ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات

برای شکست موفق یک محدوده یا الگوی قیمتی، حجم معاملات در زمان شکست باید افزایش پیدا کند.

گام یازدهم آموزش ; تاثیر پول هوشمند در بازار سرمایه

اگر ذهنت درگیر این موضوع است ولی نمیدونی چکار کنی ؛ با ما همراه شو . . .

پول هوشمند سرمایه‌ای است که توسط سرمایه گذاران و متخصصان بزرگ مالی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، خبرگان بازار و … جهت ایجاد روندهای بزرگ قیمتی در سهم وارد بازار می‌شود.

سرمایه‌گذاران عمده بازار با درک بالای خود از نیازهای بازار و همچنین دسترسی به اطلاعات نهان و بیشتری نسبت به سایر افراد، باقدرت خود جهت حرکت سهم را مشخص می‌کنند. پول هوشمند به ‌اندازه‌ای بزرگ است که می‌تواند به‌صورت مصنوعی روند قیمت یک سهم را تغییر دهد و تأثیرات عمده‌ای بر بازار ایجاد کند. با ورود پول هوشمند به بازار، سایر بخش‌های آن نیز تحت تأثیر قرار گرفته و موجب افزایش یا کاهش قیمت‌ها می‌شود.

زمانی که سرمایه گذاران عمده و اصلی بازار با توجه به شرایط موجود تشخیص دهند که نیاز است تا بر روی یک سهم سرمایه گذاری ویژه‌ای انجام دهند، شروع به خرید سهم موردنظر در حجم‌های بالا می‌کنند و موجی قوی و مثبت روی آن سهم ایجاد می‌کنند. معمولاً پس از چند روز و افزایش چند درصدی قیمت‌های سهم، سایر سرمایه‌گذاران مانند سرمایه گذاران ثانویه و خرد، متوجه این موج قوی می‌شوند و هیجان بالایی برای خرید سهم ایجاد می‌شود. در این زمان شایعات در بازار گسترده می‌شود و هدف‌گذاری‌های جدیدی برای قیمت سهم ایجاد می‌گردد. با افزایش این هیجانات و خریدهای بالای سهم، قیمت افزایش می‌یابد و در نتیجه سهم رشد زیادی را تجربه می‌کند. پس از گذشت مدت‌زمانی از رشد قیمت سهام، همان سهامداران عمده با همان سرعتی که وارد بازار شدند و قیمت سهم را افزایش دادند و به سود مدنظر خود دست یافتند، با همان سرعت از سهم خارج شده و شروع به فروش سهام می‌کنند. بدین ترتیب پول هوشمند از سهم خارج می‌شود و قیمت آن به‌تدریج کاهش می‌یابد.

از آنجایی‌ که بسیاری از سرمایه گذاران خرد از این موضوع اطلاعی ندارند، ممکن است این ریزش قیمتی را اصلاح قیمتی تصور کنند و همچنان به سهامداری سهم ادامه داده و انتظار رشد قیمت داشته باشند. این دسته از سرمایه‌گذاران با توجه به عدم اطلاع از ورود و خروج سهامداران عمده یا همان پول هوشمند، همچنان سرمایه خود را در سهام موردنظر نگه می‌دارند و در نتیجه متضرر می‌شوند. بیشتر سهامداران غیر عمده در قیمت‌های بالا سهام را خریداری می‌کند و از آنجا که نقدینگی و قیمت سهم روند نزولی پیدا کرده، شانس خروج از ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات سهم بسیار کم می‌شود. بدین‌صورت پول هوشمند قدرتمند تر شده و این چرخه را چندین بار تکرار می‌کند.

نکته قابل توجه برای ورود پول هوشمند:

باید توجه داشت که ورود پول هوشمند به بازار رخدادی نیست که پیوسته تکرار شود و افراد بتوانند به‌راحتی آن را تشخیص دهند. به‌طور معمول ممکن است برای یک سهم خاص، این اتفاق یک یا دو بار در سال رخ دهد که سبب رشد سریع قیمت سهم شود. دلیل این امر ورود پول هوشمند و سپس خروج آن است که موجب کسب سودهای بیشتر برای عده‌ای از سهامداران می‌گردد.

زمان ورود پول هوشمند :

می‌توان گفت که پول هوشمند زمانی وارد بازار می‌شود که قیمت سهم در کف خود قرار دارد یا به پایین‌ترین حد خود رسیده و نسبت به سهم امیدواری وجود ندارد و تقاضایی برای خرید سهم نیست. پول هوشمند به این دلیل وارد سهم می‌شود تا این عدم تقاضا را رفع کند و فشار فروش سهم را کاهش داده و قیمت سهم را افزایش دهد.

اهداف اصلی :

بدین‌صورت یکی از اهداف اصلی ورود پول هوشمند، تأثیرگذاری روی قیمت‌های بازار است تا از این طریق در قیمت‌های پایین خرید انجام شود و در قیمت‌های بالا سهم به فروش برسد و سودآوری حاصل شود.

تشخیص ورود و خروج پول هوشمند

یکی از مهم‌ترین عواملی که به‌واسطه آن می‌توان وجود پول هوشمند را تشخیص داد، حجم معاملات است. با در نظر گرفتن حجم معاملات می‌توان ورود یا خروج پول هوشمند را به یک سهم یا صنعت تا حدودی تشخیص داد. حجم معاملات در واقع میزان معاملات انجام‌شده در دوره‌ای مشخص از زمان (روزانه، هفتگی، ماهانه و …) است که در نمودار میله‌ای یک سهم قابل‌مشاهده است. با رصد حجم معاملات همراه با قیمت، تحلیلگران می‌توانند جهت حرکت بازار را تشخیص دهند. برخی از تحلیلگران معتقدند که روند قیمت از روند حجم معاملات عقب‌تر است. بدین معنی که روندهای صعودی و نزولی را می‌توان قبل از مشخص شدن روندهای برگشتی قیمت، در حجم معاملات مشاهده کرد.

حجم معاملات چه تغییری در روند بازار دارد :

بر اساس یکی از اصول رایج در بازار بورس وال‌استریت، حجم معاملات تغییرات قیمت را به وجود می‌آورد. حجم معاملات در بازارهای پررونق، نسبتاً سنگین و در بازارهای راکد، نسبتاً سبک است؛ اما با این‌ حال نمی‌توان گفت تنها حجم معاملات به‌طور دقیق این موضوع را مشخص کند. تشخیص ورود پول هوشمند نیاز به دانش کافی و تجربه و شناخت سهم دارد. چنانچه حجم معاملات یک سهم در زمان عدم وجود تقاضای آن به‌یک‌باره به میزان زیادی افزایش یابد، یکی از نشانه‌های ورود پول هوشمند است. در مقابل کاهش شدید و فروش سنگین یک سهم به‌یک‌باره را می‌توان خروج پول هوشمند از آن در نظر گرفت؛ بنابراین خرید و فروش حجم بالای یک سهم در زمان کوتاه و به‌یک‌باره را می‌تواند از نشانه‌های وجود پول هوشمند در سهم باشد.

یکی دیگر از نشانه‌های تشخیص وجود پول هوشمند، مقایسه تعداد خریدار یا فروشنده نسبت به حجم معاملات است. به این صورت که اگر تعداد خریداران کم ولی حجم بسیار بالا باشد، نشان‌دهنده آن است که سرمایه گذاران کلان در حال خرید سهم هستند. در مقابل وجود فروشندگان کم ولی با حجم بالای سفارش فروش می‌تواند نشان از خروج پول هوشمند باشد
ارزش معاملات روزانه نیز یکی دیگر از عوامل تشخیص این موضوع است. اگر میانگین ارزش معاملات روزانه در بازار در محدوده‌ای باشد و در زمان کوتاهی دو تا سه برابر شود، می‌توان نتیجه گرفت علت این نقدینگی بالا وجود پول هوشمند است. با توجه به نشانه‌های عنوان‌شده، سرمایه‌گذاران و سهامداران خرد می‌توانند ورود یا خروج پول هوشمند را تشخیص دهند.

یکی از گزینه‌هایی که باعث انتخاب‌ مناسب سرمایه‌گذاری مخصوصاً در زمان نوسان بازار و افزایش عدم اطمینان به افراد کمک می‌کند، وجود پول هوشمند است. معامله گران حرفه‌ای با رصد پیوسته جهت تحرکات قیمتی و حجم معاملات و سایر عوامل تأثیرگذار بر قیمت، قادر خواهند بود تا از ورود و خروج پول هوشمند در بازار مطلع شوند و بتوانند به کمک این موج ایجادشده به سودهای بالاتری دست یابند. افرادی که به این عوامل تأثیرگذار توجهی نمی‌کنند، تحت تأثیر شایعات منتشرشده و اخبار نادرست قرار می‌گیرند و بر اساس هیجانات ایجادشده تصمیم به خرید یا فروش سهام می‌گیرند و دچار زیان می‌شوند. در این شرایط دریافت اطلاعات و آموزش‌های لازم نقش بسزایی را در کسب سود در بازار بورس بازی می‌کند.

آموزش صفر تا صد اندیکاتور MFI

اندیکاتور MFI یا شاخص جریان نقدینگی یک اندیکاتور از گروه نوسانگرهاست که می‎تواند جریان ورود و خروج نقدینگی به بازار را به فرم یک شاخص به نمایش بگذارد؛ بنابراین برای درک بهتر اندیکاتور MFI بهتر است به اهمیت جریان ورود و خروج نقدینگی به بازار سرمایه پی ببریم تا درک بهتری از کاربرد این اندیکاتور به دست بیاوریم.

اگر بخواهیم جریان ورود و خروج نقدینگی به بازار را توضیح دهیم، باید بگوییم که هنگامی که حجم پول در بازار زیاد می‎شود، نشان دهنده قدرت بالای خرید خریداران است که در نتیجه آن، فروشندگان هم تمایل چندانی به فروش در قیمت پایین نخواهند داشت به همین دلیل فروشندگان از عرضه اجتناب می‎کنند تا قیمت‎ها افزایش پیدا کند. این افزایش قیمت تا آن‎جا ادامه پیدا می‎کند که قیمت‎ها به اندازه‎ای افزایش یابند که فروشندگان ترغیب به عرضه شوند. البته این مورد ممکن است به صورت وارونه هم اتفاق بیفتد و قیمت‎ها با کاهش رو به رو شوند.

در بازار بورس در ایران هم وقتی سهام یک شرکت از سوی فعالان بازار مورد توجه قرار می‎گیرد، حجم زیادی از پول وارد شرکت می‎شود و قیمت سهام آن شرکت افزایش پیدا می‎کند. به همین دلیل تشخیص ورود نقدینگی به سهام یکی از روش‎هایی است که معامله گران می‎توانند به کمک آن اقدام به خرید سهام کنند.
به دلیل اهمیت استفاده از اندیکاتور MFI برای نمایش جریان ورود و خروج نقدینگی، تصمیم گرفتیم تا در این مقاله درباره این اندیکاتور، بررسی سیگنال‎های آن و تحلیل فرمول‎های آن مطالبی را ارائه دهیم، پس با ما همراه باشید.

فهرست عناوین مقاله:

اندیکاتور MFI چیست؟

اندیکاتور MFI یا شاخص جریان نقدینگی (Money Flow Index) ورود و خروج نقدینگی را به بازار نشان می‎دهد. نکته جالب درباره اندیکاتور MFI این است که این اندیکاتور به اندیکاتور RSI شباهت دارد و تنها تفاوت آن‎ها به چگونگی انجام محاسبات حجم در فرمول باز می‎گردد؛ به این شکل که در اندیکاتور RSI زمانی که اعداد به بالای مرز ۷۰ می‎رسند، اشباع خرید رخ می‎دهد و زمانی که اندیکاتور به زیر مرز ۳۰ می‎رسد، اشباع فروش اتفاق می‌افتد ولی در اندیکاتور MFI به این صورت است که زمانی که اندیکاتور به بالای ۸۰ برسد، اشباع خرید و زمانی که به عدد ۲۰ یا زیر آن برسد، اشباع فروش به وجود می‎آید.

کاربرد اندیکاتور MFI

خط روند در اندیکاتور MFI: در اندیکاتور MFI می‎توانید از بعضی الگوهای قیمتی، برخی استراتژی‎ها و هم چنین ابزارهایی که در نمودار قیمت وجود دارد، استفاده کنید. در این اندیکاتور از خط روند هم می‎توان بهره برد و هنگامی که اندیکاتور MFI خط روند را می‎شکند، معامله گران بازار موفق به دریافت سیگنال‎های ورود و خروج از سهم می‎شوند. چگونگی ترسیم این خط روند نیز مانند روش ترسیم خط روند در نمودار قیمت است.

توجه به این نکته ضروری است که از این متد بیشتر به منظور تأیید سیگنال‎ها استفاده می‎شود و استفاده از آن به صورت هم زمان با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال می‎تواند توانایی شما را در انتخاب ناحیه‎های ورود و خروج به سهم‎ها به شدت بالا ببرد.

واگرایی در اندیکاتور MFI: به جرأت می‎توان گفت که مهم‎ترین و اصلی‎ترین کاربرد اندیکاتور MFI در نمایش واگرایی‎ها است. این واگرایی‎ها درباره تغییر روند هم هشدار می‎دهند و پدیدار شدن واگرایی در روندها و نمودارها نشانگر احتمال تغییر در روند موجود یا تضعیف روند است.

در برخی مواقع برخلاف اینکه اندیکاتور MFI سیگنالی مبتنی بر خرید یا فروش صادر کند، قیمت سهام رشد چندانی ندارد یا شاهد کاهش قیمت آن نیستیم. به همین دلیل صرفاً با استفاده از اندیکاتور MFI نمی‎توان برای خرید یا فروش سهام اقدام کرد؛ این اندیکاتور هم نظیر دیگر اندیکاتورها فقط یک ابزار تحلیل تکنیکال است و بهتر است در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی به کار رود تا در نتیجه آن بتوان به یک سود بالا با ریسک پایین دست یافت.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله چگونه در فارکس معامله کنیم را مطالعه کنید.

چگونگی محاسبه اندیکاتور MFI

به طور کلی برای یادگیری انواع اندیکاتورها، دانستن فرمول محاسبه آن‎ها اهمیت چندانی ندارد اما بعضی از افراد مایل هستند تا به طور دقیق و کامل نحوه محاسبه اندیکاتورها را فرا بگیرند. همان طور که قبلاً به آن اشاره کردیم، اندیکاتور MFI به اندیکاتور RSI بسیار شبیه است و تفاوت این دو اندیکاتور در حجم معاملات است. بسیاری از تحلیل گران بر این باور هستند که اندیکاتور MFI در واقع همان اندیکاتور RSI است. لازم به ذکر است که محاسبات اندیکاتور MFI بسیار راحت و آسان است.

چگونگی محاسبه اندیکاتور MFI به این صورت است که در مرحله اول قیمت بسته با بیشترین و کمترین قیمت جمع شده و عدد به دست آمده بر ۳ تقسیم می‌شود؛ به عددی که در این محاسبه به دست می‌آید، قیمت تایپیکالی گفته می‌شود.

قیمت تایپیکالی = ۳/(بیشترین قیمت + کمترین قیمت + قیمت بسته)

در مرحله دوم، جریان نقدینگی محاسبه می‎شود. لازم به ذکر است که این جریان به سه دسته جریان مثبت و جریان منفی و جریان خنثی تقسیم‌بندی می‌شود. در ادامه این مطلب هر یک از این ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات جریان‏ها را به طور جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهیم تا با مفهوم کلی آن‎ها بیشتر آشنا شوید.

جریان نقدینگی مثبت: زمانی که قیمت تایپیکالی یک سهم از قیمت روز گذشته همان سهم بالاتر رود، در این صورت جریان نقدینگی را مثبت می‌گویند.

جریان نقدینگی منفی: زمانی که قیمت تایپیکالی یک سهم از قیمت روز گذشته همان سهم پایین‎تر رود و یا کمتر شود، در این صورت جریان نقدینگی را منفی می‎دانند.

جریان نقدینگی خنثی: زمانی که در قیمت تایپیکالی یک سهم نسبت به قیمت روز گذشته همان سهم هیچ گونه تغییری حاصل نشود، در این صورت به این وضعیت جریان نقدینگی خنثی می‎گویند.

جریان نقدینگی = قیمت تایپیکالی * حجم

در مرحله سوم نوبت به محاسبه نسبت نقدینگی می‎رسد و این نسبت از تقسیم جریان نقدینگی مثبت بر منفی به دست می‎آید:

نسبت نقدینگی = جریان نقدینگی منفی / جریان نقدینگی مثبت

با انجام محاسبات بالا، تمام داده‎های مورد نیاز برای محاسبه اندیکاتور MFI تکمیل شده است و به راحتی می‌توان شاخص جریان نقدینگی را محاسبه کنیم. البته لازم به ذکر است که تحلیل گران تکنیکال معمولاً نیازی به محاسبه اندیکاتور MFI ندارند و تنها به منظور آموزش و درک هرچه بهتر موضوع، نحوه محاسبه آن آموزش داده می‎شود.

((نسبت نقدینگی-۱)/۱۰۰) – MFI = 100

مطالعه مقاله آموزش اندیکاتور Envelope از دست ندهید.

روش کار با اندیکاتور

همان طور که پیشتر هم اشاره کردیم، اندیکاتور MFI شباهت زیادی به اندیکاتور RSI دارد. به این صورت که اندیکاتور MFI هم مانند اندیکاتور RSI نوسانات خود را در محدوده ۰ تا ۱۰۰ برقرار می‎کند و اگر بخواهیم به سطوح پر اهمیت در این اندیکاتور بپردازیم، باید به سطوح ۲۰ و ۸۰ اشاره کنیم. در واقع ناحیه ۸۰ در این اندیکاتور، ناحیه اشباع ورود نقدینگی است و ناحیه زیر ۲۰ ناحیه خروج نقدینگی محسوب می‎شود.

از سوی دیگر یکی از مواقع مناسب برای دریافت سیگنال از اندیکاتور MFI زمانی است که شاهد واگرایی در نمودار قیمت هستیم، واگرایی هم زمانی روی می‎دهد که روند معکوس نوسانگر نسبت به روند قیمت در نمودار را شاهد باشیم . علاوه بر این، اندیکاتور MFI با رسیدن به ناحیه‌های اشباع خرید و اشباع فروش، سیگنال‎های واضحی می‎فرستد که در ادامه به آن‎ها اشاره می‎کنیم:

سیگنال فروش اندیکاتور MFI

هنگامی که شاخص نمودار MFI رشد خود را آغاز کند از سطح ۸۰ وارد ناحیه اشباع ورود نقدینگی می‎شود؛ در این حالت مشخص می‎شود که جریان نقدی پول وارد بازار شده است.

با گذشت زمان، قیمت‌ها افزایش پیدا می‎کنند و در نتیجه عرضه‌کنندگان انگیزه بیشتری پیدا می‎کنند و پس از مدت زمانی، افزایش فروش و خروج نقدینگی از بازار حاصل می‎شود. در این میان، یک تحلیلگر باید با نشانه‌های فروش آشنا باشد. زمانی این نشانه‎ها بیشتر می‌شوند که نمودار MFI از ناحیه اشباع ورود نقدینگی خارج شود. در این صورت این نمودار از بالا به پایین سطح ۸۰ را می‎شکند. این موضوع نشان می‌دهد که با توجه به خروج نقدینگی به احتمال زیاد قیمت سهم ریزش خواهد داشت.

هم چنین یکی از مهم‎ترین موارد در اندیکاتور MFI، واگرایی است. فرآیند واگرایی زمانی اتفاق می‎افتد که حرکت نوسانگر اندیکاتور و روند قیمت در خلاف جهت یکدیگر باشد. به عنوان مثال، فرض کنید شما یک ارز دیجیتال را به قیمت ۱۵ دلار خریداری کرده‎اید، پس از مدتی با مراجعه به نمودار قیمت در می‎یابید که قیمت این ارز دیجیتال رو به کاهش گذاشته است، ولی نوسانگر اندیکاتور با خط‎های روند، در حال افزایش است، در این صورت می‎توانیم بگوییم که واگرایی در حال انجام است و می‎توان آن را به کمک اندیکاتور MFI تشخیص داد.

سیگنال خرید اندیکاتور MFI

به طور کلی فروش مداوم به همراه خروج نقدینگی از بازار موجب کاهش قیمت سهم‌ها می‌شود و در نتیجه آن، با توجه به افزایش ارزش و افت قیمت‌ها، باز هم در بین سرمایه‌داران شاهد ایجاد انگیزه برای خرید خواهیم بود و با گذشت زمان ورود نقدینگی به بازار را شاهد خواهیم بود. همین موضوع سبب می‌شود که نمودار MFI حرکت خود را آغاز کند و از ناحیه خروج نقدینگی به حالت عادی خود برگردد. ولی برای اینکه متوجه شوید که چه زمانی سیگنال خرید ارسال می‎شود، باید به این موضوع دقت کنید که هر زمان که سطح ۲۰ به دلیل خط MFI از پایین به بالا شکسته شود، در واقع سیگنال خرید ایجاد شده است و بهترین فرصت است که از موقعیت استفاده کنید و خرید خود را انجام دهید.

به عبارت دیگر، سیگنال خرید در ناحیه اشباع فروش برای شما ارسال می‎شود. معمولاً در این ناحیه ما شاهد عددی زیر ۲۰ برای اندیکاتور MFI خواهیم بود که پس از مراجعه به نمودار قیمت ریزش آن را خواهیم دید. در این حالت فشار فروش از سوی معامله گران افزایش پیدا می‎کند و در نهایت با تضعیف این روند، بازار رشد می‎کند.

خروج ادامه‌دار نقدینگی از تالار شیشه‌ای

در هفته‌ای که گذشت شاخص کل بورس با کاهش ۲ درصدی به تراز یک میلیون و ۵۳۳ هزار و ۳۹۸ واحدی رسید.

در هفته‌ای که گذشت شاخص کل بورس با کاهش ۲ درصدی به تراز یک میلیون و ۵۳۳ هزار و ۳۹۸ واحدی رسید. شاخص کل هم وزن نیز با کاهش ۱.۵ درصدی به ارتفاع ۴۲۲ هزار و ۲۹۵ واحدی تنزل یافت و شاخص کل فرابورس نیز با کاهش ۳.۲۷ درصدی در ارتفاع ۲۰ هزار و ۶۷۱ واحد قرار گرفت.در هفته‌ای که سپری شد ۲ هزار و ۲۸۴ میلیارد تومان خروج پول حقیقی از بازار سرمایه را شاهد بودیم و شاخص کل، روند نزولی و البته کم حجمی را سپری نمود. همسو با کاهش نرخ کامودیتی‌ها در مبادلات جهانی، سهام این گروه با افزایش عرضه روبرو شد. همچنین خبر مربوط به عرضه خودروسازی ایران خودرو و سایپا و ارزش‌گذاری این دو شرکت و همچنین افزایش نرخ دلار نیمایی توانست کمی طرف تقاضا را در بازار تقویت کند. در هفته‌ای که گذشت، بحث ممنوعیت خرید گواهی سکه از جانب اشخاص حقوقی (که می‌تواند نشان‌گر عزم جدی دولت در کنترل نرخ ارز باشد) بر روی روند بازار سرمایه موثر بود. در واقع بدین‌ترتیب هیجانات ارزی که می‌تواند بر بازار سرمایه اثر مثبت داشته باشد، کنترل می‌شود. اخبار دیگری که بر روی روند بازار در هفته گذشته تاثیر منفی گذاشت، شفاف‌سازی شرکت‌ها و اعلام اثرات قطعی برق بر روند فعالیت‌های تولیدی آنها، شایعاتی در خصوص افزایش نرخ بهره بین بانکی که در صورتی که واقعیت داشت، می‌توانست موجب کاهش بیشتر شاخص کل شود. صنعت حمل و نقل برخلاف سایر صنایع رشد ۹.۸ درصدی را به ارمغان آورد. در معاملات این هفته، بیشترین رشد شاخص مربوط به صنعت حمل و نقل با رشد ۹.۸ درصدی بوده است. از سوی دیگر صنعت محصولات کشاورزی که تا چند هفته گذشته بیشترین بازدهی را داشته، طی این هفته با کاهش ۵.۸ درصدی پیشتاز کاهش ارزش شاخص در بین صنایع بوده است. پربازده‌ترین صنعت نیز از ابتدای سال همچنان صنعت تولید آب و برق و بخار یا همان یوتیلیتی با رشد ۵۶.۷ درصدی داشته است. همچنین دو صنعت کاغذ با رشد ۲ درصدی، بانکداری و سرمایه‌گذاری با رشد ۳.۱ درصدی کمترین بازده را در میان صنایع داشته‌اند.مهم‌ترین اخبار هفته گذشته، افزایش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی امریکا و اروپا و احتمال رخداد رکود اقتصادی در سطح جهان بود که سبب کاهش قیمت کامودیتی‌ها و در نتیجه کاهش تقاضا در بازار سرمایه شد. خبر دیگر اعطای مجوز به صرافی‌ها برای خرید اسکناس صادرکننده‌ها با قیمت توافقی بود که به بهبود چشم‌انداز بازار و شرکت‌های صادراتی کمک کرد.

ارزش معاملات کم شد

در هفته اخیر ارزش معاملات خرد بورس کاهش یافت و میانگین روزانه آن 284 میلیارد تومان کمتر از هفته پیشین بود. میانگین ارزش معاملات خرد بورس 4 هزار و 154 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 4 هزار و 438 میلیاردی هفته پیشین، افت 6 درصدی داشته است. کمترین رقم ارزش معاملات خرد به روز سه‌شنبه برمی‌گردد که ارزش معاملات خرد 3 هزار و 674 میلیارد تومان بود و بیشترین رقم هفته نیز در روز دوشنبه ثبت شد که به رقم 4 هزار و 588 میلیارد تومان بالغ شد. در هفته‌ اخیر میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 26 هزار و 229 میلیارد تومان بود و به‌طور میانگین سهم ارزش معاملات اوراق درآمد ثابت در بازار سهام 33 درصد بود. در این هفته دو نماد بانکی وبملت و دی صدرنشین جدول معاملات بودند. وبملت در دو روز ابتدایی هفته بیشترین ارزش معاملات و بیشترین حجم معاملات بازار سهام را داشت. روز دوشنبه نمادهای‌های وب، آسیاتک و خگستر بیشترین ارزش معاملات بازار را داشتند و شستا، خگستر و خساپا بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص دادند. روز سه‌شنبه بیشترین ارزش معاملات و بیشترین حجم معاملات به نماد دی تعلق داشت. روز چهارشنبه بیشترین ارزش معاملات به حکشتی، دی و خگستر اختصاص داشت و دی، شستا و خودرو بیشترین حجم معاملات را داشتند.

ارزش معاملات ثانویه اوراق بدهی

در هفته‌ اخیر میانگین ارزش معاملات اوراق بدهی رشد داشت و سهم اوراق از معاملات بازار سهام کاهش یافت. میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه در هفته اخیر 26 هزار و 229 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیشین افزایش 61 درصدی داشته است. این هفته به‌طور میانگین سهم ارزش معاملات اوراق درآمد ثابت در بازار سهام 33 درصد بود.

حقیقی‌ها هر روز پول خارج کردند

در سه روز ابتدایی معاملات این هفته ارزش معاملات خرد با افزایش مواجه بود اما افزایش ارزش معاملات به اندازه‌ای که تغییری قابل توجه داشته باشد نبود. در روزهای یکشنبه و دوشنبه ارزش معاملات خرد به بیش از 4 هزار میلیارد تومان رسید اما دوباره در روزهای سه شنبه و چهارشنبه ارزش معاملات به کمتر از 4 هزار میلیارد تومان رسید تا مشخص شود رشد ارزش معاملات در سه روز ابتدایی هفته حامل سیگنال خاصی نبوده است. بازار سهام در معاملات این هفته از نظر ورود و خروج پول حقیقی اصلا وضعیت خوبی نداشت. در تمام 5 روز معاملاتی این هفته حقیقی‌ها سرمایه خود را از بورس خارج کردند. بیشترین خروج پول در روز شنبه با بیش از 700 میلیارد تومان رخ داد. در چهار روز دیگر هم دو روز خروج بیش از 400 میلیارد تومانی ثبت شد، یک روز خروج بیش از 300 میلیارد تومان و یک روز خروج نزدیک به 300 میلیارد تومان. به‌طور کلی حقیقی‌ها ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات از ابتدای خرداد ماه تا انتهای این ماه، به جز دو روز در تمام روزهای معاملاتی پول خود را از بورس خارج کردند که این نشانه کم رمق بودن معاملات در سومین ماه سال 1401 است.در بخش ورود و خروج پول حقیقی از صندوق‌ها و اوراق بدهی، بیشتر خروج پول ثبت شده اما رقم آن به اندازه‌ای بزرگ نیست که چندان با اهمیت باشد. حقیقی‌ها این هفته سه روز عملکرد تقریبا خنثی داشتند و در روز شنبه با خروج 230 میلیارد تومان و در روز چهارشنبه با ورود 210 میلیارد تومان به اوراق بدهی و صندوق‌ها، سردرگم بودن خود را نشان دادند.

حجم معاملات در تحلیل تکنیکال چیست؟

اصطلاح حجم معاملات در واقع یعنی تعداد دارایی‌هایی که در یک بازه زمانی مشخص بین فروشندگان و خریداران رد و بدل می‌شود. اما شاید از خودتان بپرسید دانستن این موضوع چه اهمیتی دارد و به چه دردی می‌خورد؟ در این مقاله می‌خواهیم درباره این صحبت کنیم که چطور می‌توانید از ماجرای حجم معاملات به نفع خودتان استفاده کنید.

چگونه از حجم برای بهبود معاملات خود استفاده کنید؟

حجم معاملات معیاری از میزان معامله یک دارایی مالی معین در یک دوره زمانی است. در بازار‌ بورس یا سهامی، حجم عبارت از تعداد سهام معامله شده و در بازار ارزهای دیجیتال تعداد کوین یا توکن معامله شده است. برای قراردادهای آتی (Future) و اختیار معامله (option)، حجم بر اساس تعداد قراردادهایی است که دست به دست شده‌اند. معامله گران برای تعیین نقدینگی به حجم نگاه می‌کنند و تغییرات حجم را با سایر شاخص‌های تکنیکالی ترکیب می‌کنند تا بتوانند تصمیمات معاملاتی مناسب را بگیرند.

با بررسی الگوهای حجم در طول زمان های مختلف می‌توان چگونگی شکل گیری رشد و افت قیمت در بازار‌ها را درک کرد. همین امر در مورد معامله گران بازار قرارداد‌های اختیار معامله نیز صادق است، زیرا حجم معاملات نشانگر تمایل فعالین بازار به جهت حرکت قیمتی است. در واقع، در بین اندیکاتور‌های مورد استفاده در تحلیل تکنیکال، حجم معاملات نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.

دستورالعمل‌های اساسی برای استفاده از حجم

هنگام تجزیه و تحلیل حجم، معمولاً دستورالعمل‌هایی برای تعیین قدرت یا ضعف یک حرکت وجود دارد. معامله‌گران همواره تمایل پیوستن به حرکت‌های قوی بازار را دارند. بنابراین در حرکت‌هایی که بیانگر ضعف قیمتی هستند شرکت نمی‌کنند یا حتی ممکن است مراقب ورود در جهت مخالف حرکت ضعیف باشند.

این دستورالعمل‌ها در همه موقعیت‌ها صادق نیستند، اما راهنمایی کلی برای تصمیم‌گیری‌های معاملاتی ارائه می‌دهند.

۱. تایید روند

در بازار صعودی باید شاهد افزایش حجم باشیم. خریداران برای بالا بردن قیمت‌ها به افزایش تعداد و اشتیاق بیشتر ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات نیاز دارند. افزایش قیمت و کاهش حجم (واگرایی) ممکن است نشان دهنده عدم علاقه باشد، و این هشداری در مورد بازگشت احتمالی است. این ممکن است سخت باشد که ذهن شما را درگیر کند، اما واقعیت ساده این است که کاهش (یا افزایش) قیمت با حجم کم سیگنال قوی نیست. کاهش (یا افزایش) قیمت با حجم زیاد، سیگنال قوی‌تری است که نشان می‌دهد چیزی در سهام اساساً تغییر کرده است.

در شکل زیر تغییرات حجم معاملات را با توجه به افزایش و کاهش قیمت در نمودار سهام ایران خودرو (خودرو) مشاهده می‌کنید.

۲. حرکات و حجم خستگی

در یک بازار رو به رشد یا نزولی، می‌توانیم شاهد حرکت‌های فرسوده یا خسته باشیم. اینها معمولاً حرکات شدید قیمت همراه با افزایش شدید حجم هستند که نشان دهنده پایان احتمالی یک روند است. معامله گران بازار سرمایه به دلیل رشد شدید قیمت دچار ترس می‌‌شوند، در این شرایط خریداران خسته می‌شوند و تمایل به خروج از بازار دارند.

زمانی که قیمت ها کاهشی می‌شود در نهایت تعداد زیادی از معامله گران را مجبور به خروج میکند که منجر به نوسانات و افزایش حجم می‌شود. پس از افزایش حجم در این شرایط شاهد کاهش حجم خواهیم بود، اما اینکه چگونه حجم در روزها، هفته‌ها و ماه‌های بعدی ادامه می‌یابد را می‌توان با استفاده از سایر دستورالعمل‌های حجم مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.

شکل زیر نمودار قیمتی سهام شرکت تسلا (TSLA) را نشان می‌دهد که بیانگر افزایش حجم در انتهای یک روند صعودی است. همانطور که گفتیم رفتار قیمتی در انتهای بازار ناشی از حرکت‌های فرسودگی می‌باشد. بنابراین شاهد افزایش حجم و خروج معامله‌گران هستیم.

۳. نشانه‌های صعودی

حجم می‌تواند در شناسایی نشانه‌های صعودی مفید باشد. به عنوان مثال، تصور کنید حجم با کاهش قیمت افزایش می‌یابد و سپس قیمت بالا می رود و مجددا به دنبال آن یک حرکت به سمت پایین‌تر انجام می‌شود. اگر در حرکت دوم به سمت پایین، قیمت از کف قبلی پایین نیاید و به اصطلاح کف بالاتر تشکیل شود و حجم در افت قیمتی دوم کاهش یابد، معمولاً به عنوان یک علامت صعودی تعبیر می‌شود.

شکل زیر نماد سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد فولاد است. در انتهای روند نزولی شاهد افزایش حجم همراه با افت قیمت هستیم. پس از شکل گیری کف و سقف بالاتر، کاهش حجم را مشاهده می‌کنیم، که در این حالت هشداری برای تغییر روند خواهیم داشت.

۴. حجم و تغییر قیمت

پس از یک حرکت طولانی مدت قیمت چه در روند صعودی یا نزولی، اگر قیمت در یک محدوده کوچک نوسان داشته باشد و حجم سنگین مشاهده شود، ممکن است نشان دهنده این باشد که یک برگشت قیمت در حال انجام است و قیمت دارایی مد نظر جهت حرکتی خود را تغییر خواهند داد.

۵. حجم در نواحی شکست و شکست‌های نقض شده

در هنگام شکست اولیه از یک سطح حمایت و مقاومت یا یک الگوی قیمتی، افزایش حجم نشان دهنده قدرت در حرکت است. تغییر اندک در حجم یا کاهش حجم در هنگام شکست، نشان دهنده عدم علاقه و احتمال بالاتر برای شکست کاذب است.

شکل زیر افزایش حجم در زمان شکست را نشان می‌دهد که نشان از قدرت خریداران و ادامه روند صعودی و قدرت در حرکت است.

۶. تاریخچه حجم

حجم را باید نسبت به تاریخ اخیر بررسی کرد. مقایسه حجم امروزی با حجم 50 سال پیش ممکن است داده‌های نامربوطی ارائه دهد. هر چه مجموعه داده‌ها جدیدتر باشند، احتمالا مرتبط‌تر هستند.

چه سیگنال های معاملاتی را می توان بر اساس حجم ارائه کرد؟

الگوهای حجمی نشانه‌ای از قدرت و رشد قیمت، یا کاهش قیمت برای یک سهام یا حتی کل بازار است. رشد قیمت با افزایش حجم به طور کلی به عنوان یک سیگنال صعودی محسوب می‌شود، در حالی که کاهش قیمت با حجم سنگین می‌تواند به عنوان یک سیگنال نزولی تفسیر شود.

در زمان اصلاح مینور، چگونه می توان حجم را ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات تفسیر کرد؟

در زمان اصلاح مینور در یک سهام یا بازار، حجم باید کمتر از زمانی باشد که قیمت در جهت روند حرکت می کند . حجم پایین‌تر نشان می دهد که معامله گران اعتقاد زیادی به خروج از بازار و شکل گیری اصلاح ماژور ندارند و ممکن است نشان دهد که روند صعودی بازار می‌تواند ادامه یابد و این اصلاح مینور را به یک فرصت خرید تبدیل کند.

اندیکاتور حجم در رهآورد ۳۶۵

نحوه افزودن اندیکاتور حجم در نمودار سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) را در سایت رهآورد ۳۶۵ در شکل زیر نشان می‌دهیم. ابتدا با کلیک بر روی گزینه Indicators‌ پنجره زیر برای کاربر باز می‌شود. سپس در قسمت سرچ search گزینه volume را تایپ کنید. در ادامه بر روی گزینه volume مطابق شکل زیر کلیک کنید.

پس از انجام مراحل فوق اندیکاتور حجم که شامل میله‌هایی به صورت دورنگ (سبز و قرمز) است برای کاربر نمایش داده می‌شود. اندیکاتور volume بهترین راهنما برای شناسایی حمایت و مقاومت های حال و آینده سهم است. زمانی که نمودار قرمز است نشانه‌ای از افزایش عرضه و اینکه می تواند مقاومت معتبر را مورد بررسی قرار دهد با استفاده از حجم معاملات وجود دارد و زمانی که سبز است، نشانه ای مثبت از حجم معاملات و وجود حمایت قوی و افزایش تقاضا برای نمودار قیمت سهم است. البته شایان ذکر است نحوه چگونگی نمایش رنگ میله‌های حجم در نرم‌افزار‌های مختلف، متفاوت است.

اندیکاتور حجم در Trading View

با انتخاب گزینه اندیکاتور (Indicators) در نوار ابزار، پنجره زیر برای کاربر باز می‌شود. در قسمت سپس در قسمت سرچ search گزینه (volume) را تایپ کنید. در ادامه بر روی گزینه volume مطابق شکل زیر کلیک کنید.

در ادامه با انجام مراحل بالا کاربر میله‌های حجم را در پایین نمودار می‌بینید.

حجم معاملات در سایت مدیریت فناوری بورس

شکل زیر نحوه نمایش حجم معاملات در سایت مدیریت فناوری بورس را نشان می‌دهد. حجم نمایش داده شده برابر با میزان سهم معامله شده است.

با توجه به نظریه جان مورفی، پدر تحلیل تکنیکال نوین، در تحلیل تکنیکال قیمت ۷۰ درصد در شکل گیری سناریو نقش دارد و پارامتر‌های زمان و حجم معاملات، هر یک به تنهایی ۱۵ درصد در تشکیل سناریو تاثیر گذار هستند. پارامتر حجم معاملات به هیچ عنوان نباید به تنهایی در تصمیمات معاملاتی مورد استفاده قرار گیرد. بلکه تنها گواهی برای سیگنال‌های ارائه شده توسط قیمت هستند. این نکته بسیار مهم را می‌توان به صورت روزانه در اکثر بازار‌های مالی از جمله بورس تهران مشاهده کرد.

اکثر فعالین بازار تنها با مشاهده یک روز معاملاتی پر حجم، به دلیل بروز احساساتی نظیر FOMO (Fear of Missing Out) و (FUD (Fear,Uncertainty,Doubt ( ترس از عقب ماندن از بازار) و (ترس، عدم قطعیت، شک)، اقدام به معاملات نسنجیده و اشتباه می‌کنند. در نهایت این رفتار منجر به ضرر مضاعف به معامله‌گران می‌شود.

در آخر

حجم ابزاری مفید برای مطالعه روندها است و همانطور که می بینید راه های زیادی برای استفاده از آن وجود دارد. دستورالعمل‌های اساسی را می‌توان برای ارزیابی قدرت یا ضعف بازار و همچنین بررسی اینکه آیا حجم، حرکت قیمت را تأیید می‌کند یا نشان می‌دهد که ممکن است یک معکوس در دست باشد، استفاده شود. گاهی اوقات از شاخص های مبتنی بر حجم برای کمک به فرآیند تصمیم گیری استفاده می‌شود. به طور خلاصه، در حالی که حجم ابزار دقیقی نیست، سیگنال‌های ورود و خروج را می‌توان با نگاه کردن به قیمت، حجم و سایر پارامتر‌ها شناسایی کرد. نظر شما در مورد موضوع حجم معاملات چیست؟ شما چطور با آن کار می‌کنید؟ لطفا در قسمت نظرات برای ما بنویسید. همچنین شما می‌توانید سوالات خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

حجم معاملات معیاری از میزان معامله یک دارایی مالی معین در یک دوره زمانی است. در بازار‌ بورس یا سهامی، حجم عبارت از تعداد سهام معامله شده و در بازار ارزهای دیجیتال تعداد کوین یا توکن معامله شده است.

با بررسی الگوهای حجم در طول زمان های مختلف می‌توان چگونگی شکل گیری رشد و افت قیمت در بازار‌ها را درک کرد. همین امر در مورد معامله گران بازار قرارداد‌های اختیار معامله نیز صادق است، زیرا حجم معاملات نشانگر تمایل فعالین بازار به جهت حرکت قیمتی است. در واقع، در بین اندیکاتور‌های مورد استفاده در تحلیل تکنیکال، حجم معاملات نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.

منابع

“How to Use Volume to Improve Your Trading”, Investopedia, 2022.

حجم معاملات سهام در بورس چیست؟

حجم معاملات بورس معیاری برای اندازه‌گیری میزان معاملات انجام شده بر روی یک دارایی مالی در یک دوره زمانی مشخص است. حجم معاملات بورس بر اساس تعداد سهامی که توسط سرمایه‌گذاران خرید و فروش شده است اندازه‌گیری می‌شود.

معامله‌گران برای ارزیابی میزان نقدینگی موجود در یک سهم به حجم معاملات آن سهم نگاه می‌کنند و با تفسیر تغییرات حجم معاملات در کنار اندیکاتورهای تکنیکال دیگر در مورد سرمایه‌گذاری یا عدم آن روی یک سهم تصمیم می‌گیرند.

با بررسی کردن الگوهای حجم در طول زمان می‌توان به احساسات سرمایه‌گذاران در جریان افزایش و کاهش قیمت یک سهم خاص و کل بازار بورس پی برد. در واقع، حجم معاملات نقش مهمی در تحلیل تکنیکال ایفا می‌کند و یکی از پرکاربردترین ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات اندیکاتورهای تکنیکال است.

برای شروع سرمایه گذاری در بورس این مقاله را از دست ندهید!

نحوه مشاهده حجم معاملات بورس

برای مشاهده حجم معاملات سهام شرکت‌های بورسی کافی است به وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com رفته و در قیمت «جستجوی نماد» در نوار ابزار موجود در بالا، سمت چپ صفحه اصلی نماد مورد نظرتان را جستجو کنید. با انتخاب نماد در صفحه نتیجه جستجو به تابلوی اصلی اطلاعات این نماد هدایت می‌شوید.

برای مثال، در شکل زیر به تابلوی نماد «اخابر» توجه کنید:

نمایش حجم معاملات در تابلوی اصلی نماد «اخابر»

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، حجم معاملات اخابر در طول این روز 6.637 میلیون سهم بوده است. به این معنی که در مجموع 6.637 سهم از این نماد بین معامله‌گران و سرمایه‌گذاران خرید و فروش شده است.

لازم به ذکر است که این رقم تنها مربوط به یک روز خاص است و حجم روزهای مختلف ممکن است با هم متفاوت باشد. برای مشاهده حجم معامله شده در بازه‌های زمانی دیگر باید به نمودار تعاملی قیمت نماد بروید.

در شکل زیر حجم معاملات نماد اخابر را به صورت نمودار هیستوگرام در زیر قیمت مشاهده می‌کنید:

حجم معاملات در نمودار قیمت «اخابر»

در نمودار قیمت در شکل بالا می‌توانید حجم معاملات روزانه را در پایین نمودار مشاهده کنید. همچنین، با تغییر بازه زمانی می‌توانید حجم معاملات این نماد در بازه زمانی هفتگی و ماهانه را ببینید.

حجم معاملات و مومنتوم

حجم معاملات می‌تواند به سرمایه‌گذار کمک کند تا مومنتوم یا شتاب حرکت قیمت سهم یا اوراق بهادار را شناسایی کند و روند قیمت را تأیید کند.

اگر حجم معاملات افزایش یابد، قیمت نیز به طور کلی در همان جهت حرکت می‌کند. یعنی اگر قیمت یک سهم در روند صعودی به افزایش خود ادامه دهد، حجم معاملات آن سهم نیز باید افزایش یابد و بالعکس.

در روند صعودی نمودار بالا با افزایش حجم قیمت هم افزایش پیدا کرده است.

به عنوان مثال، فرض کنید سهام شرکت «خساپا» در یک ماه گذشته 10 درصد افزایش قیمت داشته است. سرمایه‌گذاری تصمیم می‌گیرد 1000 سهم از این شرکت را بخرد. او وضعیت شرکت را از نظر بنیادی تحلیل می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که درآمدها و سودآوری این شرکت در سال گذشته به طور مداوم افزایش یافته است.

با این حال، این سرمایه‌گذار مطمئن نیست که روند صعودی قیمت این سهم ادامه خواهد داشت یا نه و می‌ترسد پس از خرید او روند قیمت نزولی شود.

در این مثال، تحلیل حجم معاملات می‌تواند برای سرمایه‌گذار بسیار مفید باشد. او مشاهده می‌کند که طی ماه گذشته افزایش مداومی در حجم معاملات نماد خساپا وجود داشته است. او در تحقیقات خود همچنین متوجه می‌شود که حجم معاملات به بالاترین میزان خود در دو سال گذشته رسیده است و این سهم به روند صعودی خود ادامه می‌دهد.

این بررسی‌ها به سرمایه‌گذار سیگنال می‌دهد که قیمت سهام موردنظرش در حال افزایش است و به احتمال زیاد به صعود خود ادامه می‌دهد. بنابراین، افزایش حجم معاملات باعث می‌شود سرمایه‌گذار اقدام به خرید 1000 سهم از سهام نماد خساپا کند.

دستورالعمل‌های مهم برای استفاده از حجم معاملات بورس

در هنگام تحلیل حجم معاملات بورس و سایر بازارهای مالی معمولاً دستورالعمل‌هایی برای پی بردن به قدرت یا ضعف حرکت قیمت وجود دارد.

ما به عنوان معامله‌گر بیشتر ترجیح می‌دهیم وارد روندهای قوی شویم و از معامله کردن در حرکت‌های ضعیف خودداری کنیم – یا حتی ممکن است در حرکت‌های ضعیف بخواهیم در جهت مخالف روند وارد معامله شویم.

دستورالعمل‌های زیر در همه موقعیت‌ها صادق نیستند، اما به طور کلی می‌توانند شما را در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی راهنمایی کنند:

1. تأیید روند

در بازار رو به رشد باید شاهد افزایش حجم معاملات باشیم. برای بالا رفتن قیمت‌ها به افزایش حجم معاملات و استقبال بیشتر خریداران از سهام نیاز دارد. افزایش قیمت و کاهش حجم ممکن است نشان دهنده عدم علاقه خریداران باشد و این می‌تواند هشداری در مورد بازگشت احتمالی قیمت‌ها باشد.

شاید درک این موضوع برایتان سخت باشد، اما واقعیت این است که کاهش (یا افزایش) قیمت همراه با حجم کم سیگنال خوبی نیست. در مقابل، کاهش (یا افزایش) قیمت همراه با حجم معاملات زیاد، سیگنال قوی‌تری است که نشان‌دهنده تغییر در احساسات بازار است.

2. حرکت‌های فرسایشی و حجم

در یک بازار رو به رشد یا نزولی، ممکن است شاهد حرکت‌های فرسایشی یا خستگی (exhaustion moves) باشیم. این الگوها عموماً به صورت حرکات شدید قیمت همراه با افزایش شدید حجم هستند که نشان دهنده پایان احتمالی روند فعلی است.

دلیل شکل‌گیری حرکت‌های فرسایشی تعداد زیادی از فعالان بازار است که تصمیم می‌گیرند برای به دست آوردن بخشی از سود بازار صعودی وارد بازار شوند. در نتیجه ورود آن‌ها، حجم و قیمت برای آخرین بار در روند صعودی به شدت افزایش پیدا می‌کند و سپس بازار ریزش می‌کند.

حرکت فرسایشی در انتهای روند صعودی یا نزولی شکل می‌گیرد و به دنبال آن روند تغییر می‌کند.

در روند نزولی، کاهش قیمت در نهایت باعث خارج شدن تعداد زیادی از معامله‌گران از بازار می‌شود که این اتفاق موجب افزایش نوسانات قیمت و افزایش حجم می‌شود. پس از این جهش ناگهانی شاهد کاهش حجم خواهیم بود، اما اینکه حجم معاملات چه تأثیری در روند بازار در روزها، هفته‌ها و ماه‌های بعدی خواهد داشت را می‌توان با استفاده از سایر دستورالعمل‌های حجم تحلیل کرد.

3. نشانه‌های صعودی

حجم می‌تواند در شناسایی نشانه‌های صعودی مفید باشد. به عنوان مثال، تصور کنید حجم با کاهش قیمت افزایش یابد و سپس قیمت رشد کرده و به دنبال آن یک حرکت اصلاحی داشته باشد (کمی افت کند). اگر در حرکت اصلاحی نزولی، قیمت از کف سطح قبلی پایین‌تر نیاید، و اگر حجم معاملات در جریان این اصلاح کم باشد، معمولاً می‌توان این شرایط را یک نشانه صعودی تعبیر کرد.

4. تغییر روند قیمت و حجم

پس از یک روند طولانی صعودی یا نزولی، اگر قیمت همراه با حجم سنگین معاملات شروع به نوسان در یک محدوده خنثی کند، ممکن است نشانه این باشد که روند به زودی تغییر جهت داده قیمت رشد یا افت خواهد کرد.

5. شکست در مقابل شکست‌های کاذب و حجم

در ابتدای شکست یک محدوده یا الگوی نمودار دیگر توسط قیمت، افزایش حجم نشان دهنده قدرت حرکت است. افزایش جزئی یا کاهش حجم در هنگام شکست سطح، نشان دهنده ضعیف بودن حرکت قیمت و احتمال ناموفق بودن شکست است.

برای شکست موفق یک محدوده یا الگوی قیمتی، حجم معاملات در زمان شکست باید افزایش پیدا کند.

6. گذشته حجم

حجم را باید نسبت به گذشته اخیر بررسی کرد. با مقایسه حجم معاملات امروز با حجم 50 سال پیش نمی‌توان داده‌های مرتبطی به دست آورد. هر چه داده‌های مقایسه‌ای جدیدتر باشند، احتمالاً نتایج درست‌تری کسب خواهید کرد.

نکته: حجم اغلب به عنوان شاخص نقدینگی در نظر گرفته می‌شود، زیرا سهام یا بازارهایی که بیشترین حجم معاملات را دارند نقدشوندگی بیشتری داشته و برای معاملات کوتاه مدت بهتر هستند. حجم معاملات بورس بالا به معنای حضور خریداران و فروشندگان زیاد در بازار است.

خلاصه نکات استفاده از حجم در معاملات

• حجم بالا یا افزایشی در یک روند صعودی می‌تواند نشانه فرصت خرید باشد.
• کاهش حجم در روند صعودی ممکن است نشان دهد که زمان فروش و ذخیره سود معامله فرا رسیده است.
• حجم بالا یا افزایشی در روند نزولی می‌تواند نشان دهنده این باشد که بهتر است از ورود به بازار خودداری کنید.
• کاهش حجم در روند نزولی ممکن است نشانه تغییر احتمالی روند در آینده و زمان خرید باشد.
• تحلیلگران در الگوهای نموداری پیشرفته‌تر، از جمله الگوهای سر و شانه و پرچم، از حجم برای تأیید روندها، تغییر روندها و شکست‌ها استفاده می‌کنند.

سؤالات متداول

حجم معاملات، تعداد کل سهام یک اوراق بهادار است که در یک دوره زمانی معین معامله شده است.

برای مشاهده حجم معاملات سهام شرکت‌های بورسی کافی است به وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com رفته و نماد مد نظرتان را جستجو کنید.

حجم معاملات کم می‌تواند نشان دهنده عدم علاقه معامله‌گران به خرید یا فروش باشد. این بدان معناست که اگر در روند نزولی شاهد حجم کم معاملات باشیم، ممکن است نشانه صعودی شدن بازار در آینده نزدیک باشیم. اما اگر در روند صعودی حجم معاملات کم باشد می‌تواند یکی از نشانه‌های به پایان رسیدن روند صعودی باشد.

سخن پایانی

حجم معاملات بورس ابزاری مفید برای تحلیل روندها است و راه‌های زیادی برای استفاده از آن وجود دارد. از دستورالعمل‌های کلیدی ارائه شده در این مقاله می‌توانید برای ارزیابی قدرت یا ضعف روند سهام و همچنین بررسی اینکه آیا حجم، حرکت قیمت را تأیید می‌کند یا نشانه‌ای از تغییر جهت احتمالی آن است استفاده کنید.

حجم معاملات بورس ایران را در قسمت جستجوی نماد در صفحه اصلی وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده کنید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: