان در دوره جاری بیشتر از تراز آغازین سود انباشته باشد. البته لازم به ذکر است که اگر حجم زیادی از سود سهام (منظور بیشتر از تراز سود انباشته است) میان سهام‌داران توزیع شود، می‌تواند منجر به منفی شدن تراز شود.

ماهیت حساب سود و زیان انباشته چیست؟

حال که دانستیم سود و زیان انباشته به زبان ساده در بورس به چه معناست، بهتر است کمی دقیق‌تر وارد جزئیات شویم. حساب سود و زیان انباشته، حسابی است که ماهیت بستان‌کار دارد. اگر این حساب مربوط به سال جاری باشد، در این صورت نام آن سود و زیان جاری خواهد بود. اما اگر این حساب به سال پیش یا سال‌های پیش مربوط باشد، سود و زیان انباشته نامیده می‌شود. تفاوتی ندارد که شرکت از نوع سهامی باشد یا غیرسهامی. به هر حال با حساب سود و زیان انباشته به یک شیوه برخورد می‌شود.

از آن‌جا که حساب سود و زیان انباشته یا سود و زیان سنواتی مربوط به یک حساب دائمی یا به بیان دیگر ترازنامه‌ای است، این حساب در سرفصل‌های مربوط به حقوق صاحبان سهام درج می‌شود. به همین دلیل است که به هیچ حساب دیگری منتقل نمی‌شود. هر سال مانده حساب سود و زیان انباشته روی هم جمع می‌شود و به حساب دیگری منتقل نمی‌شود.

در واقع حساب سود و زیان انباشته، پیوندی را میان صورت درآمدها و ترازنامه برقرار می‌کند؛ زیرا همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، اطلاعات مربوط به آن در قسمت حقوق صاحبان سهام در ترازنامه می‌آید. سود و زیان انباشته موضوعی مهم و حساس است که باید در امر حسابرسی به آن توجه ویژه‌ای داشت.

ثبت سود و زیان انباشته در حساب‌های مالی چگونه است؟

همان‌طور که در بخش قبلی اشاره کردیم، حساب سود و زیان انباشته در علم حساب‌داری ماهیت بستانکار دارد. این حساب با توجه به اتفاق‌ها و رویدادهای مالی در طی یک سال، می‌تواند در طول سال مالی یا پایان آن بدهکار و یا بستانکار باشد. با توجه به ماهیت بستانکاری این حساب، هزینه‌ها و مبالغ مختلفی می‌تواند تحت سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی عنوان سود و زیان انباشته ثبت شود. اجازه دهید با یک مثال به روشن‌تر شدن مسئله کمک کنیم.

در نظر بگیرید که سال پیش، پولی را برای دریافت خدمات از شرکتی هزینه‌ کرده‌اید. اما این کار به هر دلیل انجام نشده و هزینه آن امسال استرداد شده است. هزینه سال پیش در قالب هزینه دریافت خدمات ثبت شده بود. اما اکنون استرداد آن در سود و زیان جاری شرکت اثر دارد. به این ترتیب با استرداد مبلغ مذکور، این مبلغ در حساب سود و زیان انباشته ثبت و بستانکار می‌شود. این مسئله در پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی نیز اتفاق می‌افتد. چرا که دریافتی اضافی بیمه تامین اجتماعی، در سال‌های بعدی پس داده می‌شود.

در سمت مقابل زمانی که شرکت از پرداخت مالیات طی چندین سال خودداری کرده باشد و در سال جاری اقدام به پرداخت این مبلغ کند، این پرداخت در حساب سود و زیان انباشته به صورت بدهکار ثبت می‌شود.

سود انباشته در شرکت‌ها چه فایده و کارکردی دارد؟

چنان‌چه شرکتی در طی چند سال سودده باشد و حساب سود انباشته داشته باشد، می‌تواند از آن برای تحقق اهداف توسعه‌محور استفاده کند. به عنوان مثال می‌توان با آن تجهیزات جدید خریداری کرد یا تجهیزات فعلی را ارتقا داد. همچنین می‌توان این مبلغ را صرف تحقیق و توسعه محصولات کرد یا حتی زیرساخت‌های شرکت را توسعه داد. به طور کلی از سود انباشته می‌توان در جهت تامین مالی پیشرفت و توسعه استفاده کرد تا قدرت سوددهی شرکت افزایش پیدا کند.

این کار به منزله سرمایه‌گذاری مجدد در داخل شرکت است که می‌تواند منجر به کسب درآمدهای بیشتر در‌ آینده شود اما اگر شرکت‌ها باور نداشته باشند که می‌توان به اندازه کافی از این سود بازدهی کسب کرد، آن را به عنوان سود سهام یا بازخرید سهام میان سرمایه‌گذاران توزیع می‌کنند.

در نتیجه به طور معمول از سود انباشته در موارد زیر استفاده می‌شود:

• افزایش سرمایه از محل سود انباشته
• پرداخت بدهی‌های شرکت یا بازپرداخت وام‌های مختلف از طریق سود انباشته
• خرید ماشین‌آلات و تجهیزات موردنیاز به منظور توسعه
• انجام تحقیق و پژوهش به منظور بهبود فعالیت شرکت
• گسترش فعالیت‌های تجاری از جمله افزایش ظرفیت تولید شرکت و یا استخدام و افزایش نمایندگان فروش
• استفاده از این سود برای تولید محصولی جدید
• ادغام یا مشارکت احتمالی که بهبود چشم‌انداز تجاری را در پی دارد.
• خریداری سهام شرکت‌های دیگر

بیشتر بخوانید

بهتر است یک نکته مهم را در این بخش متذکر شویم. زمانی که شرکت دارای سود انباشته است، مدیریت شرکت در خصوص ذخیره سود یا توزیع آن میان سهام‌داران تصمیم‌گیری می‌کند. اگر مدیریت شرکت بیشتر بر رشد شرکت تمرکز داشته باشد، ممکن است سود سهام را میان سهام‌داران توزیع نکند؛ یا اگر این مبلغ را توزیع کرد مبلغ ناچیزی از آن را به این مساله اختصاص دهد. هدف مدیریت از این کار این است که از سود حاصل به منظور تامین مالی و انجام فعالیت‌های مختلف استفاده کند.

چطور از میزان سود و زیان انباشته یک شرکت بورسی مطلع شویم؟

برای این‌که بتوانیم میزان سود انباشته شرکت‌ها را بررسی کنیم، باید به سامانه کدال به آدرس codal.ir مراجعه کنیم و طبق مراحل زیر پیش برویم:

1. در قسمت جستجوی اطلاعیه، نام شرکت موردنظر را وارد کنید.
2. سپس در قسمت گروه اطلاعیه‌ها، گزینه اطلاعات و صورت مالی سالانه را انتخاب کنید.
3. سپس گزینه فقط زیرمجموعه‌ها را خاموش کنید و روی دکمه جستجو کلیک کنید.

پس از این کار، می‌توانید آخرین اطلاعیه‌های شرکت موردنظر را مشاهده کنید. در این اطلاعیه‌ها، اطلاعیه مربوط به دوره ۹ ماهه را پیدا کنید. زیرا به لحاظ زمانی جدیدترین اطلاعیه همین اطلاعیه‌ها هستند. زمانی که روی این اطلاعیه کلیک می‌کنید، می‌توانید در قسمت اطلاعات و صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای، گزینه مربوط به صورت وضعیت مالی یا ترازنامه را انتخاب و مطالعه کنید. پس از انتخاب صورت وضعیت مالی، در قسمت زیرگروه حقوق مالکانه می‌توانید سود و زیان انباشته در بورس را مشاهده کنید.

بیشتر بخوانید

عوامل موثر بر میزان سود انباشته

اثر خالص درآمد بر میزان سود انباشته

هر تغییری که در خالص درآمد به وجود آید، می‌تواند به صورت مستقیم بر تراز سود انباشته موثر باشد. تراز سود انباشته می‌تواند تحت تاثیر خالص زیان‌های انباشته منفی شود. در حالت معمول مواردی که بر خالص درآمد اثر می‌گذارند، می‌توانند سود انباشته را هم دستخوش تغییر کنند. از جمله این عوامل می‌توان به چند مورد زیر اشاره کرد:

• سود فروش
• هزینه حاصل از فروش کالاها
• استهلاک
• هزینه‌های اجرایی

البته باید به این مسئله هم اشاره کرد که عوامل غیرپولی از جمله کاهش ارزش دفتری یا کاهش ارزش دارایی‌ها نیز می‌توانند بر سود انباشته اثر بگذارند.

تاثیر سود سهام بر سود انباشته

تقسیم سود میان سهام‌داران همیشه به صورت نقدی انجام نمی‌شود. گاهی ممکن است این تقسیم سود در قالب توزیع سهام خودنمایی کند. هر دو نوع توزیع سود، می‌تواند موجب کاهش ارزش سود انباشته شرکت‌های بورسی شوند. توزیع سود سهام به صورت وجه نقد در حساب‌های نقدی شرکت ثبت می‌شود و به این ترتیب حجم ترازنامه و ارزش دارایی‌های شرکت کم می‌شود؛ چرا که شرکت بخشی از دارایی‌های در گردش خود را به دنبال توزیع این سود از دست می‌دهد.

در سمت مقابل توزیع سود در قالب سهام با خروج وجه نقد همراه نیست. آن‌چه سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی در این میان اتفاق می‌افتد، تبدیل بخشی از سود انباشته به سهام و یا سایر حساب‌های مربوط به سرمایه پرداخت‌شده اضافی خواهد بود. تخصیص و توزیع سود به این شکل، اثری بر حجم کلی ترازنامه ندارد اما ارزش هر سهم را کاهش می‌دهد. تراز نهایی سود انباشته را می‌توان از طریق افزودن خالص سود و زیان به دوره آغازین و کسر سود سهام از این عدد، به دست آورد.

گزارش مربوط به گردش سود و زیان انباشته

گزارش گردش سود و زیان انباشته را می‌توان مکمل صورت سود و زیان و هم‌چنین ترازنامه دانست. این گزارش علاوه بر تغییرات انجام‌شده مربوط به سال‌های قبلی، موجب می‌شود میان صورت سود و زیان و ترازنامه ارتباطی منطقی برقرار شود. به علاوه ارتباط میان صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع نیز مورد دیگری است که در پی گردش سود و زیان انباشته به وجود می‌آيد. این گزارش، اطلاعات اقتصادی را به استفاده‌کنندگان ارائه می‌کند و از این رو بسیار حائز اهمیت است.

اهداف گزارش گردش سود و زیان انباشته چیست؟

با استفاده از این گزارش، سود یا زیان انباشته مربوط به عملکرد واحد تجاری، تا انتهای دوره مالی و مطابق با استانداردهای حسابداری ارائه می‌شود. اهداف کلی گزارش گردش سود و زیان را می‌توان به شکل زیر صورت‌بندی کرد:

• گزارش و افشای تمام تغییرات بااهمیتی که در سال‌های قبلی اتفاق افتاده است.
• تطبیق میزان مانده ابتدا و انتهای دوره سود یا زیان انباشته
• ایجاد ارتباط و پیوند میان ترازنامه و صورت سود و زیان جامع
• مشخص کردن سود قابل تقسیم در مجامع عمومی به منظور تصمیم‌گیری‌هایی که به توزیع سود سهام مربوط است.

طبقه‌بندی اقلام گردش سود و زیان انباشته

معمولاً گزارش گردش سود و زیان انباشته شامل موارد طبقه‌بندی‌شده‌ی زیر است:

• سود و زیان خالص سال مالی
• سود و زیان انباشته آغاز سال
• تعدیلات سنواتی
• انتقال درآمد تحقق‌یافته از حساب مازاد تجدید ارزیابی
• سود قابل تقسیم
• سود سهام پیشنهادی
• انتقال به اندوخته قانونی
• انتقال به اندوخته طرح و توسعه

نحوه محاسبه سود و زیان انباشته در حسابداری

برای محاسبه سود و زیان انباشته در حسابداری باید سود انباشته دوره آغازین را به خالص سود و زیان اضافه کنید. سپس لازم است که سود سهام را از آن کسر کنید. پیش‌تر به این موضوع اشاره کردیم که تغییراتی که در خالص درآمدها ایجاد می‌شود، به شکل مستقیم در این حساب اثر خواهد گذاشت. به یاد داشته باشید که حساب سود و زیان انباشته باید در پایان هر سال مالی و در بخش حقوق صاحبان سهام درج شود.

فرمول محاسبه سود و زیان انباشته

سود انباشته = سود انباشته دوره آغازی + خالص درآمد یا زیان – سود سهام نقدی – سود سهام

جایگاه گردش حساب سود و ضرر انباشته در صورت‌های مالی

صورت‌های مالی بازتاب‌دهنده حقوق صاحبان سهام هستند. در حقیقت بخشی از این تغییرات در گردش حساب سود و زیان انباشته، در پایین صورت سود و زیان دوره درج می‌شود. اما سایر تغییرات مانند گردش حساب اندوخته قانونی، حساب اندوخته اختیاری و سود انباشته یا Retained Earnings و حساب‌های مربوط به سایر اقلام، مطابق با استانداردهای حساب‌داری مستقیما در بخش حقوق سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی صاحبان سهام قید می‌شود. چنا‌چه تغییراتی ناشی از افزایش یا کاهش سرمایه رخ دهد، باید در یادداشت‌های توضیحی افشا شود. همچنین سود انباشته در ترازنامه در هر دوره حسابداری، در قسمت مربوط به مشارکت سهام‌داران ثبت می‌شود.

بیشتر بخوانید

اثر مالیاتی سود و زیان انباشته چیست؟

درآمدهای سالیانه و سال‌های آینده استهلاک‌پذیر است. در اظهارنامه عملکردی، استهلاک ناشی از زیان سنواتی در قالب یک جدول درج می‌شود. این مبلغ، در جدول محاسبه مالیات در اظهارنامه نوشته می‌شود و با محاسبه آن، رقم مربوط به مالیات سال جاری تغییر می‌کند.

بر این اساس و مطابق بند ۱۲ ماده ۱۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم، ‌زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آن‌ها و با توجه به مقررات احراز گردد، از درآمد سال یا سال­‌های بعد استهلاک‌‌پذیر است.

زیان انباشته در اظهارنامه

تا زمانی که برگه تشخیص دارایی نداشته باشید، زیان انباشته شما قابل قبول نخواهد بود. به این دلیل، کسر کردن زیان انباشته از سود سال یا سال‌های آینده تنها با تایید ممیز امکان‌پذیر است. به این ترتیب تا هنگامی که برگ تشخیص سال گذشته را دریافت نکنید، نمی‌توانید در جداول مربوط به زیان انباشته اعداد و ارقامی وارد کنید. ممیز موظف است حداکثر یک‌سال پس از تسلیم اظهارنامه، اقدام به صدور برگه تشخیص کند. پس از دریافت این برگه می‌توانید اعداد را در بخش‌های مربوطه درج کنید.

جمع‌بندی

میزان درآمد خالص شرکت‌ها پس از آن‌که سود سهام را میان سهام‌داران توزیع می‌کنند، مشخص می‌شود. سود انباشته به بخشی از سود شرکت‌ها اطلاق می‌شود که مدیران آن را میان سهام‌داران توزیع نکرده و در نزد خود نگه می‌دارند. هدف آن‌ها از این کار، سرمایه‌گذاری مجدد و توسعه شرکت است. در حالت عادی این سود در قالب سرمایه در گردش شرکت و به منظور خرید دارایی یا بازپرداخت بدهی استفاده می‌شود یا حتی به منبعی برای افزایش سرمایه شرکت تبدیل می‌شود. محل درج سود انباشته در ترازنامه هر سال مالی، قسمت مشارکت سهام‌داران است. گزارش مختصری با نام صورت سود انباشته هم نگهداری می‌شود که تغییرات مربوط به وضعیت سود انباشته در برهه‌ خاصی از زمان در آن ثبت شده است.

اما درآمد حاصل از کسب و کار می‌تواند هم به صورت مثبت باشد و هم به صورت منفی. اگر مثبت باشد نشان‌گر سود است و اگر منفی باشد به منزله زیان. سود مثبت هر ساله باعث ایجاد سود انباشته می‌شود و بر عکس آن، ضرردهی در سال‌های متوالی باعث ایجاد زیان انباشته می‌شود.

آینده بازار سرمایه در سال 1401 چه خواهد شد؟

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: خوشبختانه سود خالص شرکت‌های بزرگ بورسی در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ رشد مناسبی را تجربه کرده است و شاهد رکورد شکنی فروش شرکت­ها در گزارش‌های ماهانه و فصلی هستیم، به نحوی که در سال ۱۳۹۹ رشد ۲۸درصدی نسبت به میانگین ۳ ساله ۱۳۹۶-۱۳۹۸ و در سال ۱۴۰۰ جهش ۷۸ درصدی را نسبت به میانگین مذکور نشان می‌دهد.

به گزارش پرسون، امیر تقی­‌خان‌­تجریشی کارشناس بازار سرمایه در مورد وضعیت بازار سرمایه در سال جاری گفت: 2 عامل مهم می‌تواند در سال 1401 بر بازار سرمایه کشور تأثیرات مثبتی داشته باشد. اول رشد قیمت‌های جهانی کالاها از جمله محصولات فلزی و معدنی، پتروشیمی و نفت و مشتقات آن و دیگری ورود پول‌های ناشی از تقسیم سود شرکت­های بزرگ بازار سرمایه در فصل مجامع است.

تجریشی در ادامه گفت: خوشبختانه سود خالص شرکت‌های بزرگ بورسی در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ رشد مناسبی را تجربه کرده است و شاهد رکورد شکنی فروش شرکت­ها در گزارش‌های ماهانه و فصلی هستیم، به نحوی که در سال ۱۳۹۹ رشد ۲۸درصدی نسبت به میانگین ۳ ساله ۱۳۹۶-۱۳۹۸ و در سال ۱۴۰۰ جهش ۷۸ درصدی را نسبت به میانگین مذکور نشان می‌دهد.

وی ادامه داد، اگر چه این رشد در هر سه گروه صنعتی وجود داشته، اما رشد گروه معدنی فلزی با فاصله قابل توجهی بالاتر بوده است. این گروه نسبت به میانگین 3 سال ابتدای دوره، رشد 130 درصد دلاری را در سود خالص سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد. صعود قیمت کالاهای پایه به ویژه فلزات به سطوح رکورد تاریخی و عدم رشد متناسب هزینه‌های این شرکت‌ها دلایل اصلی این صعود بوده است.

وی افزود: البته بر خلاف جهش سودآوری شرکت‌های بزرگ، هزینه کرد سرمایه‌ای شرکت‌ها و هلدینگ‌های مادر در سال‌های اخیر نسبتاً ثابت و در محدوده ۳ میلیارد دلار سالانه بوده ­است. از مهم‌ترین دلایل آن می‌توان به وجود تحریم‌های ظالمانه و سایر موانع ساختاری جهت اجرای پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری و همچنین عدم سهولت تعریف فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید متناسب با سود مازاد تولید شده اشاره کرد. به زبان ساده توان تعریف و هزینه کرد در پروژه‌ها در محدوده فعلی بوده و به دلایل متعدد ساختاری و اجرایی رشد سریع آن متناسب با جهش سود شرکت‌ها میسر نبوده است و امیدواریم با تمهیداتی که در سال 1401 برای انجام پروژه‌های نیمه تمام و طرح­های توسعه‌­ای و همچنین تأمین مالی این طرحها و پروژه‌ها سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی دیده شده است این امر تا حدودی به سرانجام برسد.

این کارشناس بازارسرمایه در ادامه اظهار داشت: نکته دیگر اینکه جریان نقد آزاد سهامداران شرکت‌های بزرگ بورسی که به نوعی معیاری برای تقسیم سود تلقی می‌شود در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ جهش‌های بزرگی را تجربه نموده ­است. به نحوی که در سال ۱۳۹۹رشد ۴۵ درصد نسبت به میانگین ۳ ساله ۱۳۹۶-۱۳۹۸ و در سال ۱۴۰۰ جهش ۱۱۶درصد نسبت به میانگین مذکور را نشان می‌دهد. این رشد در گروه معدنی فلزی بسیار قابل توجه و در ابعاد ۲۰۰درصد بوده است که نشان‌دهنده امکان تقسیم سود شرکت‌های این گروه فراتر از روندهای گذشته است.

وی افزود: همچنین رشد پر شتاب سود شرکت‌های بزرگ و عدم رشد متناسب هزینه کرد سرمایه‌ای موجب انباشت بی‌سابقه نقدینگی در ترازنامه این شرکت‌ها شده است. این نقدینگی از محدوده کمتر از ۳ میلیارد دلار در نیمه سال‌های ۱۳۹۶-۱۳۹۸ با 240 درصد رشد به بالای ۹ میلیارد دلار در نیمه سال ۱۴۰۰ رسیده است. لذا برآورد می­‌شود تا انتهای سال ۱۴۰۰ قریب ۶ میلیارد دلار و در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۹.۵ میلیارد دلار سود نقدی از محل سودآوری شرکت بزرگ بورسی و هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری به دست سهامداران برسد که در این بین بیشترین رشد به گروه معدنی فلزی تعلق دارد. این گروه که در بازه سال‌های ۱۳۹۶-۱۳۹۹ سالانه صرفاً ۱۵ درصد از سود پرداختی شرکت‌های بزرگ را به خود اختصاص داده بود، در سال ۱۴۰۱ می‌تواند با ۴ میلیارد دلار توزیع سود سهم خود را به 45 درصد برساند.

تجریشی همچنین اضافه کرد: اگر ما سهامداران را به طبقات مختلف تقسیم کنیم، با توجه به ماهیت متفاوت رفتاری طبقات سهامداری شرکت‌ها نسبت به سود نقدی دریافتی، سود توزیعی شرکت‌های بزرگ در ۳ طبقه سهامدار شناور، سهامدار عدالت و سهامدار نهادی عمده محاسبه می‌­شود، به نظر می رسد سهامداران شناور فعال‌ترین سهامداران در بازار ثانویه بوده و بیشترین احتمال سرمایه‌گذاری مجدد سود نقدی دریافتی را در معاملات بازار ثانویه دارند که البته این موضوع برای سهامدار عدالت در حداقل خود قرار دارد.

به گفته این کارشناس،‌ سهامداران عمده نهادی نیز از ماهیت‌های متنوعی برخوردار هستند و طیف وسیعی مشتمل بر دولت و سازمان‌های دولتی، صندوق‌های بازنشستگی، بانک‌ها، بنیادها و موسسات عمومی غیردولتی و. را شامل می‌شوند. برگشت سود نقدی دریافتی توسط این گروه به بازار معاملات ثانویه ارتباط مستقیمی با مأموریت‌ها و ساختار مالی آن‌ها دارد. از بین سه دسته سهامدار، سهامداران شناور چه حقیقی و چه حقوقی واجد بیشترین انگیزه و احتمال سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی در بازار ثانویه دارند.

تجریشی این را هم گفت: طبق محاسبات، سود پرداختی به سهامداران در سال ۱۴۰۱، رشد ۴ برابر نسبت به سال‌های ۱۳۹۶-۱۳۹۹ را تجربه می‌کند، لذا احتمال دارد بخش قابل توجهی از این مبلغ در قالب تقاضای سهام وارد بازار ثانویه شود که مقایسه ابعاد آن با سوابق ورود پول به بازار سهام و اثرش بر شاخص، بیانگر اهمیت ورود آن است.

وی در پایان گفت: از این جهت به نظر می رسد که فصل مجامع در هفته ها و ماههای پیش رو از لحاظ عملکرد و گزارشات در شرکتهای بزرگ از رونق خوبی بر خوردار باشد و بتواند زمینه را برای آشتی بیشتر سهامداران با بازار سرمایه فراهم کند. گرچه نباید از تأثیر عواملی چون نرخ ارز و همچنین نرخ بهره که می توانند اثرات متفاوتی بر بازار داشته باشند، غافل شد.

پایان‌نامۀ آقای مسعود باغبانی با عنوان «اثر سیاست تقسیم سود بر نوسانات قیمت سهم»

مسعود باغبانی در شهریور ۱۴۰۰ از پایان­نامۀ کارشناسی ارشد اقتصاد مالیِ خود در دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف با عنوان «اثر تقسیم سود بر نوسانات قیمت سهم» دفاع کرد. دکتر غلامرضا کشاورز حداد و دکتر حسین عبده تبریزی استادان راهنمای این تحقیق بودند. چکیده این پژوهش به شرح زیر است:

سود تقسیمی پرداخت بخشی از سود شرکت به سهامداران آن است؛ این یکی از راه­‌های انتقال بازده به سهامداران بنگاه می‌­باشد. مدیریت بنگاه باید درخصوص سرمایه­‌گذاری مجدد و یا توزیع همه یا بخشی از سود سهام بنگاه تصمیم بگیرد.

میزان و روش توزیع سود در ادبیات اقتصاد مالی تحت عنوان «سیاست تقسیم سود» مورد بحث قرار می­‌گیرد. هدف این تحقیق بررسی اثر سیاست تقسیم سود روی نوسانات قیمت سهم در بازار بورس اوراق بهادار تهران است. سیاست تقسیم سود با دو شاخص درصد پرداخت سود تقسیمی و بازده سود تقسیمی مورد ارزیابی قرار می­‌گیرد. برای این منظور ۲۰۰ شرکت بورسی انتخاب و در بازۀ زمانی ۱۳۹۸-۱۳۸۹ مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق تصریح‌های رگرسیونی پانل اثر ثابت و اثر تصادفی برای آزمون فرضیۀ اثرگذاری بازده سود تقسیمی و درصد پرداخت سود تقسیمی روی نوسانات قیمت سهم طراحی و معرفی شدند.

نتایج تجربی نشان می­‌دهد رابطۀ معنادار معکوسی بین بازده سود تقسیمی و نوسانات قیمت سهم وجود دارد. در تصریح رگرسیونی که هر دو متغیر بازده سود تقسیمی و درصد پرداخت سود تقسیمی به مدل وارد شد، ضریب متغیر درصد پرداخت سود تقسیمی به دلیل هم­خطی بالا با متغیر بازده سود تقسیمی از لحاظ آماری معنادار نبود. ولی با کنارگذاشتن متغیر بازده سود تقسیمی، این متغیر نیز در سطح اطمینان ۱۰ درصد معنادار شد و وجود رابطه معکوس با نوسانات قیمت سهم به اثبات رسید.

با توجه به حساسیت نوسانات قیمت سهم نسبت به متغیرهای یادشده، سرمایه‌­گذاران باید در مدیریت نوسانات قیمتی سبد دارایی خود به این عوامل توجه کنند. مدیران نیز می­‌توانند با توجه به متغیر‌های مربوط به سیاست تقسیم سود، تصمیمات مربوط به اندازه و بدهی شرکت را آسان­‌تر اخذ کنند.

واژگان کلیدی: سیاست تقسیم سود، بازده سود تقسیمی، درصد پرداخت سود تقسیمی، نوسانات قیمتی

انواع مجامع بورسی کدام‌اند و نحوه دریافت سود نقدی چگونه است؟

برای هر سهامدار و معامله‌گری سؤال پیش می‌آید که کدام‌یک از مجامع شرکت‌های بورسی بهتر می‌باشد و آیا قبل از برگزاری مجمع سهام خود را بفروشد یا نگهداری کند. در این مقاله سعی شده است، ضمن معرفی انواع مجامع بورسی، توضیح داده شود که شرکت در کدام‌یک از مجامع می‌تواند برای سهامداران و معامله‌گران سودآور باشد و اینکه سود نقدی مجامع شامل چه کسانی می‌شود و چگونه می‌توانند آن را دریافت کنند. ابتدا به معرفی انواع مجمع می‌پردازیم:

مجمع عمومی مؤسس در مجامع بورسی

سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند در بورس اوراق بهادار خریدوفروش سهام انجام دهند، هیچ‌گاه شاهد برگزاری این مجمع نخواهند بود. مجمع عمومی مؤسس در ابتدای تأسیس شرکت با هدف‌های زیر شکل می‌گیرد:

• احراز پذیره‌نویسی کلیه سهام شرکت و رسیدگی به گزارش مؤسسین و تصویب آن؛
• تصویب اساسنامه شرکت و اصلاح آن؛
• تعیین اولین مدیران و بازرسان شرکت؛
• انتخاب روزنامه کثیرالانتشار برای اطلاع‌رسانی جهت دعوت به مجمع و اطلاعیه‌های بعدی برای سهامداران تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی

برای برگزاری مجمع عمومی مؤسس، حداقل باید مالکان و دارندگان بیش از یک‌دوم سرمایه، در جلسه حضور به هم رسانند. اگر این تعداد حاصل نشود، جلسه دوم برگزار می‌شود. در این جلسه، اگر تعداد شرکت‌کنندگان دارنده سهام، به یک‌سوم مالکان سرمایه شرکت برسد، کافی است. چنانچه باز هم به دلیل نرسیدن به حد نصاب سهامداران، جلسه تشکیل نشود، آخرین جلسه مجمع عمومی مؤسس، یعنی جلسه سوم برگزار می‌گردد. اگر در این جلسه نیز تعداد شرکت‌کنندگان به حد نصاب نرسد، تأسیس شرکت کلاً ملغی می‌شود.

مجمع عمومی عادی

مجمع عمومی عادی ،به مجمع عمومی سالیانه نیز معروف است چون با دقت به ماده ۸۹ لایحه مجمع عمومی عادی حتما باید حداقل سالی یک بار شکل بگیرد.به صورت کلی این مجمع عزل مدیران و بازرسان و گزارش های مالی را به تصویب می رساند.

اصلی ترین وظیفه مجمع عمومی عادی

بر اساس ماده ۸۶ لایحه ،ماموریت مجمع عمومی عادی عام خواهد بود و هر چیزی که در صلاحدید مجمع عمومی موسس و فوق العاده نباشد ،در صلاحدید مجمع عمومی عادی جا می گیرد.

نکاتی درباره مجمع عمومی عادی

توجه داشته باشید که امکان برگزاری مجمع عمومی عادی، بیش از یک بار در سال نیز وجود دارد که برحسب نیازهای شرکت، برنامه‌ریزی خواهد شد.

برای برگزاری رسمی مجمع عمومی عادی، باید بیش از یک‌دوم سهامداران به نسبت میزان سهامی که در اختیارشان است، در جلسه حاضر شوند. مصوبات این مجمع نیز با یک رأی بیش از نصف آرا، به تصویب می‌رسد. در غیر این صورت، تصمیمات و مصوبات تصویب نشده و اجرا نمی‌شود

مجمع عمومی فوق‌العاده

شکل برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده تقریباً مانند مجمع عمومی عادی است؛ ولی در این مجمع درباره تغییر اساسنامه شرکت و انحلال شرکت تصمیم‌گیری می‌شود.

حداقل تعداد افراد لازم برای برگزاری رسمی این مجمع، بیش از نیمی از دارندگان سهام شرکت است. مصوبات این مجمع نیز با دوسوم آراء به تصویب می‌رسد.

نحوه اطلاع‌رسانی مجامع شرکت‌های بورسی به سهام‌داران

دعوت به مجامع برعهده هیات مدیره خواهد بود که از مسائل قانونی خاصی دارد. طبق آن، هیئت مدیره باید حداکثر ۴۰ روز و حداقل سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی ۱۰ روز قبل از برگزاری مجمع، زمان، مکان و دلیل برگزاری آن را در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار اطلاع رسانی کند. با استفاده از سامانه کدال یا سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران آخرین آگهی‌ مجامع قابل رویت می باشد.

سود مجمع به چه کسانی تعلق خواهد گرفت؟

صاحبان سهام شرکت، اگر در زمان برگزاری مجمع صاحب سهام شرکت باشند، مشمول دریافت سود خواهند شد.

شرایط دریافت سود مجمع چیست؟

فرض کنید شرکتی طی سال مالی گذشته خود، از طریق فعالیت‌های انجام‌شده‌اش به مقدار مشخصی سود خالص رسیده است. ممکن است این سود صرف سرمایه‌گذاری مجدد برای توسعه فعالیت‌های شرکت گردد یا کل یا بخشی از این سود بین صاحبان سهام شرکت تقسیم شود. تصمیم‌گیری درباره نحوه تقسیم سود خالصی که شرکت طی یک سال مالی ساخته است، در مجمع عادی سالانه شرکت انجام خواهد گرفت. به صورت کلی، یکی از وظایف مجمع سالانه شرکت‌ها تعیین‌تکلیف سود خالص شرکت طی سال مالی گذشته می‌باشد.

برای نمونه تصور کنید شرکت الفا طی سال مالی گذشته توانسته به ازای هر سهم، صد تومان سود خالص بسازد. در مجمع سالانه شرکت، مدیران شرکت پیشنهاد خواهند کرد که نیمی از این سود صرف سرمایه‌گذاری مجدد و نیم دیگر آن بین سهامداران تقسیم شود. اکثریت سهامداران هم با این پیشنهاد موافقت خواهند کرد و به این ترتیب در مجمع سالانه به ازای هر سهم، پنجاه تومان سود تقسیمی تصویب می‌گردد.حال در زیر، به سه روش دریافت سود نقدی هر سهم اشاره شده است:

از طریق سامانه سجام

چند سالی است که واریز سود مجمع از طریق سامانه سجام در بورس ایران شکل گرفته است و روزبه‌روز به تعداد شرکت‌هایی که سود سالانه‌شان را از طریق سجام واریز می‌کنند، افزوده می‌شود. سجام، سامانه یکپارچه‌ای برای تمامی صاحبان سهام است و همه فعالان بورسی باید در این سامانه عضو شوند. در این روش، سود سهام مستقیماً به شماره‌حسابی که سهامدار در سامانه سجام ثبت نموده، واریز می‌شود.

از طریق اعلام شماره‌حساب بانکی به شرکت

در این روش، سهامدار باید مشخصات حساب بانکی خود را برای شرکت ارسال کند. واریز سود توسط شرکت به حساب بانکی سهامدار انجام می‌شود.

تعدادی از شرکت‌ها پرداخت سود را تنها از طریق بعضی بانک‌ها انجام می‌دهند. در این صورت، اگر سهامدار در یکی از آن بانک‌ها حسابی نداشته باشد، موظف به افتتاح حساب در یکی از بانک‌های اعلام‌شده است. پس از افتتاح حساب، باید شماره‌حساب آن را برای شرکت ارسال کند.

از طریق مراجعه حضوری به بانک

سومین روش دریافت سود مجمع مراجعه حضوری به بانک می‌باشد. در این روش، صاحب سهام باید به بانک اعلام‌شده توسط شرکت مراجعه کند و با ارائه کارت ملی و کد معاملاتی خود سود خود را دریافت کند. در این حالت، شرکت مورد نظر برای پرداخت سود سهامداران با آن بانک قرارداد بسته است.