عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها
پس از سال‌ها انتظار، بالاخره کمیته نوبل با اعطای جایزه اقتصاد ۲۰۲۲ به سه‌اقتصاددان فعال در عرصه تنظیم‌‌‌گری بانک‌ها و خدمات مالی بر اهمیت بانک در سیاستگذاری اقتصادی صحه گذاشت. سه‌اقتصاددان آمریکایی این جایزه ارزشمند را به خانه بردند. آنها سال‌ها بر خطر بزرگ هجوم بانکی یا Bank run و سیاستهای پیشنهادی برای ممانعت از این پدیده مخرب و محافظت از بازارهای مالی متمرکز بودند.
لزوم بازنگری در ساز‌و‌کار شورای رقابت
دنياي اقتصاد: شورا و مرکز ملی رقابت نتوانسته‌اند اثرگذاری مطلوبی در اقتصاد ایران عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها و توسعه فضای رقابتی کشور داشته باشند. همچنین شورای رقابت نتوانسته نقش و جایگاهی را که متناسب با قانون و فلسفه شکل‌‌گیری و وجودی‌‌‌اش انتظار می‌رفت، به دست آورد. البته این موضوع میتواند دلایل متعدد و مختلفی داشته باشد. مهم‌ترین دلیل میتواند این باشد که رقابت در اقتصاد ایران، موضوعی مهم، پیچیده و چند‌بعدی است. به این علت که شاید بسیاری از انحصارات در آن، انحصارات طبیعی است یا به صورت قانونی از طریق دولت و نهادهای دولتی،…
پیام نوبل برای اقتصاد ایران
بن برنانکی، رئیس سابق فدرال رزرو، داگلاس دایموند از دانشگاه شیکاگو و فیلیپ دیبویگ از دانشگاه واشنگتن، که به دلیل تحقیقاتشان در مورد بحران‌های مالی برنده جایزه نوبل اقتصاد شدند، از سیاستگذاران خواستند مراقب هر گونه بدتر شدن شرایط مالی در سراسر جهان باشند، زیرا فشارهای ناشی از جنگ و نوسانات ارزی اقتصادها را تحت‌فشار قرار می‌دهد.
تاریخ انقضای بانکداری سنتی فرا رسیده است
تحليل بازار: در دنیا زمان بانکداری سنتی به پایان رسیده و حضور ابزار نوین، شرایط جدیدی را برای بانک‌ها به ارمغان آورده است. میثم مهرپور، کارشناس اقتصادی بیان کرد: برای جلوگیری از فساد باید به صورت کامل روی تراکنش‌های بانکی نظارت شود. این کارشناس اقتصادی گفت: تعدادی از کالاها در اقتصاد ایران کارکرد پولی و سنجه ارزش‌گذاری دارند مانند طلا، سکه و ارز که خود این امر فسادزا است.
اثر ریسک‌ها
به دلیل ساختارهای فعلی در اقتصاد ایران، شرایط ریسک در سطح خُرد و کلان برای سرمایه‌گذار در هر وجهی اجتناب‌ناپذیر است و این در حالی است که سرمایهگذاران و مردم برای پوشش ریسک، پول‌هایشان را به دارایی (Asset)های ملموس تبدیل می‌کنند. در این شرایط هم که نااطمینانی‌های موجود، ضریب ریسک را افزایش داده، بسیاری از مردم بخشی از پول‌ها یا سرمایه‌هایشان را تبدیل به دارایی‌های فیزیکی دیگری همانند دلار می‌کنند که بتوانند پوشش بهتری در قبال ریسک کاهش ارزش ریال‌شان داشته باشد.
پیدا و پنهان قطع اینترنت در اقتصاد ایران
هانیه‌تقی‌زاده: محدود کردن انواع دسترسیهای دیجیتال و فشردن دکمه فیلترینگ، مدت‌هاست که به یکی از اولویت‌‌‌ها در کنترل ناآرامی‌ها تبدیل شده است.
عادی‌سازی تحدید اینترنت؛ تهدیدی تازه برای کسب‌وکارها
دنياي اقتصاد: در عبور از انواع و اقسام تهدیدهای اقتصادی و بین‌المللی در تمام سالهای اخیر، کسب‌وکارهای ایرانی مدت‌هاست که با تهدید جدیدی از جنس فناوری مواجهند. تکرار قطع دسترسیهای ارتباطی و اعمال محدودیت‌های اینترنتی در این مدت با مختل کردن فعالیت اصناف مختلف، زیان قابل‌توجهی را متوجه آنها و البته کشور کرده است. اگرچه در ابتدایی‌ترین لایه تهدید قطعی اینترنت و مسدود کردن دسترسی کاربران به پلتفرم‌های خارجی، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط فعال بر بستر اینستاگرام تحت تاثیر قرار گرفته و عملا تعطیل شده‌اند؛ اما حالا…
برآورد دوم از اقتصاد ایران
دنیای‌اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: پس از بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول نیز گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی خود را به‌روز عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها کرد. این گزارش معتقد است که اقتصاد جهان با سه چالش جنگ روسیه و اوکراین، بحران افزایش قیمت‌های مصرف‌کننده و کاهش رشد اقتصادی چین روبه‌رو خواهد بود. در کنار این موضوع، صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی ایران در سال۲۰۲۲ را ۳درصد تخمین زده است که این رقم در سال آینده به ۲درصد کاهش خواهد یافت. از سوی دیگر، این گزارش تورم ایران در سال جاری و آینده میلادی را در سطح ۴۰درصد پیشبینی کرده است.
ریسک‌های جهانی اقتصاد ایران
دنیای‌اقتصاد: مرکز پژوهشهای توسعه و آینده‌نگری، وابسته به سازمان برنامه و بودجه، با بررسی تحولات جهانی، این پرسش کلیدی را مطرح کرده که آیا اقتصاد ایران از تحولات جهانی تاثیر گرفته یا تحت تاثیر سیاستهای داخلی است؟ این گزارش آخرین تحولات خارجی، نظیر سیاستهای پولی برای مهار تورم، جنگ اوکراین و روسیه، وضعیت روابط اقتصادی ایران و کشورهای منطقه نظیر ترکیه، عراق و افغانستان را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش تاکید می‌کند به‌دلیل پایین بودن درجه آزادی اقتصاد ایران و تحریم‌ها، افزایش نرخ بهره در کشورهای…
واکاوی جعبه پاندورا در بازارهای مالی
بازارهای مالی در سراسر دنیا بر اساس ریسک‌های متعدد فعالیت می‌کنند. حال علاوه‌بر اینکه سایه ریسک‌های پیشین کماکان بر روی اقتصاد ایران وجود دارد، موضوع تورم و تاثیر این عامل بر فضای کلان اقتصادی نیز همچنان پابرجاست. در این میان بازار سرمایه کشور به دلیل اینکه بازاری پرریسک است، بنابراین اغلب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذارانی که به‌طور حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای در این بازار فعالیت می‌کنند، در شرایط فعلی در بورس حضور ندارند. در این میان بخشی از سرمایهگذاران که در جریان دادوستد‌‌‌‌‌‌‌ها فعال هستند نیز…
ریسک‌های ۲۰۲۳ اقتصاد ایران
دنیای اقتصاد -گروه اقتصاد بین‌الملل: بانک جهانی تصویر خود از اقتصاد ایران را به‌روز کرد. بر این اساس رشد اقتصاد ایران همچنان تحت تاثیر اثر غالب بخش خدمات و نفت باقی خواهد ماند. آخرین گزارش این نهاد بین‌المللی نشان می‌دهد در حالی که افزایش قیمت نفت موجب افزایش درآمد و کاهش فشارهای مالی شده است، همزمان افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی هزینه واردات ایران را افزایش داده است. بانک جهانی تخمین خود از رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۲ را از ۳/ ۳ به ۹/ ۲ درصد کاهش داده و رشد ۲/ ۲ درصد را برای سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴ پیشبینی کرده است.
شهر خلاق صنایع‌دستی را دریابید
نفیسه زمانی نژاد: کرونا، تورم و رکود ،پیامدهایی فراوان را به دنبال خود برای اقتصاد ایران داشته است .گویا سقوط صنایعی چون گردشگری و صنایع‌دستی از بارزترین است. چراکه باوجود شرایط پیش‌آمده نه‌تنها از حضور گردشگران خارجی بلکه از تعداد گردشگران داخلی هم به‌طور قابل‌توجهی کاسته شد و این اتفاق به بی‌رونقی بازار صنایع‌دستی نیز انجامید. به‌گونه‌ای که اکنون صنایع‌دستی و گردشگری در همه جای کشور حتی در اصفهان که به‌عنوان شهری برتر و خلاق در این زمینه شناخته میشود. روزگار ناخوشی را سپری می‌کنند.
نقش اعتماد بر رشد اقتصادی
سرمایه فیزیکی، مالی و انسانی سه مولفه تاثیرگذار برای تحقق رشد اقتصادی محسوب میشوند. اکثر قریب به اتفاق دانشمندان و محققان اقتصادی اذعان دارند، در صورت نبود سرمایه اجتماعی امکان جذب و تجمیع سرمایه‌های فیزیکی، مادی و انسانی بعید به نظر میرسد.
دو بال نجات اقتصاد ایران
دنياي اقتصاد: مطابق بررسی یک پژوهش در نشریه روند بانک مرکزی، کشورهایی که قواعد مالی و چارچوب هدف‌گذاری تورمی را همزمان اتخاذ کرده‌اند، در مقایسه با کشورهایی که این قواعد را به تنهایی به‌کار گرفته‌اند، از یکسو ثبات قیمتی بیشتری داشته و از سوی دیگر، نسبت پایین بدهی دولت به تولید ناخالص داخلی را داشته‌اند. این پژوهش نشان می‌دهد دولت و بانک مرکزی در راستای خروج از رکود اقتصادی و کاهش نرخ تورم، پیاده‌سازی قواعد مالی و هدف‌گذاری تورمی را باید به‌طور همزمان و هماهنگ با یکدیگر در برنامه‌های عملیاتی سیاستگذاری مالی…
اصلاح ساختار نظام بانکی زمان‌‌بر است
شادا: کارشناس اقتصادی گفت: اصلاحاتی که از سوی وزارت اقتصاد در بخشهای مختلف از جمله نظام بانکی شروع شده قطعا زمان‌‌بر است، هر اتفاقی که در بازار پول رخ می‌دهد اثرش در چند ماه آینده یا در چند سال آینده، مشخص میشود. «هادی حق‌شناس» در گفت‌وگو با شادا با اشاره به اقدامات وزارت اقتصاد در اصلاح ساختاری نظام بانکی اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌‌های اقتصاد ایران، بانک‌محور بودن آن است که منجر به آسیب‌پذیری اقتصاد ایران شده است.
گالیلة اقتصاد ایران
شهرت علمی گالیلئو گالیله به دفاع او از نظریه کوپرنیک مربوط میشود. کوپرنیک مدتی پیش از گالیله گفته بود که خورشید به گرد زمین نمی‌‌چرخد. رد فرضیه زمین مرکزی کلیسا که صدها سال بود همچون کلامی آسمانی تلقی میشد، منجر به محکومیت عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها وی در دادگاه تفتیش عقاید شد و اگر به موقع توبه نکرده بود، زنده‌‌زنده در آتش سوزانده میشد. گالیله همچنین با تلسکوپی که خود ساخته بود به رصد آسمان‌‌ها پرداخت و توانست جزئیات سطح ماه را مشاهده کند و مورد مطالعه قرار دهد. همچنین در آن زمان تصور میشد که برای ادامه حرکت…
قواعد شفافیت تراکنش‌های بانکی
بهاره چراغی: پیرامون«کیفیت گردش نقدینگی» در کشور، مسائل متعددی وجود دارد. مهم‌ترین مساله در این زمینه، امکان‌‌‌پذیر بودن جهت‌‌‌دهی نقدینگی به سمت بخشهای مولد و ممانعت از سرریز آن به بخشهای غیرمولد و اقدامات آسیب‌‌‌زا برای اقتصاد است. براساس داده‌‌‌های بانک‌مرکزی، رشد نقدینگی طی سالهای اخیر سیر صعودی داشته است؛ اما مشخص نیست که این حجم از افزایش نقدینگی، به چه سمت و سویی حرکت کرده و چه اثری بر اقتصاد ایران داشته است. از سوی دیگر، یکی از چالش‌‌‌های جدی پیش‌‌‌روی تولید و رشد اقتصادی در کشور، وجود…
سه پیش‌‌‌‌‌‌‌نیاز مهم برای توسعه تجارت ایران
دنیای‌اقتصاد: عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی ایران می‌گوید بهبود شرایط ایران در دیپلماسی اقتصادی، نیازمند عملکرد هماهنگ دستگاه‌‌‌‌‌‌‌ها و چارچوب‌های مختلف است که هماهنگی آنها میتواند تاثیری مهم در توسعه تجارت کشور داشته باشد. به گزارش «ایسنا» کیوان کاشفی اظهار کرد: اقتصاد ایران ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای توسعه صادرات و افزایش فعالیت‌های تجاری دارد اما برای آنکه امکان استفاده از تمام این ظرفیت‌ها به‌وجود آید، باید تمام مقدمات لازم از سوی دستگاه‌های مختلف دیده شده و در چارچوب آن اقدامات لازم در دستور کار قرار گی…
چه عواملی موجب نوسانات نرخ دلار میشود؟
ایسنا/اصفهان یک استاد دانشگاه معتقد است: طبق اقتصاد کلاسیک، نرخ ارز از طریق تقاضا و عرضه بازار ارز مشخص میشود، بنابراین هر عاملی که موجب تغییر تقاضای ارز و یا عرضه ارز شود، مسلماً بر روی نرخ ارز تاثیر خواهد گذاشت.
اگرچه نرخ دلار در هفته اخیر روند آرامی را پشت سر گذاشته، اما به اعتقاد کارشناسان افزایش قیمت دلار موجب افزایش قیمت کالاهای وارداتی و در نتیجه افزایش قیمت برخی از اقلام میشود. از سوی دیگر اول مردادماه، بانک مرکزی در گزارشی نرخ فروش دلار در بازار بین بانکی و بازار آزاد در بهار سال جاری را اعلام کرد که طبق آن در فروردین‌ماه، دلار در بازار بین بانکی معادل ۴۲۰۰ تومان فروخته شده و در همین ماه این نوع ارز در بازار آزاد به قیمت ۲۶ هزار و ۵۲۵ تومان فروخته شده است. علاوه بر این، اردیبهشت امسال نرخ فروش دلار در بازار بین بانکی و بازار آزاد به ترتیب معادل ۴۲۰۰ و ۲۷ هزار و ۲۳۱ تومان بود و طبق این گزارش در خرداد عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها ماه دلار در بازار بین بانکی معادل ۴۲۰۰ تومان و در بازار آزاد به قیمت ۲۸ هزار و ۷۸۴ تومان فروخته شده است.
حال باید دید چه عواملی بر کاهش و افزایش نرخ دلار اثرگذار است؟ رسول پیرهادی، استاد دانشگاه و پژوهشگر اقتصاد درباره اینکه نرخ دلار تحت تأثیر چه عواملی است به ایسنا، توضیح می‌دهد: طبق اقتصاد کلاسیک، نرخ ارز از طریق تقاضا و عرضه بازار ارز مشخص میشود، بنابراین هر عاملی که موجب تغییر تقاضای ارز و یا عرضه ارز شود، مسلماً بر روی نرخ ارز تاثیر خواهد گذاشت.
این مدرس نظریه‌ها و سیاستگذاری اقتصادی می‌گوید: عوامل متعددی از جمله سیاستهای خارجی و انتظارات و ترجیحات مردم و سیاستهای تورم‌زا و بی‌ثباتگر نقش مهمی در نرخ دلار دارند. قیمت فروش نفت در بازار جهانی رابطه معکوس با نرخ دلار دارد، بنابراین برخی مشکلات موجود ما در بازارهای جهانی، بر نرخ دلار تأثیر می‌گذارد. سرمایهگذاری و توسعه در بخش صنعت نفت و گاز و افزایش توان صادراتی و به دست آوردن بازارهای جدید و سیاست جایگزین میتواند بسیار مؤثر و مفید باشد.
وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از عوامل مهم، میزانِ سرمایهگذاری بخش خصوصی است، گفت: افزایش سرمایهگذاری باعث افزایش تولید کالاهای جایگزین واردات میشود که در نتیجه تقاضای ارز کاهش یافته و نهایتاً نرخ ارز کاهش خواهد یافت. در اینجا نقش بخش خصوصی کاملاً هویدا است و چنانچه بخش خصوصی توان سرمایهگذاری نداشته باشد، جذب سرمایهگذاری خارجی بسیار کمک‌کننده است.
او نحوه و شکل تعامل سازنده و فعال و موثر با کشورهای پیشرفته را عامل دیگر موثر بر نرخ دلار می‌داند و می‌گوید: معمولاً در هر کشوری عقب‌نشینی در تعامل سازنده با سایر کشورهای پیشرفته موجب سوختن فرصتهای خوب برای ایجاد ثبات اقتصادی میشود.
این استاد اقتصاد با بیان اینکه وجود تحریم‌ها و تاخیر در لغو آنها یکی از عوامل مهم و مؤثر بر نرخ دلار است، تصریح می‌کند: نقش دیپلماسی و همچنین اراده برای مذاکرات بیش از پیش پر رنگ‌تر شده است.
او با اشاره به مطالعات محمدرضا شریف آزاده و علی حقیقت، می‌گوید: این مطالعات نشان داده که افزایش نرخ رشد فزاینده و بی‌رویه عرضه پول یکی از عوامل مهم در افزایش نرخ دلار است و همچنان این روند ادامه دارد.
پیرهادی همچنین تمایل شدید مردم به خروج دلار به صورت سرمایهگذاری در خارج و خرید ملک در خارج از کشور را یکی دیگر از عوامل موثر بر نرخ دلار می‌داند.
او ادامه می‌دهد: کاهش کیفیت و یا عدم‌کیفیت محصولات داخلی موجب افزایش واردات کالاهای خارجی و در نتیجه افزایش نرخ دلار میشود.
این مدرس نظریه‌ها و سیاستگذاری اقتصاد با اشاره به اینکه افزایش هزینه‌های دولت و به طور کلی کسری بودجه دولت و تأمین مالی از طریق استقراض از بانک مرکزی موجب افزایش پایه پولی و در نتیجه منجر به افزایش نرخ دلار میشود، می‌گوید: متاسفانه در دولت‌های مختلف شاهد استقراض و افزایش پایه پولی بودیم.
او با تاکید بر اینکه انتظارات مردم و عوامل روانی بر نرخ دلار تأثیرگذار است، توضیح می‌دهد: به‌عنوان مثال انتظارات مردم در خصوص تداوم و افزایش تورم باعث افزایش نرخ دلار میشود. یکی از راه‌های جبران کاهش ارزش پول ملی، عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها اجرای سیاست جایگزینی پول ملی توسط مردم است، بنابراین با افزایش تقاضای خرید دلار، منجر به افزایش نرخ دلار میشود، همانطور که اعلام شده حدود ۲۰ میلیارد دلار نزد مردم است. در کشورهای مختلف افزایش نرخ رشد جمعیت، تورم‌زا است و منجر به افزایش نرخ ارز میشود.
به اعتقاد این استاد دانشگاه، عوامل دیگری همچون درجه باز بودن اقتصاد، کارآیی تولید، وضعیت تراز پرداخت‌ها و ذخایر ارزی، قوانین و مقررات گمرکی، قیمت طلا، ضعف بنیه صادراتی کشور، امنیتی شدن بازار ارز و . را در تغییرات نرخ ارز موثر می‌داند.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت اوره
سید جواد درواری مدیر سبدگردانی و سرمایه گذاری شرکت سبدگردان آمیتیس به بررسی وضعیت اوره و عوامل تاثیرگذار بر قیمت آن پرداخت.
به گزارش شهر بورس، اوره یکی از شناخته‌شده‌ترین محصولات شیمیایی تولید شده در مجتمع‌های پتروشیمی است که به دلیل وجود نیتروژن موجود در آن، خود را به عنوان پرمصرف‌ترین کود شیمیایی جهان معرفی کرده، اما عوامل تاثیرگذار بر قیمت اوره عوامل متعددی هستند.
میزان اوره تولید شده در جهان به بیش از 220 میلیون تن در سال رسیده است که بیش از 70 درصد از این مقدار در آسیا تولید میشود . ایران نیز با سهم بیش از 4 درصدی در زمره‌ی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اوره قرار دارد.
عوامل مؤثر بر نرخ جهانی اوره از دو طرف عرضه و تقاضا بررسی می شود از طرف عرضه، قیمت گاز طبیعی ، زغال‌سنگ و نرخ حمل‌ونقل بین‌المللی از این دست عوامل هستند و از طرف تقاضا نرخ جهانی کامودیتی ها در حوزه کشاورزی از جمله ذرت و گندم از جمله عوامل تعیین‌کننده در نرخ تقاضا برای کسسود شیمیایی اوره به حساب می آیند که نهایتاً سودآوری شرکت های اوره ساز معلول دو عامل اصلی عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها یعنی قیمت جهانی اوره و قیمت دلار هستند.
به دلیل وجود منابع عظیم گاز در ایران، پتروشیمی های متعددی به وجود آمده اند و برخی از آنها به شکل اختصاصی به تولید اوره میپردازند. در حال حاضر7 شرکت تولیدکننده اوره در ایران وجود دارند که درمجموع، در حدود 8 میلیون و 700 هزار تن اوره تولید می کنند. با توجه به پروژه ها و طرح های در دست اجرای اوره، از قبیل پتروشیمی هنگام ، پیشبینی می شود که ظرفیت تولید اوره کشور در آینده به بیش از 11 میلیون تن در سال افزایش یابد. خریدار اوره در داخل کشور شرکت خدمات حمایتی کشاورزی و مقاصد صادراتی، کشورهای آسیایی، اروپایی ، آفریقایی و آمریکایی هستند .
عوامل تاثیرگذار بر قیمت اوره:
- سمت تقاضا
1- خشک‌سالی بی‌سابقه در اروپا: کشورهای اسپانیا ،ایتالیا و فرانسه از مهم‌ترین مناطق کشاورزی اروپا محسوب میشوند که با مشکل خشک‌سالی مواجه شده‌اند و حتی عنوان‌شده است که در آلمان میزان آب رودخانه راین به کمترین میزان خود در سالهای گذشته رسیده است . که این موضوع کاهش تقاضا برای اوره را در این منطقه به همراه خواهد داشت.
2- سیاستهای انقباضی بانک‌های مرکزی دنیا که باعث تضعیف قیمت کامودیتی ها و همچنین در بخش کشاورزی شده است، لذا نا اطمینانی بالا رفته و سمت تقاضا ضعیف‌تر عمل می‌کند.
1- روسیه گاز نورد استریم خود را دوباره در مدار قرار داد و طبق پیش‌بینی‌هایی که مبنی بر عدم بازگشایی بود پیش نرفت، هرچند که بیم عدم بازگشایی نورد استریم قیمت گاز را در سقف تاریخی خود قرار داد.
2- روسیه از محل کمبود عرضه انرژی درواقع در حال کنترل درآمد خود است.
3- قیمت نفت و گاز در قیمت‌های بالایی نوسان می‌کنند.
4- چین و کره جنوبی برعکس سایر کشورها در حال اعمال سیاستهای انبساطی هستند که در بهبود طرف عرضه میتواند کمک کننده باشد .
با توجه به مطالب بیان شده می‌توان گفت که سیاستهای سمت عرضه مقداری قدرتمندتر از طرف تقاضا هستند لذا قیمت میتواند در همین حوالی480 تا 500 دلار در هر تن تا مدتی نوسان کند و به کف حمایتی تبدیل شود. لذا در صنعت پتروشیمی با توجه به قیمت جهانی اوره و قیمت گاز می‌توانیم بگوییم که شرکت‌های اوره‌ای از شرایط بهتری جهت حفظ سودآوری قرار دارند.
بررسی عوامل مؤثر بر‌بازار گوشت مرغ در ایران (کاربرد مدل خود رگرسیون برداری)
صنعت مرغداری در ایران به دلایل متعدد فنی، اقتصادی و بهداشتی در مقایسه با سایر صنایع دامپروری از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است اما به رغم این اهمیت و تلاشهای دولت در حمایت از این صنعت، تولیدات این بخش به نحو اطمینان بخشی پاسخگوی تقاضای فزاینده داخلی نیست. در بین عوامل تأثیرگذار بر‌این صنعت، قیمت‌گذاری و تأمین مناسب نهاده‌های اصلی تغذیه مرغ به دلیل سهم بالا در هزینه‌های موجود واحدهای مرغداری بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
هدف مقاله حاضر بررسی ارتباط بلند مدت و کوتاه مدت عوامل مؤثر بر‌بازار گوشت مرغ ایران است. به این منظور با استفاده از آمار سری زمانی ماهیانه مربوط به سالهای 1372 تا 1389 و با ارائه یک چارچوب نظری و با استفاده از روش"یوهانس ـ جوسیلیوس" روابط بلند مدت، و با به‌کارگیری مکانیسم تصحیح خطای برداری (VECM) روابط کوتاه مدت برآورد شد.نتایج نشان داد که آثار قیمت نهاده‌های اصلی تغذیه مرغ بر‌قیمت گوشت مرغ در کوتاه مدت و بلند مدت مثبت و در یک جهت می‌باشد. ضمن آنکه بدلیل سرعت تعدیل بالا در مدل، در کوتاه مدت با اعمال سیاستهای مناسب می‌توان بازار گوشت مرغ را تنظیم نمود.
کلیدواژه‌ها
- ایران
- بازار گوشت مرغ
- الگوی VAR
- روابط بلند مدت و کوتاه مدت
- آزمون هم انباشتگی و مدل تصحیح خطا
مراجع
2. باقری، مهرداد و ترکمانی، جواد. «بررسی پیوستگی بازار گوشت مرغ در ایران». مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، مشهد (1379): 103-87.
3. بختیاری، صادق و پاسبان، فاطمه. «نقش اعتبارات کشاورزی در توسعه فرصتهای شغلی: مطالعه موردی بانک کشاورزی ایران». اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 46 (تابستان 1383) 105-73.
4. ترکمانی، جواد و باقری، مهرداد. «بررسی ارتباط سرمایه گذاری خصوصی و دولتی با رشد ارزش افزوده در بخش کشاورزی». اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 40( زمستان 1381): 24-1.
5.ترکمانی، جواد و وزیرزاده، سولماز. «تعیین حق بیمه محصولات کشاورزی: کاربرد روش ناپارامتریک». اقتصاد کشاورزی، جلد 1، شماره 1(1386): 100-83.عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها
6. خلیلیان، صادق. بلالی، حمید و بیک زاده، صدیف. «تحلیل روند نرخ ارز در اثر سیاست آزاد سازی و تأثیر آن بر‌قیمت گوشت مرغ». پژوهش و سازندگی، شماره 54 (بهار 1381): 58-53.
7. شرکت سهامی پشتیبانی امور دام وطیور کشور. «تحلیلی بر‌صنعت مرغداری (گذشته، حال و آینده)». دفتر برنامه ریزی، بودجه و تشکیلات، (1379).
8. علیجانی، فاطمه. همایونی فر، مسعود. کرباسی، علیرضا و مسنن مظفری، مهدیه. «اثر سیاستهای اقتصادی بر‌صادرات کشاورزی و صنعتی ایران». پژوهشهای اقتصادی، شماره 4 (زمستان 1389): 17-1.
9. قربانی، محمد. شکری، الهام و مطلبی، مرضیه. «برآورد الگوی تصحیح خطای سیستم تقاضای تقریباً ایده آل برای انواع گوشت در ایران». اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 69 (بهار 1389): 17-1.
10. گجراتی، دامودار. مبانی اقتصاد سنجی. ترجمه حمید ابریشمی، جلد دوم ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 1383.
11. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. «وضعیت صنعت دام و طیور کشور». دفتر مطالعات زیربنایی، شماره مسلسل 9808، (1388).
12.Balcombe, K. and Prakash, A. “Estimating the long-run supply and demand for agricultural labour in the UK”., European Review of Agricultural Economics, Vol.27, No. 2 (2000): 153-166.
13.Ben Kaabia, M. and Jil, J.M. “Dynamic relationship between macroeconomic variables and Spanish agricultural exports to the EU”., Investigation Agraria Economica,Vol.9, No. 2 (1994): 279-296.
14.Bessler, D.A. and Fuller, S.W. “Cointegration between U.S. wheat market”., Journal of Regional Science, Vol.33, No.4 (1993): 481-501.
15.Dickey, D.A. and Fuller, W.A. “ Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”., Journal of the American Statistical Association, Vol. 74 (1979): 427-431.
16.Fanchon, P. and Wendel, J. “Estimating VAR models under non-stationary and cointegration alternative approaches for forecasting cattle prices”., Applied Economics, Vol. 24, No.2 (1992): 207-217.
17.Featherstone, A.M. and Baker, T.G. “An examination of farm sector real asset dynamics: 1910-85”., American Journal of Agricultural Economics, Vol. 69, No. 3 (1987): 532-546.
18.Goodwin, B.K. and Schroder, T.C. “Price dynamics in international wheat markets”., Canadian Journal of Agricultural Economics, Vol. 39, No. 2 (1991): 237-254.
19.Hall, S.G., Henry, S.G.B. and Wicox, J.B. “The long-run determination of the UK monetary aggregates”., Bank of England Discussion عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها paper, No. 41.
21.Johansen, S. and Juseliusr, K. “Identification of the long-run and short-run structure an application to the ISLM model”., Journal of Econometrics, Vol. 63, No. 1 (1994): 7-36.
22.Juma, A. “The long run, market power and retail pricing”., Empirical Economics, Vol. 29, عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها No. 3 (2004): 605-620.
23.Karagiannis, G., Katramidis, S. and Velemtzas, K. “An error correction almost ideal demand system for meat in Greece”., Agricultural Economics, Vol. 22, No. 1 (2000): 29-35.
24.Mackinnon, J.G. Critical values for cointegration tests. ch. 13 in Long Run Economic Relationships: Readings in Cointegration, eds. R.F. Engle and C.W.J. Granger, Oxford University press, Oxford, UK., 1991.
25.Philipps, A.W. “Testing for a unit root in time series regression”., Biometrika, Vol. 75 (1988): 335-346.
26.Philipps, P.C.B. and Perron, P. “Stabilization policy and time form of lagged responses”., The Economic Journal, Vol. 67 (1957): 265-277.
27.Sandeep, S. and Gangwarn, L.S. “Analysis of spatial cointegration amongst major wholesale egg markets in India”., Agricultural Economics Research Review, Vol. 21 (2008): 259-263.
28.Sharma, A. and Panagiotidis, T. “Estimating VAR models under non-stationary and cointegration alternative approaches for forecasting cattle prices”., Applied Economics, Vol. 24, No. 2 (2005): 207-217.
29.Shin, B.K. and Schroder, Y.D. “The empirical investigation of the effects of monetary shocks on agricultural prices: using Korean data”., Journal of Rural Development, Vol. 18, No. 1 (1995): 1-15.
31.Townsend, R.F. and Thirtle, C. “The effects of macroeconomic policy on South African agriculture: implications for exports, prices and farm incomes”., Journal of International Development, Vol. 10, No. 1 (1998): 117-128.
32.Vollrath, T. and Hallahan, C. “Testing the integration of U.S.-Canadian meat and livestock markets”., Canadian Journal of Agricultural Economics, Vol. 54 (2006): 55-79.
علت صعود بورس چیست؟
ورود نقدینگی قابل‌توجه به بازار سرمایه طی چند روز ابتدایی سال جاری تا چه میزان میتواند در جریان داد و ستد‌‌‌‌‌‌‌‌های بازار سهام کشور تداوم پیدا کند نیز به عوامل متعددی بستگی دارد.
پیمان مولوی
ورود نقدینگی قابل‌توجه به بازار سرمایه طی چند روز ابتدایی سال جاری تا چه میزان میتواند در جریان داد و ستد‌‌‌‌‌‌‌‌های بازار سهام کشور تداوم پیدا کند نیز به عوامل متعددی بستگی دارد. به‌نظر میرسد سیاست بهینه برای اغلب سرمایهگذاران کماکان تمرکز بر استراتژی سود تقسیمی در شرایط فعلی است، نه الزاما سرمایهگذاری مبتنی بر افزایش قیمت حتی با درنظر گرفتن رشد فعلی بورس تهران. در حال حاضر این موضوع که پول در حال ورود عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها به بازار سهام بوده یا بخشی از آن به سهام شرکت‌ها تزریق شده، به طور مجدد رونق گرفته است. بر اساس آخرین اعداد و ارقام محاسبه شده نرخ بهره بین بانکی ۲۰ تا ۲۱ درصد در نوسان است، بنابراین چنین رقمی حاکی از این مهم عوامل متعدد تاثیرگذار بر بازارها بوده که نرخ بهره نسبت به گذشته افت چندانی پیدا نکرده، پس نمی‌توان نرخ‌های فعلی را عاملی برای تزریق پول از بانک به بخش مولد اقتصاد درنظر گرفت. موضوع معافیت‌‌‌‌‌‌‌‌های مالیاتی صندوق‌های سرمایهگذاری تا حدودی در بازار اثرگذار است.
این مهم در بلندمدت میتواند منجر به افزایش P/ E شود و در افزایش حجم ورود پول به بازار نیز تاثیرگذار باشد. اما درخصوص اینکه آیا روند رو به افزایش قیمت سهام شرکت‌ها میتواند تا بلندمدت هم تداوم پیدا کند؟ باید اذعان داشت که چنین شاهدی وجود ندارد و سرمایهگذاران باید با احتیاط بیشتری اقدام به داد و ستد در جریان معاملات روزانه بازار سهام کنند. به‌طور کلی در شرایط فعلی شاهد به‌وقوع پیوستن رویداد خاصی نسبت به یک ماه گذشته نیستیم. هرچند از خوش‌بینی می‌توان به عنوان موتور محرک بازار نام برد اما سرمایهگذاران حقیقی که با سرمایه اندک اقدام به ورود می‌کنند باید مدیریت ریسک را نسبت به افرادی که به صورت نهادی وارد بازار سهام میشوند جدی‌‌‌‌‌‌‌‌تر بگیرند. با توجه به فراز و فرود قیمت‌ها در بازارهای جهانی، بورس تهران و فرابورس ایران همچنان می‌توانند گزینه مطلوبی برای سرمایهگذاری در نظر گرفته شوند، منتها این رویداد مبتنی بر افزایش قیمت نبوده (سرمایهگذاری بر اساس افزایش قیمت روی تابلو نیست) بلکه سرمایهگذاری مبتنی بر مدل سود تقسیمی باید صورت بگیرد.
به نظر میرسد که در سال جاری نرخ بهره حقیقی از منفی ۱۸درصد به سمت مثبت‌‌‌‌‌‌‌‌تر شدن در حرکت است. سرمایهگذاران باید بازده مورد انتظار خود را مبتنی بر تورم تعدیل کنند چراکه شرایط همانند سال۱۴۰۰ نخواهد بود. در بعد سیاسی نیز عدم‌دستیابی به معاهده بین‌المللی (برجام) میتواند اقتصاد را دچار شوک کند و به طور مجدد باید با درنظر گرفتن تورم بالا (تورم در سطوح فعلی و احتمالا بالاتر در نظر گرفته میشود) اقدام به تصمیم‌گیری کرد که اتفاقا نتیجه مطلوبی هم در پی نخواهد داشت. در صورتی که برنامه جامع اقدام مشترک به امضای طرفین مذاکرات برسد ممکن است افت در بازار‌‌‌‌‌‌‌‌هایی همانند دلار، طلا و سایر بازارهای موازی را تجربه کنیم هرچند که چنین اتفاقاتی در این بازارها دیده شده و اکنون از آمادگی بیشتری نسبت به گذشته برخوردار هستند. در بازار سرمایه نیز در پی وقوع برجام با یک فاصله زمانی شاهد افزایش شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌های سهام خواهیم بود. به اعتقاد بنده رشد شاخص موضوعی بی‌اهمیت به‌نظر میرسد، مهم این است که شرکت‌های فعال در حوزه پتروشیمی، معدن و صنایع معدنی به سود‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که باید ایجاد کنند به شکل مطلوبی خواهند رسید.
با توجه به وضعیت بازارهای جهانی و فرصتی که برای این قبیل از شرکت‌ها در پی حصول توافق در مذاکرات اتمی ایجاد میشود، این سودسازی دور از ذهن نیست. دستیابی فرسایشی به توافق هسته‌ای نیز میتواند بازار‌‌‌‌‌‌‌‌هایی همانند املاک و مستغلات را وارد رکود کند، بازاری همانند دلار نیز آهسته و پیوسته به حرکت رو به افزایش خود ادامه خواهد داد. در چنین شرایطی بازار سرمایه نیز همگرا با چنین بازاری به مسیر صعودی خود ادامه می‌دهد. پیشبینی خاصی درخصوص جریان بازار سهام در سال جاری وجود ندارد اما سرمایهگذاران باید مدل سرمایهگذاری خود را در سال۱۴۰۱ به سمت شرکت‌هایی که در سال‌گذشته حاشیه سود بالایی (بیش از ۴۰ درصد) و ساختار سرمایه غیراهرمی داشتند سوق بدهند. شرکت‌هایی که سود تقسیمی بیش از ۷۰ درصد را تقسیم می‌کنند به‌خصوص در حوزه پتروشیمی، معدن و صنایع معدنی باید مورد توجه سهامداران قرار بگیرند. واقعیت این است که افراد و سرمایهگذاران مسوول بخش مولد اقتصاد کشور نیستند، سرمایهگذاری در بازارهای موازی نیز در راستای کسب سود صورت می‌گیرد اما این مهم تا چه میزان میتواند نسبت به سال‌گذشته از اهمیت بیشتری برخوردار شود یا تا چه اندازه سال جاری نسبت به سال۱۴۰۰ امیدوار‌‌‌‌‌‌‌‌کننده خواهد بود، در این زمینه آمار و ارقامی وجود ندارد.
دیدگاه شما